‏ די פּמליא של מעלה פלאַטערט דאָ אַרום, פּראָבירט אויפצוכאַפּן אַביסל טייטש אויף פּקודא בתר דא ווייל דער לימודי־קוֹדש קוריקולום שליסט נישט איין קיין אַראַמיש, און דו ביסט פאַרנומען מיט נאַרישקייטן? דאס דערמאנט מיר ווי דר. דניאל מאַט, וועלכער האט מתרגם געווען דעם זוהר צו ענגליש, זא גט לגבי די שוועריק...

ר' שם טוב אבן שפרוט אין זיין פרדס רמונים איז מפרש ביי די אגדה בסנהדרין לח: אמר רב יהודה א"ר בשעה שבקש הקב"ה לבראות את האדם ברא כת אחת של מלאכי השרת אמר להם רצונכם נעשה אדם בצלמנו אמרו לפניו רבש"ע מה מעשיו אמר להן כך וכך מעשיו אמרו לפניו רבש"ע (תהלים ח ה) מה אנוש כי תזכרנו ובן אדם...

אייזן! אויבנאויף קען מען באטראכטן די חרוז: האלב וויל איך נאך, און האלב וויל איך שוין נישט, האלב וויל איך וועלן. ווי א סתירה. מיינענדיג, אז אויב איין האלב וויל נאך, און דאס אנדערע וויל נישט, וואו איז א מקום פאר נאך א האלב וואס "וויל" וועלן"? אבער ווי ארויסגעברענגט , איז א לעהרע אין בּו...

‏ דא האב איך צוגעברענגט ווי דער מאטעמאטיקער דר. מוסטאפא אבדעלקאדער האט געוואוזן מאטעמאטיש (ע״י מעפּינג ) אז מ׳קען נישט אויפווייזן אז די יוּניווערס איז נישט אויף די אינעווייניג פונעם ערד-קוגל. מיינענדיג, אונז געפונען זיך אויף די אינעווייניג פונעם קראָסט און אלעס איז סקעילד אראפ כערך. די געזעצן פון פי...

דער מהר״ל שרייבט בגבורות ה׳ ( פי״ב ) אז 6 איז א מספר שלם , מכח דעם אז אין 3D ווייזט דאס אויף די זעקס זייטן: ימין ושמאל קדמה ואחור ומעלה ומטה. די מספר 60 דערנאך ווייזט אבער אויף שלימות הגמור. דאס איז ווייל אין א 2D לעטיס שטעלט מען אויס א דריי שורות פון דריי פינטעלעך, איינס און דערמיט און צוויי אויף ב...

לגבי סייקעדעליקס ונבואה, איז יתכן אז דאס מושג פון ״גיהנום״ איז געזאגט געווארן אונטער און נאך די אינפלוענס פון א גאר שלעכטע טריפּ. לדוגמא, דאס איז וואס איינער שרייבט לגבי א געפערליכע טריפּ זיינער זייענדיג אויף סעלוויע דיווינארום : I regret doing salvia I don't know where to begin. It was the most hor...

דר. פּאָל דעיוויִס טענה׳ט אז טאמער איז די מולטיווערס אמת, דאן זענען דאך דא יוניווערסעס ענליך צו אונזערס צו וואו מ׳איז דארטן גענוג פארגעשריטן אויף צו קענען מאכן קאמפיוטער סימיולעישאנס אין דעם. און דאן איז דאך דא מער קאמפיוטער סימיולעישאנס אין וועלכעס סענטיענט ענטיטיס געפינען זיך, ווי איידער ״עכטע״ יו...

לגבי די קשר צווישן ענטראפּי און דאס מושג ומציאות פון שינוי, ווי אויך אז דורך ענטראפּי איז נובע די דירעקציע פון זמן, שרייבט דער מהר"ל בגבורות ה' ( פ"ז ): כי האמונה שיש לו בזה חוזק המציאות הוא מעלה אלקית, כי דברים החמרים חלושי המציאות מקבלים שינוי תמיד ואין חוזק להן, אבל מאחר שיש בו האמונה ו...

דער מהר״ל בגבורות ה׳ (הקדמה שניה) שרייבט אז ידיעת הקב״ה איז מפעולותיו מהעולם, און איז נישט מעצמותו. ולכן איז נישטא דערין קיין פראבלעם פון שינוי , פונקט אזוי ווי ביי פעולותיו בהעולם איז דאס נישט שייך אדער שווער ע״ש. (ער דינגט זיך אויך דארט מיט׳ן דאס מגדיר זיין ג-ט ווי א שכל נפרד.) ער דינגט זיך אויך א...

אין 1277 איז דער בישאף פון פאריז, עטיִען טעמפּיער, ארויס בחרב וחנית קעגן 219 פילאזאפישע פאזיציעס פון אריסטו און זיי באטיטלט אלס ״כפירה״. די 34׳סטע איז געווען דאס אז עס איז נאר דא איין יוּניווערס. דאס איז וויבאלד עס איז מגדיר די יכולת פון ג-ט אז ער קען נישט באשאפען מער. טאמאס אקינאס האט געהאט גע׳טענה...

א חשוב׳ע מיטגליד האט מיר געפרעגט אין אישי: אפשר איז עס לאו דוקה כפירה דירעקט, אבער גייט עס דען נישט אנטקעגן די יסודות הדת? צו זאגן אז די וועלט איז לאו דוקה די תכלית, און די מענטש איז ביי טשענס געווארן איז דאך קעגן אידישקייט לגמרי, נישט אזוי? 1).  אין א וועג גאר פארקערט: לפי הרמב"ם ווען מ'זאגט א...

רש״י בב״ב יד: ד״ה שיר השירים האלט אז שיר השירים האט שלמה המלך ע״ה געשריבן לעת זקנתו ע״ש, און עס איז משמע בדבריו אז דאס איז די לעצטע ספר ער האט געשריבן, לאחר שכתב משלי וקהלת, און דערפאר איז דאס נאך משלי וקהלת בסדרן של כתובים. דאס איז כנראה דלא כהמדרש אז קהלת איז געווען דאס לעצטע ספר וואס ער האט געשרי...

און דאס איז על אף דאס וואס דער רמב״ם האט געהאלטן (הל׳ אישות פכ״א ה״י) אז דער מאן קען בעצם שלאגן זיין ווייב בשוט כשמנעה את עצמה מלעשות מלאכה מן המלאכות שהיא חייבת לעשותן לו (וכן סבר הרמב״ן) ע״ש ובראב״ד שם (וע״ש במגדל עוז שכתב דהרמב״ם השווה אותה למקום שבי״ד כופין את האיש להוציא שהוא ג״כ בשוט וכדומה, ...

געוואלדיג שבגעוואלדיג! אין עליך! וּכְבָר כַּמָּה פְּעָמִים שְׁכֵנִי שׁוֹאֵל בְּתָמִים מָה קָרָה בְּאֵלּוּ הַיָּמִים אֵיזֶה אֲסוֹן עוֹלָמִים אֵיזֶה מֶרְחַץ דָּמִים בִּידֵי צוֹרְרִים נִזְעָמִים שֶׁאַתֶּם מִתְעַנִּים וְצָמִים כִּבְתִשְׁעַת הַיָּמִים דאס האט מיר געמאכט טראכטן אז אין די ווערטער ליגט די ק...

עפ״י סטרינג/M טעאריע איז נאכ׳ן ״צוקוועטשן״ [compactification] די 11 דיימענשאנס, וואס פעהלן אויס פאר׳ן טעאריע עפ״י אירע מאטעמאטיקס, צו אונזערע 4 [פון ספּעיסטיים ], געבט דאס א ״לענדסקעיפּ״ פון בערך 10⁶⁰⁰ מעגליכע יוּניווערסעס מיט אנדערע קאַנסטענטס. די פיזיסיסט דר. לאָראַ מערסיני-הוּטאן האלט בתוך די מול...

דער פיזיקער דר. מעקס טעגמארק טענה׳ט קעגן דעם געדאנק פונעם מולטויווערס ועפ״י דעם מעזשוּר/מעסטונג פראבלעם אין קאסמאלאגיע לגבי (עטערנאל) אינפלעישאן (דאס איז נישט די זעלבע ווי די באקאנטע מעזשוּרמענט/מעסטונג פראבלעם אין קוואנטום פיזיקס ) . די געדאנק פון ״סייענס״ איז לגבי אינדאָקשען און פאראויסזאגן פענאמע...

דער רמב"ן שרייבט (ויקרא טו יא) וטעם טומאת הזוב באיש מפני היותו חולי כבד מן החולאים הנדבקים ע"ש. דער חינוך שרייבט במצוה קפב בטומאת זבה: כי ענין הריחוק מהן וטומאתן מפני המחלה שבהן שמזקת הרבה בני אדם וכל שכן השוכב אותן, כי לפי רוב קרבתו עמהן ההיזק יותר. אין מצוה קסו האלט ער אבער אז ענליך איז ...

דער חינוך שרייבט במצוה קסו בענין טומאת יולדת: ואפשר לנו לומר שחולי הרקת הדמים מחודש לחודש היה כדי שלא תזוח דעתן הקלה עליהן או כדי להרחיק קרבתן קצת מן האדם שלא יהא רץ אחריהן כל הימים, כי יתגנו בעיניו קצת בדבר הלכלוך ההוא שידע בהן ולא ישגה תמיד באהבתן. ורבותינו זכרונם לברכה אמרו בנידה (דף לא:) על צד ה...

דער חינוך שרייבט במצוה רנח שלא להונות במדות: ועוד הרבה ענינים המתבארים בספרי חכמת החשבון וגימטריאות שיחלקו בין זוית נצבה [Right Angle] לזוית נרווחת [Obtuse Angle] וזוית חדה [Acute Angle]. ובין משולש שווה הצלעות [Equilateral Triangle] והמשולש אשר שתי הצלעות בלבד שוות, והוא נקרא 'משולש שווה השוקים' [I...

דר. טים טריפּלעט שרייבט לגבי די (עקזיסטענשעליסט) סאָבּיעקטיווע געפיהל פון דאס אימפּראַבּעבּיליטי אז מ׳פונקט עקזיסטירט אלס א ספעציפישן אינדיווידואל (ער רירט אויך אָן אויף די מהלך דערין לפי לייבניץ וואס אונז הא׳מיר דערמאנט אין די קאנטעקסט פון די ערשטע צוויי ארטיקלען אין די סעריע) : The no-nonsense nat...

דר. תומר פרסיקו שרייבט לגבי די נושא (אין זיין רעצענזיע אויף דזשים האָלט׳ס בוך אויף די נושא): למה שבכלל יהיה משהו? כלומר, למה יש משהו ולא אין-כלום? למה העולם קיים, ממשי, הווה, מתמשך? האם לא היה פשוט יותר, אולי אפילו אסתטי יותר, שלא יהיה דבר? כלומר, לא שהחלל יהיה ריק, אלא שגם לא יהיה חלל, שלא יהיה כלו...

דער שרייבער דאָגלעס עדעמס האט געמאכט א פּעראדי פונעם טעלעאלאגישן ארגומענט עפ״י א פיקטיווע מין פיש באשעפעניש (וואס קען אריינפיטערן בּרעינוועיווס אויף צו מאכן פארשטיין יעדעס סארט שפראך): The argument goes something like this: "I refuse to prove that I exist," says God, "for proof denies...

ייש״כ פאר די דברי שבח! לגבי דעם רמב״ם בהל׳ תענית, קוק דא וואו איך האב געשריבן: ענליך קען מען זאגן בנוגע דאס וואס ער זאגט אין אנהויב הל׳ תענית (א ג): אבל אם לא יזעקו ולא יריעו אלא יאמרו דבר זה ממנהג העולם אירע לנו וצרה זו נקרה נקרית הרי זו דרך אכזריות וגורמת להם להדבק במעשיהם הרעים ותוסיף הצרה צרות א...