שנונות ומשונות - לבית בריסק

[איך אויך]

נעה.

[שש משזר]

איך האלט אינמיטן ארבעטן אויפן לענגערן ספר 'פנינים שזורים', וואס נעמט אויף 450 זייטן [אן די אמשינאווע סעריע], און איך האב איבערגעארבעט די ווערטלעך לבית בריסק, און איך האב זיי צוטיילט אין ניין פרקים, ווי פאלגענד:

• א' – ה'בית הלוי' מבריסק זצ"ל.
• ב' – הגאון רבי חיים מבריסק זצ"ל.
• ג' – הגאון רבי יצחק זאב מבריסק זצ"ל.
• ד' – הגאון רבי יוסף דב - "רבי בערל" - סאלאווייטשיק זצ"ל.
• ה' – הגאון רבי חיים - "דער משוגענער" - סאלאווייטשיק ז"ל.
• ו' – הגאון רבי דוד סאלאווייטשיק שליט"א.
• ז' – הגאון רבי אברהם יהושע סאלאווייטשיק שליט"א.
• ח' – בית בריסק לדורותיהם.
• ט' – די בריסקע 'מהות'.

ביי יעדן האב איך צוגעלייגט א שטיקל דיסקריפציע, מ'זאל כאפן די עומק הענין, בבחינת מי ומי ההולכים... האב איך מחליט געווען ארויפצולייגן דעם קורצן דיסקריפציע פון די ניין קאפיטלען להנאת הרבים. ליינטס מיט הנאה:

א' - ה'בית הלוי' מבריסק זצ"ל.

דער מייסד השושלת לבית בריסק, ווערט גערופן על שם ספרו 'בית הלוי' וואס איז זייער א טיפע לומד'ישע ספר, אויסגעשטעלט אויף דריי חלקים פון שו"ת. דארט זעען זיך אן די קערנדלעך פון די מהלך המחשבה פון בריסק, הגם ער ווערט קלאר נישט פאררעכנט אלס דער מייסד פונעם בריסקער דרך הלימוד.

ב' - הגאון רבי חיים מבריסק זצ"ל.

הגאון רבי חיים בריסקער ווערט פארצייכנט אין היסטאריע ווי דער מייסד המהפכה אינעם ליטווישן דרך הלימוד, טוישנדיג די אנגענומענע מהלך הלימוד והמחשבה טאקע אינעם צענטער פון ליטווישן עולם הישיבות – וואלאזשין. ער איז דארט געווארן ראש ישיבה, זייענדיג אן אייניקל פונעם ראש ישיבה, דער נצי"ב – מיט וועם ער האט זיך אפטמאל ארומגעאמפערט, אין לערנען ווי אין השקפה.

רבי חיים איז דער וואס האט אנגעהויבן מיט די בריסקע אינטרעסאנטע מנהגים, וואס מאכט 'בריסק' פאר א מהלך פאר זיך אינערהאלב די ליטווישע עולם התורה. רבי חיימ'ס חותם האט ענדגילטיג מכריע געווען די גאנצע וועלט, ווען אלע פרובירן – ווייניג מיט עכטע הצלחה – נאכצופאלגן זיין מקוריות'דיגע מהלך המחשבה.

אין די פאלגענדע וויצן וועלן מיר געפונען א היבשע פאר זאפטיגע בליצן, וואס פאסן זיך אריין אינעם דרך הלימוד וואס רבי חיים האט מחדש געווען.

ג' - הגאון רבי יצחק זאב מבריסק זצ"ל, דער 'רב'.

הגאון רבי יצחק זאב מבריסק, ווערט גערופן אין די היימישע וועלט "דער גרי"ז", אין ירושלים "רבי וועלוועלע", און אין בריסק "דער רב". אלנפאלס, אין שטאט בריסק איז ער געווען גאנץ א קנאפע רב, מיט גאר א מינימאלע השפעה אויפן שטאט, און איז ווערד אן אפהאנדלונג פאר זיך. פארט אבער, נאכן אנקומען קיין ארץ ישראל איז ער געווארן איינע פון די גרעסטע מנהיגי הדור אין זיין צייט.

דער רב איז געווען זייער א שארפער, א נערוועזער, און א היבש שארפער מתנגד. ער איז געווען באקאנט מיט זיין פחדנות אין פריוואטן לעבן, אבער תקיפות אין אידישקייט, און זיין דמות איז געווען זייער אינטרעסאנט. זיינע ווערטלעך צייכענען זיך אויס מיט זייער שארפקייט און אפטמאל בייסיגקייט.

אסאך 'נערוון' לבית בריסק זענען אויסגעפארעמט געווארן תחת הנהגתו, און געוויסע פון זיי ווערן דא דערמאנט בין השיטין.

ד' - הגאון רבי בערל סאלאווייטשיק [גרי"ד], בן הגרי"ז זצ"ל.

הגאון רבי בערל סאלאווייטשיק, וואס נאר אין די ספרים שטייט "גרי"ד" – אבער איז שטענדיג געווען באוואוסט מיטן נאמען רבי בערל, איז געווען דער עלטסטער זון פונעם רב. ער איז געווען גאר א שארפער מענטש, וואס האט געפירט די ישיבה מיט א תקיפות [רב אין בריסק איז ער שוין נישט געווען], און ער האט באמת אוועקגעשטעלט די מאדנע און עליטיסטישע צוגאנג ביי אים אין ישיבה.

ער איז אויסדריקליך נישט געווען באקאנט אלס דער גאון אדיר, און אין פאקט האט מיין זיידע – תלמיד הגאון רבי בנימין פאלער זצ"ל, א תלמיד חביב פונעם 'רב' נאך אין בריסק – נאכגעזאגט מפי רבו, אז נאך אין שטאט בריסק איז געווען באוואוסט אז רבי דוד קען מער לערנען ווי זיין עלטערער ברודער. פארט אבער האט ער זיך אויסגעצייכנט מיט זיין חריפ'ישע מח, און האט געהאט פאטענציאל צו ווערן א גרויסע שטערן, ווען נישט דעם וואס ער איז אוועק היבש יונג פון אן הארץ אטאקע.

דאס וואס ער האט פארפעלט, האט זיין זון משלים געווען... אבער די בייסיגע מהלך פון רעדן, און די מהלך וואס ער האט איינגעפירט אין ישיבה, קען מען זען אויך פון די פאלגענדע ווערטלעך.

ה' – הגאון רבי חיים סאלאווייטשיק ז"ל, בן הגרי"ז.

רבי חיים סאלאווייטשיק, א זון פונעם רב, איז געווען אן עילוי און אביסל משוגע אפילו לויט די בריסקע סטאנדארטן... זיינע טיטלען זענען געלאפן צווישן 'חיים דער רב'ס' און 'חיים דער משוגענער' [להבדיל מהג"ר חיים בריסקער]. ער האט טאקע קיינמאל נישט חתונה געהאט.

דאס נעמט אבער נישט אוועק זיין גדלות בתורה, וואס איז געווען גאר שטארק, און ער האט זאגאר איבערגעלאזט חריפות'דיגע געדאנקען אויף ש"ס.

זיינע ווערטלעך צייגן אן אויף א בריסקע מהלך המחשבה באופן כללי, און אויף 'חיים דער משוגענער'ס' מהלך המחשבה באופן פרטי. ער איז געווען צוקער זיס, און הגם שארף, קומט אלעס באגלייט מיט גאר געשמאקע הומאר.

ו' - הגאון רבי דוד סאלאווייטשיק שליט"א בן הגרי"ז.

הגאון רבי דוד סאלאווייטשיק שליט"א איז דער איינציגסטער זון פונעם רב וואס לעבט נאך, איבערלעבנדיג אפילו יונגערע פון אים. ער איז דער פרומסטער פון אלע בריסקע קינדער, אויסגעצייכנט מיט זיין תמימות ויראת חטא, התמדה נפלאה און בקיאות בכל התורה, און גלייכצייטיג מיט זיין רוסישע נערוועזיקייט...

אנגעהויבן האט ער זיין קאריערע אלס מגיד שיעור אין ישיבה פון זיין עלטערע ברודער רבי בערל, אבער נאכדעם וואס רבי בערל'ס זון האט איבערגענומען די ישיבה, איז ער ארויס פון דארט און זיך געעפנט אן אייגענעם ישיבה. הגם נישט אזוי סוקסעספול ווי זיין פלומעניק'ס ישיבה, איז ער אבער – זייענדיג א סאלידער מענטש – גאר געשעצט איבערן וועלט, און זיין ישיבה איז פארט אן 'אויבנאן' ישיבה.

מטבע הדברים, הערשט א געוויסער פארביסנקייט צווישן זיין חצר און זיין פלומעניק'ס חצר, און אסאך ווערטלעך זענען געזאגט געווארן ביי אים אין ישיבה אויפן חשבון פון זיין פלומעניק, און זיי זענען פארצייכנט געווארן אינעם קאלום פון 'רבי אברהם יהושע'.

ז' - הגאון רבי אברהם יהושע סאלאווייטשיק שליט"א, בן הגרי"ד [בן הגרי"ז].

אויב עשרה קבין של חריפות בריסקאית ירדה לעולם, דאן איז זיכער אז 'תשעה נטל רבי אברהם יהושע', און די אנדערע האבן זיך צוטיילט מיטן לעצטן קב. רבי אברהם יהושע איז א מענטש וואס לעבט אויף קאנטראווערסיע, ווייל דאס איז אייגנטליך וואס ער האט געצויגן צו זיך כמעט פון ווען ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע.

ער האט איבערגענמען זיין טאטן – רבי בערל'ס – ישיבה אין א יונגן עלטער, אבער זיין יונגקייט האט נאר צוגעגעבן צו זיין כאראקטער, ווייזנדיג פארן וועלט אז ער קען שניידן און אריינזאגן פאר גדולים וטובים ממנו מיט זיין בריסקע כח המחשבה ודיבור. ער האט אבער א כאריזמאטישע פערזענליכקייט וואס ציט מענטשן צו אים, זקנים עם נערים און זאגאר עשירים אדירים, און דאס געבט אים א כח.

זיין ישיבה איז עד היום הזה די בעסטע בריסקע ישיבה, און אייגנטליך די שפיגעלע פון די עולם הישיבות וואו 'יעדער' זוכט זיך אריינצובאקומען. זיינע שיעורים זענען מלא חריפות עד אין סוף, אבער גלייכצייטיג מיט אן אבנארמאלע קלארקייט צום שטוינען. זיינע חומש רש"י שיעורים זענען די 'פאליטישע שמועסן' ווען אסאך בייסיגע מעסעדזשעס זענען געזאגט געווארן במשך השנים.

ח' – בית בריסק לדורותיהם.

בריסק האט ארויסגעגעבן אסאך אינטרעסאנטע טיפן, סיי ביי די שושלת זעלבסט און סיי ביי גדולי ישראל וואס האבן קונה געווען ממשנת הבריסקאים. פאלגענד ברענגען מיר געוויסע ווערטלעך, וואס קענען צומאל כאראקטעריזירן דעם באטרעפנדן, אדער לפחות דערמאנען אז מ'רעדט דא פון "בריסקע"...

ט' - די בריסקע 'מהות'.

מיר פארשטייען שוין, אז בריסק איז א מהלך המחשבה ומהלך החיים, און נישט נאר א דרך הלימוד. די פאלגענדע ווערטלעך וואס זענען על פי רוב נישט קיין ווירקליכע פאסירונגען, צייכענען אבער אפ די געדאנקנסגאנג פונעם טיפישער בריסקער, מיט זיינע מעלות און חסרונות, און בעיקר – נערוון און משוגעת'ן.


---
ע"כ פון די רשימה...

[סקרן]

וואס איז מיט JB?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

הגרמ"ד האט גע'עפענט זיין ישיבה בחיי זיין ברודער, און איך האב קיינמאל נישט געהערט אז ער איז אמאל געווען א מגי"ש ביי זיין ברודער, און ס'איז בכלל נישט מסתבר אזוי.

רוב מנהגי בריסק זענען יא פון דער בית הלוי, נישט ר' חיים. דער מהלך הלימוד איז טאקע נישט פון איהם.

הגרי"ד האט זוכה געווען צו א שטארקע חביבות ביים חזו"א, וואס האט זאגאר געשטופט דער עדה חרדית איהם צו נעמען אלס רב נאך הרב דושינסקי! דאס אויסרימען הגרמ"ד אויפ'ן חשבון פון הגרי"ד איז א פעולה פון די פארביסענע משפחות וואס האבען נישט מצליח געווען אריינצוגייען ביי הגרי"ד. וידוע מה שאמר הגרי"ד כאשר אמרו לו "א שאד, האסט פארפאסט הרב א.ש. וואס איז אריבער צום ברודער, נאכ'ן נישט ווערען אריינגענומען ביי הגרי"ד, וואס איז טאקע א גרויסע תכשיט"
האט ער גע'ענטפערט "יא, אבער מ'האט פארדינט די אלע אנדערע ברידער "

נאך א נאמען פאר'ן בריסקער רב האב איך געהערט פון דער וואודרידזשער רב שליט"א "דער לעצטע בריסקער רב", ודפח"ח

און כיהודה ועוד לקרא, הרי"ד מבוסטון איז א שטארקע בריסקער געווען, נאר מיט אן אייגענעם כאראקטער. לערן נפש הרב פאר א שנעלער איבערבליק.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[קנאק-יענקל]

איך האלט אינמיטן ארבעטן אויפן לענגערן ספר 'פנינים שזורים', וואס נעמט אויף 450 זייטן [אן די אמשינאווע סעריע], און איך האב איבערגעארבעט די ווערטלעך לבית בריסק, און איך האב זיי צוטיילט אין ניין פרקים, ווי פאלגענד:

• א' – ה'בית הלוי' מבריסק זצ"ל.
• ב' – הגאון רבי חיים מבריסק זצ"ל.
• ג' – הגאון רבי יצחק זאב מבריסק זצ"ל.
• ד' – הגאון רבי יוסף דב - "רבי בערל" - סאלאווייטשיק זצ"ל.
• ה' – הגאון רבי חיים - "דער משוגענער" - סאלאווייטשיק ז"ל.
• ו' – הגאון רבי דוד סאלאווייטשיק שליט"א.
• ז' – הגאון רבי אברהם יהושע סאלאווייטשיק שליט"א.
• ח' – בית בריסק לדורותיהם.
• ט' – די בריסקע 'מהות'.

ביי יעדן האב איך צוגעלייגט א שטיקל דיסקריפציע, מ'זאל כאפן די עומק הענין, בבחינת מי ומי ההולכים...
ע"כ פון די רשימה...

וואס איז מיט JB?

וועט פארנעמען אייגענע 450 זייטן.

שש, מיר קוקן ארויס דערויף בכליון עינים.
און אז דו האסט דערמאנט אמשינוב. את אחינו אנו מבקשים, לאז אונז נישט ווארטן מיט בריסק אזוי לאנג ווי מיט אמשינוב.

[אברעימל]

ווי באקאנט האט דער גרי"ז געליטן אויף O.C.D און פון דעם נעמען זיך רוב פון די בריסקע חומרות. דערציילט מען אז איין נאכט פארן גיין שלאפן האט ער געשיקט איינער פון זיינע קינדער קוקן צי דער שלאס איז פארשפארט, יענער איז געגאנגען און צוריקגעקומען זאגן אז עס איז פארשפארט. נאך אפאר מינוט שיקט ער א צווייטע קינד בודק זיין און יענער באשטעטיגט דאס זעלביגע, ולא נחה דעתו בזה און אפאר מינוט שפעטער האט ער געשיקט דעם נעקסטן זון, פארשטייט זיך אז יענער איז צוריקגעקומען זאגן אז עס איז פארשפארט אא"וו. צום לעצט האט ער געשיקט חיים דער משוגע'נער וואס ער האט פארשטאנען אז צום סוף וועט זיין טאטע אליינס קומען קוקן, איז ער געגאנגען און געעפנט די שלאס און געזאגט פארן טאטן אז ס'איז פארשלאסן. צום סוף איז דער גרי"ז אליינס געגאגען זיכער מאכן אז ס'איז פארשלאסן, און זעענדיג אז די שלאס איז אפן גיבט ער זיך א רוף אן, קוקט'ס ווי מ'קען זיך אויף קיינעם פארלאזן, יעדער וועם איך האב געשיקט קוקן האט געזאגט אז ס'איז פארשלאסן, און למעשה איז עס געווען אפן.

[berlbalaguleh]

אברעימל: ייש"כ. אמאל דארף מען נוצן א משוגע'נעם מהלך(גג על גג) כדי אויסצוקורירן א משוגעת פון אן אדם גדול. וכבודו במקומו מונח...!

ס'זענען געווען נאך גדולי ישראל, צווישן זיי גאונים וצדיקים, וועלכע האבן געהאט פערזענליכע משוגעת'ן. נאר דער עולם האט נישט געהאט די גאטס (דעם קוראזש) זיי צו פארבעסערן. עד שבא משוגע אחד. ועשה את העבודה. וכמעט זה מה שהתכוון הרמב"ם ז"ל באומרו..."בואו, ונחזיק טובה למשוגעים"...!

אפשר איז כדאי צו מאכן אזא ליקוט. נאר פארשטייצעך אן פוגע זיין בכבודם פון די צדיקים נ"ע...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער וועלט פרעגט א שאלה, ווען קרח האט זיך אויפגעוועקט יענעם טאג, האט ער געמוזט כאפען אז דער מן אז ווייט פון זיין שטוב, אזוי ווי אלע חוטאים, ט'פארוואס האט ער נישט געכאפט זיין טעות?

דער וועלט זאגט אז ער האט געזאגט "דאס איז צוליעב דעם אז איך האב זיך נישט גענוג געשלאגען".

הרב אברהם יהושע האט יעצט געזאגט א חומש שיעור און ער האט מסביר געווען אויף אן אנדערען אופן.

"א בריוו איז געקומען פון אמעריקא זאגענדיג אז דער מן איז גלייך לעבען זיין שטוב". ודפח"ח.

[ארי נוהם]

הערליכע אשכול! יעצט אדורכגעגאנגען און פיין הנאה געהאט.

אז דו רעדסט פון רי"ב און פון אמעריקא: מ'האט אמאהל געזאגט פאר רי"ב בן הגרי"ז אז רב פאם איז דער חפץ חיים פון אמעריקא, האט ער געזאגט: און איך בין ר"ע איגר פון דעם טעקסי...

שטארק נישט מסתבר. כהאב נאך קיינמאל געהערט די הגדרה אויף הרב פאם. כ'האב עס געהערט אויף רבי יעקב יוסף הערמאן, אויף וועם ס'שטימט טאקע פיל בעסער [היה חותן המלך, הגרח"פ שינברג בעל טבעת החושן]

[ארי נוהם]

ר' משה מרדכי שולזינגער, א מאדנע גאון ו... פאר זיך (אדוק ברב שך, חסיד של הבריסקערוב, ומתנגד לרב שטיינמן ולחסידים בכלל), האט דערציילט די פאלגענדע מעשה:

ווען ר' איסר זלמן מלצר זצ"ל האט נאך געוואוינט אין סלוצק, האט ער געפלעגט ארויסצוגעבן א ירחון תורני בשם "יגדיל תורה". איינמאל האט ער אנגעטראפן זיין רבי'ן ר' חיים בריסקער (היה תלמידו כי למד אצלו בישיבת וולוז'ין), און ר' חיים האט אים מוכיח געווען איבער א שטיקל תורה וואס איז געווען געדריקט אין זיין קובץ וואס איז עפעס נישט אזוי איי ייאיי איי. ר' איסר זלמן האט זיך פארענטפערט, אז ער האט עס נישט געקענט אפזאגן, ווייל עפעס א חשוב'ע רב האט עס געשריבן און ער האט נישט געקענט פוגע זיין בכבודו מיטן עס נישט אריינלייגן.

ר' חיים האט אים געענטפערט: גערעכט ביסטו, און דו האסט עס טאקע געמוזט אריינלייגן, אבער דו וואלסט געדארפט טוישן דעם נאמען פונעם קובץ תורני, צום נאמען "יקטין תורה"...

[ארי נוהם]

כהאב אמאל געהערט א זיסע הגדרה אויף די דריי גרויסע תלמידי ר' חיים בריסקער, וויאזוי זיי צעלייגן א סוגיא.
כמדומה אז ס'גייט ווי פאלגענד:

ר' ברוך בער איז בגדר "אונס"
דער רב (גרי"ז) איז בגדר "מרצה"
און ר' שמעון שקאפ איז בגדר "מפתה"...

[איך אויך]

לא כאפטי.

[אייז קריעם]

איך האב געהערט די אויספיר:

און.... איז סתם א מוציא שם רע.

[פורים קטן]

שטאמט פון ש"י זוין, בעל אישים ושיטות, און ס'קומט אזוי:

ס'דא דריי מפרשים אויפן רמב"ם
1) ר' חיים
2) ר' מאיר שמחה
3) ר' איסר זלמן

ר' חיים איז א אונס, לערנט א פשט אין רמב"ם בלית ברירה.
ר' מאיר שמחה איז א מפתה, לייגט עס שיין אראפ, און ס'שטימט.
ר' איסר זלמן איז סתם א מוציא שם רע, זאגט א גאנצע פשעטל, און קלעבט עס ארויף אויפן רמב"ם.

[איך אויך]

אה יעצט מאכט עס סענס.

[וואלווי]

שטאמט פון ש"י זוין, בעל אישים ושיטות, און ס'קומט אזוי:

ס'דא דריי מפרשים אויפן רמב"ם
1) ר' חיים
2) ר' מאיר שמחה
3) ר' איסר זלמן

ר' חיים איז א אונס, לערנט א פשט אין רמב"ם בלית ברירה.
ר' מאיר שמחה איז א מפתה, לייגט עס שיין אראפ, און ס'שטימט.
ר' איסר זלמן איז סתם א מוציא שם רע, זאגט א גאנצע פשעטל, און קלעבט עס ארויף אויפן רמב"ם.

און ר' ...... איז א משלחת וחוזרת, גייט אהין אין צירוק, זאגט גארנישט, מאלט סתם וואסער

[ליטוואק פון בודאפעסט]

א מימרא פון הר' אברהם יהושע סולובייצ'יק [לאחרונה, לאחר פרשיית העופות]:
דגים אי אפשר לאכול, עופות כבר גם לא. נשאר לאכול רק בני אדם, ועל זה יש מסורת.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[סקרן]

איך געדענק נישט אויב מ'האט די מעשה דא שוין געברענגט
דער בעלזער רבי איז געגאנגן באזוכן ר' א"י
דער ר"י פרעגט דעם רבי'ן פארוואס אין בעלז לייגט מען די ס"ת ליגעדיג האט ער אים געזאגט ווייל די ב"ח איז געווען רב אין בעלז און געפסקנט אזוי
פרעגט דעם רבי'ן צוריק דעם ר"י פארוואס טוהט מען נישט אזוי אין בריסק דער ב"ח איז דאך געווען רב אין בריסק אויך
האט דער ר"י געזאגט יע יע אבער אין בריסק איז געוןוען רבנים נאכ'ן ב"ח אויך

[סקרן]

יעצט לאמיר זעהן ווילאנג ס'וועט נעמען פאר @.... עס צו לייגן אויף HASIDIC1

[סקרן]

ווען איר זענט גערעכט זענט איר גערעכט
אבער דאס מאהל האב איך עס נישט גענומען דירעקט פון דיר נאר באקומען פון א צוויטען וואס האט עס מן הסתם גענומען פון דיר
אבער איך בעהט אייך איבער

[קאך_לעפל]

דער בריסקער רב רבי וועלוועלע זאל זיך מיהען אין ליכטיגער גן עדן, האט געהאט א זון מיטן נאמען רבי חיים. דער רבי חיים ע''ה איז נעבאך געווען נישט מיט אלעמען, אזש ווען משוגע וואלט ווען געמאכט וואקסן, וואלט ער ווען געזעצן אויף די לבנה און מיט די פוס געשאקלט א יאכט שיפל אויפן אטלאנטישען אקעאן, און ווען משוגע וואלט ווען געמאכט נידעריג, וואלט ער געזיצן אויף א ביר דעקל אין געשפילט קאגעלעך מיט די רויטע ווערים...

אלענפאלס דער רבי חיים האט אמאל זייענדיג אין די גיסטע, דערלאנגט פאר עמיצען אזא פראסק אויפן באק, אז יענער האט זיך דערזען מיטן שווארצן טייוול בהקיץ ממש. אויף די אנפראגע פון זיין פאטער פארוואס ער האט דאס געטאן, איז דער אנטווארט באלד געקומען אז יענער האט אנגעהויבן, ווי דער אלגעמיינער שטייגער איז שטעדיג. פרעגט אים דער בריסקער רב פארוואס האט יענער מיט מיר נישט אנגעהויבן? ענטפערט אים רבי חיים מיט א דריי מיטן פינגער אלא מאי? דער טאטע האלט אז איך בין שולדיג, אויב אזוי דאן פארוואס האב איך נישט אנגעהויבן מיטן טאטן? ודפי''ח

שיין! נאכגעשריבן ווארט ביי ווארט?

viewtopic.php?f=10&t=12683&start=25#p424082

דערמאנט א פסוק אין ירמיהו " ומצח אשה זונה היה לך מאנת הכלם" ווי פאסיג איז דער פסוק אויף אונזער סקרן (שקרן)

[איש חזון]

איך געדענק נישט אויב מ'האט די מעשה דא שוין געברענגט
דער בעלזער רבי איז געגאנגן באזוכן ר' א"י
דער ר"י פרעגט דעם רבי'ן פארוואס אין בעלז לייגט מען די ס"ת ליגעדיג האט ער אים געזאגט ווייל די ב"ח איז געווען רב אין בעלז און געפסקנט אזוי
פרעגט דעם רבי'ן צוריק דעם ר"י פארוואס טוהט מען נישט אזוי אין בריסק דער ב"ח איז דאך געווען רב אין בריסק אויך
האט דער ר"י געזאגט יע יע אבער אין בריסק איז געוןוען רבנים נאכ'ן ב"ח אויך

(למען הדיוק דאס האט נישט מיט'ן ב"ח)

[איש חזון]

ש"י זוין

שיין