וואס איז די ווייניגסטע וואס איך דארף גלייבן?

[שיטה מקובצת]

איך בין אן עהרליכער איד מדקדק בקלה כבחמורה, אבער איך בין בטבע א סקעפטיק. איך האב נישט ליב צו גלייבן מער וויפיל איך דארף. עס איז מיר א צייט צוריק אויסגעקומען צו דאונלאדען אויף מיין טעלעפאן א פרייע ebook מיט דעם נאמען: What's the Least I Can Believe and Still Be a Christian?
קריסטיעניטי אינטערעסירט מיר א הויקער, אבער בחינם איז מיר אינטערסאנט געווען וויאזוי דער בוך קען מינימיזירן נאר די וויכטיגסטע חלקים וואס "מ'מוז" גלייבן כדי צו בלייבן אן עהרליכער קריסט.
אבער איך האב געטראכט, הלוואי איז דא אזא בוך אויף אידישקייט!! מיר זענען אזוי אנגעלייגט מיט זאכן וואס מ'גלייבט און וואס מ'זאגט אונז אז "מ'מוז" גלייבן, אז אזא מענטש ווי מיר וויל האבן א גיידבוק וואס זאל קלאר ארויסברענגען די וויכטיגסטע זאכן וואס מ'דארף באמת גלייבן.
איך פארשטיי אז די י"ג עקרים איז דער פלאץ ווי אנצופאנגען. אבער פון די אלע טויזענטער זאכן וואס מ'איז אונז מחנך, וואס מ'פרעגעלט אריין אין אונזערע קינדער, וואס זענען וויכטיג פאר מיר, פאר מיינע קינדער, און וואס קען איך ארויסטראסקענען פון פענצטער, און וואס קען איך זאגן פאר מיינע קינדער אז זיי דארפן נישט גלייבן?

אה, נאך איין זאך. קיינער זאל זיך נישט יעצט נעמען שרייבן אז "מ'גלייבט וואס מ'גלייבט" און עס איז נישט מעגליך מחייב זיין צו גלייבן, און וויאזוי קען איך אויספארעמען וואס איך גלייב לויט וואס מ'מוז גלייבן? - אדער גלייבסטו יא, אדער נישט. דאס איז א גוטע טענה וואס דארף א עקסטערע אשכול. איך וויל דא דורכשמועסן נאר דאס וואס איך האב דערמאנט, צו דורכטון וואס איז דא א חיוב צו גלייבן. א דאנק.

[שמואל הלוי]

איינמאל דו גייסט מיט די מהלך המחשבה אז דו ווילסט זיין די מינומים איד, און גלייבן די ווייניגסטע וואס איז שייך, וועט מיט די צייט אויסקומען אז דו וועסט אפילו אין די מינומים אויך נישט גלייבן, אז מ'הייבט אן אראפגליטשן פונעם בארג קען מען מער נישט סטאפן אינמיטן ביז מען דערזעט זיך אונטן א צוקלאפטער.

[זר זהב]

ער פרעגט להלכה

[zurich]

ס'אינטערסאנט אלע גרים טענה'ן אז ווען זיי זענען געווען אלץ גוים אין סעקאהל אין זיי האבן געפרעגט שאלות האט מען זיי געזאגט אזאלכע שאלות טאר מען נישט פרעגן,און וועגן דעם האבן זיי פארשטאנען צו טוישן רעליגיעס!!
איז מיין שאלה ענטפערט מען דען ביי אונז יא ווען מען פאנגט אן צו פרעגן שווערע שאלות?

[נולד מאוחר]

שיטה מקובצת,

לויט וועם פרעגסטו קאנסארוויטיוו, ריפארם,קארלבאך, ארטאפראקס, מאדערען ארטאדאקס,אלאטרע ארטעדאקס, חרידי?
יעדע חדר האט זיך זיינע זאכן וואס מ'מיז גלייבען
דרך אגב אויב די בעל העיקרים וואלט געשריבן א ספר אויף הלכה וואס מען וואלט געקענט טרעפן דעראין סתירה'דיגע משמעות ,אויף צי
דרייען מיט די גראבע פינגער אין ישיבה אזוי ווי די יד חזקה פימעם רמב''ם. איז יתכן אז די וואלסט נישט אנגעהויבן ביי דרייצען נאר ביי דריי.

[קלוג און יונג]

שיטה מקובצת,

לויט וועם פרעגסטו קאנסארוויטיוו, ריפארם,קארלבאך, ארטאפראקס, מאדערען ארטאדאקס,אלאטרע ארטעדאקס, חרידי?
יעדע חדר האט זיך זיינע זאכן וואס מ'מיז גלייבען
דרך אגב אויב די בעל העיקרים וואלט געשריבן א ספר אויף הלכה וואס מען וואלט געקענט טרעפן דעראין סתירה'דיגע משמעות ,אויף צי
דרייען מיט די גראבע פינגער אין ישיבה אזוי ווי די יד חזקה פימעם רמב''ם. איז יתכן אז די וואלסט נישט אנגעהויבן ביי דרייצען נאר ביי דריי.

וואס זענען די דריי פונעם בעל העקרים?

[דבילה]

נישט פארגעסן די נייע י"ג עקרים

http://shabbosblettel.files.wordpress.c ... kkarim.pdf

דאכט זיך אז די אלע עיקרים האבן ערנסטע יסודות און היימישע מקורות!

[יאנקל]

שיטה,
איך מיין אז דו דארפסט צו ערשט קלארער מאכן דיין שאלה. איך נעם אן אז דו ווילסט וויסן וואס מ׳דארף גלייבן כדי צו זיין אן ארטאדאקסישער איד, אבער אפילו אזוי, וויאזוי דעפינירסטו ״מ׳דארף״ - וויפיל מ׳דארף גלייבן כדי צו צופרידן שטעלן גאט אדער צופרידן צו שטעלן די געזעלשאפט?
אין נארמאטיווער ארטאדאקסיע איז אנגענומען אז די 13 עקרים איז דאס גאנצע וואס גאט פארלאנגט, אוודאי, מ׳קען גיין טיפער דערין, אבער דעם רמב״מ׳ס עקרים זענען אנגענומען אלס בינדנד. אבער וואס מ׳דארף גלייבן לויט דער געזעלשאפט? דאס ווענדט זיך וואו דו דרייסט זיך. אין רוב בתי מדרשים פון די חסידי׳שע געגנטער וואלט מען דיך גערופן ״אפיקורס״ און פארבאטן אריינצוטרעטן בלויז פאר׳ן מסתפק זיין אין דער געטליכקייט פון דעם בעש״ט אדער דעם רבי׳ן ר׳ אלימלך, אדער פאר׳ן זאגן אז אן אנגענומענע אמונה טפילה, ווי נישט עסן עקן פון ברויט, דארף מען נישט נאכגיין. איז דעריבער וויכטיג צי די שאלה איז צווישן דיר און גאט, אדער וואס דו קענסט זאגן פאר מענטשן - וואס דאן איז נישט נוגע וואס גאט וויל, נאר וואס די געזעלשאפטליכע נארמעס זענען.

[נולד מאוחר]

שיטה מקובצת,

לויט וועם פרעגסטו קאנסארוויטיוו, ריפארם,קארלבאך, ארטאפראקס, מאדערען ארטאדאקס,אלאטרע ארטעדאקס, חרידי?
יעדע חדר האט זיך זיינע זאכן וואס מ'מיז גלייבען
דרך אגב אויב די בעל העיקרים וואלט געשריבן א ספר אויף הלכה וואס מען וואלט געקענט טרעפן דעראין סתירה'דיגע משמעות ,אויף צי
דרייען מיט די גראבע פינגער אין ישיבה אזוי ווי די יד חזקה פימעם רמב''ם. איז יתכן אז די וואלסט נישט אנגעהויבן ביי דרייצען נאר ביי דריי.

וואס זענען די דריי פונעם בעל העקרים?

3. תורה מן השמיים 2. השגחה 1. מציאות השם.
דא קענסטו זען אלע שיטות

[נס קאווע]

מציאות השם, תורה מן השמים, און מציאות שכר ועונש שוין לשנג נישט נאכגעקוקט כ'על נאכאמאל נאכקוקן קען זיין ביזט גערעכט

[יידל]

בעפאר מ'קען בכלל אריינגיין וויפיל איז די מינימום וואס מ'קען גלייבן אין נאך אלץ זוכה זיין לחיי עולם הבא דארף מען דורכטון א צווייטע נושא: צו איז שייך א פסק הלכה אויף א אמונה'דיגע מחלוקת. אויב איז שייך צו זאגן אז אין א געוויסע ענין ווי עס איז דא א מחלוקת, לדוגמא, צו מ'דארף גלייבן אז ר' שמעון בר יוחי האט געשריבן דעם זוהר, איז שייך אז עס זאל זיין לגבי דעם א פסק הלכה, וועט אויסקומען אז היינט צו טאגס, אויב איינער זאגט אז דער זוהר איז נישט געשריבן געווארן דורך ר' שמעון בר יוחי איז א כופר, וויבאלד רוב רובם פון די יהדות שומרי התורה האלטן אז זוהר איז געשריבן געווארן דורך רשב"י און ע"פ כללי הפסיקה איז דאס די הלכה היינט.
אויב אבער איז נישט שייך א פסק הלכה לגבי עניני אמונה והשקפה, איז נישט שייך אנצואווייזן גבולות און א מינימום וויפיל מ'מוז גלייבן, פשוט ווייל זייער אסאך מאל וועסטו זיין א כופר לויט איינעם! נעם למשל די עשר ספירות. לויט טייל ראשונים גדולי ספרד (ווי די ריב"ש און ר' אברהם אבולעפיא) איז אמונה בי' ספירות כפירה און איז זיך סותר צו ייחוד ה'. לויט רוב מקובלים איז כפירה בי' ספירות א כפירה בתורת משה. וועלכע צד דו זאלסט נאר אננעמען, ביזטו א כופר לויט איינעם. פארשטייט זיך אז אויב זאגט מען אז ס'שייך פסק הלכה לגבי אמונה, קען מען זאגן אז מיר פסק'נען ווי די מקובלים וזהו.

[נס קאווע]

די עיקרים מיינען נישט אז נאר דאס דארף מען גלייבן דאס זענען די עיקרים ווי די אב מלאכות לכבי הלכות שבת און פון דעם קומען ארויס אסאך זאכן וואס מ' דארף גלייבן אין די יודישע רעלעגיע ווי צום ביישפיל אלעס וואס שטייט אין די תורה דארף מען גלייבן אלס תורה מן השמים די שאלה וואס שטעלט זיך איז צו דארף מען גלייבן אז דער הייליגער בעל שם טוב איז געפאהרן קפיצות הדרך וכדו'

[זר זהב]

מ'דארף דאך אויך גלייבן אז די תורה של בע"פ איז ניתנו מסיני, ניין? קומט דאך אויס אז מ'מןז גלייבן אין יעדן ווארט פון חז"ל.

[נס קאווע]

אמת הגם עס ווערט נישט געברענגט אין די עיקרים גלייבן מיר אזוי אבער ווי ענדיגט זיך די חז"ל, זוהר? גאונים, אריז"ל שו"ע? תלמידי בע"ש? פארן קריג? נאכן קריג? דארף איך גלייבן א היינטיגן רבין ווען ער פארציילט א מעשה פון ר' מאיר פרימישלאנער

[נולד מאוחר]

די עיקרים מיינען נישט אז נאר דאס דארף מען גלייבן דאס זענען די עיקרים ווי די אב מלאכות לכבי הלכות שבת און פון דעם קומען ארויס אסאך זאכן וואס מ' דארף גלייבן אין די יודישע רעלעגיע ווי צום ביישפיל אלעס וואס שטייט אין די תורה דארף מען גלייבן אלס תורה מן השמים די שאלה וואס שטעלט זיך איז צו דארף מען גלייבן אז דער הייליגער בעל שם טוב איז געפאהרן קפיצות הדרך וכדו'

כ'מיין אז די עיקרים איז א זאך וואס א איד מיז וויסען ,תורה מיז ער נישט וויסען.
למשל אן עם הארץ די תורה מיז ער נישט לערנען אבער די עיקרים מיז ער וויסען,לויט די רמב''ם 13און לויט די בעל העקרים 3.
אז ער קומט ארויף אויף יענע וועלט מ'פרעגט עם וויאזוי האט געהייסען די ערשטע מענטש? ערזאגט איך ווייס נישט, קען ער נאך גיין אין גןעדן. משאכ אז ער ווייסט נישט מציאת השם גייט ער אין גיהונים.

[זר זהב]

אמת הגם עס ווערט נישט געברענגט אין די עיקרים גלייבן מיר אזוי אבער ווי ענדיגט זיך די חז"ל, זוהר? גאונים, אריז"ל שו"ע? תלמידי בע"ש? פארן קריג? נאכן קריג? דארף איך גלייבן א היינטיגן רבין ווען ער פארציילט א מעשה פון ר' מאיר פרימישלאנער

חז"ל ענדיגט זיך ביים לעצטן פון די אמוראים

[יידל]

מ'דארף דאך אויך גלייבן אז די תורה של בע"פ איז ניתנו מסיני, ניין? קומט דאך אויס אז מ'מןז גלייבן אין יעדן ווארט פון חז"ל.

אסאך ראשונים האבן אנדערש פארשטאנען לגבי אגדתא. לדוגמא די רמב"ן אין ספר הויכוח שרייבט "עוד יש לנו ספר שלישי הנקרא מדרש ... וזה הספר, מי שיאמין בו - טוב, ומי שלא יאמין בו, לא יזיק". און אזוי אויך די ריא"ז אין מס' סנהדרין ואכמ"ל.

[יידל]

די עיקרים מיינען נישט אז נאר דאס דארף מען גלייבן דאס זענען די עיקרים ווי די אב מלאכות לכבי הלכות שבת און פון דעם קומען ארויס אסאך זאכן וואס מ' דארף גלייבן אין די יודישע רעלעגיע ווי צום ביישפיל אלעס וואס שטייט אין די תורה דארף מען גלייבן אלס תורה מן השמים די שאלה וואס שטעלט זיך איז צו דארף מען גלייבן אז דער הייליגער בעל שם טוב איז געפאהרן קפיצות הדרך וכדו'

כ'מיין אז די עיקרים איז א זאך וואס א איד מיז וויסען ,תורה מיז ער נישט וויסען.
למשל אן עם הארץ די תורה מיז ער נישט לערנען אבער די עיקרים מיז ער וויסען,לויט די רמב''ם 13און לויט די בעל העקרים 3.
אז ער קומט ארויף אויף יענע וועלט מ'פרעגט עם וויאזוי האט געהייסען די ערשטע מענטש? ערזאגט איך ווייס נישט, קען ער נאך גיין אין גןעדן. משאכ אז ער ווייסט נישט מציאת השם גייט ער אין גיהונים.

מחלוקת רמב"ם וראב"ד צו אן אפיקורס בשוגג איז אויך אן אפיקורס לגבי שכר ועונש.

[נולד מאוחר]

די עיקרים מיינען נישט אז נאר דאס דארף מען גלייבן דאס זענען די עיקרים ווי די אב מלאכות לכבי הלכות שבת און פון דעם קומען ארויס אסאך זאכן וואס מ' דארף גלייבן אין די יודישע רעלעגיע ווי צום ביישפיל אלעס וואס שטייט אין די תורה דארף מען גלייבן אלס תורה מן השמים די שאלה וואס שטעלט זיך איז צו דארף מען גלייבן אז דער הייליגער בעל שם טוב איז געפאהרן קפיצות הדרך וכדו'

כ'מיין אז די עיקרים איז א זאך וואס א איד מיז וויסען ,תורה מיז ער נישט וויסען.
למשל אן עם הארץ די תורה מיז ער נישט לערנען אבער די עיקרים מיז ער וויסען,לויט די רמב''ם 13און לויט די בעל העקרים 3.
אז ער קומט ארויף אויף יענע וועלט מ'פרעגט עם וויאזוי האט געהייסען די ערשטע מענטש? ערזאגט איך ווייס נישט, קען ער נאך גיין אין גןעדן. משאכ אז ער ווייסט נישט מציאת השם גייט ער אין גיהונים.

מחלוקת רמב"ם וראב"ד צו אן אפיקורס בשוגג איז אויך אן אפיקורס לגבי שכר ועונש.

וואס מיינט אן שוגג אין וואס מיינט א מזיד?

[יידל]

די עיקרים מיינען נישט אז נאר דאס דארף מען גלייבן דאס זענען די עיקרים ווי די אב מלאכות לכבי הלכות שבת און פון דעם קומען ארויס אסאך זאכן וואס מ' דארף גלייבן אין די יודישע רעלעגיע ווי צום ביישפיל אלעס וואס שטייט אין די תורה דארף מען גלייבן אלס תורה מן השמים די שאלה וואס שטעלט זיך איז צו דארף מען גלייבן אז דער הייליגער בעל שם טוב איז געפאהרן קפיצות הדרך וכדו'

כ'מיין אז די עיקרים איז א זאך וואס א איד מיז וויסען ,תורה מיז ער נישט וויסען.
למשל אן עם הארץ די תורה מיז ער נישט לערנען אבער די עיקרים מיז ער וויסען,לויט די רמב''ם 13און לויט די בעל העקרים 3.
אז ער קומט ארויף אויף יענע וועלט מ'פרעגט עם וויאזוי האט געהייסען די ערשטע מענטש? ערזאגט איך ווייס נישט, קען ער נאך גיין אין גןעדן. משאכ אז ער ווייסט נישט מציאת השם גייט ער אין גיהונים.

מחלוקת רמב"ם וראב"ד צו אן אפיקורס בשוגג איז אויך אן אפיקורס לגבי שכר ועונש.

וואס מיינט אן שוגג אין וואס מיינט א מזיד?

מזיד הייסט אז ער ווייסט אז מ'דארף גלייבן און דאך איז ער א כופר, שוגג הייסט אז ער ווייסט נישט אז מ'דארף אזוי גלייבן. (האסט נאך קיינמאל נישט געהערט הג"ר חיים סאלאווייטשיק'ס אויסדרוק להסביר שיטת הרמב"ם אז "נעבעך אן אפיקורס איז אויך אן אפיקורס"?)

[נולד מאוחר]

בעפאר מ'קען בכלל אריינגיין וויפיל איז די מינימום וואס מ'קען גלייבן אין נאך אלץ זוכה זיין לחיי עולם הבא דארף מען דורכטון א צווייטע נושא: צו איז שייך א פסק הלכה אויף א אמונה'דיגע מחלוקת. אויב איז שייך צו זאגן אז אין א געוויסע ענין ווי עס איז דא א מחלוקת, לדוגמא, צו מ'דארף גלייבן אז ר' שמעון בר יוחי האט געשריבן דעם זוהר, איז שייך אז עס זאל זיין לגבי דעם א פסק הלכה, וועט אויסקומען אז היינט צו טאגס, אויב איינער זאגט אז דער זוהר איז נישט געשריבן געווארן דורך ר' שמעון בר יוחי איז א כופר, וויבאלד רוב רובם פון די יהדות שומרי התורה האלטן אז זוהר איז געשריבן געווארן דורך רשב"י און ע"פ כללי הפסיקה איז דאס די הלכה היינט.
אויב אבער איז נישט שייך א פסק הלכה לגבי עניני אמונה והשקפה, איז נישט שייך אנצואווייזן גבולות און א מינימום וויפיל מ'מוז גלייבן, פשוט ווייל זייער אסאך מאל וועסטו זיין א כופר לויט איינעם! נעם למשל די עשר ספירות. לויט טייל ראשונים גדולי ספרד (ווי די ריב"ש און ר' אברהם אבולעפיא) איז אמונה בי' ספירות כפירה און איז זיך סותר צו ייחוד ה'. לויט רוב מקובלים איז כפירה בי' ספירות א כפירה בתורת משה. וועלכע צד דו זאלסט נאר אננעמען, ביזטו א כופר לויט איינעם. פארשטייט זיך אז אויב זאגט מען אז ס'שייך פסק הלכה לגבי אמונה, קען מען זאגן אז מיר פסק'נען ווי די מקובלים וזהו.

איז דא צד סזאל נישט זיין שייך א פסק הלכה אויף די עינינים?
כ'פארשטיי אז די רמב''ם האט מער געמיינט די דעה ווי די טעקניקאל הלכה , אבעראין די וועלט פין הלכה וויאזוי זאל נישט זייןהלכות אויף אמונה?
וואס וועט שיטה טאן גארנישט גלייבען אדער נאר וואס מאכט עם סעננס?

[נס קאווע]

תורה מן השמים מיינט דען אז ער דארף קענען די גאנצע תורה? אז ער קען נישט דארף ער גלייבן איינעם וואס קען יא
נישט צו פארקריכן די שאלה איז נישט ווען מ' הייסט א אפיקורס די שאלה איז וואס דארף מען גלייבן

[נולד מאוחר]

תורה מן השמים מיינט דען אז ער דארף קענען די גאנצע תורה? אז ער קען נישט דארף ער גלייבן איינעם וואס קען יא
נישט צו פארקריכן די שאלה איז נישט ווען מ' הייסט א אפיקורס די שאלה איז וואס דארף מען גלייבן

וווער זאגט אז מען דארף קענען די גאנצע תורה?

[נס קאווע]

כ' האב נישט געזאגט אז מ' מוז (אויך נישט אז מ' מוז נישט) מען דארף אבער גלייבן אז תורה מן השמים וויל אהן דעם צופאלט די רעליגיע

[נולד מאוחר]

תורה מן השמים מיינט דען אז ער דארף קענען די גאנצע תורה? אז ער קען נישט דארף ער גלייבן איינעם וואס קען יא
נישט צו פארקריכן די שאלה איז נישט ווען מ' הייסט א אפיקורס די שאלה איז וואס דארף מען גלייבן

כ'פארשטיי נישט וואס די זאגסט דא ,צי וועם באציסטו דיך דא?