מנהג ״פינף״-און-זיבן

[בן חכמוני]

שוין געהאט א לאנגע צייט אין קאפ איבער די אין די ענין פון זבה שפלטה ש״ז שסותר יום אחד.

די גאנצע זאך אז אונזערע בנות זענען דינם כזבים איז דאך נאר זייער אייגענע חומרא וואס מ׳האט שפעטער געמאכט הלכה פסוקה. אבער פון דארט האט עס גענומען א טרעין רייד ביי די אחרונים און נאך מער ביי די תמימי חכמי אשכנז ביז יהופיץ.

דאס אז א פלטה ש״ז איז סותר יום אחד איז דאך נאר ביי א זבה גמורה און נישט א נדה (איך מיין, וואס זאל זי סותר זיין? א נדה קען דאך שופעת זיין אלע זיבן און איז מפסיק טהרה וטובל לערב). טא מהיכי תיתי אז די דין האבן די בנות ישראל אויך גענומען אויף זיך? און אויב שוין יא, זייער פיין ווען די פרוי ווייסט אזוי פאר א פאקט אז זי האט פולט געווען. מהיכי תיתי צו גיין אזוי ווייט אז מען דארף אייביג חושש זיין ווייל אפשר האט זי פולט געווען? אבער אפילו דאס, לאמיר דאס אויך נאכגעבן: יעדע היינטיגע פרוי דארף ווארטן וועגן מ׳איז חושש אויף פליטת ש״ז.

וויפיל דארף מען ווארטן? אהּ, זייער פשוט: ווער איז די גרעסטע מחמיר ווילאנג א ש״ז איז נאך מטמא: די חכמים לויט איין גירסא, איז דאס איז עס! שיטת חכמים ו׳ עונות. ו׳ עונות איז דריי טעג סאו דארף יעדע פרוי ווארטן פיר טעג ווייל אפשר האט זי פולט געווען ממש סוף פון די לעצטע עונה (סוף דריטע טאג) טא איז די פערטע טאג פאר דעם.

אַה, איין סעקונדע. נישט ממש יעדע פרוי דארף ווארטן שטייצעך, נאר אזא איינער וואס האט משמש געווען פאר זי איז געווארן טמא. אויב אבער האט זי משמש געווען א צייט פארן טמא ווערן דאן דארף זי נישט ווארטן. איוואר? ראנג! שרייבט דער הייליגער רמ״א נישט קיין חילוק יא משמש געווען נישט משמש געווען, יעדער ווארט! איי פארוואס? ״לא פלוג רבנן״ ערקלערט ר׳ שבתי כהן ז״ל. ווער די ״רבנן״ זענען איז נישט קלאר ווען דער מחבר, דעם רמ״א׳ס בן-דורו, מאכט יא דעם חילוק.

פיין, אקעי. עמיר שוין מיטגיין. אבער ביי א בלויזע כתם, דאך א פשוטע רבנן טומאה, דארט גייט זיכער נישט אן דער דין פון פולטת. איא אידאך עס גזירה לגזירה בספיק ספק ספיקא! אבער אונזערע הייליגע זיידעס אנטוישן נישט: געזעהן א כתם? ווארט פינף טאג צו יא משמש געווען צו נישט משמש געווען! איי משמרת ולא משמרת למשמרת איז דאך געזאגט געווארן נאך פאר די אמוראים כל שכן בן בנו של קל וחומר פאר אחרי אחרונים?! פאלג א גאנג, כופר.

אבער איין מינוט; אפשר קען דאך זיין א פשוטע עצה: זאלן זיך די נשים גוט אויסוואשן דעם בית החיצון לאחר המעשה און אזוי איז דאך זיכער נישטא וואס צו חושש צו זיין! זאגן טאקע די הייליגע ראשונים כמלאכים פה אחד אז לכ״ע העלפט אדער זיך אויסוואשן אדער ארומוואקן נאך שימוש. טוט אן אשה איינע פון די זאכן און נאכדעם זעהט זי דארף זי נישט ווארטן פינף אנצוהייבן ציילן די ז׳ נקיים. און אזוי פסקענט טאקע ר׳ יוסף קארו ז״ל. וואס ווייסן מיר אונז אבער, שרייט ר׳ משה איסערליש! אונז זעמיר דען בקי מיטן זיך וואשן, אונז ווייס מיר דען וואס עס באדייט זיך אפצעוואשן עס זאל גענוג זיין נישט מטמא צו זיין מער?? גארנישט העלפט נישט! נישט קיין וואשן, נישט קיין גיין, גארנישט! יעדע פרוי וואס זעהט א משהו דם דארף ווארטן פינף און זיבן בלי שום יוצא מן הכלל, אפילו א כלה וואס האט נאכנישט געזעהן איר חתן!

אז דער רמב״ם, א ראשון, מאכט די אלע געפירעכצער אוועק בשתי ידיו און זאגט קלאר אז מען קען אנהייבן ציילן ז׳ נקיים באלד מיטן מפסיק זיין בטהרה, אז אלע אנדערע שפעטערדיגע ראשונים פאר וועלכע עס שמעקט יא זענען מקיל ברחיצה וכדומה, ווי טרויען זיך אחרי אחרונים צו קומען און מאכן א תורה שלימה מיט חומרות על גבי חומרות?!

מען האט איינמאל עובר געווען אויף לא תגרעו און אויסגעריסן לא תוסיפו אזוי אז די איז פעלד אפן פאר יעדן חסיד שוטה. דערוואגן זאלסטעך זאגן אנדערש.

די כבר!

[טראכטכמוני]

די גאנצע זאך אז אונזערע בנות זענען דינם כזבים איז דאך נאר זייער אייגענע חומרא וואס מ׳האט שפעטער געמאכט הלכה פסוקה.

און זעמיר נישט בקי אין די מציאות'דיגע חילוקים פון נדה ביז זבה פארדעם איז מען חושש ביי יעדע נדה כאילו זי איז א זבה. דאס איז נישט קיין 'גזירה' וואס מ'קען זאגן אויף דעם גזירה לגזירה וכו' דאס איז א געהעריגע ספיקא דאורייתא לחומרא. דאס זעלביגע איז בנוגע דעם פולטת סוף יום ג'.

ה, איין סעקונדע. נישט ממש יעדע פרוי דארף ווארטן שטייצעך, נאר אזא איינער וואס האט משמש געווען פאר זי איז געווארן טמא. אויב אבער האט זי משמש געווען א צייט פארן טמא ווערן דאן דארף זי נישט ווארטן. איוואר? ראנג! שרייבט דער הייליגער רמ״א נישט קיין חילוק יא משמש געווען נישט משמש געווען, יעדער ווארט! איי פארוואס? ״לא פלוג רבנן״ ערקלערט ר׳ שבתי כהן ז״ל. ווער די ״רבנן״ זענען איז נישט קלאר ווען דער מחבר, דעם רמ״א׳ס בן-דורו, מאכט יא דעם חילוק.

לא פלוג רבנן אין דעם קאנטעקסט מיינט נישט אז די יעצטיגע רבנים וואס פסק'נען זענען נישט מפליג. ער מיינט צו ציטירן דער כלל וואס איז פון כללי הפסיקה און ווערט אפטמאל באניצט אין הלכה ווייל ער האלט אז אויף דעם פאל איז שייך דעם כלל פון לא פליגי און ממילא איז עס אסור, דעס אז דער מחבר האלט נישט אז ס'איז פאסיג דא טוישט נישט דעם הלכה'דיגן כלל פון לא פליגי.

וואס ווייסן מיר אונז אבער, שרייט ר׳ משה איסערליש! אונז זעמיר דען בקי מיטן זיך וואשן, אונז ווייס מיר דען וואס עס באדייט זיך אפצעוואשן עס זאל גענוג זיין נישט מטמא צו זיין מער?? גארנישט העלפט נישט! נישט קיין וואשן, נישט קיין גיין, גארנישט! יעדע פרוי וואס זעהט א משהו דם דארף ווארטן פינף און זיבן בלי שום יוצא מן הכלל

"ר' משה איסרליש" המכונה רמ"א/הגה וואס הערט נישט אויף צוברענגען אלערליי מנהגים וואס זענען נאר נוגע להלכה, האט געשריבן שוין 400 יאר צירוק אז מיר דענקן נישט פונקטליך וויאזוי מ'האט זיך געפירט צו וואשן באופן ס'זאל נישט בלייבן קיין ש"ז, די דענקסט יא? אדרבה ברענג עס צו דא דער עולם וועט אייך שטארק מכיר טובה זיין.

מען האט איינמאל עובר געווען אויף לא תגרעו און אויסגעריסן לא תוסיפו אזוי אז די איז פעלד אפן פאר יעדן חסיד שוטה. דערוואגן זאלסטעך זאגן אנדערש.
די כבר!

קענסט פליז איבערזעצן אויף אידיש?

[ריכטיג]

אויב וויל מען דן זיין כהלכה כדרכה של תורה, מילא. אבער די גרויליגע זלזול און עקל'דיגע שפראך אויף רבותינו הרמ"א והש"ך ברענגט צום ברעכן.

פוי!

[בן חכמוני]

אָאָאָ..איך האב געמיינט איך בין אויף קאווע שטיבל. וואס ווייס איך.

זלזול? ארויסשרייבן ״ר׳ משה איסערליש״ איז א זלזול?! ״דער הייליגער רמ״א״ איז גרויליג?! יונגערמאן, נעם דיר א קאלטן שויער!

און @טראכטמוני, דו ביזט נישט גערעכט אז די פרויען זענען זבים מספק דאורייתא. צוערשט האט רבי גוזר געווען ששה נקיים וועגן א מעגליכע ספק און דערנאך האבן די בנות ישראל זיך מחמיר געווען זיבן אייביג. דאס איז דאך די באקאנטע ר׳ זירא גמרא. איך ווייס נישט פון ווי דו נעמסט אז אונז זעמיר נישט בקי אין די חילוק פון נדה וזבה; דער רמב״ם און די חינוך זענען עס זייער קלאר מסביר. נישט א ספק אין ווער איז א נדה צו א זבה האט געברענגט די חומרות, נאר א ספק אין די טעג. דברים פשוטים וברורים.

וואס איך האב געמיינט וועגן לא תגרעו איז אז אזוי וואלט מען געקענט טראכטן אז אזויפיל חומרות איז געהעריג בל תוסיף, קען מען פארענטפערן אז מען האט איינמאל עובר געווען אויף לא תגרעו מיטן גורע זיין לא תוסיפו און אזוי קען מען שטעלן וויפיל חומרות ס׳גייט.

נאכאמאל, שיהיה ברור, כמעט אלע ראשונים האבן ניטאמאל פיר טעג און די וואס יא זענען מחלק בין שמשה ללא און זאגן אז רחיצה העלפט. דאס נישט מחלק זיין בכלום און אסערן אלעס און אלעס איז א תורה חדשה גמורה אן א טראפ ספק!

[טראכטכמוני]

לאמיר קלארשטעל:
דא האט איר דער חינוך וואס לייגט עס אראפ בטוטו"ד:

וכשבא רבי וראה שנתמעטה החכמה בעולם ואין החכמים בקיאין במראות הדמים וכי הנשים היו נוהגות בדין תורה, שהיו מונות ימי הנידה לנידה וימי זיבה לזיבה, חשש לדבר. שמא לפעמים תראה האשה דם שהוא מן התורה טהור ומפני שלא תמצא חכם שיכיר בו, תחוש לו מן הספק ותשב עליו. ואם אתה מנהיגה בדין תורה, הרי שתהיה מונה מאותו יום שתתחיל לראות שבעה ימים, ובליל שמיני אף על פי ששפעה כל שבעה, אם פסקה ביום שביעי טובלת לערב כמו שאמרנו למעלה. ונמצא לפעמים שבאים עליה לידי איסור כרת, כי יש לחוש שמא כל הדם שראתה כל ששה ימים הוא דם טהור ושל יום השביעי היה דם טמא. והיא התחילה למנות שבעת ימי נדות מיום ראשון שראתה, והיה לה להתחיל ולמנותם מיום שביעי כי הוא התחלת נדותה, שהיה דם טמא. ועל ידי טעות זו באה לטעות הרבה פעמים מנדה לזבה ומזבה לנדה, שתהא סבורה להיות בימי נדות ותהא בימי זיבות.

לפיכך עמד רבי ותקן (נידה סו.) שכל אשה שרואה יום אחד תשב ששה ימים נקיים, וכן אם ראתה שני ימים תשב גם כן ששה נקיים. שכל זמן שאינה רואה יותר משני ימים, כשהיא יושבת עליהן ששה ימים נקיים אין בהן מקום ספק מעתה, שאם אותן הימים שניהם בימי נדה הם, לסוף שבעה טהורה היא. ואם שניהן בימי זיבה הם, לא היתה צריכה אלא יום אחד. ואפילו הראשון בימי זיבה והשני בימי נדה, אין בכך כלום שהרי היא יושבת אחר מכן ששה נקיים, והאחד מאותן ששה נקיים עולה לאותו יום של זיבה ואף על פי שכלן בימי נדה הן, שהלכה היא ימי נידה שאינה רואה בהן עולים לימי זיבה. ואם ראתה שלשה ימים, תיקן הוא שתהא יושבת שבעה נקיים מפני שיש לחוש שכל השלשה בימי זיבה היו, והרי היא זבה גדולה שצריכה לישב שבעה נקיים מדין תורה.

זאת היתה תקנתו של רבי. ועם תקנה זו לא נשאר שום ספק בענין. ואחר תקנה זו הוסיפו עוד בנות ישראל והחמירו על עצמן (דף סו.) שאפילו רואות טיפת דם כחרדל, כלומר אפילו בראיה אחת, היו יושבות שבעה נקיים, שלא רצו לחלק בין רואה דם יום אחד או שנים לרואה שלשה ימים. ואין ענין החומרא שהחמירו הם משום דם מועט כחרדל, כי מדין תורה אין חילוק לענין ימי נדות בין דם מועט לדם מרובה, כי לעולם צריכה לישב שבעת ימים רצופים כמו שאמרנו. אבל החומרא היא שעשו עצמן כזבות אפילו בראיה אחת.

רבי'ס תקנה איז וועגן דעם וואס אונז זעמיר נישט בקי במראות הדמים ממילא קען מען זיך אמאל פארטוישן בין נדה לזבה ווייל ס'קען זיך מאכן ראי' וואס איז מה"ת מותר און אונז וועלן עס אננעמן ווי נדה אין מיר וועלן נישט אננעמען די שפעטערדיגע דם לדם זבה. שפעטער האבן בנות ישראל צוגעלייגט אז אפי' ראי' אחת וואס - וואס איז א פראבלעם ביי נדה אבער נישט בדיני זבה איז דאס גארנישט - האבן זיי אויך חושש געווען כזבה גדולה, דאס איז חומרא דר' זירא.

אין אנדערע נייעס...

זלזול?

(אויפן רמא) אזוי אז די איז פעלד אפן פאר יעדן חסיד שוטה. דערוואגן זאלסטעך זאגן אנדערש.

די כבר!

[אישתישבי]

ביסט גערעכט מיט דיינע טענות, איך ווייס נישט פארוואס טאקע די אשכנזים האבן אזוי מחמיר געוועהן אין דער ענין, און עס איז נישטא קיין אמת'ע תירוץ אויף דעם אויך נישט לפי ידיעתי.

דער טיפת דם פין ר' זירא איז שוין א שוועריקייט ווייל אפילו אפאר פרויען נעמען זיך פאר א חומרא דארף עס נישט ווערען א נחלת הכלל, בפרט אז עס ווערט נישט געברענגט א סיבה דערצו.

און מען אנפרעגן א האלבע שולחן ערוך מיט אזעלכע קשיות. דער אין אנו בקיאין הערשט אין גאר אסאך שאלות, און די חומרות גייען גג על גג.

אבער, עס איז נישטא קיין ברירה, מען מוז האלטען דער תורה לויט דער מסורה, פאר איין סיבה, אויב מען טוישט געוויסע זאכן, ווערט מען דורך דעם שוואך אין אלעס, און עס בלייבט גארנישט איבער. פארוואס?

נישט ווייל מען מוז דווקא האלטען די אלע זאכן. נאר עס איז נישטא קיין סאציאלע פעסטונג ווי צו זיין.

גייסטו צו די ספרדים האבן זיי אויך אייגענע משוגעתן וואס זיי טוהן, און אזוי יעדער פלאץ.

קענסט נישט זיין א סאטמארע און גיין צום כותל, זאל גיין צום כותל זיין דער גרעסטער שטות.

[רביה''ק זי''ע]

כ'האף אז דו פארשטייסט אליינס אז די אלע חומרות און חששות זענען נאר געמאכט פאר די וועלכע ענדשויען זיך צו פאטשקען אין די זאכן, אלע אנדערע טוען דאך סייווי וואס זיי ווילן. די רחמנות איז נאר אויף די תמימות'דיגע פרויען וועלכע מיינען באמת אז די אלע משוגעת'ן זענען תורה מסיני, זאל זיך דער הייליגער באשעפער מרחם זיין.

[אישתישבי]

דער רמבם זאגט שוין אז ווען איינער זאגט אז בשר עוף איז אסור מדאורייתא איז ער עובר אויף בל תוסיף.

[קאך_לעפל]

כ'האף אז דו פארשטייסט אליינס אז די אלע חומרות און חששות זענען נאר געמאכט פאר די וועלכע ענדשויען זיך צו פאטשקען אין די זאכן, אלע אנדערע טוען דאך סייווי וואס זיי ווילן. די רחמנות איז נאר אויף די תמימות'דיגע פרויען וועלכע מיינען באמת אז די אלע משוגעת'ן זענען תורה מסיני, זאל זיך דער הייליגער באשעפער מרחם זיין.

שוין ווייטער... ווען גיייט זיך שוין דאס מינות און אפיקורסת ענדליך אפשטעלן? באשעפער העלף שוין!

[רביה''ק זי''ע]

כ'האף אז דו פארשטייסט אליינס אז די אלע חומרות און חששות זענען נאר געמאכט פאר די וועלכע ענדשויען זיך צו פאטשקען אין די זאכן, אלע אנדערע טוען דאך סייווי וואס זיי ווילן. די רחמנות איז נאר אויף די תמימות'דיגע פרויען וועלכע מיינען באמת אז די אלע משוגעת'ן זענען תורה מסיני, זאל זיך דער הייליגער באשעפער מרחם זיין.

שוין ווייטער... ווען גיייט זיך שוין דאס מינות און אפיקורסת ענדליך אפשטעלן? באשעפער העלף שוין!

איך ווייס נישט מיט וועלכע תלמידי חכמים און דיינים דו ביזט אין קאנטאקט, אבער די וועלכע איך בין באקאנט מיט האלטן אויך בערך אזוי, כ'זאג בכלל נישט קיין אייגענע ווערטער.

דו ווילסט טאקע וואוסן ווען די אפיקורסת וועט זיך אפשטעלן? ווען איך וועל באגעגענען אן אנגעזעענע תלמיד חכם וואס האלט אנדערש.

[אונטער חכם]

כ'האף אז דו פארשטייסט אליינס אז די אלע חומרות און חששות זענען נאר געמאכט פאר די וועלכע ענדשויען זיך צו פאטשקען אין די זאכן, אלע אנדערע טוען דאך סייווי וואס זיי ווילן. די רחמנות איז נאר אויף די תמימות'דיגע פרויען וועלכע מיינען באמת אז די אלע משוגעת'ן זענען תורה מסיני, זאל זיך דער הייליגער באשעפער מרחם זיין.

שוין ווייטער... ווען גיייט זיך שוין דאס מינות און אפיקורסת ענדליך אפשטעלן? באשעפער העלף שוין!

איך ווייס נישט מיט וועלכע תלמידי חכמים און דיינים דו ביזט אין קאנטאקט, אבער די וועלכע איך בין באקאנט מיט האלטן אויך בערך אזוי, כ'זאג בכלל נישט קיין אייגענע ווערטער.

האלטן אז וואס? אז מען קען איגנארירן די פינף טעג?

גראדע מענינא דיומא האב איך געהערט פון איינעם אז דאס איז געווען איינער פון ר' שמואל ניימאןס חטאים.

[רביה''ק זי''ע]

כ'האב נישט גערעדט פון "קענען", דאס איז דאך פשוט אז מען "קען", ס'דאך מעשים בכל יום אז מענטשן טוען וואס זיי געפעלט, איך האב גערעדט פון די ציל (purpose) פון די אלע חששות. און די ציל פון די אלע חומרות איז נישט צו אפהיטן פון אריינפאלן אין גיהנם, אויפרעגן דעם אויבערשטן, אדער ארומפאטשקען מיט די עולמות העליונים, די ציל פון די אלע זאכן איז פשוט צו געבן פאר'ן עולם וואס צו טון מיט די ליידיגע צייט, ווער ס'האט עפעס בעסערס וואס צו טון מיט די צייט זאל איהם וואויל באקומען.

[טראכטכמוני]

ביסט גערעכט מיט דיינע טענות, איך ווייס נישט פארוואס טאקע די אשכנזים האבן אזוי מחמיר געוועהן אין דער ענין, און עס איז נישטא קיין אמת'ע תירוץ אויף דעם אויך נישט לפי ידיעתי.

דער טיפת דם פין ר' זירא איז שוין א שוועריקייט ווייל אפילו אפאר פרויען נעמען זיך פאר א חומרא דארף עס נישט ווערען א נחלת הכלל, בפרט אז עס ווערט נישט געברענגט א סיבה דערצו.

מ'קען מיינען דעס איז די איינצוגסטע פלאץ וואס מיר טרעפן אזא "מנהג" וואס איז פארוואנדלט געווארן אין א חוב, ספרי הלכה זענען פול פון דעם, איין דוגמא:

תפילת ערבית, וואס ס'קומט אפי' נישט ביי דעם אריין קיין שום חששות דאורייתא, ס'איז "רשות" אבער דאך זאגט דער רמב"ם "ואעפ"כ נהגו כל ישראל בכל מקומות מושבותיהם להתפלל ערבית, וקבלוה עליהם כתפילת חובה".

סארי חברה, ס'וועט אייך גארנישט העלפן. עטץ קענטץ ווייטער האקן, "מנהג ישראל תורה" איז אן אבן הפינה מיסודי הדת שוין טויזנטער יאר, ס'איז נישט קיין נייע זאך בכלל.

[רביה''ק זי''ע]

דער רמב"ם דארט זאגט נישט אז דאווענען מעריב איז פלוצלונג געווארן א חיוב, ער זאגט נאר אז מ'האט עס מקבל געווען כאילו ס'וואלט געווען א חוב, מ'פירט זיך כאילו ס'איז א חוב, ס'מיינט אבער נישט אז איינער וואס דאוונט נישט קיין מעריב טוט עפעס שלעכט, העכסטנס האט ער נישט מקיים געווען די מנהג פון דאווענען מעריב יעדן איינציגסטן טאג כאילו ס'וואלט געווען א חיוב. ביי שופר בלאזן שטייט אויך אז די פרויען האבן עס מקבל געווען ווי א חוב, ס'וועט דען איינער זאגן אז א פרוי וואס גייט נישט הערן שופר בלאזן ווייל זי איז פארנומען מיט די קינדער צו וואס טוט עפעס שלעכט?

[טראכטכמוני]

ווען ער וואלט ווען געזאגט "אזויווי א חיוב" הער איך וואס די זאגסט, כאטש מ'קען מפקפק זיין צו דער דיוק פון "כאילו" חוב איז אמת. אבער רמב"ם זאגט נישט "כחובה" ער זאגט "כתפילת חובה" וואס טייטש: פונקט אזויווי שחרית און מנחה וואס זענען "תפלות חובה".

[רביה''ק זי''ע]

אויב די ווערטער "וקבלו עליהם כתפילת חובה" מיינט צו זאגן אז "כלל ישראל האט זיך פארגענומען צו דאווענען מעריב פונקט ווי מ'דאוונט שחרית און מנחה (וואס זיי זענען א חיוב)", איז דאך עס זיכער נישט קיין חיוב, סך הכל זאגט ער אז ס'איז א מנהג.

[טראכטכמוני]

מגילה - וואס מ'בענטשט בשם ומלכות אשר קדשנו במצוותיו וכו' - איז א מנהג?

קִיְּמוּ וקבל [וְקִבְּלוּ] הַיְּהוּדִים עֲלֵיהֶם וְעַל זַרְעָם וְעַל כָּל הַנִּלְוִים עֲלֵיהֶם וְלֹא יַעֲבוֹר לִהְיוֹת עֹשִׂים אֵת שְׁנֵי הַיָּמִים הָאֵלֶּה כִּכְתָבָם וְכִזְמַנָּם בְּכָל שָׁנָה וְשָׁנָה.

הגם אין דנים דברי תורה מדברי סופרים ולא דברי סופרים מדברי תורה, אבער אן אסמכתא איז עס יא צו וואס איך גלייב איז פשוט פירוש מילות קבלו עליהם.

[רביה''ק זי''ע]

דארט האט זיך עס אנגעפאנגען מיט אפאר פסוקים פריער ווען מרדכי האט געמאכט די נייע מצווה דרבנן פון פורים, און וויבאלד א תקנה וואס ווערט נישט אנגענומען ביים ציבור ווערט בטל פון זיך אליינס (אזויווי טבילת עזרא), אויף דעם ארויף שטייט אז דעם מצווה האט מען יא אנגענומען.

[real fake news]

כהאב גערעדט מיט מיין ווייב איבער די נושא, זאגט זי מיר אז איר האט מען אויסגעלערנט אז די פינף טעג איז ווייל על פי רוב איז די ווסת בערך פינף טעג, סאו אויב סהאט זיך געענדיגט פריער זאל מען ווארטן ביז פינף אלס חשש אז אפשר וועט נאך קומען.
האט איינער אמאל געהערט פון דאס אדער סאיז סתם ׳מן הארצות׳?

[טראכטכמוני]

דארט האט זיך עס אנגעפאנגען מיט אפאר פסוקים פריער ווען מרדכי האט געמאכט די נייע מצווה דרבנן פון פורים, און וויבאלד א תקנה וואס ווערט נישט אנגענומען ביים ציבור ווערט בטל פון זיך אליינס (אזויווי טבילת עזרא), אויף דעם ארויף שטייט אז דעם מצווה האט מען יא אנגענומען.

כהאב גערעדט מיט מיין ווייב איבער די נושא, זאגט זי מיר אז איר האט מען אויסגעלערנט אז די פינף טעג איז ווייל על פי רוב איז די ווסת בערך פינף טעג, סאו אויב סהאט זיך געענדיגט פריער זאל מען ווארטן ביז פינף אלס חשש אז אפשר וועט נאך קומען.
האט איינער אמאל געהערט פון דאס אדער סאיז סתם ׳מן הארצות׳?

די פורים תורה׳ס גייען דא כמעיין המתגבר...

[אישתישבי]

גראדע ביסטו דער וואס האט אנגעהויבן רעדן וועגן פורים.

איך האב גראדע געהערט אז ר' שמואל ניימאן האט מקיל געוועהן אין מעריב, ווי אויך אין לערנען חומש ביינאכט.

און צום ענין, מען זעהט אז מען רעדט איין די פרויען (און מענער) פאלשער סיבות פארוואס דער פינף טעג מאכט סענס, מן הסתם איז עס ווייל קיין אמת'ער סיבות איז נישט דא. איך געדענק װען איך בין געגאנגען צו שיעורים פין איינער פין די ל' רבנים לאנג צוריק, פלעגט ער שטארק קרעכצען ביי דער רמ"א פין פינף טעג, פיר אלץ דריי, פינף אלץ פיר, שמשה אטו לא שמשה, דער קרעכץ איז געוועהן גאנץ טיף. און מיט דעם פלעגן רבנים נישט מקיל זיין, אפילו אויף א פאל פין א פרוי וואס האט נישט קיין קינדער ווייל איר אוויולעישען איז פרי, נאר דורך סקיפען מקוה א חודש. היינט איז מען מקיל מער (יא יא, אפילו די דרייסיג) אויף אנדערע אופנים, דורך מחמיר זיין אויף פרישות וכו'.

אויף דעם צו א מנהג פין עלטערען איז מחייב קען מען קוקען דא

https://www.betmidrash.org.il/index.php ... 7%94%D7%92

ווי דער שרייבער איז גאר שטארק מסכם דער ענין. אין דער ענד איז עס א מחלוקת אחרונים, דער חתםַ סופר איז מחמיר (בינגא) און די אנדערע זענען מקיל מיט געוויסע הגדרות.

[בן חכמוני]

כהאב גערעדט מיט מיין ווייב איבער די נושא, זאגט זי מיר אז איר האט מען אויסגעלערנט אז די פינף טעג איז ווייל על פי רוב איז די ווסת בערך פינף טעג, סאו אויב סהאט זיך געענדיגט פריער זאל מען ווארטן ביז פינף אלס חשש אז אפשר וועט נאך קומען.
האט איינער אמאל געהערט פון דאס אדער סאיז סתם ׳מן הארצות׳?

זיכער נישט דאס, אבער ענליך קען זיין די בית יוסף וואס זאגט אז די סיבה פארוואס די גאונים און די ריף ברענגען נישט די הלכה איז ווייל רוב מאל איז עס נישט נוגע ווייל די פרויען קענען סייווי נישט מפסיק פאר פיר. ער קריגט מיט דעם אויפן רשב״א וואס מאכט אוועק דעם מנהג צוליב די שטילקייט פון די פריעדיגע דערויף (די רשב״א אליין זאגט גראדע צום סוף אז א בעל נפש יחוש לעצמו).

[אישתישבי]

https://www.google.com/url?sa=t&source= ... lUZlPxOonQ

דא קען מען זעהן ענדלעך צו דעם, אז זיי האבן געוואלט אז אלע פרויען זאלען זיין גלייך, נישט איינער פריער, איינער שפעטער.

פארשטייט זיך, אז דאס איז אלעס באבע פשעטליך, ווייל שלא הרי די אמאליגע ווי די היינטיגע, אמאהל, האט מען געזאגט דער אמת, ווען די אמאליגע וואלטן געהאט א סיבה צו מאכן אלע גלייך, וואלטען זיי עס געזאגט, נישט באהאלטן און געזאגט אנדערע (שוואכערע) סיבות.

[רביה''ק זי''ע]

מעניין לעניין.

[רביה''ק זי''ע]

.