סיפורי מעשיות אין מדרשים

[מנחם ציון]

איך האב יעצט חנוכה געליינט די באקאנטע ערציילונג פון חנה וז' בניה.
אן אריינגיין אין די עצם סיפור, ווען דאס האט זיך אפגעשפילט, צו אין די צייטן פון די יוונים, רומיים, (אין מדרש ווערט גאר געברענגט אז איר נאמען איז געווען מרים בת נחתום) וואונדערט מיר די און אנדערע ענליכע סיפורים אין מדרש ווער האט זיי דערציילט?

נעמט א ביישפיל די דאזיגע מעשה:
די קינדער גייען איינס ביי איינס צום טויט, די מאמע איז מתפלל מען זאל איר צונעמען די נשמה, סך הכל ווער ס'האט געקענט דערציילן די מעשה זענען די אנוועזנדע יוונים\רומיים?
ממש אזוי? מיט די גאנצע הין-און-צוריק פון פסוקים? פונקטליך וואס דער ערשטער זוהן האט געענפערט, און וואס דער צווייטער?

ווען מען דרש'נט א פסוק אויף א מעשה, הער איך, חז"ל האבן דאס געזעהן אין פסוק. אבער דא איז די מעשה געשען וויאזוי ס'געשען, אן א רמז אין א פסוק, טא ווער זאל דערציילן די מעשה?
מעגליך אז ס'זענען געווען דארט אנוועזנד אידישע באגלייטערס?!


אגב אז מען רעדט שוין פון אזא סיטואציע, האב איך געהערט א מעשה'לע.
אמאל איז געווען א חסיד געפארן צום רבי'ן, אונטערוועגנס האבן אים באפאלן רויבערס און אים געטייטעט. פון הימל האט מען זיי געוואלט שטראפן אויף זייער שלעכטע טאהט האט מען אזוי צוגעפירט: די גרופע איז געווען צוטיילט אין צווייען, איין העלפט האט געארבעט אין די וועלדער ווי זיי פלעגן לאקערן אויף זייערע קרבנות און זיי בארויבן און ערלעדיגן. דאס צווייטע העלפט פלעגט ארבעטן "בעק ענד" און זייער הייל, ווי זיי פלעגן סארטירן די רויב, און קאכן פאר די גרופע וכדו'.
איין שיינעם טאג האבן די שרי החוץ זיך אנגעהויבן בייזערן "היתכן מיר ארבעטן אזוי שווער, שטייען אין די קעלטן און היצן, לויפן און שלאגן זיך, און זיי זיצן בתוך הארזים, באקוועם, קיינמאל פעלט זיי שפייז, ווי שווער ארבעטן זיי שוין?! ווען מיר וועלן אהיימגיין סוף טאג וועלן מיר זיי אפענדיגן און נעמען ס'גאנצע פאר אונז.
און די צייט זענען געזיצן די שרי הפנים און גע'חשב'נט להיפך, מיר זיצן פארקורטשעט אינווייניג, נישט זעהנדיג די שיין פון די זוהן, זיי לויפן ארום, זייער ארבעט איז אסאך מער אינטערסאנט, והי' לעת ערב וועלן מיר אריינלייגן סם אין די עסן, ווען זיי וועלן אהיימקומען וועט מען זיי מכבד זיין און שוין.

פארנאכט זענען די דרויסענדיגע אהיים, און זיי האבן אפ גע'ממית'ט זייערע קאלעגעס, דערנאך האבן זיי זיך אנגעפילט די טעלערס, און א שטילקייט האט באהערשט דעם זאל....

מיר האט מען פארציילט די מעשה מיט אן אויספיר. אז ווען מען האט דערציילט פאר סאטמאר רבי'ן די מעשה אלס קינד, האט ער געענפערט אלעס פיין אין וואויל, דער חסיד איז טויט, די רויבערס זענען טויט, אויב אזוי ווער האט דערציילט די מעשה?.....