מעשר און צדקה פאר סעקולארע צוועקן

[יידל]

כ'האב אן אינטערעסאנטע פראגע. צו מעג איך געבן צדקה פאר וויקיפעדיע פון מעשר כספים?

[געפילטע פיש]

דו ווילסט מיר מכשיל זיין מיט לערנען ניטל?

[שרגא]

עס לאזט זיך ארגומענטירן אז וויקיפידיע מיט זייערע ווייטן בליק און ברייטע מיסיע פון געבן צוטריט צו יעדע ידיעה פאר יעדן מענטש איז מעגליך אן ענין פון הצלת רבים אדער גאר פיקוח נפש, ווייל די ידיעות וואס ווערט פארשפרייט מאכט די מענטשהייט מער טאלעראנט און ברענגט אויטמאטיש צו ווייניגער האס און רציחות אויף דער וועלט, אריינגערעכנט קעגן אידן.
און באמת, וויבאלד וויקי האט אויך א ריזיגן פראיעקט פון צושטעלן גמרא און ספרים, איז דאך לכ' בכלל קיין שאלה נישט זיי צו שטייער געבן (רוף עס מעות קדימה...), איבערהויפט לויט ווי דער ש"ך שרייבט אז מ'מעג קויפן ספרים מיט מעשר געלט, מיט'ן תנאי אז מ'זאל זיי אויך בארגן פאר אנדערע, איז ווי שייך אז גרעסערע פארבארגעכץ פון ספרים פאר אנדערע ווי וויקי...
פארשטייט זיך (נו, וואס קומט דא אין יעדע היינטיגע בירור הלכה?) אויף למעשה דארף מען פרעגן א שאלה...

[יאיר]

עס איז דא אסאך ארומצורעדן איבער דעם נושא, אבער איך עפן דעם אשכול ווייל כ'האב אן אינטערעסאנטע פראגע. צו מעג איך געבן צדקה פאר וויקיפעדיע פון מעשר כספים?

דו טארסט נישט געבן אפילו פון דיין אייגן געלט. אפשר וועלן זיי נוצן דיין געלט צו שרייבן דברי כפירה ר"ל?

[לעיקוואד]

עס איז דא אסאך ארומצורעדן איבער דעם נושא, אבער איך עפן דעם אשכול ווייל כ'האב אן אינטערעסאנטע פראגע. צו מעג איך געבן צדקה פאר וויקיפעדיע פון מעשר כספים?

דו טארסט נישט געבן אפילו פון דיין אייגן געלט. אפשר וועלן זיי נוצן דיין געלט צו שרייבן דברי כפירה ר"ל?

וויבאלד וויקיפעדיע איז אויסדריקליך א ענציקלאפעדיע וואס נעמט נישט קיין שטעלונג אין קיין שום שאלה נאר גיבען איבער די פארשידענע מיינונגען אויף אן אובייעקטיבישער אופן (עכ"פ אזוי הייסט עס, בפועל פארשטייט זיך עס זענען דא פעלער וואס זענען יוצא מן הכלל, אבער דאס זענען פראבלעמען, אפיציעל איז זיכער אז עס דארף זיין אובייעקטיוו), איז נישט שייך דאס צו רופען דברי כפירה. אחוץ אויב דו האלטסט אז איבערגעבן די פארשידענע מיינונגען איבער ערנסטע נושאים אן נעמען א צד איז אליינס אפיקורסות.

[יידל]

נו, איבערגעבן דעות מיט אן אביעקטיוויטעט איז דען נישט להתלמד וועלכע די רמב"ם איז מתיר?

[ביבער]

אפשר איז א גוטער עצה פון געבן מיט א תנאי, עס זאל נאר חל זיין מכח מעשר אויב גייט עס פאר תורה'דיגע ארטיקלעך.

[יאנקל]

די תשובה אויף יידל'ס שאלה איז לכאורה תלוי אין דעם באדייט פון מעשר. לויט די וואס האלטן אז עס איז א בחינה פון מתנת עניים איז אוודאי נישט אויסגעהאלטן צו געבן פאר וויקיפעדיע, נאר מ'דארף געבן פאר עניים ממש, אבער לויט די וואס האלטן אז מ'קען געבן פאר אנדערע וואוילטעטיגע צוועקן איז אוודאי אויסגעהאלטן צו שטיצן אזא פענאמענאלער פראיעקט ווי וויקיפעדיע.

[געפילטע פיש]

געבט מען דען נאר פאר עניים? מ'געבט דאך מעשר פארן נייעם בית המידרש, פאר ביקור חולים, פאר אזוי סאך צוועקן וואס האט מיט עניים גארנישט איינגעלייגט.

[יאנקל]

ריכטיג. אבער געוויסע אחרונים (כמדומה שכן פסק הרמ"א) האלטן אז מ'דארף געבן דווקא פאר עניים.

[יאיר]

איינער האט דא ערנסט א ספק אויב מען קען געבן מעשר פאר וויקיפידיע? כ'מיין, באלד וועסטו פרעגן אויב מען מעג עס געבן פאר די ברוקלין לייברערי, אדער צו איבערבויען די הייוועיס, אדער צו צאלן פאר שרייבער'ס פון קאווע שטיבל צו אויפקומען מיט מאדנע שאלות, מ'עט דאך קיינמאל נישט פערטיג ווערן. מעשר איז פאר נויטבארדערפטיגע מענטשן, נישט פאר פענאמענעלע ווערקן.

[געפילטע פיש]

אויב איז עניים דוקא דאן איז דאס עניים דוקא, אבער אויב מעג מען געבן מעשר פאר צרכי ציבור, דארף מען דן זיין וואס הייסט ציבור, און אויב איבערבויען שאסייען הייסט אויך צרכי ציבור.

[ניו יארק]

זייער פיין, גייטס נאר ווייטער אן מיט די געוואלדיגע למדנות, און ביז א שטיק צייט וועל איך קענען צאלען מיין טעקס מיט מעשר, ווייל ווי נישט ווי שטעלט דאך די גאווערמענט אהער די ראודס מיט מיין געלט (יא? רעדט אייך נישט איין....), און שטעל דיר פאר אז הצלה דארף ווען פארן אויף די זאמד ביז א הילפס רוף, וואלט דאך קיינער נישט געוואלט זיין א מעמבער, וואלט דאך הצלה געדארפט באצאלן פאר די מעמבערס, וואלט דאך הצלה געגאנגען צוויי מאל א יאר נאך געלט, און איך וואלט דעמאלס זיכער עס געמעגט געבן פון מעשר...... ווי האלט איך, מיין קאפ טוט שוין וויי.....

א צווייטער זאל צוענדיגען פליז, אדער רוף הצלה.....

[נולד מאוחר]

סקומט אויס א אינטערסאנטר היכי תמצא.
געסט מועת קדומה פאר א ספר מלא פסולת איז מותר פון מעשר. די מחבר'ס נאמען איז דאך בגימטריא די נאמען פונעם ספר.
געסט מעות קדומה פאר וויקי, וואס מלא מיט אמתע (חתמו של הקב''ה אמת) זאכן, טאר מען נישט.

[לעיקוואד]

לעולם איז מיר אויכעט מאדנע געווען די הוה אמינא צו גיבן מעשר געלט פאר ויקי, אבער אז מטראכט שוין מעג מען באמת טראכטן פארוואס נישט, ברגע וואס צדקה ומעשר איז נישט דווקא פאר עניים נאר אויך פאר די אוצר הספרים פון בית מדרש הגדול, די קאווע אינדערפרי אין בית מדרש, און די בית כסא'ס דארט, וואס איז ויקיפעדיע אנדערש?
ברויך מען מעיין זיין צו צדקה איז נאר אויף זאכען וואס זענען יידושלעך, דהיינו א יידושע אוצר הספרים יא, אבער א סעקלורע לייברערי אדער סייט נישט, איז דא א מקור פאר אזא סברא?

איך פאר זיך, וואלט געקלערט אז עס איז דא דא אזא בחינה פון עניי עירך קודמים. ויקיפעדיע איז גענוג גרויס און וועט האבען גענוג תורמים אן מיינע פאר פיאסטער, דאקעגן דער לאקאלער הצלה, אדער ביקור חולים, אדער סיי וועלכע מער יידושער צוועק, איז זיך סומך נאר אויף די גוטהארציגקייט פון יודען ווי אונז, ממילא איז נישט רעכט צו געבן פאר וועלטליכע צוועקן בשעת עס ווארטן אויף דיר נאנטע היימישע צוועקן.

די זעלבע איז לגבי גיבן געלט פאר רעד קראס אדער אנעדער דיזעסטער רעליף וכדו', וואס אין אלגעמיין געבן נישט קיין היימישע ייודען פאר אזעלכע צוועקן, מהאי טעמא. נישט ווייל עס גייט מיר נישט אן אז קינדער אין אפריקע שטארבען פון הינגער, נאר פשוט עניי עירך קודמים, עס גייט מיר מער אן אז ביי מיר אין שכנות איז דא עניים ואביונים.

מצד שני, דארף מען נזהר זיין ווען די בארכעטיגטע טענה פון עניי עירך קודמים ווערט אזא בחינה פון חסידה שעושה חסד עם חברותיה, און די גאנצע צדקה וחסד ווערט מער א פארטיישע זאך ווי א ענין פון רחמנות וחסד. ממילא נלענ"ד אז מברויף יא געבן לפחות אביסעל פאר וועלטליכע צוועקן אויך, מזאל זיך פשוט מרגיל זיין רחמנות האבען אויף אויף ווער סאיז נישט פון דיין סעקטע, וואס דאס איז גאר א וויכטיגע זאך, ורחמיו על כל מעשיו. אבער בפועל די עיקר איז מען מחוייב צו העלפן עניי עירך וואס זענען אנגעוואנדען אויף אונז משא"כ אנדערע.

[נולד מאוחר]

לעקוואד , ביי וויקיפידע פארגעס נישט די חלק פון הכרת הטוב, די ניצט עס מסתמא מער ווי הצלה און ביקור חולם.
און א געוויסע זין הייסט דאס עני עירך. עירך היינט קען מיינען ווירטאלא עירך.

[לעיקוואד]

אלס הכרת הטוב איז גענוג אז פון מאל צו מאל בין איך מגיה דארט טעותים און לייג צו חומר.

איך בין מסכים אז עירך קען זיין וירטואל, למשל חברי קאווע שטיבל (אדער ענליכע מקומות הקדושים) האבן לכאורה יא א קירבה איינער צום צוייטען אזויווי עירך און עס איז ראוי זיי צו העלפן פאר אנדערע. אבער וויקיפעדי איז נישט אינעם ווירטואלע עירך נאר מער א וועלטליכע זאך אויך ווירטואלי.

[כ׳בין פריי]

אז סעשוין דא אזא אשכול וואלטעך טאקע געוואלט פרעגן א קשיא אויב האבעך אסאך חובות דארף מען נאך אלץ גיבן מעשר אדער קעניך נעמען ס׳געלט פאר די חובות??

[ברסלבער]

אז סעשוין דא אזא אשכול וואלטעך טאקע געוואלט פרעגן א קשיא אויב האבעך אסאך חובות דארף מען נאך אלץ גיבן מעשר אדער קעניך נעמען ס׳געלט פאר די חובות??

די פוסקים זאגן אז מען דארף נישט געבן צדקה/מעשר כספים ווען מען האט חובות, די בעלי חובות קומען פריער, עס איז געבויט אויף ספר חסידים סימן תנ"ד עיי"ש

[געפילטע פיש]

לעיקוואד שרייבט:
"אבער וויקיפעדי איז נישט אינעם
ווירטואלע עירך נאר מער א וועלטליכע זאך אויך
ווירטואלי."

פארוואס ווערט וויקיפידיע אויס עירך מיט דעם וואס זיי זענען גרויס און וועלטליך? אויב וואלט הצלה געווען גרויס, אדער אלע הצלות אין די וועלט וואלטן געווען אונטער איין קאמפאני מיט איין קאסע וואלט דיין התחייבות דערצו געווארן קלענער? ס'איז ווייטער עירך, נאר אנדערע פלעצער אויך.

[לעיקוואד]

לעיקוואד שרייבט:
"אבער וויקיפעדי איז נישט אינעם
ווירטואלע עירך נאר מער א וועלטליכע זאך אויך
ווירטואלי."

פארוואס ווערט וויקיפידיע אויס עירך מיט דעם וואס זיי זענען גרויס און וועלטליך? אויב וואלט הצלה געווען גרויס, אדער אלע הצלות אין די וועלט וואלטן געווען אונטער איין קאמפאני מיט איין קאסע וואלט דיין התחייבות דערצו געווארן קלענער? ס'איז ווייטער עירך, נאר אנדערע פלעצער אויך.

יא. איך ווייס נישט אויב דאס איז ממש די גדר להלכה, אבער די סברא מיינע איז וויבאלד פאר וויקי וועט זיך טרעפן ווער סזאל תורם זיין אן מיר, משא"כ עניי עירי וואס עיניהם תלויות אלינו בלבד. טאקע יהצלה וואלט געווען א וועלטליכע זאך וואלט עס טאקע נישט געווען געוואנדען אויף מיר און וואלט נישט געהאט עדיפות פון עניי וצרכי עירך.

[ניו יארק]

אז סעשוין דא אזא אשכול וואלטעך טאקע געוואלט פרעגן א קשיא אויב האבעך אסאך חובות דארף מען נאך אלץ גיבן מעשר אדער קעניך נעמען ס׳געלט פאר די חובות??

נישט די קענסט, די דארפסט!!!!

[כ׳בין פריי]

אז סעשוין דא אזא אשכול וואלטעך טאקע געוואלט פרעגן א קשיא אויב האבעך אסאך חובות דארף מען נאך אלץ גיבן מעשר אדער קעניך נעמען ס׳געלט פאר די חובות??

נישט די קענסט, די דארפסט!!!!

יישר כח

[מי אני]

מענין לענין באותו ענין. http://www.rationalistjudaism.com/2019/ ... h.html?m=1


Sent from my iPhone using Tapatalk

[מי אני]