ווען אידישקייט איז א פאליטישע געים

[שיטה מקובצת]

זאגט מיר איינער דעם יו"ט אז אויב ער וואלט געווען אין א וואלד אויף פסח און ס'קומט צום סדר און ער האט נאר מאשין מצות, וואלט ער ענדערש נישט געגעסן די כזיתים ווי איידער געגעסן דאס וואס צאנזער רב האט אויף דעם געזאגט אז ס'איז חמץ גמור.

דאס איז א גוטע ביישפיל ווי אידישקייט - די אמת'ע רצון ה' - ווערט אוועקגעשטופט אין א זייט, ווען עס זענען דא אידיש-פאליטישע חשבונות. אידיש גערעדט איז נישט קיין ספק אז אפילו איינער וואס איז געווענליך מחמיר אויף די שיטה פון הרה"ק מצאנז זצ"ל וואלט אין אזא פאל געדארפט עסן מאשין מצות. אונזער אמונה איז אין דעם אויבערשטן, און לויט דעם אויבערשטן קענען מיר רואיג אננעמען אז מאשין מצות זענען לכאורה כשר לפסח - עכ"פ בשעת הדחק. אבער אויב אונזער אמונה איז אין זייטיגע זאכן - למשל צדיקים, קען מען זיין גרייט עובר צו זיין אויף דעם ציווי ה' צו עסן א כזית מצה אין פסח כדי נישט עובר צו זיין אויף עפעס וואס צאנזער רב האט געזאגט.

נאך אזא ביישפיל האב איך געזען פון אן ארטיקל וואס איז לעצטענס געדרוקט געווארן אין "דער איד":

[ברסלבער]

און ווען איינער האט א מכה על מקום הנחת תפלין, זאל ער דאן לייגן די תפלין של ראש צווישן די אויגן. ער זאל זיך נישט נאריש מאכן און חושש זיין אויף די זייטיגע שיטת החכמים אז ס'דארף זיין על מקום שערות.

[לית דין בר נש]

ווי ברסלבער האט שוין געזאגט ועוד
אונז האבן אמונה אונעם אויבערשטען און די אויבערשטער האט אונז גיגעבן די תורה און איך האלט אז צאנז'ע רב קען פסקנען אין די תורה ממילא וואלט איך עס אויך נישט גיגעסן.
איז זעה נישט ווי פאליטיש קומט דא אריין
עס איז דא א עשה צו עסן מצה און א לא תעשה צו עסן חמץ

[פרייוויליג]

גראדע שטיי איך מיט @שיטה מקובצת און איך האב אויך פונקט געהאט די קשיא דעם חול המועד. און קיינער האט מיר נישט געקענט ענטפערן דערויף. צו מאכן די קשיא קורץ: א מצות עשה קעגן א ספק כריתות, וועלכע איז מכריע? אויב איז דאס "חמץ גמר" וועגט דאס איבער די מצות עשה, ווידעראום אויב איז דאס נאר א "ספק" איז די מצות עשה מעגליך שטערקער. איז אויב איינער איז אין וואלד און האט נאר מאשין מצות, מעג ער בדיעבד עסן דערפון? נישטא קיין קלארע ענטפער דערויף, רוב וועלט וואלט געגעסן דערפון. חסידים וואלטן זיך מונע געווען.

די קשיא איז אבער א גוטע.

[לית דין בר נש]

צאנזע רב האט דויך געזאגט אז עס איז חמץ גמור נישט ספק חמץ איז וואס איז דיין שאלה?

[berlbalaguleh]

שיטה מקובצת: און דאס ערשטע מאל וואס איך האב געזעהן א באטל כרמל וויין מיט'ן הכשר פון בד"צ העדה החרדית, סערווירט אין א חסידיש ביהמ"ד אין וויליאמסבורג. האביך מיר געריבן די אויגן צו איך זעה גוט אדער איך חלום.
נאר דער תירוץ איז. אז די מצות עשה פון נעמען געלט פון די ציונים איז דוחה די לא תעשה פון יין נסך און חילול שבת און ציונות. (ג' חמורות...!)

[שמערל]

עס איז נישט דא און עס איז קיינמאל נישט געווען כרמל וויין מיטן הכשר פון די עדה החרדית

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ער זאגט גוט, דער @שיטה מקובצת. די תגובות דא זענען אויך א ראיה. ווי קען דער צאנזער רב זאגען אויף עפעס וואס איז נישט געווען אין דער וועלט בחייו, נישט דער מצה נישט דער מאשין, גארנישט? און אז איינער וויל מיר זאגען אז זיין פסק גילט אויף יעדער מאשין וכל שום וחניכא דאית ליה, הייסט עס אז ער קוקט אן דער צאנזער רב פאר א נביא. נו, איז דאס נישט נעריש? אפילו ווען ער זאגט בפירוש אז ער איז א נביא, און אפילו יהיבנא ליה כל חלל דעלמא אינו משקר בדיבוריה, איז ער נאכאלס נישט באגלייבט אן אן אות ומופת. דאס איז פאר די וואס זוכען זייער אידישקייט אין דער תורה, און נישט אין דער געזעלשאפט.
ווען איך בין אויפגעוואקסען איז געווען א איד אין ביהמ"ד אן אייניקעל פון איינער פון די גדולי המתירים פון מאשין מצות. ער איז געווען דער זעלבע בהמה. ער האט אלס נאכגעזאגט פון זיין זיידע אז 'עדיף טפי' און דעריבער דארף ער עסען פיר-עקיגע מצות, און ווען ער האט חתונה געמאכט זיין ערשטע טאכטער, האט ער נישט געוואלט לאזען זיין נייער איידעם אריינקומען מיט האנד-מצות, אבער צום סוף האט ער מוותר געווען אויף אן עקסטער טעלער. בהמה דו, דיין זיידע האט געזען די מצות? און ווייל ס'איז עדיף מיינט מ'דארף משוגע מאכען אן איידעם?
נאר איין נקודה. אסאך מתנגדים פון מאשין מצות האבען געהאלטען אז ס'איז נישט לשמה. אויב אזוי איז בכלל נישט דא קיין מצוה ליל פסח. דאס איז נוגע היינט פונקט ווי אמאל, ס'איז נישט דא קיין נ"מ. און פארקערט אויך. ר' חיים בריסקער האט כידוע מתיר געווען מאשין מצות, אבער נאר ווייל דער לישה דער קנייטען ווערט געטוהן בידי אדם און דאס איז גענוג פאר לשמה. היינט וואס דער גאנצע זאך איז מיט מאשינען האלט ער אז ס'איז נישט לשמה. ס'ליגט מיר אין קאפ אז דער דברי מלכיאל איז מתיר אפילו אזוי, דוכט זיך אין א תשובה צו סט. לואיס.

[berlbalaguleh]

עס איז נישט דא און עס איז קיינמאל נישט געווען כרמל וויין מיטן הכשר פון די עדה החרדית

אנטשטולדיגט ר' שמערל. איך האב עס שוין געזעהן מערערע מאל. היינט איז עס שוין א נארמאלע זאך. א דבר שאין בו חידוש. ס'לייגט זיך טאקע נישט אויפ'ן שכל. אבער ס'איז א מציאות...!

[מור וקציעה]

עס איז נישט דא און עס איז קיינמאל נישט געווען כרמל וויין מיטן הכשר פון די עדה החרדית

אנטשטולדיגט ר' שמערל. איך האב עס שוין געזעהן מערערע מאל. היינט איז עס שוין א נארמאלע זאך. א דבר שאין בו חידוש. ס'לייגט זיך טאקע נישט אויפ'ן שכל. אבער ס'איז א מציאות...!

רבי בערל - לפי ידיעתי איז געווען א ערענסטע מדובר בערך 10 יאר צירוק איבער דעים און די עדה משגיחים זענען אפילו געווען אין איינס פון די כרמל פלענטס [און אויב איך געדענק גוט האט דיין מורה דרך הרב פיליפ אפילו אנגעהויבען צי שפינען אין זיין וועכענטליכע קאלום פארוואס עס איז נישט אזוי געפערליך] למעשה אבער האט די עדה צום סוף נישט געגעבן , איך ווייס נישט אויב עס איז ווייל כרמל האט נישט געהאלטן ביים צאלען די פארלאנגטע סומע אדער אן אנדער סיבה

[פלאוויוס]

בנוגע מאשין מצות איז עס נישט דוקא פאליטיש, נאר ענדערש פסיכאלאגיש (פונקט ווי גיין אן א קאפל איז ערגער ווי רעדן לשון-הרע), אבער די מעשה וואס איז געדרוקט אינעם איד איז שוין א באזונדער שמועס. דאס פאסט זיך אריין אין דער אלגעמיינער "סיפורי-מעשה קולטור" וואס זענען אפט ארויס פון יעדער שכל'דיגער פראפארציע. ס'איז מסתבר אז אזעלכע מעשה'ס האבן אליין געדינט דעם ציל צו פארהאסן ציוניזם, אויפ'ן שטייגער ווי היינטיגע מעשה'ס דינען צו פארהאסן אינטערנעט.

[הקטן]

זאגט מיר איינער דעם יו"ט אז אויב ער וואלט געווען אין א וואלד אויף פסח און ס'קומט צום סדר און ער האט נאר מאשין מצות, וואלט ער ענדערש נישט געגעסן די כזיתים ווי איידער געגעסן דאס וואס צאנזער רב האט אויף דעם געזאגט אז ס'איז חמץ גמור.

וואס מיינט דיין חבר וואס וואלט ווען צאנזער רב געטון אויף אזא פאל?

[berlbalaguleh]

עס איז נישט דא און עס איז קיינמאל נישט געווען כרמל וויין מיטן הכשר פון די עדה החרדית

אנטשטולדיגט ר' שמערל. איך האב עס שוין געזעהן מערערע מאל. היינט איז עס שוין א נארמאלע זאך. א דבר שאין בו חידוש. ס'לייגט זיך טאקע נישט אויפ'ן שכל. אבער ס'איז א מציאות...!

רבי בערל - לפי ידיעתי איז געווען א ערענסטע מדובר בערך 10 יאר צירוק איבער דעים און די עדה משגיחים זענען אפילו געווען אין איינס פון די כרמל פלענטס [און אויב איך געדענק גוט האט דיין מורה דרך הרב פיליפ אפילו אנגעהויבען צי שפינען אין זיין וועכענטליכע קאלום פארוואס עס איז נישט אזוי געפערליך] למעשה אבער האט די עדה צום סוף נישט געגעבן , איך ווייס נישט אויב עס איז ווייל כרמל האט נישט געהאלטן ביים צאלען די פארלאנגטע סומע אדער אן אנדער סיבה

עם כל האמור. האב איך יא געזעהן א באטל כרמל וויין מיט דעם הכשר פון בד"צ העדה החרדית איך געדענק אז דאס ערשטע מאל וואס איך האב עס געזעהן איז עס מיר געווען א גרויסער חידוש. ווייל דאס איז דאך לכאורה מנוגד צו די שיטה פון די עדה החרדית. אבער ווי ס'זעהט אויס איז דער כח פונ'ם עגל הזהב שטערקער...!

[געוואלדיג]

איז נישט מעגליך אז איהר זאלט ברענגען א בילד און אזוי ארום ענדיגן די דיסקוסיע?

[berlbalaguleh]

איז נישט מעגליך אז איהר זאלט ברענגען א בילד און אזוי ארום ענדיגן די דיסקוסיע?

געוואלדיג: ס'איז א געוואלדיגער רעיון. נאר אצינדער איז 10:07 ביינאכט. און אין מיין רעפרידזשערעיטער האביך נישט אזא באטל. אבער מארגן בלי"נ נאכדעם וואס איך וועל ערלעדיגן אלע מיינע 500 וויכטיגערע זאכן און אפוינטמענטס, וועל איך אפ סטאפן אין ליקער סטאר אדער וויין געשעפט און איך וועל בעטן דעם בעה"ב (מר. מאזעס. אויב ער'ט האלטן ביי ידע.) אז ער זאלל מיך לאזן כאפן א פיקטשער פון א באטל כרמל וויין מיט דעם הכשר פון ביד"צ העדה החרדית. און נאכדעם וועל איך עס ארויפלייגן אויף קאווע שטיבל. ושלום על ישראל...! א גוטע נאכט...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

[quote uid=358 name="שיטה מקובצת" ]זאגט מיר איינער דעם יו"ט אז אויב ער וואלט געווען אין א וואלד אויף פסח און ס'קומט צום סדר און ער האט נאר מאשין מצות, וואלט ער ענדערש נישט געגעסן די כזיתים ווי איידער געגעסן דאס וואס צאנזער רב האט אויף דעם געזאגט אז ס'איז חמץ גמור. <br />[/quote]<br />וואס מיינט דיין חבר וואס וואלט ווען צאנזער רב געטון אויף אזא פאל?<br/>
א חכמה! דער צאנזער רב האט נישט דער מצוה פון פאלגען צאנזער רב!

[שיטה מקובצת]

כ'האב נישט געטראכט אז איך דארף מסביר זיין די נקודה. צאנזער רב האט טאקע געזאגט חמץ גמור, אבער עפ"י די הלכה'דיגע מהלך איז דאס נישט קיין פסק וואס דארף אנגענומען ווערן להלכה למעשה. קיין שום אנדערער גדול האט דאס נישט געזאגט, און ס'איז לעכערליך (עפ"י הלכה) זיך צו שטעלן דווקא אויף איין גדול'ס גוזמא'דיגע לשון וואס ער האט נאך דערצו גע'פסק'נט בטעם הכמוס. איך פארשטיי אז געווענליך וויל מען חושש זיין צום צאנזער רב'ס "חמץ גמור" ווייל מ'האט אמונה אין צאנזער רב'ס קדושה. אבער ס'איז דא אמאל וואס די אמונה שטייט אין וועג פאר'ן מקיים זיין מצוות ה'. איז כאטש געווענליך איז פארשטענדליך אז מ'וויל חושש זיין דערצו, איז אבער אין פאל וואס מ'האט נאר מאשין מצות דא א פארמעסט צווישן אמונה בה' און אמונה אין דעם צדיק. אויב אמונה אין דעם צדיק געווינט דעם פארמעסט, קומט אויס אז דאס איז שטערקער פון דעם אמונה בה', והבן.

[ברסלבער]

שיטה, ווי איך האב שוין פריער געזאגט איז דאס נישט אמת. דו מוזט על כרחך צוקומען צו אמונת צדיקים אויב ווילסטו היטן די תורה, חוץ אויב דו ביזט פון די קראים וואס האלטן נאר תורה שבעל פה.
דו האסט אפגעמאכט אז דו פאלגסט נאר די חכמים פון די גמרא, און דארט האסטו אפגעשטעלט די ליין. ביי א צווייטן גייט עס ווייטער ביז נאך צאנזער רב. עכ"פ יעדער איינער האט זיך זיין ליין וועלכע צדיקים ער פאלגט, און ער האלט אז זיי האבן בעסער פארשטאנען די תורה, און ער פאלגט נאך די תורה אויף די וועג וויאזוי זיי האבן עס אפגעטייטשט.
צו מאכן אבער א כלל אז ווען עס קומט צו מקיים זיין די תורה קען מען נישט קוקן אויף אמונת צדיקים איז נישט אמת, ווייל אויב יא:

און ווען איינער האט א מכה על מקום הנחת תפלין, זאל ער דאן לייגן די תפלין של ראש צווישן די אויגן. ער זאל זיך נישט נאריש מאכן און חושש זיין אויף די זייטיגע שיטת החכמים אז ס'דארף זיין על מקום שערות.

[דעת תורה]

שיטה איז נישט גערעכט, דוכט זיך מ'פארציילט אויף איינעם פון די גדולי תלמידי הדברי חיים וואס האט זיך אויסגעדרוקט בערך אז ווער עס וואלט טאקע אזוי געטאן און נישט געגעסן קיין מצה איז א בהמה אדער ענליך צו דעם.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וואס איז דער ראיה פון דער תלמיד דארט'ן? אפשר איז ער אויך פארכאפט אין א פאליטישע חשבון, נישט תורה'דיג.

און @ברסלבער, דו פארדרייסט די יוצרות. מ'דארף אנקומען צום אמונה אין תושבע"פ אז דער אויבעשטער האט איבערגעגעבען תורה חוץ פון די תורה שבכתב. דאס איז כמה מאל מרומז אין תושב"כ א שטייגער פון 'וזבחת כאשר צוית' אדער 'כמראה אשר הראית בהר'. דאס איז ביז חתימת התלמוד. אלס וואס שטייט אין משניות תוספתא ביז'ן גמרא איז בקבלה איש מפי איש ביז משה רבינו, וכמבואר ברבינו יונה ריש אבות און אין הקדמה צו יד החזקה פונ'ם רמב"ם. נאך דעם איז דאס חידושים וביאורים וואס מ'בויט אויף פריערדיגע מסברא וכדו', אבער ס'איז נישט דא קיין אמונה אין די זאכען. דער סדר התורה פון פסק איז נישט אמונה, ס'איז געבויט אויף דרכי התורה און די מ"ח קנייני התורה. ווען דער צאנזער רב זאגט א פסק אן זיך צו ערקלערען, איז אפשר גוט חושש צו זיין, אבער נישט אויף עוקר זיין א מצוה אין תורה. טאמער איינער לאזט זיין 'אייגענעם' החלטה צו גלויבען אינ'ם צאנזער רב שטייען ביי איהם העכער ווי א מצוה אין תורה, הייסט'ס ער לאזט זיין 'אייגענקייט' שטייען העכער ווי דער תורה. ער פאלגט 'זיך' אנשטאט'ס די תורה. זאל ער נישט אנשטעלען קיין פרומע פנים כאילו זיין פרומקייט פיהרט איהם אהין. דאס איז זיין יצה"ר וואס האט זיך פארשטעלט ווי אן אמונה.
אזוי ווי מ'פארשטייט אליינס אז ווען א רעבע פון אפסטעיט וויל זיך דערקלערען אלס פרומער ווי א צווייטען, און ער איז מוציא לעז אויף מצות וואס אלע האבען געגעסען אלס 'כשר בדיעבד' און דערנאך פיהרט איין נייער וועגען, דער יאר אזוי נעקסטע יאר אזוי, איז זיין פרומע אנשטעל וועגען דעם מער נישט ווי זיין יצה"ר נישט זיין יצר טוב, אזוי אויך דער וואס זאגט אפ מאשין מצות ווייל 'ער' האט מחליט געווען אז אין צאנז שטייט דער זאך.

[דעת תורה]

ליטוואק, דיין אנאליז אין די תורה איז אווער סימפליפייד. במציאות איז די זאך נישט אזוי פשוט ואכמ"ל.

און לגבי פסקו של הד"ח, נישט אז דו ביסט נישט גערעכט בעצם, אבער איינער וואס רעכנט זיך מיט א פסק פונעם ד"ח אפילו בלי טעם אינו מן המתמיהין, פונקט די וואלסט פארשטאנען עדת תימן ווען זיי פאלאוען א פסק פונעם רמב"ם קעגן אלע אנדערע פוסקים ממש, און כאטש דער רמב"ם איז סתום וחתום בלי שום מקור וטעם לדבריו. נאר לגבי דעם ד"ח קומט שטארק אריין די ווערטער פון חזו"א אז מיר דארפן קענען אונזערע גדולים, זייער הלך ילך און זייערע גבאים און מקורבים, צו פארשטיין דעם קאנטעקסט. לעומת זה ווען עס איז דא א פסק אין רמב"ם איז קיינער נישט מסופק אז ער מיינט צו פסק'ענען הלכה למעשה ממש.

(אגב לגבי לשמה וואס דו האסט דערמאנט, איז נישט די אנגענומענע מהלך פונעם חזו"א והאחרונים אז ווען איינער אפערעיט א קאמביין שבת איז ער חייב וועגן קוצר נישט / נאר וועגן לעקטער, א סתירה מיט דעם? אויב פאררעכנט מען דעם וואס אפערעיט א מאשין ווי דער וואס טוט די מלאכה בפועל, דארף ער דאך האבן דעם כח פון עס טון לשמה אויך, ניין?).

ואגב דאגב, מאי דעתיך אויפן יהרג ואל יעבור פונעם חזו"א אויף גיוס בנות?

[ראשעקאל]

שיטה איז נישט גערעכט, דוכט זיך מ'פארציילט אויף איינעם פון די גדולי תלמידי הדברי חיים וואס האט זיך אויסגעדרוקט בערך אז ווער עס וואלט טאקע אזוי געטאן און נישט געגעסן קיין מצה איז א בהמה אדער ענליך צו דעם.

כ'פארשטיי נישט. לויט די מעשה איז שיטה יא גערעכט

[דעת תורה]

ער איז נישט גערעכט צו זאגן אז אזוי וואלטן זיך געפירט די חסידים און ממשיכי דרכו פון צאנזער רב.

ווען איך פלעג זיין אויף קאווע שטיבל פלעגט מען אנרופן אזא סארט תגובה ווי שיטה'ס מיטן טיטל 'שטרוי מאן'.

[שמעון וואלף]

דעם שבת האב איך פונקט געטראפן א שטיקל אגרא דכלה אין פרשת קורח וואס איז אקטועל אין דעם אשכול

[יעקב מענטש]

שכח שמען וואלף,

איך האב געהערט ביי א שיעור אז אין ספר אור המאיר שטייט, אז איינער וואס האט נישט געזאגט א ברכה בכוונה איז כאילו לא אמר כלום, ווען ער קומט ארויף אויף יענע וועלט וועט ער נישט טרעפן אין זיין ברכות פייל די בורא פרי העץ וואס ער האט יעצט געמאכט, און ער קען רואיגערהייט איבערמאכן א ברכה,

להלכה ווערט געפסקנט אז ווען מ'האט יוצא געווען מיט די ברכה, טאר מען נישט איבערמאכן א ברכה משום לא תשא,!

יעצט וויאזוי דארף מען זיך פירן, ???