דער פינקטליכער מולד (אדער: הרב יוסף מזרחי און זיינע שקרים)

[אבטולמוס]

(ערשינען אין "פרי עט הדר", סוכות תשע"ו)

וויאזוי קען מען אינספירירן מענטשן צו פירן א לעבן באזירט אויף דעם גלויבן אז משה אמת ותורתו אמת? עס זענען פאראן פארשידענע טעאריעס איבער דעם, און פארשידענע מהלכים ביי רבנים און קלוגע אידן. אבער די טעאריע וואס איז צום באדויערן פארשפרייט ביי "קירוב"-פערזענליכקייטן איז, אפנים, צו נוצן שקר – די אור-אלטע "המטרה מקדשת את האמצעים".

אין דעם פעלד קען מען באצייכנען דעם "אַקס פון שקר" די דריי "מחזירי בתשובה", הרב אמנון יצחק, הרב זמיר כהן און הרב יוסף מזרחי. נישט אז שקר און פאפעריי איז עקסקלוסיוו צו די דריי, אבער די דריי האבן א לאנג-יעריגע רעפוטאציע פון נישט האבן דעם מינדעסטן רעספעקט פאר'ן אמת, און פראפאגאנדירן שקרים וואס ס'איז שווער צו דן זיין לכף זכות אז זיי גלייבן באמת וואס זיי זאגן.

הרב יוסף מזרחי

רוב פון די קירוב-שקרים זענען נישט היינט אויפגעקומען. פאר א תקופה אין די תש"מ-נ יארן זענען די חשוב'ערע מחזירי בתשובה, ווי הרב לארענץ קעלעמען, אויפגעקומען מיט כל מיני "וויסנשאפטליכע" ערקלערונגען וועלכע דארפן אויפווייזן ווי תורה שטימט מיט וויסנשאפט, וכדומה. די פון דעם חדר קען מען נישט אייביג באשולדיגן אין בכוונה זוכן צו פאפן זייערע צוהערער – טייל פון זיי האבן עס מעגליך געמיינט מיט אן אמת, און טייל פון זייערע ראיות און ארגומענטן זענען טאקע איינדרוקספול. די היינטיגע לייכטזיניגע קירוב-פערזענליכקייטן זענען גאר ווייט פון זיי – קוים וואס זיי האבן אריגינעלע געדאנקען, אלעס וואס זיי פארקויפן איז איבערגעקייטע שקרים פון אנדערע, און וואס איז יא אריגינעל – על כל פנים אין דעם פאל פון הרב מזרחי – איז אפענסיווע פראפאגאנדע קעגן אלץ און אלעמען וואס געפעלט אים נישט.

אין די לעצטע יארן איז הרב יוסף מזרחי אויסגעשטיגן ווי דער טשאמפיאן פון פאפעריי און אראגאנץ, און דערמיט איז זיין אנזען איבער דער חרדישער וועלט נאר געוואקסן. מזרחי איז נישט נאר הוחזק שקרן, נאר ער האט נישט קיין שום פראבלעם צו פיטערן זיינע צוהערער מיט אינפארמאציע וואס ער האט נארוואס געהערט – אן אפילו טראכטן איין רגע אז פאר מ'פארקויפט פאר א רבים דארף מען זיכער מאכן אז מ'האט די פאקטן ריכטיג.

איין אזא ביישפיל איז זיך פארלאפן דעם פארגאנגענעם ווינטער, ווען עס איז אויף דעם אינטערנעט ווידער פארשפרייט געווארן א בילד וואס איז פאלסיפיצירט געווארן נאך אין 2002 וואס ווייזט ווי ארכעאלאגן גראבן כלומר'שט אויף א ריזיגן סקעלעט. כדרכו, האט מזרחי נישט גענומען די מי נאכצוקוקן אויב דאס בילד איז אן אמת'ע (מיט "גוגל" וואלט ער דאס געקענט אויסגעפונען אין בערך 10 סעקונדעס), און האט עס ווייטער פארשפרייט שרייבנדיג אויף "פעיסבוק" אין א שלעכטן ענגליש: "ווען מענטשן לייענען אין דער תורה אז עס פלעגן אמאל זיין ריזיגע מענטשן, האבן זיי א ספק, אלזא, אט איז א ראיה – אין כינע האבן זיי געטראפן א סקעלעט פון א ריזיגן מענטש, זייענדיג פינקטליך ווי די תורה שילדערט!!!" מזרחי'ס נאכפאלגער, אויף דעם מהלך פון זייער רבי'ן, האבן אויך נישט נאכגעקוקט צו דאס בילד איז אמת, און 251 מענטשן האבן "געלייקט" דעם בילד, בשעת 237 האבן געשפירט אז דאס איז גענוג וויכטיג צו "שעירן" – מיטטיילן מיט אנדערע.

אין די לעצטע טעג איז פארשפרייט געווארן א זעקס-מינוטיגע ווידעא וואו הרב מזרחי דערציילט - באגלייט מיט ווידעא-אילוסטראציעס פון פאפולערע מואוויס - אז די חכמי התלמוד זענען געווען די ערשטע צו וויסן דעם פונקטליכן מינימום זמן פון איין מולד הלבנה צו דעם צווייטן (די "ראיה" ווערט אויך גענוצט דורך הרב יצחק און הרב כהן, און אויך דורך פארשידענע קירוב-ארגאניזאציעס). מזרחי זאגט אז דער חשבון וואס חז"ל זאגן אונז גייט ווי פאלגנד: די מינימום צייט צווישן איין מולד אין דעם אנדערן איז 29.5 טעג, 40 מינוט, און 73 חלקים פון א מינוט – דאס קומט אויס 29.53059 טעג. די פינקטליכקייט פון דעם חשבון דארף לויט מזרחי זיין א ראיה אז חז"ל האבן באקומען דעם חשבון פון גאט אליין, ווייל א בשר ודם האט אין יענער תקופה נישט געקענט צוקומען צו אזא פרעציזער רעכענונג.

נאך פאר מ'גייט ווייטער דארף מען זיך אפשטעלן מיט איין וויכטיגע הערה. מיר וועלן באלד זען ווי מזרחי'ס וויסנשאפטליכע און היסטארישע באהויפטונגען שטימען נישט, אבער דא לאמיר אנווייזן וואספארא עם-הארץ ער איז אין דברי תורה. דער לשון הגמרא (ראש השנה כ"ה א') איז: "אמר להם רבן גמליאל, כך מקובלני מבית אבי אבא: אין חידושה של לבנה פחותה מעשרים ותשעה יום ומחצה, ושני שלישי שעה, ושבעים ושלשה חלקים." וואס זענען די 73 חלקים? דער רמב"ם איז מסביר (קידוש החודש ו', ב') אז יעדע שעה ווערט (דורך די אסטראנאמער) צעטיילט אין 1080 חלקים, וויבאלד דער דאזיגער צאל קען ווערן צעטיילט אין העלפט, פערטל, אכטל, דריטל, זעקסטל, ניינטל, פיפטל און צענטל. ווען חז"ל רעדן וועגן 73 חלקים רעדן זיי וועגן דעם סכום פון 1080סטלעך פון א שעה. וויפיל איז דאס? לאמיר מאכן דעם חשבון: א שעה פארמאגט 3600 סעקונדעס, לאמיר דאס צעטיילן אין 1080, קומט אויס אז יעדער חלק פארמאגט 3 און א דריטל סעקונדעס. וויפיל סעקונדעס איז 73 חלקים? לאמיר מאכן דעם חשבון פאר 3 און א דריטל מאל 73 – דאס קומט אויס 243 און א דריטל סעקונדעס. דאס מיינט אז די 73 חלקים באשטייט פון אביסל מער פון פיר מינוט.

מזרחי איז מסביר די 73 חלקים אזוי: "נעם 60 סעקונדעס און צעטייל דאס אויף 73" – לויט אים קומט אויס אז די "73 חלקים" וואס חז"ל דערמאנען (לכאורה איין חלק פון די 73 חלקים) איז בערך 4 פינפטלעך פון איין סעקונדע, אין דער צייט וואס עס איז באמת מער פון פיר מינוט!

טראצדעם וואס מזרחי קען נישט אפלערנען א פשוט שטיקל גמרא און האט בכלל נישט ארויס די פשוט'ע ציפערן פון חז"ל'ס חשבון, איז ער אבער גערעכט אז חז"ל'ס מולד קומט אויס 29.53059 טעג, דאס איז ווייל ער קייט נאך אינפארמאציע (און מיסאינפארמאציע) פון בעסערע און קליגערע פון אים, וועלכע האבן כאטש געהאט אביסל ערנסטקייט און טאלאנט אויפצוקומען מיט חידושים.

הרב מזרחי גייט ווייטער און באהויפטעט אז דער חשבון פון חז"ל איז דער פינקטליכסטער וואס איז פאראן, און די חכמי אומות העולם זענען צוגעקומען דערצו ערשט אין די לעצטע צענדליגער יארן. ער זאגט אז נאסא האט ערשט לעצטנס געטראפן אז דער חשבון איז 29.530588, וואס איז א דיפערענץ פון בלויז צוויי הונדערט-טויזנטסטלעך פון א טאג. (דער דיפערענץ איז באמת נאר צוויי מיליאנסטלעך – אבער מזרחי קען נישט קיין מאטעמאטיק.) מזרחי זאגט ווייטער אז די דייטשן האבן אין 1965 געמאכט א פינקטליכערן חשבון אין בערלין וואס האט געוויזן אז דער מינימום זמן פון איין מולד צום צווייטן איז 29.530589, וואס איז בלויז איין הונדערט-טויזנטסטל (באמת, איין מיליאנסטל) אפגעריקט פון דעם חשבון וואס חז"ל האבן אונז שוין געזאגט אין דער גמרא.

איז מזרחי גערעכט מיט זיין באהויפטונג אז חז"ל זענען געווען די ערשטע צוצוטרעפן צו דעם פינקטליכן מולד הלבנה?

לאמיר נעמען דעם ציפער וואס מזרחי גיט אן ווי חז"ל'ס חשבון: 29.53059. ער שטעלט דאס צו צו דעם בערלינער חשבון וואס איז 29.530589 – א חילוק פון איין מיליאנסטל. באמערקט אז פאר דעם ציפער פון חז"ל גיט ער בלויז אן פינף דעצימל-ערטער, און פאר די ציפערן פון נאסא און בערלין גיט ער אן זעקס דעצימל-ערטער. אויב זאל מען גלייבן אז מזרחי איז אויפריכטיג מיט זיינע ציפערן, וואלט מען אנגענומען אז דער ציפער וואס ער גיט פאר חז"ל איז פינקטליך און גייט נישט ווייטער, אבער דער אמת איז ווייט נישט אזוי. לאמיר צוזאמען מאכן דעם חשבון: א טאג באשטייט פון 24 שעה וואס יעדע שעה פארמאגט 1080 חלקים – 24 מאל 1080 קומט אויס 25920 חלקים אין א טאג. יעצט לאמיר מאכן א חשבון וויפיל חלקים מיר נוצן פון דעם דרייסיגסטן טאג: די ערשטע צוועלף שעה איז 12 מאל 1080, דאס קומט אויס 12960. די פערציג מינוט איז צוויי דריטל פון 1080, דאס קומט אויס 720. צו דעם דארף מען צולייגן די 73 חלקים. יעצט דארפן מיר צוזאמענרעכענען 12960 מיט 720 מיט 73 – דאס קומט אויס 13753. אונזער מאטעמאטישער חשבון וועט אונז יעצט ברענגען אויסצורעכענען וואספארא חלק 13753 איז פון 25920. דער רעכנמאשין שפייט אויס אן ענדלאזער ציפער: 0.5305941358024692. דאס איז די פראקציע פון דעם דרייסיגסטן טאג וואס מיר נוצן פאר דעם חשבון, און צו דעם דארף מען צולייגן די 29 טעג, דהיינו, 29.5305941358024692. אה! מיר האבן אנטדעקט אז ביי דעם זעקסטן דעצימל-ארט זיצט זיך באקוועם א ציפער – א 4! יעצט קענען מיר מאכן א מער-אויסגעהאלטענעם פארגלייך צווישן דעם ציפער פון חז"ל און די ציפערן פון נאסא און בערלין.

חז"ל: 29.530594
נאסא: 29.530588
בערלין: 29.530589

אט זעען מיר אז נאסא און בערלין זענען פאראייניגט מיט א דיפערענץ פון בלויז איין מיליאנסטל, און דער ציפער פון חז"ל איז אפגעריקט מיט פינף און זעקס מיליאנסטלעך. דאס איז נישט אזוי דראמאטיש ווי איין און צוויי מיליאנסטלעך וואס מזרחי וויל אונז פארקויפן, און דער סיפור הדברים ווי די וויסנשאפטלער "דערנענטערן" זיך צו דעם חשבון פון חז"ל איז שוין בכלל נישט אזוי געשמירט.

דערווייל האבן מיר געוויזן אז מזרחי קען נישט די פשוט'ע יסודות פון הלכה'דיגער אסטראנאמיע, ער קען נישט לייענען קיין דעצימלס, און ער איז נישט אויפריכטיג ביים ברענגען פינקטליכע ציפערן. עס איז אבער נאך ערגער פון דעם. דער רמב"ם שרייבט (קידוש החודש, יז, כד):

וטעם כל אלו החשבונות, ומפני מה מוסיפים מניין זה, ומפני מה גורעין, והיאך נודע כל דבר ודבר מאלו הדברים, והראיה על כל דבר ודבר, היא חכמת התקופות והגימטריות, שחיברו בה חכמי יוון ספרים הרבה, והם המצויים עכשיו ביד החכמים. אבל הספרים שחיברו חכמי ישראל שהיו בימי הנביאים מבני יששכר, לא הגיעו אלינו.

דער רמב"ם שרייבט דא קלאר אז די אלע חשבונות פון קידוש החודש שטאמען פון די חכמי אומות העולם. און טאקע אזוי געפונען מיר אז אט דעם גענויען חשבון המולד פון 29.530594 ערשיינט אין דעם "אלמאגעסט", א בוך פון דעם גרויסן אסטראנאמער תלמי פון מצרים אין דער תקופה נאכ'ן חורבן בית שני. תלמי ברענגט דעם חשבון בשם דעם גריכישער אסטראנאמער היפארכוס, וועלכער האט געלעבט ארום 200 יאר פאר'ן חורבן בית שני. דער חשבון ווערט אויך היסטאריש צוגעטיילט צו דעם כשדישן אסטראנאמער קידינו, וועלכער איז געשטארבן ארום 400 יאר פאר'ן חורבן.1

דאס איז א היסטאריע וואס גייט צוריק הונדערטער יארן פאר דער תקופה פון רבן גמליאל, און נאך פיל מער יארן פאר דער חתימת התלמוד.

א לאטיינישע איבערזעצונג פון תלמי'ס אלמאגעסט

היוצא לנו מכל זה אז הרב מזרחי'ס ראיה קען נישט דורכלעבן א לאגישן איבערזיכט, און איינוועגס ווייזט דאס אונז ווי אויסן טייל קירוב-פערזענליכקייטן זענען צו איבערנעמען מענטשן, און האבן נישט קיין פראבלעם צו פארקויפן שקרים – אין תחומים וואו זיי זענען גענצליך אומבאקאנט תורה'דיג און וויסנשאפטליך.

מ'זאגט נאך פון א סך גדולי ישראל, "אידישקייט קען מען נישט בויען מיט שקר." אידישקייט וואס הענגט אויף אזעלכע "ראיות" קען ווערן צובלאזן אין איין מינוט. יעדער איד דארף טרעפן זיין חלק און זיין טיפע אינספיראציע, צו קענען לעבן ווי א מאמין בה' ובתורתו מיט שכל און הגיון.

____________________
1.
Medieval Latin Christian Texts on the Jewish Calendar, by C. Philipp E. Nothaft; Calendrical Calculations, by Nachum Dershowitz, Edward M. Reingold; Greek Astronomy, by Sir Thomas Little Heath

[mevakesh]

נו באמת אויף יו טוב האט שוין אנטפלעקט אסאך פון אמנון יצחק און זמיר כהןס פראפאגאנדע
די עיקר וואס די זאגסט איז אז מזרחי האט אראפגענומען איין דעסימעל צו מאכן די זאך דראמאטיש
און נאך א זאך אז חזל איז נישט די מקור נאר עס קומט נאך פון די יוונים תלמי וכו'
אגב איז דא אויף פייסבוק איינער דאנא כאהען וואס ווייזט אויף רעגלמעסיג מזרחיס שקרים

https://m.facebook.com/?_rdr#!/graphsearch/str/dana%2Bcohen/keywords_users?ref=content_filter&tsid=0.6330060297623277&source=pivot&soft=search

[אבטולמוס]

אין אן אנדערן אשכול שרייבט @אהרן:

@אבטולמוס הערליכער ארטיקעל אויפן מולד, (הגם איך ווייס נאכנישט ווי דו פארסט אריין צו הרב מזרחי אבער דו ארטיקעל פאר זיך איז הערליך)

מיין גאנצער ארטיקל איז געוואנדן צו הרב מזרחי, וועלכער קייט נאך דעם ארגומענט מיט פאטאס. נישט נאר וואס דער ארגומענט שטימט נישט, לייגט נאך מזרחי צו זיינע אייגענע עם-הארצות אין תורה און אין וויסנשאפט.

די עיקר וואס די זאגסט איז אז מזרחי האט אראפגענומען איין דעסימעל צו מאכן די זאך דראמאטיש

דאס האט נישט מזרחי געטון (ער ווייסט מסתמא נישט וואס א דעצימל איז, און אז מ'קען אראפנעמען איין ציפער), דער שווינדל קומט פון די וועלכע האבן פארמולירט די ראיה, פון וועמען מזרחי פלאגיאירט.

[אהרן]

אין אן אנדערן אשכול שרייבט @אהרן:

@אבטולמוס הערליכער ארטיקעל אויפן מולד, (הגם איך ווייס נאכנישט ווי דו פארסט אריין צו הרב מזרחי אבער דו ארטיקעל פאר זיך איז הערליך)

מיין גאנצער ארטיקל איז געוואנדן צו הרב מזרחי, וועלכער קייט נאך דאפט.

איך האב נישט געזען קיין סאך פון הרב מזרחי נאר אפאר ווידיאוס דא דארט, זיין מהלך איז מיר זייער געפאלן, שמועסט זיך גוט אויס, ענפערט דעם שואל אויף זיינע שאלות, שטעלט צוריק פראגן פארן שואל, איז מסביר תו"מ, די מוט ביים עולם איז אויפגעלייגט, און אז מען טרעפט אים מיט טעות אדער א נארישע אויסדרוק דא דארט מאכט עס אים נישט אינגאנצען אוועק.

לדוגמא מענטשען מאכן אוועק הרב יצחק אז זיינע ארגיומענטען זענען נישט יסודותדיג, דהיינו ער פרובירט נאר אייביג צו שטעלן און פלאץ דעם שואל, צו דורך חוזק מאכן פון אים , זיין שאלה אדער גאר מאכן סתם א וויץ און פארדרייען דעם שמועס, דאס וואלט געקענט זיין א טענה אויף זיין מהלך, אבער כפי מיין בליק זע איך נישט אז הרב מזרחי האט א קרומע ׳מהלך׳

שכוח נאכאמאל פאר די מאמר.

[אבטולמוס]

הרב מזרחי איז א כראנישער שקרן וזייפן (חוץ זיין טפשות און גסות הרוח), און אן איש אמת טאר נישט גלייבן קיין ווארט וואס קומט ארויס פון זיין מויל פאר'ן נאכקוקן מיט שבע חקירות ובדיקות.

[אהרן]

סאו איי געיס אז די ארטיקעל איז נאר די אנהייב פון א לענגערע דאקומעטערי

[יאיר]

א גרויסן יישר כח, ראובן, פאר דעם וויכטיגן מאמר, וועלכע איז, ווי שטענדיג, גאר גוט נאכגעפארשט.
דו ווייסט אפשר ווי אזוי די גריכישע אסטראנאמער האבן טאקע אויסגערעכנט דעם מולד מיט אזא פונקטליכקייט?

[שיטה מקובצת]

ראובן, שיין געשריבן כדרכך, אבער נישט ממש אליבא דאמת. איך בין נישט אינטערסירט צו פארטיידיגן מזרחי, אבער איך וויל יא פארטיידיגן די פאקטן.
ביסט מסתמא א חסיד פון וויקיפידיע, האב איך דארטן נאכגעקוקט אפאר דאטומען, האט זיך מיר אנפלעקט אז די אלמאגעסט איז געשריבן געווארן אין יאר 150 למספרם, ווידער רבן גמליאל - וואס זאגט די חשבון אין די גמרא, איז געווארן נשיא פון סנהדרין אין יאר 80! דאס איז 70 יאר פאר דעם אלמאגעסט! האט רבן גמליאל על כרחך געזאגט די חשבון נאך פאר תלמי, און חז"ל זענען יא די פריסטע מקור פאר דעם חשבון.

[שמערל]

פונם לשון 'אין חידושה של לבנה פחותה מ...' איז גאנץ קלאר אז ר' גמליאל האבן נישט געהאלטן אז די מולד יעדע חודש קומט פאר אין א פונקטליכע זמן, נאר די קלענסטע מחזור איז די נאמבער, אבער עס קען אויך זיין א גרעסערע מחזור וואס דער מולד איז שפעטער.
וואס דאס איז אויך דער גאנצער טעם פארוואס עס פעלט אויס עדים אויפן מולד, אויב ווייסט מען דעם פונקטליכען חשבון המולדות, קען מען דאך מאכן א פונקטליכן לוח אויף אייביג אזויווי מען האט טאקע שפעטער געטוהן.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך פארשטיי נישט דער גאנצע נושא. דער מולד פון כ''ט י''ב תשצ''ג איז א אמצעי, נישט קיין אמיתי. ס'איז קיינמאל נישט אמת אז מ'זעט די לבנה אין די צייט. וכן מבואר ברמב''ם ועוד. איז וואס וויל ער פון די גרעכען? זיי האבען עפעס 'איינגעזעהן' די מולד אזוי בשעת אז ס'איז נישט דא וואס צו זעהן?

[שמערל]

נאך א הערה וואס איך האב נישט קיין געדולט יעצט צו געהעריג מסביר זיין. וויבאלד ר' גמליאל געט אונז נישט קיין דעסימאל נאמבער מיט אזא מאס precision ווי די סיענטיפישע היינטיגע קאלקיולעיטערס, נאר ער שטעלט זיך אפ ביי חלקים וואס די חילוק פון איין חלק מער אדער ווייניגער איז דריי אהאלב סעקונדן, קענען מיר געבן א דעסימאל נאמבער וואס שטעלט זיך אפ ביי 29.5306 און מיר קענען נישט עס געבן מער precision, קומט אויס אז די נאמבער איז נישט ראונג - ווייל נאס"א'ס נאמבער מיט פיר דעסימאלס איז די זעלבע , נאר פשוט נישט גענוג פונקטליך. ודו"ק

[קול דודי]

ראובן, שיין געשריבן כדרכך, אבער נישט ממש אליבא דאמת. איך בין נישט אינטערסירט צו פארטיידיגן מזרחי, אבער איך וויל יא פארטיידיגן די פאקטן.
ביסט מסתמא א חסיד פון וויקיפידיע, האב איך דארטן נאכגעקוקט אפאר דאטומען, האט זיך מיר אנפלעקט אז די אלמאגעסט איז געשריבן געווארן אין יאר 150 למספרם, ווידער רבן גמליאל - וואס זאגט די חשבון אין די גמרא, איז געווארן נשיא פון סנהדרין אין יאר 80! דאס איז 70 יאר פאר דעם אלמאגעסט! האט רבן גמליאל על כרחך געזאגט די חשבון נאך פאר תלמי, און חז"ל זענען יא די פריסטע מקור פאר דעם חשבון.

תלמי ברענגט דעם חשבון בשם דעם גריכישער אסטראנאמער היפארכוס, וועלכער האט געלעבט ארום 200 יאר פאר'ן חורבן בית שני

[ירא שמים]

וויאזוי קען מען אינספירירן מענטשן צו פירן א לעבן באזירט אויף דעם גלויבן אז משה אמת ותורתו אמת? עס זענען פאראן פארשידענע טעאריעס איבער דעם, און פארשידענע מהלכים ביי רבנים און קלוגע אידן.

ווער זענען זיי ?

[יואב]

ראובן, שכח פאר דעם מאמר. כ'האב באמת הנאה געהאט, און א דאנק מזרחי'ס איגנאראנץ בין אפנים איך קלוגער געווארן.

תודה.

אגב, כ'זע נישט דיין אנדערן ארטיקל ארויפגעשטעלט אויפן זייטל, שטארק הנאה געהאט.

[בראשית]

מ'גייט דא אריין אין א אלטע טעמע וואס די ראשונים האבן שוין זיך מתווכח געווען אבער אפי' די קעגנער פון חקירה האבן נישט געהאט א אינטערעסע אין אראפרייסן די ראיות פון די חוקרים נאר ס'איז געקומען מטעם פחד אפשר וועט מען פארפארן.
דו רשב"א טאקע פון דו קעגנער שרייבט אבער א דאטום 25 יאר ווייל טאמער דו אמונה פשוטה איז באפעסטיגט שאדט נישט צולייגען נאך ראיות העכער דעם וכן כתב בשל"ה ח"א אז ס'איז א חיוב מוסיף זיין עפ"י מופת העכער אמונה פשוטה.
איז לכאורה תורה און סייענס לשיטתם די מהלך וגם הגר"א וואס רייסט אראפ די רמב"ם שרייבט מ'זאל לערנען כוזרי וואס איז טאקע נישט פיליזאפיש אבער ס'איז אמונה הוכחות המסורה דור אחר דור עד מתן תורה.
און יעצט לענינו לויט ווי מזרחי זאגט ווערט די נומערן נענטער און עפ"י השמועה זאגט ער אז געוויסע פארשער רעדן שוין פון איין דעסימעל אוועק. הגם איך פארשטיי נישט צודעם ווייל מזעט אסאך אין די גמרא לא דק אבער צווישן אנדערע אותות כדוגמת די וועלט איז א כדור 7 קאנטינענטס כמבואר בזוהר איז דאס נישט שלעכט.
יעצט דו רמב"ם וואס ראובן ברענגט רעדט פון דו אלע חז"ל וואס שטייט אז דו חכמי אומות העולם האבן מנצח געוועזן דו חכמי ישראל אבער דא קומט ער נישט אהער ווען רבן גמליאל רעדט פון א קבלה וואס בפשטות משמע גייט ארויף ביז סיני און אוודאי איז ער פארזיכערט אז די עדים וויייסן נישט וואס זיי רעדן ולפי זה יוצא אז אוודאי געוויס איז דאס די מקור ראשון.

[בראשית]

איך וואלט צוגעלייגט אזייטיגע קשיא איז אויב ח"ו ס'איז יא געלונגען פאר דו דריי צומאכן בעלי תשובה צוליב זייערע שקרים. נו וועלכע גיהנם האלט איר וועלן זיין באקומען דערפאר?

[שלום על ישראל]

איך וואלט צוגעלייגט אזייטיגע קשיא איז אויב ח"ו ס'איז יא געלונגען פאר דו דריי צומאכן בעלי תשובה צוליב זייערע שקרים. נו וועלכע גיהנם האלט איר וועלן זיין באקומען דערפאר?

די גהינם וועט ער באקומען ווען אנדערע וועלן פארלאזן די תורה נאכן כאפן די ליגיונות.

[בראשית]

קען זיין די האסט א פוינט אבער ס'האט עטוואס אויסגעקוקט אז מאנכע שטערט גאר זייערע סוקסעסן.
סארי אויב איך בין נישט גענוג דן לכף זכות. לאידך גיסא דארף מען וויסן גייט פאר די וואס גייען מיטן מהלך פון אמונה פשוטה קומט א בחור און דרייט זיך מיט געוויסע קשיות איז אשטאט אים ענטפערן דברים פשוטים זאגט מען אים חקירה מען פארשווייגט אים און די רעזאלטאטן קענען זיין רח"ל. אמת'דיג צו נישט.

[שלום על ישראל]

קען זיין די האסט א פוינט אבער ס'האט עטוואס אויסגעקוקט אז מאנכע שטערט גאר זייערע סוקסעסן.
סארי אויב איך בין נישט גענוג דן לכף זכות. לאידך גיסא דארף מען וויסן גייט פאר די וואס גייען מיטן מהלך פון אמונה פשוטה קומט א בחור און דרייט זיך מיט געוויסע קשיות איז אשטאט אים ענטפערן דברים פשוטים זאגט מען אים חקירה מען פארשווייגט אים און די רעזאלטאטן קענען זיין רח"ל. אמת'דיג צו נישט.

איך האלט אז ביידע מהלכים (פארשווייגן אדער משקר זיין) זענען שרעקליך.

[אבטולמוס]

ראובן, שיין געשריבן כדרכך, אבער נישט ממש אליבא דאמת. איך בין נישט אינטערסירט צו פארטיידיגן מזרחי, אבער איך וויל יא פארטיידיגן די פאקטן.
ביסט מסתמא א חסיד פון וויקיפידיע, האב איך דארטן נאכגעקוקט אפאר דאטומען, האט זיך מיר אנפלעקט אז די אלמאגעסט איז געשריבן געווארן אין יאר 150 למספרם, ווידער רבן גמליאל - וואס זאגט די חשבון אין די גמרא, איז געווארן נשיא פון סנהדרין אין יאר 80! דאס איז 70 יאר פאר דעם אלמאגעסט! האט רבן גמליאל על כרחך געזאגט די חשבון נאך פאר תלמי, און חז"ל זענען יא די פריסטע מקור פאר דעם חשבון.

תלמי ברענגט דעם חשבון בשם דעם גריכישער אסטראנאמער היפארכוס, וועלכער האט געלעבט ארום 200 יאר פאר'ן חורבן בית שני

אין אנדערע ווערטער, מאך אפ צי דו ווילסט גיין מפיהם אדער מפי כתבם. אויב מפיהם, האבן היפארכוס און קידינו געלעבט הונדערטער יארן פאר רבן גמליאל, אויב מפי כתבם, איז דער אלמאגעסט געשריבן געווארן הונדערטער יארן פאר דעם תלמוד.

[אבטולמוס]

און יעצט לענינו לויט ווי מזרחי זאגט ווערט די נומערן נענטער און עפ"י השמועה זאגט ער אז געוויסע פארשער רעדן שוין פון איין דעסימעל אוועק. הגם איך פארשטיי נישט צודעם ווייל מזעט אסאך אין די גמרא לא דק אבער צווישן אנדערע אותות כדוגמת די וועלט איז א כדור 7 קאנטינענטס כמבואר בזוהר איז דאס נישט שלעכט.

עס איז יא שלעכט, ווייל עס איז ליגנט.

[אבטולמוס]

אין א פרישער ווידעא רייסט הרב מזרחי אראפ מיין ארטיקל (אדער אן ענליכן ארטיקל), און לייקנט דעם פאקט אז דער אלמאגעסט עקזיסטירט. גלייכצייטיג פארקויפט ער פרישע ליגנטס ווען אן אנגעבליכן דאקומענט וואס באשרייבט יציאת מצרים "פונקט ווי א צייטונג" וואלט באשריבן די פאקטן.

[בעריש]

גלייכצייטיג פארקויפט ער פרישע ליגנטס ווען אן אנגעבליכן דאקומענט וואס באשרייבט יציאת מצרים "פונקט ווי א צייטונג" וואלט באשריבן די פאקטן.

"פונקט וןי א צייטונג" איז א היבשער סטרעטש. אבער דאס סתם אזוי אוועקמאכן אלץ א שקר איז נאך אסאך א גרעסערער סטרעטש. פאר ווער סהאט נאר אמאל געליינט אויף וואס די ארכעלאגען בויען זייערע סברות אדער טיאריעס פיט די כתובת איפר דארט אריין און מיט א שמוץ אריבער.

[אבטולמוס]

זיין ווילדע הגזמה ווייזט נאר וואספארא סארט פארשוין ער איז. למעשה זענען כמעט אלע עגיפטאלאגן שטארק מחולק מיט דעם דאקומענט'ס צושטעל צו יציאת מצרים, און איז דורך רוב חוקרים אנערקענט צו זיין עלטער פון יציאת מצרים מיט 600 יאר.

[בעריש]

זיין ווילדע הגזמה ווייזט נאר וואספארא סארט פארשוין ער איז. למעשה זענען כמעט אלע עגיפטאלאגן שטארק מחולק מיט דעם דאקומענט'ס צושטעל צו יציאת מצרים, און איז דורך רוב חוקרים אנערקענט צו זיין עלטער פון יציאת מצרים מיט 600 יאר.

אויב איז דיין פראבלעים נאר די זמן פון כתובת איפר דאן איז עס שוין נישט אזוי געפערליך. די זמנים אויף וואס די עגיפטישע כראנאלאגיע איז געבעיסט איז היבש געטשעלענדזשט כאטש נישט אנגענומען ביי די מענסטרים.