אלטערנאטיווע געזעלשאפטליכע יוניווערסן

[ראובן]

איך געהער צו א קלאס מענטשן וואס שטעלט זיך פאר צו זיין ראציאנאליסטיש און אינטעליגענט געשטימט. ניין, מיר גייען נישט ארום מיט א גרויסן טאוול זיך דערקלערן אזעלכע, אבער לאמיר זיין אפן מיט וואס מיר האלטן. מיר האלטן אז די וויסנשאפטליכע וועלט שטעלט פאָר אן אויפריכטיגער זוך פאר'ן אמת, און מיר זענען נישט נוטה צו גלייבן דאס וואס מ'רופט "קאנספיראציע טעאריעס". מיר גלייבן אין וואקסינען, מיר גלייבן אינעם מעדיצינישן עסטעבלישמענט, מיר גלייבן אין סייענס, און מיר גלייבן אין די פראצעסן וואס פראדוצירן די פאקטן און מיינונגען וואס קומען ארויס פון אט די תחומים.

אוודאי זענען מיר באוואוסטזיניג צו די פעלערן פון מענטשהייט, און אז יעדער סיסטעם מאכט טעותים. אבער מיר גלייבן אז דאס איז דאס בעסטע וואס מיר פארמאגן, און אפילו מיר זאלן טאלערירן די טעותים וואס די סיסטעמען באגייען פון צייט צו צייט, ברענגען זיי אבער אונז נענטער צום אמת -- בעסער ווי די אלטערנאטיווע וועגן וויאזוי צו קוקן אויף פאקטן וואס ווערן געשטיצט דורך די וואס זענען אנטי-סייענס און די וואס צווייפלען אין די מאטיוון פון דעם מעדיצינישן עסטעבלישמענט.

מיר האלטן אז די וואס גלייבן דאס וואס מיר רופן קאנספיראציע טעאריעס לעבן אין אן עולם הדמיון וואס איז נישט ראציאנאליסטיש. זיי פאלגן נישט נאך די כללים פון לאגיק, און זענען נישט קאנסעקווענט אין זייערע מחשבות. מיר האלטן אז אויב זאל נאר קומען א מציאות וואס וועט זיי קלאר שלאגן אין פנים, און וואס שטימט נאר אויב זאל מען זיין ראציאנאליסטיש געשטימט, וועלן זיי זיין געצווינגען מודה צו זיין אז מיר זענען גערעכט.

און אט די איינרעדעניש וויל איך דא צעווארפן. פון אונזער פערספעקטיוו האט די קאראנא מגיפה געוויזן דעם כוח פון וויסנשאפט און פון ראציאנאלער טראכט. מענטשן וואס טראכטן ווי אונז, א שטייגער ווי אבאמא, ביל געיטס, ביידען, שכל'דיגע שרייבער, האבן זיך ארויסגעשטעלט צו זיין גערעכט. דער פאקט אז עס זענען ליידער געווען אזויפיל טויטע, אין אלגעמיין און ביי אונז, וואלט לכאורה געדארפט ווייזן די וויכטיגקייט פון סייענס און מעדיצין, און פונעם ראציאנאלן טראכטן-סיסטעם. למעשה זעען מיר אז ס'איז פונקט פארקערט. ביי די וואס טיילן נישט מיט אונזער וועג פון טראכטן ברענגט דער מציאות אז זיי זאלן נאך מער אריינגראבן דעם פנים אין די קאנספיראציע טעאריעס און אומראציאנאלער טראכט. אבאמא און ביל געיטס האבן געוואוסט ווייל זיי אליין האבן געמאכט דעם ווירוס צוזאמען מיט כינע!

לעצטנס האב איך גערעדט צו א שיינע צאל היימישע אידן וואס זענען אנטי-וואקסערס, און עס שטעלט זיך ארויס אז א גרויסער פראצענט פון זיי האבן פארלוירן זייער טראסט אין וואקסינען פאראיאר ווען עס איז געווען די מיזעלס עפידעמיע. פון אונזער פערספעקטיוו איז עס אבסורד ביז גאר. די עפידעמיע פון מיזעלס האט געוויזן פונקט פארקערט, ווי וויכטיג וואקסינען זענען. אבער נישט נאר האבן אונזערע פריינט נישט איינגעזען דאס וואס מיר זעען פאר פשוט, נאר די פאקטן האבן זיי געמאכט נאך מער טראכטן אין דער פארקערטער ריכטונג.

דאס ווייזט מיר אז נישט נאר טראכטן מיר אנדערש, נאר מיר לעבן אין אנדערע יוניווערסן. מיר האבן ניטאמאל ארויס וואספארא פאקטן און איבערלעבענישן וועלן איבערצייגן די אנדערע זייט. דאס וואס מיר מיינען איז א ראיה פאר אונזער זייט, האלטן זיי גאר פאר א ראיה אויף זייער זייט!

איך האלט אז דאס איז דער גרעסטער פראבלעם וואס די דעמאקראטן פארשטייען נישט. אפילו אויב ביידען וועט געווינען אין די קומענדיגע וואלן, איז נאך אלץ א טראגעדיע אז די דעמאקראטן האבן נישט געקענט רירן צום ווייניגסטנס 40 פראצענט פון אמעריקע פון זייער טראמפ-שטיצע. די דעמאקראטישע פירער פארשטייען נישט וואס טרייבט א טראמפיסט, זיי זענען נישט משיג די חוקים פונעם טראמפיסטישן יוניווערס. זיי מיינען אז מיט א וואשינגטאן פאוסט "פעקט טשעקער" קען מען איבערצייגן א טראמפיסט, אדער אז מיט'ן ווייזן אז ביידען האט פאראויסגעזאגט אז אמעריקע איז נישט גרייט פאר א פאנדעמיק בשעת טראמפ האט אפגעלאכט די גאנצע זאך קען מען איבערצייגן איינער וואס איז גענויגט צו גלייבן קאנספיראציע טעאריעס. די פירער פון דער דעמאקראטישער פארטיי האבן מועיל געווען אין זייער שליחות מיט'ן נישט טיף אפלערנען וואס עס מאכט "טיקן" א טראמפיסט, און פרובירן צו רעדן צו זיי אויף זייער שפראך און לויט די לאגיק-חוקים אין זייער יוניווערס.

דאס זעלבע מיר -- ראציאנאלע אידן וואס פרובירן אויפצואוועקן אונזערע חסידישע ברידער וואס זענען איינגעטונקען אין אמונות טפילות -- מאכן אויך דעם טעות. מיר דארפן טיף און גוט אפלערנען וואס טרייבט אונזערע ברידער אינעם אנדערן יוניווערס. מיר דארפן פארשטיין זייער וועג פון טראכטן און וואס עס איבערצייגט זיי. נאר אזוי קען מען עפעס אויפטון פאר אידישקייט, כלל ישראל, און די מענטשהייט.

[מי אני]

ס׳טוהט טאקע וויי ווען מ׳זעהט די בּעקפייר עפעקט און ווי ווייט עס קען גרייכן. און ונוי שער פילאזאף פערדינאנד שילער האט געזאגט איס דאס איינע פון די פונדאמענטאלע געזעצן פונעם נאטור. (דאס פארענטפערט אבער נישט אזוי ווייט ווי אזוי זיי אליין מאכן שלום מיט די אינקאָנסיסטענסיִס אין זייערע אייגענע פאראדיגמען און פרעימווארקס פון טראכטן, אחוץ פון דאס איגנארירן קעגנזייטיגע הוכחות און עווידענס צו זייערע גלויבונגען.)

‏זיי זאגן טאקע אז איינע פון די וועגן וואס מ׳דארף אין אכט נעמען אויף צו טוישן מענטש׳נס (איראציאנאלע) גלויבונגען און זיי צו איבערצייגן ברויך מען פאקוסירן אויף וואס מ׳וויל אויפווייזן (און ערגענצן אנשטאט די פאלשע גלויבונג) [די חלק פון ״יא״] ווי איידער די פאלשע גלויבונג וואס מ׳וויל אפפרעגן [די חלק פון ״ניין״]. דאס גייט צוזאמען מיט וואס @ראובן זאגט אז מ׳דארף פארשטיין די מהלך המחשבה, די עמאציאנאלע (אילאגישע וכו׳) אינוועסטמענט וכו׳ וואס די מענטשן האבן אין זייער פאלשע גלויבונג, און פארשטיין אז מיט׳ן פאָקוּסירן אויף דאס צו צוווארפען קען יענער שפירן ווי מ׳טוהט צוווארפען זיין גאנצע קאגניטיווע אויסבליק אויף (עכ״פ יענע אספעקט) פונעם וועלט/יקום (וממילא אפשר א חלק פון זיין ישות). ‏(דאס קען בפרט נוגע זיין פאר א גלויבונג וואס קומט צושטאנד מחמת די ״געמיינדע/סאציאלע געזעלשאפט״ וכדומה, וואס ווי באקאנט עפ״י די טעאריע פון סאציאלע קאנסטראקשיניזם (פון רעאליטעט קען די סאציאלע אומשטענדן ממש קובע זיין וואס איז טאקע די רעאליטעט פאר׳ן מענטש.)

[רביה''ק זי''ע]

Adam ruins everything - the backfire effect

[קורקלענד]

איר 'גלויבט' אין וואקסינאציעס, איר 'גלויבט' אין מעדיצין, איר 'גלויבט' אין דער סיסטעם, איר 'גלויבט' אין פעלערן, איר 'גלויבט' אבאמא, געיטס וכו'. בקיצור איר 'גלויבט'!

אויב איז מען 'איבערצייגט' דאן דארף מען נישט 'גלויבן', אויב מיר 'גלויבן' דאן זענען מיר נישט איבערצייגט.

אנטשטאט זיך צו האלטן צום 'גלויבן' ליבערשט פרובירט אייך צו 'איבערצייגן'!

[ראובן]

גלייבן איז סינאנים מיט'ן זיין איבערצייגט. אז איבערצייגט געפעלט דיר בעסער, לייג עס אריין במקום גלייבן. און אגב טויש שוין דעם נוסח פון אני מאמין.

[רביה''ק זי''ע]

איר 'גלויבט' אין וואקסינאציעס, איר 'גלויבט' אין מעדיצין, איר 'גלויבט' אין דער סיסטעם, איר 'גלויבט' אין פעלערן, איר 'גלויבט' אבאמא, געיטס וכו'. בקיצור איר 'גלויבט'!

אויב איז מען 'איבערצייגט' דאן דארף מען נישט 'גלויבן', אויב מיר 'גלויבן' דאן זענען מיר נישט איבערצייגט.

אנטשטאט זיך צו האלטן צום 'גלויבן' ליבערשט פרובירט אייך צו 'איבערצייגן'!

.The backfire effect in action

[ליב צו וויסן]

וויבאלד איך בין ראציאנאליסטיש געשטימט...? גלייב איך אין די מעדיצינישע "עסטעבלישמענט"! (ביזט באקאנט מיט מחלוקת'ער Within די מעדיצינישע געזעלשאפט? דו ווייסט וויפיל מאל די צד המיעוט האט נאך לאנגע "יארן" צום סוף געווינען די "עסטעבלישמענט" מיינונג?)
וויבאלד די דעמאקראטן שרייען כסדר קעגן טראמפ...?
זענען זיי די וואס זענען געווען ראציאנאליסטיש כלפי די קאראנע וויירוס!
וויבאלד 40 פראצענט אמעריקאנער וועלן ווייטער וועלן טראמפ...?
דאס מיינט אז זיי טראכטן אום ראציאנאל כלפי די קאראנע וויירוס!

ס'פאסט נישט פאר דיר אזא שמאל קעפיקייט....

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איינער פון די גרעסטע פראבלעמן היינט אין אמעריקא איז אז ס'פעלט אין באלאנס.

דאס הייסט, דער אינסטינקט פון יעדער דענקער איז אז זאכן זענען קיינמאל נישט כפשוטם, יעדער זאך האט טיפקייט און נואנסן. עס איז אבער דא מענטשן וואס האבן נישט די אינסטינקט, אבער מיט שכל קענען זיי דאס וויסן. די אלגעמיינע אינסטינקט פון אסאך אנדערע מדינות איז צו כאפן די נקודה, און אין אמעריקא האבן זיי דאס נישט.

ממילא נעמט מען יעדער זאך כפשוטו ממש, און מ'דארף אריין טראכטן צו כאפן די פארשידענע צדדים.

טאמער איינער וויל שפילן מיט מענטשן דאהי אין אמעריקא, דארף ער נאר אנכאפן דער פשטות זיינער, און דערנאך גייט עס געשמירט, ווייל דער ציבור הרחב לעבט נאר מיט די פשטות.

די פשטות פון דער לינקער איז זיין זאכן, און ער קען ניטאמאל איינזען אז עס איז דא מער צו די סוגיא ווי וואס ער זעט. יא, א שווארצע איז געהרג'ט געווארן, און מיר דארפן עפעס טון דערוועגן. די סבה איז, ווייל די פאליציאנט, און די גאנצע פאליציי סיסטעם ,איז ראסיסטיש געשטימט. איז דאס די גאנצע סבה? קען עס נישט זיין מערערער סבות? און אויב יא, וויפיל זאכן דארף מען טון דאס צו לעזן? וואס איז די תפקיד פון הפגנות? טאמער זיי זענען טאקע נוצבאר, דערלייגט מען דען גארנישט פון די ראיאטן? וואס איז די מעשה מיט די גניבות וגזילות? קען מען זיי נישט פארדאמן אן צו בארירן די עיקר נקודה?

און דאס איז נאר איין ביישפיל פון די לינקע.

אזוי אויך ביי די רעכטע. זיי קוקן נאר אויף די ראיאטן, און דערנאך זאגט מען אז מ'דארף ברענגן מער מאכט אפצושטעלן די ראיאטן. עס גייט נישט אריין אין געדאנק אז מיט מאכט לעזט מען נישט מענטשליכע פראבלעמן. און טאמער מ'דארף דא דארט נוצן מאכט, דארף מען עס טון צוזאמן מיט די חכמה פון לאזן די פראטעסטירער מיט עפעס. ניין, נאר איין אזך איז פארהאנן און דאס איז 'אפשטעלן די ראיאטן, און ווייזן מי בראש'.

דאס איז גילטיג אין יעדער ריר און טריט פון א לאנד, ווארום א לאנד איז א קאמפליצירטע זאך, און מ'דארף עס באהאנדלן מיט א קאמפליצירטע בליק. און דאס איז א נאציאנאלע אמעריקאנע פראבלעם, און האט גארנישט מיט רעכט צו לינק. די רעכטער זענען די וואס זאגן אפיציעל אז אלס איז פשוט, אלס איז איינזייטיג, ווען די לינקער פראבירן זיך אהער צו שטעלן אלס מער נואנסד, אבער די נואנס זייערע איז א דינע שיכט אויף א גראבן קערפער פון איינזייטיגקייט, די אינסטינקט איז נישט קאמפליצירט, און ממילא איז די אינסטינקט איינזייטיג.

צינישע מענטשן נוצן אויס די חולשה פאר זייער צוועקן. עס קומט א פאליטישע קאמפיין, ווייזט בילדער פון א פארברענטן געביידע, און דערמיט לייגט מען ביים מענטש אין געוויסן אז אויף דעם האנדעלט זיך די גאנצע פאליטישע סוגיא. דערווייל, זוכן זיי גאר עפעס אנדערש.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

און פאר דעם אויך האט מען זיך דא געכאפט צו די זוטות, די מינדערוויכטיגע עניינים, ווי דער לשון 'גלויבט' אדער די 'עסטעבלישמענט', און מ'האט נישט געכאפט די ענין זעלבסט, אז גלויבן מיינט אננעמן, און די עסטעבלישמענט מיינט נישט זייער מסקנות נאר זייער מהלך. ווייל מ'איז צוגעוואוינט צו טראכטן פלאטשיג און האלבוועגס.

און די דעמאקראטן טון די זעלבע ביים ברוגז ווערן צוליעב קלייניקייטן.

[ראובן]

וויבאלד איך בין ראציאנאליסטיש געשטימט...? גלייב איך אין די מעדיצינישע "עסטעבלישמענט"! (ביזט באקאנט מיט מחלוקת'ער Within די מעדיצינישע געזעלשאפט? דו ווייסט וויפיל מאל די צד המיעוט האט נאך לאנגע "יארן" צום סוף געווינען די "עסטעבלישמענט" מיינונג?)
וויבאלד די דעמאקראטן שרייען כסדר קעגן טראמפ...?
זענען זיי די וואס זענען געווען ראציאנאליסטיש כלפי די קאראנע וויירוס!
וויבאלד 40 פראצענט אמעריקאנער וועלן ווייטער וועלן טראמפ...?
דאס מיינט אז זיי טראכטן אום ראציאנאל כלפי די קאראנע וויירוס!

ס'פאסט נישט פאר דיר אזא שמאל קעפיקייט....

דער ציל פון דעם אשכול איז נישט צו דעבאטירן די ריכטיגקייט פון מיין וועלט-אויסקוק. קענסט עפענען אן אשכול "זענען די א.ג. ראציאנאליסטן טאקע ראציאנאל?" און כ'וועל דארטן גערן שמועסן מיט דיר דערוועגן. דער שמועס דא איז בעיקר פאר מענטשן וואס טיילן מיין וועלט-אויסקוק, וויאזוי מיר קענען -- בעסער געזאגט: קענען נישט -- דורכקומען צו די מוחות פון די וואס האבן א מער-קאנספיראטארישן בליק אויף דער וועלט פון וויסנשאפט.

[קורקלענד]

א נייע מהלך ביי די א.ג. ראציאנאליסטישע 'עסטעבלישמענט', ארויסגעווארפן אלע פרינציפן פון פרייהייט פון רעדע און דעבאטע, ווילן בשום אופן נישט הערן די אנדערע צד און קלאגן אויף די פאקט אז מער און מער מענטשן הייבן אן באמערקן אז זיי דארפן ארויסגיין פונעם אינדאַקרינירטע בּאַקסל.

ראובן טייערע, איר קענט נאך אראפקריכן פון בוים און ווערן איינער פון די וואס האבן פלוצים אנגעפאנגען זעהן און כאפן וואס ס'טוהט זיך.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ממש ווי דער פותח האשכול האט אנגעהויבן. ער וויל ארויס ברענגן אז מיר לעבן טאקע אין אנדערע רעאליטעטן, אז ביי אים איז וויסענשאפט נקבע ע"י ווייסערס און פארשערס, וואס האבן, ביזדערווייל, די בעסטע סיסטעם פון פארשן די וועלט.

און וואס זאגט דער אנדערע? אז ער קען אראפ קריכן פון א בוים, וועגן פרייהייט, אז מ'האט אים פארשוויגן ועוד ועוד. ווייל ברגע דו האסט געזאגט א לינק געשטימטע מיינונג, צינד זיך אן א מאשין וואס שפריצט ארויס די סארט ווערטער. איי, אין דיין וועלט עגזיסטירט נישט אזא מאשין? דאס איז ווייל עס איז אנדערע וועלטן טאקע.

א קלארן ראיה געבראכט.

[ראובן]

@קורקלענד, דו שרייבסט שלא מן הענין. ס'איז ווי אן אהרוני זאל עפענען אן אשכול פאר פעללאָ אהרונים מסביר צו זיין וואספארא סארט שפראך ארבעט נישט צו איבערצייגן זאלוינים אז זיי זענען נישט גערעכט. קומט א זאלויני אריין אינעם אשכול און טשעלענדזשט דעם שרייבער אז די אהרונים זענען ראנג. ר' איד, דאס איז נישט די נושא דא. דעריבער, אדער האלט דיך ביים ענין, אדער עפן א נייעם אשכול איבער דער נושא פון וואס דו ווילסט רעדן, און כ'וועל גערן אהינקומען כפי מסת הפנאי.

[ליב צו וויסן]

וויבאלד איך בין ראציאנאליסטיש געשטימט...? גלייב איך אין די מעדיצינישע "עסטעבלישמענט"! (ביזט באקאנט מיט מחלוקת'ער Within די מעדיצינישע געזעלשאפט? דו ווייסט וויפיל מאל די צד המיעוט האט נאך לאנגע "יארן" צום סוף געווינען די "עסטעבלישמענט" מיינונג?)
וויבאלד די דעמאקראטן שרייען כסדר קעגן טראמפ...?
זענען זיי די וואס זענען געווען ראציאנאליסטיש כלפי די קאראנע וויירוס!
וויבאלד 40 פראצענט אמעריקאנער וועלן ווייטער וועלן טראמפ...?
דאס מיינט אז זיי טראכטן אום ראציאנאל כלפי די קאראנע וויירוס!

ס'פאסט נישט פאר דיר אזא שמאל קעפיקייט....

דער ציל פון דעם אשכול איז נישט צו דעבאטירן די ריכטיגקייט פון מיין וועלט-אויסקוק. קענסט עפענען אן אשכול "זענען די א.ג. ראציאנאליסטן טאקע ראציאנאל?" און כ'וועל דארטן גערן שמועסן מיט דיר דערוועגן. דער שמועס דא איז בעיקר פאר מענטשן וואס טיילן מיין וועלט-אויסקוק, וויאזוי מיר קענען -- בעסער געזאגט: קענען נישט -- דורכקומען צו די מוחות פון די וואס האבן א מער-קאנספיראטארישן בליק אויף דער וועלט פון וויסנשאפט.

כ'האב איבערגעליינט דיין ערשטע תגובה (אז ס'איז די ערשטע איז עס דען א תגובה?..) צוויי מאל, און גלייב מיר ווען כ'זאג דיר אז כ'פארשטיי נישט וואס דו ווילסט ארויסברענגען..

אויב דיין נקודה וואס דו ווילסט ארויסברענגען איז "וויאזוי רעדט מען מיט מענטשן וואס גלייבן אין קאנספיראציעס" ווי קומט דא אריין די דעמאקראטישע פארטיי און די אנשמירעכטס אויף 40 פערצענט אמעריקאנער אז זיי זענען קאנספיראטארן?

[ליב צו וויסן]

און צום ענין:
דאס וואס דו האלסט אז טראמפ שטיצער זענען קאנספיראטארן, דאס אליינס איז דאך א קאנספיראציע..
נו, האסט דאך שוין די וועג צו פארשטיין דעם מהלך המחשבה פונעם קאנספיראטאר... צונעם דיין מחשבה וואס מאכט דיך טראכטן אז טראמפ שטיצער זענען קאנספיראטארן און There you go....

[פאליטיקאנט]

פון אונזער פערספעקטיוו האט די קאראנא מגיפה געוויזן דעם כוח פון וויסנשאפט און פון ראציאנאלער טראכט. מענטשן וואס טראכטן ווי אונז, א שטייגער ווי אבאמא, ביל געיטס, ביידען, שכל'דיגע שרייבער, האבן זיך ארויסגעשטעלט צו זיין גערעכט. דער פאקט אז עס זענען ליידער געווען אזויפיל טויטע, אין אלגעמיין און ביי אונז, וואלט לכאורה געדארפט ווייזן די וויכטיגקייט פון סייענס און מעדיצין, און פונעם ראציאנאלן טראכטן-סיסטעם.

יא, אבער די באהאנדלונג פון דעם וויירוס נאך וואס די עיקר שאדן איז אפגעטון געווארן איז אומראציאנאל און האט שטארק געשאדט פארן טראסט וואס די אלגעמיינער באפעלקערונג (אריינגערעכנט אסאך היימישע) האבן אינעם מעדעצינישע פראפעסיע.

דאס אז מ'שפילט פאליטיק (מאכט נישט אויס וועלכע פארטיי) אויפ'ן וויירוס, און מענטשן'ס פרנסות און לעבנס ליידן דערפון אלס אינעם נאמען פון סייענס, איז א פארברעך און טוט אסאך לאנג טערמיניגע שאדן.

(אנטשולדיגט ראובן אויב נישט דאס איז געווען דיין פוינט, האסט עס דערמאנט אלס א ראיה צום ראציאנאלן חדר, פרוביר איך פשוט אראפצולייגן פארוואס אנדערע האלטן דאס אלס א ראיה פארקערט)

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דאס איז ממש די פאוינט. אין יעדער יוניווערס שפילט דער עיקר ראלע אן אנדערע זאך.

ביידער זענען אמת, מ'האט געשפילט פאליטיק, און מ'האט צומאל געמוזט זאגן ליגענט, און מ'האט געגלויבט אין אמונות תפלות און קאנספיראציעס. די שאלה איז וואס איז ביי אונז דער עיקר און וואס די טפל. מ'קען עס אנקוקן ווי 'דאס איז די סיסטעם, נאר אזוי קען מען פארשן און אנקומן צו מסקנות. מ'מוז לעבן מיט פאליטיק, ווייל נאר אזוי גייט עס, אבער דער עיקר איז אז די וויסענשאפטליכע געמיינדע האט דא א דעה און זיי האבן די בעסטע סיטעם ארויס צו קומן מיט דער אמת'.
אדער קען מען עס אנקוקן 'מיר דארפן היטן אונזער פרייהייט און אונזער זעלבסשטענדיגקייט, און זיך נישט לאזן געפירט ווערן דורך א צווייטן. טאמער ער קען עס מיר נישט אויפווייזן, לאז איך מיר נישט פון אים, על אף אז עס איז גאנץ מעגליך אז ער איז גערעכט, ווייל מיין פרייהייט איז דא דער עיקר. און ממילא, טאמער איך זעי דא ליגענט, איז עס פסול און חזיר טרייף, מ'קען שוין גארנישט נעמן פון זיי'.

די זיינען צויי ערליי יוניווערסעס וואס רעדן נישט די זעלבע שפראך

[אישתישבי]

ראובן

זאלסט מיר מוחל זיין, אבער ביסט גוט איינגערעדט.

און עס איז א פלא, אויף דער רמה פין די חכמה וואס די ווייזט אין אנדערע תחומים.

קענסט זיין א דעמאקראט און עס וואלט נישט געוועהן א סתירה צו דיין חכמה, אבער דיין צוזאמען לייגען קאנספיראציעס וואס דער דעמאקראטישער מאשין לייגט אראפ אלס אמת, און די גלייבסט עס באמונה שלימה, פליז, גיוו מיט א ברעיק, באמת?

[ראובן]

כ'בין דיר מוחל בלב שלום, ספעציעל אז דו האסט אויסגעבעט דיין קריטיק מיט א שיינעם קאמפלימענט...

איך בין בכלל נישט אנציקט פון דער דעמאקראטישער פארטיי, אדער פון איר קאנדידאט דזשאָו ביידען. איך בין פיל שטערקער אַן אנטי-טראמפיסט ווי א דעמאקראט אדער א ליבעראלער.

כ'בין נישט זיכער פון וועלכע קאנספיראציעס דו רעדסט, וואס דו האלטסט אז איך גלייב אבער וואלט נישט געטארט גלייבן. כ'בין חושד אז ס'איז טאקע עפעס וואס איך האלט פאר א פאקט און דו קוקסט עס אן ווי א 'פעיק ניוז' קאנספיראציע, גענוי ווי איך קוק אן געוויסע פון דיינע פאקטן ווי קאנספיראציע טעאריעס. וזה הדבר אשר דברנו.

[אישתישבי]

כ'בין נישט זיכער פון וועלכע קאנספיראציעס דו רעדסט

אנטשולדיגט? די קאנספיראציעס וואס די רעדסט.

[ראובן]

כ'בין נישט זיכער פון וועלכע קאנספיראציעס דו רעדסט

אנטשולדיגט? די קאנספיראציעס וואס די רעדסט.

ניין, "דו" קומט יא מיט א וא"ו.

[ראובן]

פאליטישע דעבאטע צווישן די אלטערנאטיווע יוניווערסן

[אישתישבי]

כ'בין נישט זיכער פון וועלכע קאנספיראציעס דו רעדסט

אנטשולדיגט? די קאנספיראציעס וואס די רעדסט.

ניין, "דו" קומט יא מיט א וא"ו.

ר' ראובן

איך זעה אז די ווילסט דעבאטירן מיט ליצנות מאכן פין ספעלינג.

נאו פראבלעם, טרעפט אייך א צווייטער.

זייט מיט געזונט.

גראדע וואלט עס געוועהן א פארגעניגען ווען די וואלסט נישט פראבירט צו זיין א ווייז גיי.

[יעקב מעקסוועל]

גאר א שטארקע נקודה ראובן, ברשותך וויל איך עס נעמען א שטאפל ווייטער. אן אינטעלעקטועל וואס פארשטייט צו א נושא, קוקט זיך אן אביסל העכער ווי דער המון עם ווען עס קומט צו די נושא/נושאים, און מיט רעכט. ער האט געמאכט זיין ריסערטש, ער האט עס דורכגעאקערט פון אלע זייטן, ער האט דורכגעטון די סברות, איז זיין מיינונג טאקע מער ווערט ווי איינער וואס האט קיינמאל נישט ערנסט אנגעקוקט די ענין בכלל.

די דרגא העכער דערפון איז, תכלית הידיעה שלא נדע. קיין שום חכמה און דעת איז נישט ווערט צו ווערן אנגעקוקט ווי תורה מסיני, ווי אביעקטיוו עס זאל נאר זיין, איז ווערט צו הערן די צווייטע צד. נישט נאר ווייל אזוי קען מען זיי פארשטיין און זיי העלפן, (ווי דו שרייבסט), נאר ווייל זיי קענען באמת זיין גערעכט. איך מיין נישט גערעכט אז איין זייט איז גערעכט און די אנדערע נישט. עס קען זיין אז די חכם איז גערעכט מיט הונדערט נקודות, נאכאלס איז ווערט צו טרעפן די איין נקודה וואס די אנדערע זייט זאגט ריכטיג. און דאס קען מען נאר טרעפן ווען מען גייט צו מיט א ריכטיגע ענווה, אייביג גרייט צו הערן באמת וואס יענער זאגט.

----------

עס דערמאנט מיר איינמאל בשעת'ן צוהערן צו די אלגעמיינע מידיע (איך געדענק נישט יעצט ווער, איינער פון די לינקע חדר), זאגט ער: בערך 90% אמעריקאנער ווילן כאטש עפעס א טויש וועגן גאנס, וויאזוי קען זיין רעפאבליקאנער געוואונען נאך עלעקשענס? און ער לאכט... מיין פריינט, the joke is on you. דו שטייסט און זאגסט אנאליזן, דו זעסט א סתירה פאר דיינע אויגן, אנשטאט צו טרעפ א תירוץ, לאכסטו. זעסטו נישט קלאר אז עס פעלט דיר עפעס צו פארשטיין די געדאנקענגאנג פון האלב אמעריקע?

----------

עס איז אויך שטארק בולט ווען עס קומט צו רעליגיע. וויפיל פרומע אידן פארשטייען די או. טי. די. געמיינדע? גאר גאר ווייניג. איך זאג נישט אז א פרומער דארף האלטן ווי א נישט פרומער, איך רעד פון אנקומען צו די השגה פון פארשטיין עפעס וואס מען איז נישט מסכים דערצו. וויפיל או. טי. די. פארשטייען די פרומע? גאר גאר ווייניג. איך האב נישט קיין טענות אויף קיינעם, בפרט או. טי. די. וואס האבן נעבעך געליטן דורך די יארן, קען מען נישט ערווארטן אז זיי זאלן מכבד זיין די געזעלשאפט וואס האט זיי אויסגעשפיגן. איך זאג נאר אז די וואס קענען יא איבערקומען די שוועריקייטן, זענען גאר שטארקע און קלוגע מענטשן.

פאר די סיבה רעספעקטיר איך אזוי מעגען פעלפס-ראופער וואס רביה"ק האט דא געברענגט. זי איז אויפגעוואקסן אין אן עקסטרעמע רעליגיע, אבער אנדערש ווי אנדערע - ווען זיי פארשטייען אז מען האט זיי פארקויפט שקר - ווארפן זיי אוועק אלעס און זיי ווערן עקסטרעם פארקערט. האט זי איינגעזען אז די "עקסטרעם" איז די פראבלעם, זי איז טאקע מער נישט רעליגיעז, אבער זי איז נישט "עקסטרעם" נישט רעליגיעז.

[קאך_לעפל]

עס ווערט דערציילט אז דער לעגענדארער ראש הקהל אין סאטמאר ר' סענדער דייטש ע''ה, האט אמאל געהערט ווי א יונגערמאן שטייט אין א קיפקע און זאגט איך טראכט אזוי און אזוי... ר' סענדער האט אים באלד אראפגעשמירט א זאפטיגער פראסק אויפן באק. יונגערמאן, סטייטש? וואס הייסט דו טראכסט? איך טראכט שוין פאר יעדעם איינעם, דו טוה בלויז וואס מען הייסט דיר! בבחינת שלמה שיק אהיים די קעלבלך...

א נייעס באריכטער האט זיך ארום געדרייט אין די קארידארן פון א פרעסטיזשפולער אוניווערסיטעט, און ער האט פארגעלייגט פאר די ארטיגע סטודענטן פאליטישע שטעלונגן פון פרעזידענט טראמפ, אבער אין נאמען פון יוסל ביידן. צו זיין גרויס וואונדער האבן די דומע סטודענטן עס גאר שטארק אויסגעלויבט. און ווען דער באריכטער האט זיי אנטפלעקט אז די שטעלונגן זענען ווירקליך פון פרעזידענט טראמפ, זענען די סטודענטן שאקירט געווארן ביז גאר.

די דאזיגע עפיזאד לערנט אונז א סאך.

אלגעמיינע מענטשן גלייכן צו אידענטיציפירן זייערע שטעלונגן לויט די אלגעמיינע נאראטיוו און נישט לויט די אייגענע פּערספּעקטיוו. זיי זענען אויסן צו האבן די זעלבע שטעלונג געבויעט אויף די נאראטיוו וואס אקאדעמער און די מידיע שטעלן אראפ. אפגעזען פון זייער אייגענעם פּערספּעקטיוו. און די דעמאקראטישע סאציאליסטן נוצן דאס גוט אויס פאר זייער נידערטרעכטיגע בענעפיטן. זיי האבן געמאכט א טייוול-אפמאך מיט די מידיע אז זיי זאלן אראפשטעלן א נעגאטיווע נאראטיוו איבער פרעזידענט טראמפ, און א פאזיטיווע נאראטיוו איבער זייער אייגענע אגענדעס, און די אלגעמיינע קעלבלך קויפן דאס גערן אפ.
צום ביישפיל: ר' וואלפיש בליצער פון די סי.ען.ען. מידיע נעץ, האט געהאט אן אויסטויש מיטן יוסטיץ מיניסטער הער וויליאם באַר. וואלפיש פרעגט באַר צו ער גלייבט אז אמעריקע איז געשלאגן מיט סיסטעמאטישע ראסיזם, האט באַר אים גענטפערט אז לויט זיין פּערספּעקטיוו נישט! די אויגן פון רבי וואלפיש זענען כמעט ארויסגעפאלן פון זייער לעכער, סטייטש? דו גלייבסט גאר נישט אין די נאראטיוו וואס איך מיט מיינע קאלעגעס אין די מידיע פרעדיגן שוין פאר לאנגע יארן? איז אונזער ארבייט טאקע גענצליך ארויסגעווארפן?

דאס גרעסטע אנגסט פון די דעמאקראטישע סאציאליסטן איז, אז דער אלגעמיינער מענטשהייט וועט אנהייבן נוצן אייגענע פּערספּעקטיוו און אויפהערן צו זיין פארגלייבט אין די נאראטיוו וואס די דורכגעפוילטע מידיע שטיפט אויף די גוטהייסונג פון זייערע בעלי בתים די דעמאקראטישע סאציאליסטן.
אייגענטליך ביי די שווארצע איז פארהאן א גרויסע אויפוואכונג צו נוצן אייגענע פּערספּעקטיוו און נישט זיין פארקויפט צו די נאראטיוו וואס די דעמאקראטן שטופן. מער און מער שווארצע הייבן אן זיך אויפצוואכן צום ריאליטעט אז זיי זענען נאכאלס שקאלפן פאר די דעמאקראטן, טאקע נישט פיזיש אויף די וואטע פעלדער אין דרום, אבער גייסטיש יא! און זיי שאקלן זיך אפ מיט אפשיי פון די ראסיסטישע דעמאקראטן וואס האבן ברוטאליש פארשקאלפט זייערע עלטערען, און פאר לאנגע יארן געשטערט איינצושטעלן ציווילע רעכטן פאר אלעמען גלייך. זיי שליסן זיך ביסלעכווייז אן צו די רעפובליקאנער פארטיי, די פארטיי פון פרעזידענט לינקלאן וואס האט העלדיש באפרייט זייערע עלטערן פון די קייטן פון דעמאקראטישע טיראני. נאך לאנגע גענעראציעס הייבן זיי ענדליך אן צו נוצן זייער אייגענע פּערספּעקטיוו און נישט די פאלטשע דעמאקראטישע נאראטיוו!

בלויז א דאנק דעם אימערמידליכע קאמף פון פרעזידענט טראמפ קעגן די מידיע פראפאגאנגע נאראטיוו, הייבן מער און מער מענטשן אן צו נוצן זייערע אייגענע פּערספּעקטיוו. און עס איז צום האפן אז מיר אידן וועלן אויך ענווענטועל אנהייבן צו נוצן אונזער אייגענע פּערספּעקטיוו, און נישט זיין פארגלייבט אין די נאראטיוו וואס די אנגעבליכע עסקנים ווילן אז מיר זאלן גלייבן...