החסידות בדורינו עפ"י הרמב"ם

[שיח ושיג]

עס איז כדאי צו כאפן א בליק אין רמב"ם אנפאנג הל' עבודת כוכבים צו זען ממש ווי אזוי עס ארבעט חסידות בדורינו. וזה החלי, איך וועל מעתיק זיין די לשון פונעם הייליגן רמב"ם אין מבאר זיין לפי דורינו.
בימי אנוש טעו בני האדם טעות גדול וכו' וזו היתה טעותם, אמרו הואיל והאלהים ברא כוכבים אלו וגלגלים להנהיג את העולם ונתנם במרום וחלק להם כבוד והם שמשים המשמשים לפניו ראוין הם לשבחם ולפארם ולחלוק להם כבוד. וזהו רצון האל ברוך הוא לגדל ולכבד מי שגדלו וכבדו, כמו שהמלך רוצה לכבד העומדים לפניו וזהו כבודו של מלך.
וויבאלד די אדמורי"ם זענען געבוירן אין די משפחות קדושות אין זיי פירן אן עדה יודן, זיי זענען מנהיגים, אין דער באשעפער האט זיי צוגעטיילט כבוד אויף דער וועלט, אין אויף זיי זאגט מען אז זיי זענען צדיקים, איז ראוי אז מען זאל זיי משבח זיין אין זיי זייער מכבד זיין, אין דאס איז דער רצון השי"ת אז מען זאל מכבד זיין אין גרויס מאכן וועמען ער האט גרויס געמאכט, אזוי ווי א מלך בשר ודם וויל אז מען זאל מכבד זיין זיינע שרים וועמען ער האט גרויס געמאכט. אין מען ברענגט נאך ראיות פון ספרי תלמידי בעש"ט אז מ'איז מחיוב צו האבן אמונת צדיקים אין התקשרות אין התבטלות לצדיקים, אין אויף זיי איז עס געזאגט געווארן, דאס איז רצון השי"ת.
כיון שעלה דבר זה על לבם התחילו לבנות לכוכבים היכלות ולהקריב להן קרבנות ולשבחם ולפארם בדברים ולהשתחוות למולם כדי להשיג רצון הבורא בדעתם הרעה.
כיון שעלה דבר זה על לבם, האט מען אנגעהויבן אויפצובויען די חסידות, בויען גרויסע בתי מדרשים, בויען אייגענע בתי חינוך מגדל צו זיין קינדער מיט די אמונה, מענטשן זענען גרייט זיך צו עפענען די טאשן פאר די רבי'ס, זיי צו רומען אין לויבען, ווי ער קומט נאר איז ער די חשוב'סטע אין יעדער איז מסביר וואס א גרויסע זכי' עס איז אים צו האבן, דאס גאנצע אידישקייט דרייט זיך איבער אים, יעדער ביקט זיך פאר זיי, מ'שטייט אויף די פארענטשעס ווי תרנגולים אין מ'קוקט ווי אזוי ער עסט, מ'שטופט זי צו קענען כאפן א בליק אויף אים, בטל רצונך מפני רצונו איז געזאגט געווארן אויף זיי אויך, נישט נאר אויפן באשעפער.
וזה היה עיקר עבודת כוכבים. וכך היו אומרים עובדיה היודעים עיקרה. לא שהן אומרים שאין שם אלוה אלא כוכב זה.
נישט אז מ'זאגט אז די רבי איז א גאט אין ס'איז ח"ו נישט דא א באשעפער אויסער ער.
הוא שירמיהו אומר מי לא ייראך מלך הגוים כי לך יאתה כי בכל חכמי הגוים ובכל מלכותם מאין כמוך ובאחת יבערו ויכסלו מוסר הבלים עץ הוא.
כלומר הכל יודעים שאתה הוא לבדך אבל טעותם וכסילותם שמדמים שזה ההבל רצונך הוא:
כלומר, יעדער ווייסט אז דער באשעפער איז דער איינציגער, נאר די רצון השי"ת איז אז מ'זאל דאס טון. אזוי ווי מ'הערט היינט אסאך מענטשן זאגן אז דאס איז נישט עבודה זרה ווייל מ'האלט נישט אז ער איז די גאט, די אמאליגע עובדי עבודה זרה האבן אויך נישט אזוי געהאלטן.
אחר שארכו הימים עמדו בבני האדם נביאי שקר ואמרו שהאל צוה ואמר להם עבדו כוכב פלוני או כל הכוכבים והקריבו לו ונסכו לו כך וכך ובנו לו היכל ועשו צורתו כדי להשתחוות לו כל העם הנשים והקטנים ושאר עמי הארץ וכו'
אזוי איז עס געגאנגען ווייטער אין ווייטער די משוגעתן זענען געשטיגן, יעדער חסידות האט זיך אויסגעפארמט אייגענע געזעצן אין מנהגים, נביאי שקר וואס זאגן פונקטליך ווי אזוי די חסידות דארף זיך פירן, להגדיל הטראסק, ולהגדיל כבוד בית החסידות וואס דאס איז די גרעסטע זאך אין די כבוד פון די חסידות דארף מען אויפבויען, לעשות לנו שם, אין ריזיגע היכלות ווי די גאנצע עולם קען זיך צאמקומען לכבודו פונעם רבי'ן ובניו.
וכהניהם אומרים להם שבעבודה זו תרבו ותצליחו ועשו כך וכך ואל תעשו כך וכך. והתחילו כוזבים אחרים לעמוד ולומר שהכוכב עצמו או הגלגל או המלאך דבר עמהם ואמר להם עבדוני בכך וכך והודיע להם דרך עבודתו ועשו כך ואל תעשו כך. ופשט דבר זה בכל העולם לעבוד את הצורות בעבודות משונות זו מזו ולהקריב להם ולהשתחוות.
אין די פרעדיגער האבן מסביר געווען אז מ'מיז אזוי טון אין אזוי ווערט מען נאנט צו רבי'ן אין צום אייבערשטען, פון אלע קלייניקייטען מאכט מען גרויסע זאכן, אין מ'זאגט אז דוקא אזוי, ביי אונז פירט מען זיך אזוי, אין דאס איז די רצון פונעם רבי'ן, די געלט זויגערס זאגן אז זיי האבן אליינס גערעדט מיטן רבי'ן אין ער האט געזאגט ווער ס'וועט געבן געלט פאר דעם וועט ער מכיר טובה זיין אין דעס איז זיין גרעסטע נחת רוח, די איינגעשטעלטע פרעדיגן ווי אזוי עס איז די בעסטע וועג צו דינען דעם רבין, טייל זענען אין נאנטע פארבינדינג מיט אים אין זיי געבן איבער זיין הייליגען רצון.
וכיון שארכו הימים נשתכח השם הנכבד והנורא מפי כל היקום ומדעתם ולא הכירוהו ונמצאו כל עם הארץ הנשים והקטנים אינם יודעים אלא הצורה של עץ ושל אבן וההיכל של אבנים שנתחנכו מקטנותם להשתחוות לה ולעבדה ולהשבע בשמה. והחכמים שהיו בהם כגון כהניהם וכיוצא בהן מדמין שאין שם אלוה אלא הכוכבים והגלגלים שנעשו הצורות האלו בגללם ולדמותן.
ס'איז דורך א לאנגע צייט ביז מ'האט פארגעסן וואס דאס מיינט ארגינעלע אידישקייט, פון טון א מצוה, דאווענען אין לערנען, בלתי לה' לבדו, מיט די כח הקדושה פון אלע גדולי ישראל וואס זיי האבן אונז געלערנט ווי אזוי צו זיין יודן, מ'וויסט נאר פון א אידישקייט וואס איז געבויעט בעיקר אויף דינען א געוויסע משפחה, א געוויסע אידילאגיע, אין אנע דעם האבן זיי נישט השגה וואס דאס איז אידישקייט, אז איינער פון זיי איז מכיר אז די אלע זאכן וואס ער איז נתגדל געווארן זענען שקר, האט ער נישט קיין אנונג וואס יא, אלעס דרייט זיך בייא ים ארום די רבי ומשפחתו והחסידות.
אבל צור העולמים לא היה שום אדם שהיה מכירו ולא יודעו אלא יחידים בעולם כגון חנוך ומתושלח נח שם ועבר.
אין בדורינו אלה איז דא אסאך מער פון יחידים וואס קענען יא דעם באשעפער כצורתו, נאר מ'הערט נישט פון זיי ווייל זיי זענען נישט קיין צאמגענומענער כח, זיי זענען פשוט ארגינעלע יודען, זויבערע יודן, געטריי צום באשעפער אין זיי תורה, אין צו אלע גאוני וקדושי ישראל די בכל דור ודור, וואס די באשעפער איז עמד ושתלן בכל דור ודור, אז אונז זאל מ'יר זיך קענען דערהאלטן, אבער ח"ו נישט מאכן פון זיי א דבר נפרד, אן עבודה זרה, מכבד זיין תלמידי חכמים ווייל די אייבערשטער האט געהייסען מזאל זיי מכבד זיין, את הק אלקיך תירא לרבות תלמידי חכמים, אבער נישט מאכן אן עבודה זרה פון גרויסע מענטשן.
ועל דרך זה היה העולם הולך ומתגלגל עד שנולד עמודו של עולם והוא אברהם אבינו:
ועל דרך זה איז דער וועלט מתגלגל ביז משיח וועט קומען וואס דעמאלטס וועט זיין ומלאה הארץ דעה את ה' כמים לים מכסים, וואס די גאנצע בריאה וועט מכיר זיין אז ה' אחד ושמו אחד, יה"ר שיהי' במהרה בימינו ונזכה לראות בישועת כל ישראל ושמחתן ס'זאל קיינער נישט נדחה ווערן, אמן.