איז אידיש בלוט הפקר?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

שיין אז קר"י האט א וואלונטיר רב. אבער ביז צו די וואלען, וואס גייט באלד פארקומען, איז ער נאר א וואלונטיר פונקט ווי אלע אנדערע וואס זענען מסדר קידושין ווען מ'בעט זיי.

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון בודאפעסט: לא זכיתי להבין... וואו וואלן, וואס וואלן. לפי דת תוה"ק (בדיני ירושה) האט מען ניקס געגלייבט אין וואלן...! דאס איז נאר א שפעטער'דיגע ערפינדונג פון די דעמאקראטישע גריכן. אונז ערליכע אידן האלטן מיר זיך צו די מסורה...!

[גאנצל]

אהא. האסט געקענט זאגן 'איך ווייס נישט, איך האב גערעדט נארישקייטן'. למעשה האסטו אזוי געזאגט, נאר כדרככם מיט אנדערע ווערטער.

ביזדערווייל ווייסטו נישט פון קיין מכשול, צו א מעגליכע מכשול. אבער ביסט זיכער אז זיי מוזן 'עומד זיין על המשמר'.

ווידער קינדערישע איך האב דיר געווינען ווערטער......

איך מיין, פ"וו דארף איך זאגן אז איך ווייס נישט איך האב גערעדט נארישקייטן, פ"וו זאלסטו נישט זאגן די זעלבע זאך.

איך פארשטיי נישט, דו האסט מיר געפרעגט וואס עס גייט געשען אויב הרב אהרן גייט נישט זיין סידור קידושין, האב איך דיר צוגעוויזן אז מ'גייט עובר זיין אויף א תקנה, קומסטו מיר ענטפערן לופטיג קינדעריש אז איך רעד נארישקייטן.

ליטוואק פאסט נישט פאר דיר.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

יעצט טוישסט צו ווידער. דו האסט געמאכט כאילו סידור קידושין איז ווי סידור גיטין, און עס איז מעגליך מכשולות דערין. דעריבער דארף נאר דער רב דאס טוהן. איך האב געפרעגט וועלכע מכשולות, ענטפערסטו אז די מכשול איז אז דער רב מאכט עס נישט!

(תקנת וועד ארבע הארצות הייסט תקנת רח"ש, וויפיהל געלט מ׳דארף געבען צו רב חזן און שוחט, וואס איז א פראצענט פון דער נדן. עס האט גארנישט צוטוהן מיט מכשולות, פשוט א געלט זאך).

[שבת אחים]

שבת אחים: דער כח פון א מרא דאתרא גייט נישט אין נאמבערס. אזוי ווי דו ווילסט זאגן. אין א קליין שטעטל. לאמיר זאגן ביז 20 משפחות האט דער מרא דאתרא א כוח. און העכער 21 משפחות, נישט.

א מרא דאתרא האט א כוח וואס די תורה"ק האט איהם געגעבן. צי ווייל ער איז אריין געוועהלט געווארן. אדער ווייל ער האט געירשנ'ט דאס רבנות. אויב ער איז אן עיי"ן ה"א און ער איז נישט ראוי לאותה איצטלא. האט מען נישט קיין ברירה און מ'מוז זוכן א צווייטן. אבער אויב ער איז א ת"ח און ראוי צו זיין רב, איז ער קודם פאר אנדערע. יעצט. אויב דער רב פונ'ם צד שכנגד גייט לענגערע ר"ת גאטשעס. דאס מאכט איהם נאכנישט קוואליפיצירט צו זיין מרא דאתרא. אויב איז ער א ת"ח דארף מען נוהג זיין כבוד ת"ח ביי איהם. מיט אלע הידורים. אבער דאס מאכט איהם נאכנישט פאר קיין מרא דאתרא...!

א מרא דאתרא האט לכאורה יא צוטוהן מיט נומבערס!
קען זיין אז יא און קען זיין אז נישט. איך בין נישט קיין פוסק אבער אזוי האט מען געפסקנט מיט יאהרן צוריק. און אזוי האלט איך אויך. סאיז דא בערך פופציג בתי מדרשים אין קר״י וואס ער ר׳ אהרן-די שטאטס רב קען נישט אפילו אריינטרעטן דארט! אויב איז פארהאנען דארט אזא גרויסע פראצענט אין א שטאט וואס זענען קעגן אים און זיי מאכן זיך א אייגענע קרעמל און פירן זיך אלעס ע״פ תורה, איז נישטא קיין שום סיבה פארוואס ר׳ אהרן זאל געוועלטיגן איבער זיי. און שרייען ״ממזרים״ אויף אידישע קינדער וועגן ״פאליטיק״ איז נאך פול א גרעסערע עבירה ווי נישט געבן פארן רב די כיבודים... פריערדיגע גדולים און פוסקים ווען סאיז פארגעקומען אסאך מעהר ערענסטע פראגעס איבער די ענינים האבן זיי גענוצט יעדע קולא וואס זיי האבן נאר געקענט אבי נישט אפצופסלן אידישע קינדער. אבער גיין לכתחילה און אריינלייגן אין צייטונגען נעמען און זיי באשמיצן פערזענליך איז נישט לדעתי אויסגעהאלטן. סאיז נישט מענטשליך, הלכה׳דיג, תורה׳דיג, שכל׳דיג. סאיז נעריש און קינדעריש און עס וועט ענק גארנישט העלפן ער איז נישט ״אינגאנצן״ בעלבאוס אויפן שטאט ווייל זיין עלטער פעטער איז אמאל געוועהן דער בעלאבאס... ער האט טויזנטער שונאים דארט. און ער האט זיך אליינס אנגעמאכט מיט זיין אויפפיראכץ.

[גאנצל]

יעצט טוישסט צו ווידער. דו האסט געמאכט כאילו סידור קידושין איז ווי סידור גיטין, און עס איז מעגליך מכשולות דערין. דעריבער דארף נאר דער רב דאס טוהן. איך האב געפרעגט וועלכע מכשולות, ענטפערסטו אז די מכשול איז אז דער רב מאכט עס נישט!

(תקנת וועד ארבע הארצות הייסט תקנת רח"ש, וויפיהל געלט מ׳דארף געבען צו רב חזן און שוחט, וואס איז א פראצענט פון דער נדן. עס האט גארנישט צוטוהן מיט מכשולות, פשוט א געלט זאך).

בקיצור דו גייסט מיך אויף יעדע ענטפער ענפערן מיט א צווייטע לופט אטאקע, פריער רעד איך נארישקייטן יעצט טויש איך שוין ווייטער

איך האב גארנישט געטוישט, איך שריי דיר א גאנצע צייט די זעלבע זאך, עס איז א תקנת הקודמים און דאס איז עס

הצלחה, סתם זיך פארענטפערן אויף דיינע לופט אטאקעס האלט איך נישט דערביי

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האלט מיך נאכאנאנד ביים זעלבע טענה. האסט דערמאנט חששות, ווייז אויף חששות.

[שמעון וואלף]

די דיין ר' געציל האלט פאר מרי"י היתכן ער איז מרבה ממזרים בישראל
וויאזוי שטייט נאר אין די בריוו פון בעל דברי יואל - וצריך להתרחק מהם....
וואט עי זדאוק

[berlbalaguleh]

שמעון וואלף: דאס זעהט עפעס אויס ווי ביי א ניחום אבלים. בכל אופן איז עס נישט די ריכטיגע פלאץ אויפצוברענגען די עניינים...!

[שמעון וואלף]

שמעון וואלף: דאס זעהט עפעס אויס ווי ביי א ניחום אבלים. בכל אופן איז עס נישט די ריכטיגע פלאץ אויפצוברענגען די עניינים...!

וואס מיינסטי צו זאגן?

[איסר האטלקי]

ר' געצל זיצט יעצט שבעה נאך זיין ברודער.

[חתם סופר]

.

[רביה''ק זי''ע]

אזוי קוקט מען אויס ווען די גאנצע ערנסקייט וואס מ'האט איז נאר פון דער בלאט...

[ראובן]

דאס רשעות גייט נאך אן.

[berlbalaguleh]

שמעון וואלף: דאס זעהט עפעס אויס ווי ביי א ניחום אבלים. בכל אופן איז עס נישט די ריכטיגע פלאץ אויפצוברענגען די עניינים...!

וואס מיינסטי צו זאגן?

דאס וואס כ'האב געזאגט. אז ביי א ניחום אבלים דארף מען נישט אויפברענגען קיין פאליטיק...!

[שמעון וואלף]

שמעון וואלף: דאס זעהט עפעס אויס ווי ביי א ניחום אבלים. בכל אופן איז עס נישט די ריכטיגע פלאץ אויפצוברענגען די עניינים...!

וואס מיינסטי צו זאגן?

דאס וואס כ'האב געזאגט. אז ביי א ניחום אבלים דארף מען נישט אויפברענגען קיין פאליטיק...!

אהא! כ'האב געמיינט אז ר' געציל מיינט עס ערענסט. אז די זאגסט אז די גאנצע איסור מסדר קדושין זיין דארט איז בלויז פאליטיק, מאכט עס שוין סענטס.

[berlbalaguleh]

שמעון וואלף: ר' געציל איז גערעכט. מ'קען נישט צוברעכן דעם כח הרבנות. אבער אעפ"כ. דארף מען עס נישט אויפברענגען אין אזא פלאץ...!