פריצייטיגע פטירה פון האברך ר' ישראל חיים אינדיג ע"ה

[דולה ומשקה]

דעם פארגאנגענעם ערב שבועות איז נפטר געווארען היקר שבעירכין, עדין הנפש, ונשמה אצילה, ר' ישראל חיים אינדיק זכרונו לברכה, א יונגערמאן פון בערך 35 יאר.

דער אויסגעארבעטע נשמה, דער איידלקייט פון דעם יונגערמאן איז נישט אויף אונז אפצושאצען, א בעל דרך ארץ, איינער וואס האט קיינמאהל נישט געזוכט קיין קאנפראטאציע מיט קיינעם פונקט ווי ער האט נישט געזוכט קיין פורסם, אלעס ארום איהם איז געוועהן מיט א באשיידענקייט און מיט א שטארקע רעספעקט פאר א צווייטען.

די לעצטע פאר יאר איז ער געוועהן א שרעקליכע בעל יסורים, פלאגענדיק זיך ליידער פאר קיין שום איד מיט יענע מחלה, דער לעצטע צוויי וואכען איז ער געווען ר"ל צוגעבונדען צו א רעספערעיטאר.

די יסורים זענען געוועהן בנוסף וואס ער האט מיטגעמאכט געוואלדיגע רדיפות, עד כדי כך האבען יענע אנשי בני בליעל מיט א אכזריות געשלעפט אין קאורט, אין אפילו ווען ער (און זיי) האבען געוויסט אז זיינע טעג זענען געציילטע האט ער געהאט בלויז א בקשה מיט א ווייטאגליכע געוויין: "איך וויל זעהן מיינע קינדער..." אבער אפילו דאס האבען זיי מיט מיט א קאלטבלוטיגקייט נישט צוגעלאזט.

ביים לוי' וואס איז פארגעקומען אין 'שומר הדת' טשאפעל ביפאר א פארזאמלונג פון איבער דריי הונדערט באטייליגטע, ובתוכם איבער 40 חברים יוצאי ישיבת 'בית התלמיד', ווי דער נפטר האט געלערנט בימי בחרותו, ווי ער איז געוועהן גאר נאהנט און באליבט ביים ראש הישיבה מורו ורבו המובהק הגאון הגדול רבי שאול בראוס זצ"ל, אסאך פלעגט ער רעדן פון זיין ראש ישיבה פון וועמען ער האט אסאך קונה געוועהן הן בתורה והן במדות הדרכות טובות וישרות.

הארציג איז געוועהן ווען דער צווילינג ברודער פון בלויז 9 יאר אלט און נאך א זוהן פון בערך 5-6 יאר אלט זאגט דער 'קדיש' נאך זייער פאטער וואס זיי האבען אצינד פארלוירען. ליידער ליידער ווייסען זיי נאך נישט וואס זיין האבען פארלוירען, און אויב וועלן די עטליכע זיי ברעינוואשן וועלן זיי פאר נאך עטליכע יאר נישט וויסען, אבער צום סוף ערגעץ ווען וועלן זיי זיך אנטרעפן מיטן אמת.

[ישמעאל הכהן]

ישר כח, ער איז נישט געווען באשריבן אין ערגעץ. ער איז געווען א צדיק, אזויפיל צאמגעליטן פון רשעי ישראל און אלעמאל מיט א שמייכל ארומגעגאנגען. יהא זכרו ברוך

[לית דין בר נש]

זאג מיר די ווילסט אים שיין אראפמאלן און לאזן א זכר פון אים אדער די ווילסט אים פשוט אויסטוהן נאקעט דא אויפן בלאט און די אנדערע צד זאל שרייבן וואס זיי האלטן און האבן צו זאגן?

שרייב וואס די ווייסט וועגן זיין ישיבה יארן לאז אויס יענע בני בליעל וכו' אויב מיינסטו דער נפטר

[גאלד]

זאל די נשמה האבן א עלי'
ישראל חיים בן?

[דולה ומשקה]

איך ווייס נישט ווער דער פאטער פון דעם יונגערמאן איז, אבער איין זאך ווייס איך יא, דער דער נפטר ע"ה האט גערעדט זייער שטארק פון זיין טאטע און געהאט פאר איהם גרויס דרך ארץ.

געזעצן איז דער נפטר ע"ה בימי בחרותו ציווישען א קבוצה בחורים בישיבת בית התלמיד, ווי רייכערן איז געוועהן גאנץ א נארמאלע זאך, זיץ זיך אזוי א קופקע פון 6 בחורים אלע רייכערן אויסער ר' ישראל חיים ע"ה, איינער דערלאנגט איהם א ציגערטל ער זאגט אפ, בקיצור ס'געווארען א שמועס, ער האט נישט געקענט אפזאגען, מיט זיין איידעלע כאראקטער פון "לא עברתי על דברי חברי", זאגט ער "כ'גלייב נישט מיין טאטע וואלט הנאה געהאט", נו וועלעכע טאטע פון דער קבוצה בחורים וואלטן יא הנאה, האט מען איהם צוגעשטיפט האט ער גענומען דער צוגערטל געבלאזען צוויי מאהל און אויף געהערט, זאגענדיק: כ'האב יוצא געוועהן, כ'האב ענק מהנה געוועהן מיטן אנצינדן און איך ווייס מיינע עלטערן וועלן נאך מער הנאה האבן אז כ'לעש עס אויס".

ס'קיינמאהל נישט געוועהן אז ער זאל האבן גערייכערט מער ווי צוויי פאפס, ווייל ער גלויבט אז זיין טאטע וואלט נישט הנאה געהאט. און דאס איז ווען זיין טאטע האט איהם קיינמאהל נישט געזאגט און זיין טאטע וואלט קיינמאהל נישט אויסגעפונען.

*

ער האט אמאהל געזאגט שוין נעבעך קראנקעהייט: כ'מאך מיט די דריי ערגסטע, פרנסה, רדיפות, אין דעם ביטערע מחלה. איך בין עס מקבל אנשטאט מיינע דריי קינדער, אז קיין איינער פון זיי זאלן נישט וויסען פון די דריי צרות יגון ואנחה, און אויף דעם ארויף האט זיך עס געלוינט.

אוי ווען ער האט גערעדט פון זיינע קינדער, ער האט אזוי געהאפט אין מתפלל געוועהן אויף זייערע עתיד. אפילו ווען מ'האט איהם ליידער נישט פארגינט און צוגענומען פון איהם זיינע טייערסטע ער זאל אפילו קיין בליק נישט כאפן אויף זיינע קינדער.

ער האט אמאהל זיך אויסגעדריקט דער עגמת נפש פון נישט קענען זעהן אדער זיך קענען מטפל זיין מיט זיי הרג'ט מיר, נישט דער מחלה.

*

[דולה ומשקה]

ר' ישראל חיים אינדיק ביים העלפן מורו ורבו הגאון רבי שאול בראוס זצ"ל אהיים גיין.

[דולה ומשקה]

נאך א בילד פון רבי ישראל חיים אינדיק זכרונו לברכה אינאיינעם מיט מורו ורבו הגאון רבי שאול בראוס זצ"ל

[דולה ומשקה]

ווי געשריבן פריער ען איך נישט זיינע עלטערן, אבער דער דרך ארץ וואס ער האט געהאט צו זיי איז געוועהן אויסגעווענדליך.

עס דארף ווען ווערן ארויס געברענגט זיי ערליכקייט, עס ציטערט און מיר ווען כ'דערמאן זיך פאר עטליכע יאר צוריק, ווען ער האט געהאט צו טוהן מיט רודפי נפשו עד כדי להמית ה"י, איך האב איהם באגעגענט אויף דער גאס, איך גיב איהם א פרעג, ישראל חיים זאג מיר דער אמת דיינע עלטערן ווייסען די אלע מעשיות,
גיט ער מיר א זאג: יא זיי ווייסען, ס'האט מיר אויסגעזעהן ווי כאילו ער זאגט מיר יא א טובה צו טוהן אבער באמת זאגט ער נישט פאר זיינע עלטערן,
פרעג איך אים: אין א סקעיל פון איינס ביז צען, איינס אז זיי ווייסען גארנישט, צען אז זיי ווייסען אלעס, וועלעכע נומער?
ענפערט ער מיר: דריי, אפשר פיר
זאג איך איהם: נאר פיר????
הערט און שטוינט וואס פאר א תשובה ער האט מיר געגעבן: פיר איז וואס זיי מוזען וויסען, פון דארט ביז צען בין איך זיי סתם פשוט מצער...

[איך אויך]

וואס ווען ווי? אפשר קען איינער שרייבן וואס איז פארגעגאנגען?

[דולה ומשקה]

נאך עטליכע שטריכען פון זיין קורצע לעבן, וואס עס ליגט מיר אין זכרון.

געוועהן איז דאס ווען איינער א נגיד האט חתונה געמאכט זיין קינד מחוץ לעיר, יענער האט אויסגעצאהלט צוויי געדינגענער מיני-ווענס, דער האטעל (דאכציך דער הילטאן), פאר די צוועלף בחורים וואס זענען געוועהן מוכן זיך משתתף צו זיין ביי קינדס חתונה, דער חתן האט געלערנט אין בית התלמיד.

ר' ישראל חיים איז געוועהן אזוי געווארענט פון נוצען סיי וואס ווייל אולי וועט דאס ווערן אראפ גערעכנט פון יענעמס קרעדיט קארט, אפילו יענע איז דאס בכלל נישט אנגעגאנגען, נאך מער צוריק קומענדיג פון יענע חתונה, האט ר' ישראל חיים ע"ה געוואלט צוריק צאלן זיי חלק אין די הוצאות, הן פאר די מיני-ווען הן פאר די האטעל צומער ווייל לפי שיטתו האט ער עס נישט געמיינט אינגאנצען לשמה, נאר אויך צו פארוויילן. דער נגיד האט בכלל נישט געוואלט הערען דערפון, ר' ישראל חיים ע"ה האט זיך געבעטן פון איהם צו נעמען זיין געלט, דער נגיד האט גענומען דער געלט געמאכט הגבה צוריק קונה געוועהן, און דאך דאס צוריק געגעבן פאר ר' ישראל חיים ע"ה אין געזאגט נאדיר א מתנה פארן זיך משתתף זיין מיט דער גאנצע הארץ.
דער מעשה ענדיקט זיך נישט דא, דער המשך דערפון איז היות נאר ר' ישראל חיים האט באקומען דער 'מתנה' און נישט די איבריגע בחורים, האט ער קיינמאהל נישט געוואלט ניצען די געלט, פשוט נישט געוואלט זיין אנדערש פון א צווייטע, יעצט הערט א השגה פון א בחור, דער נעקסקע מאל די בחורים האבען געמאכט א מסיבה וכדומה האט ער געגעבען 'די' געלט, יעצט האבען אלע בחורים אויך הנאה געהאט.

אלעס האט ער געטוהן מיט א אזא באשיידענקייט, שטילקייט, אן צו וועלן סיי וועלעכע מינדעסע אויפמערקזאמקייט פון זיינע מידות טובות.

עוד לדלות ולהשקות מבאר הזה אי"ה.

זאל ער זיין א ריכטיגע מליץ יושר.

[berlbalaguleh]

וואס ווען ווי? אפשר קען איינער שרייבן וואס איז פארגעגאנגען?

נו, דולה ומשקה. דו ביסט זיכער באקאנט מיט'ן מצב. זיי מוחל שרייב ארויס אלע וויכטיגע פרטים. ס'נישט לשון הרע אדער רכילות. ס'קען ארויסקומען פון דעים א מוסר השכל. נישט צו רודפ'ן א צווייטן און צאפן זיין בלוט. איך בין זיכער אז די אלע רודפי נפשו האבן פארגלאצט די אויגן און איינגערעדט (אפילו פאר זיך) אז זיי מיינען עס לשם שמים...

[דולה ומשקה]

ר' בערל און צו די אלע וואס האבן מיר געשיקט באישי אנפראגעס.
איך בין נישט דא אין אויסען צו שרייבען אפילו אבק לשון הרע, מ'האט איהם מערדליך געפייניגט, די יעניגע האבן איהם אפילו נישט געלאזט שטארבן אדרבה ווי לענגער ער לעבט אלץ מער עינוי הגוף והנפש זאל ער האבען רח"ל, אבער דוקא ווען ער איז געוועהן אין די ערגסטע תקופות האט זיך ארויס געוויזען זיינע אמת'דיגע מהות, אדם ניכר בכיסו בכעסו ובכוסו.
איך וויל דיירעקט נישט שרייבען איבער די רודפי נפשו און וואס פאר א אכזריות משונות זיין זענען אלץ אויף געקומען.

אבער דאס יא זיין גוטע הארץ, זיין שמייכעל, זיין טובות לב צו העלפן א צווייטע, און ווען עס האט איהם עכט וויי געטוהן ווען ער האט נישט געקענט העלפן א צווייטע, זיין מאמרים זענען געוועהן מתוק כדבש. זיין בחורישע יארן זענען געוועהן מט אזוי פיל ריינקייט, קיינמאהל נישט קיין ניבול פה אפילו ברמיזה, אדרבה ער האט עס אוועק געמאכט מיט מעטאר אף פעקט, אויף וויפיל בחורים קען מען דען אזאנס שרייבען, ווייל די אלע חברים זיינע וואס האבען איהם געקענט פון דער נאהנט קען דאס מעיד זיין.

תהא נשמתו צרורה בצרור החיים.

[berlbalaguleh]

דולה ומשקה: אמן. יישר כח. יהא זכרו ברוך. ותהא נשמתו צרורה בצרור החיים. איך בין זיכער אז די אלע רודפי נפשו פון דעים צדיק וועלן נאכאמאל חרטה האבן אויף זייערע מעשים. ווייל קיין שכר באקומט מען נישט אויף דעים...

[נולד מאוחר]

פארוואס האט מען עם געפאניגט? ער האט געטראגן שבת מיט אן עירוב, ער איז געווען א בני יואל?

[דריידל]

וואס ווען ווי? אפשר קען איינער שרייבן וואס איז פארגעגאנגען?

גם אני בבקשתי. איך פראביר אויך אויסצופיגערן וואס דא האט פאסירט. פון די בילד קוקט מיר אויס אז איך ווייס ווער דאס איז אבער איך געדענק אים פון איבער צוואנציג יאר צוריק און זייט דעמאלטס האב איך גארנישט געהערט פין אים.

פון די געשרייבאכץ דא קוקט מיר אויס אז דא איז געווען עפעס א שלום בית קעיס אדער א גט ווי מ'האט זיך ארומגע'רצח'ט. איך פארשטיי אבער נישט די וואס רעדן האלבע זאכן. ווילסטי אז מ'זאל וויסן? שרייב די גאנצע מעשה. ווילסטי נישט מ'זאל וויסן? בלייבט שטיל און שרייב גארנישט. סתם נייגעריגקייט מאכן אנדערע איז רשעות.

[שמעקעדיג]

ביטע לייענט אדורך דעם אשכול בעיון בעפאר איר שרייבט דעם קומענדיגן תגובה.

viewtopic.php?f=24&t=6583

[קינד_אן_קייט]

א בילד פון די לעצטערע יארן.

טאקע געווען אן איידעלער באשיידענער יונגערמאן, האט זיך פרובירט אפצוזאגן פון די צרות (מעשי בני אדם) אבער געליטן ממש ביז׳ן סוף עד דכדוכה של נפש.

תנצב״ה RIP

[דולה ומשקה]

דער פאסט קעסטל איז מיר געווארען פארפלייצט.
ממילא וויל דא עפעס זאגן: ס'איז א דבר ידוע אז דער ניקלשבורגער רבי האט זיך אפגעשייד, איז דאס אויך געוועהן וועגן רדיפות פון אנשי בליעל, נישט ווייל ער האט דאס געוואלט, נישט יעדע סכסוך איז א טאו וועי סטריט, דוק כי קצרתי, והמבין יבין.

***

בין כך ובין כך האב איך זיך דערמאנט נאך א עובדא, וואס איז פארגעקומען ביי די אויבערדערמאנטער חתונה מחוץ לעיר.
ווען מיר זענען אנגעקומען האט ער פארלאפען דער וועג און געהאלטן פאר אונז די טיר אנשטאט דער טור-מאן (doorman) זאל דאס דארפען טוהן, דער טור-מאן פרעגט איהם "וואס טוסטו, דיס איז מיי דשאב", ענפערט ר' ישראל חיים ע"ה: הא סעיס איי קענט העלפ יוא". ווען יעדער איז אריין גיבט איהם ר' ישראל חיים ע"ה א צוויי דוללער'דיגע טיפ, דער טור-מאן פרעגט איהם: "וואטס דיס פאהר?", ענפערט ער "פאר אייך, פאר מיר לאזען אייך העלפן. איינער פון אונז האט איהם טאקע געפרעגט פארוואס דארפסו יעצט געבן א טיפ מיר זענען ערשט אנגעקומען. האט דער נפטר ע"ה געזאגט: "אז מיט נאר צוויי דאללער קען מען מאכן א קידוש השם, פארוואס זאל איך דאס נישט טוהן".

[דולה ומשקה]

-

[דולה ומשקה]

ארויפגעברענגט לכבוד זיין ערשטע יארצייט.
עס גלייבט זיך נישט שוין אדורך א יאר זייט דער פטירה פון זיין איידעלע נשמה.
יהא זכרו ברוך.

[דולה ומשקה]

ארויפגעברענגט לכבוד די יארצייט הבאה ומתקרב.
זאל ער זיין א גוטע בעטער.

[וואלווי]

בעסטע אויסדרוק אויף ישראל חיים ע"ה, א " זיסע נשמה" געווען, געשמאק און בא'טעמ'ט, צוגעלאזט און א גוט הארץ.

פאר ווער ס'געדענקט, ווי שטארק עס איז געווען איינגעבאקן ביי עם אין די ביינער די " תמים תהי' עם ה' אלקיך" נאך פאר די שווערע תקופות, וואס נאר אזוי האט ער זיך געהאלטן שטארק ביז'ן לעצטן טאג.

תנצב"ה.

[שבת אחים]

שלום עליכם ר׳ וואלווי טייערער. כהאב שוין חושד געוועהן אז דו האסט אויך געפאקט פעק און געלאפן פון דאנעט. עס איז גוט צוהערן פון אייך.

ברוך מחי׳ המתים...

[דולה ומשקה]

שפעט, אבער איך פיל דאס אלץ א מוז, לזכרו של אותו צדיק.

[וואלווי]

שפעט, אבער איך פיל דאס אלץ א מוז, לזכרו של אותו צדיק.

זי"ע