מעמד "הדר קבלוה" קעגן אינטערנעט - ער"ח סיון תשע"ג

[משה געציל]

עס איז שוין העכסט צייט אז משה געציל זאל אנהייבן שרייבן די נטעי הכינוס, די הלכות פון קינות השנתי.
נהגו להוציא את בני העיר מחוץ לעיר לערוך שם את הקינות.
נהגו לעשות את הקינות בהיכל גדול שגויי הארצות משחקים בה בכדור.
ואם אין היכל של כדור יש עושים אותה בגן שמשחקים בה ילדים כדור.
בין כך ובין כך אין עושים אותה בבית מקורה ובבית אכסדרה מפני חששא דגג.
מתפללים מנחה לפניה ומעריב לאחריה.
נהגו שאחד הרבנים באייראפה יבוא לקינות.
יש נוהגים להושיב את הרב מגריבוב ליד הדרשן, ואין זה מעכב אלא אם בנו הוא מראשי העסקנים.
נהגו להראות על הסקרינס את ארי' פראנקל עם עיר פלוגס באזניו, ואת הרב פילעפ עם אצבעות באזניו, ואינו מעכב.
לפני המעמד נוהגים לומר במייק בלשון אידיש אכטונג אכטונג. ואם אמר באנגליש יצא ידי חובתו.
יש נוהגין לחלק דענישים, יש עושים אותה כמין שוקולד ויש עושים אותה כמין קינמון, נהרא נהרא ופשטיה.

די איבעריגע לאז איך צו משה געציל.

לץ איינער! דו פאקסט מיר אינעם נטעי גבריאל אריין!
ער"ח סיון נקבע ע"י רבנא דבאראפארקא מאנסיא ולעיקווידא, ליום הכינוס השנתי, שבו כונסים ומקהילים כל תושבי העיר לשמוע דברים חוצבים וחציבים, לוהטין ולהיבין, לעמוד על נפשם ועל זרעם, מסכנת הטעכנעלאגיע.

י"א דהיום נקבע על שם ולזכרון המעמד הנשגב שבו התכנסו אלפי רבבות ישראל (גם לרבות כלביהן...) בעיר שדה, לשמוע של"ס תורה מאדמרא דזשיבאע, ודברי כבושין ממרנא דסגלא.

בווילאמסבורג לא נהגו מעולם לכנס את העם. ויש שנתנו טעם לשבח, דתערובות איסור בבע"ח אפילו באלף לא בטיל. ויש שכתבו דמחמת תערובות איסור אין לאסור הואיל והאיסור אינו בכלל בריה, אבל ישראל עם קדושים החמירו על עצמם אפילו על טיפת תערובות כשעורה.

יש שכתבו דבימינו אלה דכבר נעקר הטעכנעלאגיע המשחית ממחנינו אין לאסוף את העם, דאף בימים ההם פקפקו הרבה בדבר הזה לכנוס יהודים עם כיפת סרוגות בחדא מחתא עם אלו שלא כרעו לבעל ולא שינו את לשונם, והוראות שעה לאותו דור היתה. אולם דעת רוב הפוסקים, דאין לשנות, ובפרט שבשנות האחרונות נשתרבב ל"ע במחנינו הכלי הטמא הנקרא ריקארדע"ר שבכלי כזו אפשר לקלוט שיחות לא כשרות ר"ל, ורבים חללים הפילה.

[קאווע טרינקער]

פיין פיין,,, אבער מיט אזא גרויסע פענע וואס דו האסט איינגעקויפט, ווארט איך ('ך רעדט בשם דר'עולם) פאר א לענג'ס און א טיפ'ס.

[משה געציל]

איך בין צו פארנומען מסדר זיין מיין מקום ביים כינוס שלא לבייש את החסידים...

[טשולענט]

-

[טשולענט]

די פריערדיגע בילד איז א טיילווייזע מאפע וויאזוי עס וועט אויסזעהן היינט ביים מעמד הדר קבלוה אין ראקלענד באולדערס, געט א קוק אין וועלכע סעקשן די רבנים וועלן זיצן

[מורינו הרב]

ווי אזוי גייט מען דורכפירן דעם מעמד אונטער אזא גאס רעגן?

[שמעקעדיג]

פאלגענד זענען עטליכע שו"ת וואס דער רבי שליט"א האט פארענטפערט לרבים השואלים את הדרך ילכו בה:

פראגע: צי דארף איך גיין צום כינוס 'הדר קבלוה', כדי נישט צו זיין א פורש מן הציבור און זיך משתתף זיין ביי א קידוש שם שמים, ווי אזוי פיל אידן וועלן ענטפערן אמן יהש"ר?
ענטפער: אויב ביסטו מקפיד יעדע יאר צו פארן אויף אומאן כדי צו אנטייל נעמען אין דעם קידוש שם שמים ווי אזויפיל אידן ענטפערן אמן און זאגן תשליך, דאן איז א קלער, אבער אויב נישט ביסטו פטור, ווייל מי שאמר לאומאן ויפריש וכו'.

פראגע: צי דארף מען דען נישט גיין מתקן זיין און מחזק זיין דעם ענין פון קדושה ביי אידן?
ענטפער: אודאי דארף מען מחזק זיין אזא חשוב'ע זאך, און מען פרובירט דאס טאקע צו טאן ביי יעדע מעמד, אסיפה, של"ש תורה, כינוס התעוררות, בכל יום ובכל עת. ומה נשתנה הלילה הזה וכו'.

פראגע: אבער די רבנים ועסקנים פארפירן אז מען זאל גיין כדי צוצוהעלפן אין די מערכה כבידה קעגן דעם שטן מיט זיינע כלים טמאים!
ענטפער: די עסקנים זענען כפויי טובה, באמת וואלט א איד אן א אינטערנעט נישט געטארט מאכן א ברכה יעדן טאג 'שעשה לי כל צרכי' פונקט ווי א מענטש אן שיך, נאר ספק ברכות להקל, ממילא איז מען נישט מחמיר. אבער בימי חז"ל וואלט מען בלי ספק מתקן געווען א מעמד "הכרת הטוב" פארן באשעפער פארן אונז צושטעלן אזעלכע געוואלדיגע נוצליכע כלים וואס העלפט ארויס יעדן איד באשר הוא שם, דירעקט אדער אומדירעקט, אפילו די רבנים הגאונים זעלבסט זענען נהנה מזיו האינטערנעט ווען זייערע עשירים און נגידים אין זייערע קהלות טוען ביזנעס אויפן אינטערנעט, און היתכן צו נעמען א מתנה פון השי"ת און עס אזוי צוריקווארפן אין פנים.

פראגע: אבער למעשה זעען מיר דאך אז מענטשן ווערן נכשל דורך די מתנה?
ענטפער: שאלה גדולה שאלת, בני. אין היסטאריע פון אסאך מעשיות זעהען מיר, אז סיי ווען מען האט געוואלט געבן פאר א איד א מתנה פון הימל, האט עס געמוזט קומען באגלייט מיט א נסיון, אמאל האט זיך אליהו הנביא פארשטעלט ווי א ארחי פרחי, אנדערע מאל דער שטן המשחית אליינס, אויסצופרובירן דעם מענטש וואס דארף באשאנקען ווערן מיט א מתנה, ווייל מען קען נישט געבן א מתנה פון הימל אן דעם וואס זאל מיטקומען א נסיון, אזוי ארבעט דער סיסטעם אויף דער וועלט. און ווי גרעסער די מתנה, אלס גרעסער דער נסיון.

אצינד דארפן מיר זוכן מיטלען ווי אזוי צו איבערקומען די שוועריגקייטן. און דאס איז, קודם דאנקען השי"ת פאר די געוואלדיגע מתנה, דער אינטערנעט בכלליות און יעדע כלי פאר זיך בפרטיות, און דערנאך אינסטולירן פילטערס אז מען זאל נישט קענען אנקומען וואו מען דארף נישט און נישט נכשל ווערן אין די נסיונות וואס דער אינטערנעט שטעלט מיט זיך פאר.

פראגע: אבער רבי, נישט יעדער פאלגט, אסאך טוען נישט דאס מינימום פון אינסטולירן א פילטער? וואס דארף מען טון דערצו?
ענטפער: עס איז געוויס א עוולה, אבער עס איז נישט די פליכט פון די רבנים אדער עסקנים צו אינפארסירן זייערע תקנות. השי"ת האט געגעבן פאר יעדן מענטש זיינע נסיונות מיט א בחירה, און די בחירה ליגט אויסשליסליך אויפן מענטש אליין. רבנים הגאונים זאלן מחזק זיין און זאגן דברי מוסר, און מצד שני מחזק זיין און ארויסברענגען די פאזיטיווע זייט פון אידישקייט, כדי אריינצוגעבן א חשק צו טון די זאכן מרצון, און דערנאך לאזן דעם מענטש אליין טון וואס ער פארשטייט, אויף וואס ער אליין וועט אפגעבן דין וחשבון נאך די 120.

(וענו השואלים: יישר כח, רבי, איר דערלייכט אונז די אויגן! ונשקו על ידיו הקדושים, ויצאו מביתו נאוה קודש)

[לייבעלע]

ווי אזוי גייט מען דורכפירן דעם מעמד אונטער אזא גאס רעגן?

איך האב געטראכט דאס זעלבע ,

זייענדיג א יליד מאנסי פאר קרוב צו 10 יאר בין איך שוין באקאנט מיטן סדר דא און די אלע רבנים ,
ידידים פרעגן מיר די לעצטע פאר טעג, אויב כ'גיי צום כינוס. וווען איך ענטפער בשלילה, שטעלן זיי אן אפאר אויגן אויף מיר, הייתכן
איך ענטפער אז כ'האב שוין געהערט פון רבי חיים יושע 10 דרשות אנטקעגן דעם נגע , פון רבי משה גרין איבער 18 דרשות. איבעראאל איז ער דאך די לעצטע יארן דער ראש המדברים, ר' אפרים וואקסמען האבעך שוין געהערט לעצטע יאר ביי די כינוס הענקי, ובכן זעה איך נישט וואס נאך יאך קען מוסיף זיין צו הערן, און צאלען 10 דאלאר אין דעם גאס רעגן און פאר'תכלעווען 4 שעה בלויז צו הערן נעגאטיווע וויי געשרייען ווי שלעכט אינז זענען נעבאך אין דעם נידעריגען דור,

[קאווע טרינקער]

דער בלאט באריכט מיט קידוש-הדר-קבלוהו אותיות איבער א מעמד קידוש השם וואס קומט פאר אין מאנסי!

וואסי?

הערט!

גלייבט מיר נישט, צייגט אייך אליינס איבער:

"קידוש השם אין מאנסי: באזונדערע אסיפה פאר אידיש, און פאר ענגליש רעדענדע"

טאקע א קידוש השם, נעבאך.

[דולה ומשקה]

סקווירא מאכט זינטאג ביי זיך אין לאנד

יענע אסיפה בשיכון סקווירא איז נישט אנטקעגן דער אינטערנעט, שיכון סקווירא איז ב"ה פראבלעם-פריי, נאך מימות "דער טאהטעעעע"
דער אסיפה אין שיכון סקווירא איז אנטקעגן די פארהאסטע טמא'ענע כלי המנוול ביותר ה"ה 'ריקארדערס'.
רבי אהרן מנחם מענדל טווערסקי שליט"א זעהט דער ירידות הדורות אלץ א דיירעקט תוצאה פון די "ריקארדערס" כ"ש פון די וואס האבן רח"ל די 'סקרינס'.

[מורינו הרב]

מנשה איז דא?

לעבעדיג זאל זיין.

[יאנקל]

שמעקעדיג, דאס איז אייגנס? איך מיין אז דאס איז דער שענסטער ארטיקל וואס איך האב נאר געלייענט וועגן דעם אינטערנעט. ארויסגעברענגט דעם ענין אזוי קלאר, אן ליצנות, און מיט זאכליכע אידישע דיבורים. פייוו סטארס.

[מאראנצןזאפט]

קען מיר איינער מסביר זיין די שנאה כבושה פאר די כינוסים.
איך האב נאכנישט באגעגנט דער טעראר, און אין מיינע אויגן איז עס שיינע כינוסי התעוררות ערב שבועות, וואו איך האף מיך משתתף צו זיין, און אנגעווארעמט ווערן, אויב ס'וועט נישט רעגענען.

[קאווע טרינקער]

קען מיר איינער מסביר זיין די שנאה כבושה פאר די כינוסים.

מיין טענה: פארוואס גרייטסו אן נאר 7000 בענקלעך, ווען דו רופסט 13,000 ב"פ יוצא צבא בישראל?

[שמעקעדיג]

מאראנצן, כ'האב דיר געענטפערט אין אישי.
און אויב איינער פילט אז דער כינוס ברענגט אים טאקע א התעוררות (צו וואס?) איז אדרבה ואדרבה. צו אים זענען מיינע דיבורים נישט געוואנדן.

(יאנקל, ס'איז מיינס, כ'בין באשאנקען געווארן פאר א קורצע צייט מיטן כח פון רבינו שליט"א)

[ברסלבער]

שמעקעדיג, הערליך שיין און קלאר ארויסגעברענגט!
אגב, איך פאר גראדע יא אויף אומאן, צו בין איך מחיוב לכבוד דעם צו גיין צום כינוס?
איך פאר אבער נישט צו קענען ענטפערן אמן ברוב עם, און תשליך זאג איך גראדע אויך נישט ברוב עם נאר ביי א זייטיגע טייכל.

[עסקן בדברים]

אבער עס איז נישט די פליכט פון די רבנים אדער עסקנים צו אינפארסירן זייערע תקנות. השי"ת האט געגעבן פאר יעדן מענטש זיינע נסיונות מיט א בחירה, און די בחירה ליגט אויסשליסליך אויפן מענטש אליין. רבנים הגאונים זאלן מחזק זיין און זאגן דברי מוסר, און מצד שני מחזק זיין און ארויסברענגען די פאזיטיווע זייט פון אידישקייט, כדי אריינצוגעבן א חשק צו טון די זאכן מרצון, און דערנאך לאזן דעם מענטש אליין טון וואס ער פארשטייט, אויף וואס ער אליין וועט אפגעבן דין וחשבון נאך די 120.

I don't think this is a correct interprtation of the halachic norm. Rabbonim have in all generations done what is in their power to enforce takanos

[יואליש]

אבער עס איז נישט די פליכט פון די רבנים אדער עסקנים צו אינפארסירן זייערע תקנות. השי"ת האט געגעבן פאר יעדן מענטש זיינע נסיונות מיט א בחירה, און די בחירה ליגט אויסשליסליך אויפן מענטש אליין. רבנים הגאונים זאלן מחזק זיין און זאגן דברי מוסר, און מצד שני מחזק זיין און ארויסברענגען די פאזיטיווע זייט פון אידישקייט, כדי אריינצוגעבן א חשק צו טון די זאכן מרצון, און דערנאך לאזן דעם מענטש אליין טון וואס ער פארשטייט, אויף וואס ער אליין וועט אפגעבן דין וחשבון נאך די 120.

I don't think this is a correct interprtation of the halachic norm. Rabbonim have in all generations done what is in their power to enforce takanos

Conclusion
From the above analysis one can see that as halakha tries to adapt itself to the realities of its day, it must contend not only with past precedent but also with the social and ethical fabric of its time. This, in my opinion, is the best way to explain the various positions that Rabbis in different times and places, whether 14th-century Spain or 16th-century Poland, took with respect to capital punishment and dismemberment, respectively. The sources remain the same, from Rav Huna's hand chopping to Rav's lashes, but it is the social, historical and ethical constructs of a given community's [worldview] that ultimately determines the course of its pesak.

[בעריש]

פאלגענד זענען עטליכע שו"ת וואס דער רבי שליט"א האט פארענטפערט לרבים השואלים את הדרך ילכו בה:



(וענו השואלים: יישר כח, רבי, איר דערלייכט אונז די אויגן! ונשקו על ידיו הקדושים, ויצאו מביתו נאוה קודש)

און וואס זאגט דער רבי אויף די טענה אז האבן די אינטערנעט און שטוב ווי סאיז דא קינדער עפענט עס פאר זיי א נייע וועלט מיט נסיונות בשעת ווען זיי האבן נאך נישט די כוחות זיך צי שלאגען דערמיט?

[נולד מאוחר]

וועלכע ניסיונת האבן קונדער אויפן וועב?

[דעת תורה]

יואליש, טו א טובה לייג ארויף דעם פי די עף פונעם מאמר וואס דו האסט צוגעלינקט, איך קען עס נישט דאונלאודן. (ווער איז דער שרייבער?)

לעניננו, ווער רעדט דען דא פון געבן מלקות, מען טוט וואס איז היינט די נארמע צו טון כדי צו אינפארסירן יעדע אידישקייט זאך. באקוקן דעם טאטן'ס קאמפיוטער איז ווייניגער אפענדינג ווי א פרוי זאל קומען קוקן צי מען איז אפגעשוירן. און די זאך פון אריין דרינגען אין איינעמס פריוואטן אנליין לעבן איז בכלל נישט אויסגעשלאסן ביי די רעגירונגס אינסטאנצן וואס ווילן קענען קוקן אימעילס אן א ווארענט.

[יואליש]

כ'האב זיך באצויגן צו די טענה אז מ'האט אלע דורות אזוי געטוהן, האב איך צוגעצייכענט אז א סורוועי פון פוסקים פונעם תלמוד ביזן מיטל אלטער תשובות צייגט אז דאס איז אזאך וואס טוישט זיך לויטן צייטגייסט.

לויט דעם, איז די פרעצענדעט אז אויב וויל מען עפעס איינפירן ווערט עס געמאסטן און באיינפלוסט לויט די עמפידליכקייטן פונעם רוח החיים אין יענע תקופה. ממילא איז גילטיג די שאלה וואס די ציבור פון היינט וויל. קיינער קען יעצט נישט קומען אויסהאקן אויגן ווייל ס'איז דא א פרעצעדענט אין הלכה. די בדיקות של ראש ביי נשים איז בבחינת זו ואין צריך לומר זו. ס'איז די זעלבע שאלה.

(דער שרייבער פונעם עסיי איז זאב פארבער. איך ווייס נישט וויאזוי אריבערצופירן די פי די עף. פילייכט קען זיך איימיצער מרחם זיין. אדער בעט זשעי נעט בעצם היום ער"ח סיון זיי זאלן דיר עפענען די תורה סייט...)

[הוגה]

באקומען אין אישי סתם ליצנות:

Monsey upcoming Internet asifa!

$6,500 to rent stadium, 6000 seats,

$10.00 per seat =$60,000

Now make the Calculation!!
$53,500 profit.

it's not about the money right? It's about saving Jewish souls ...