בעלזא און קאראנאוויירוס

[פאליטיקאנט]

אז מ'קען זיך צוריקהאלטן פון פערזענליכע אטאקעס אדער עס כאטש אריבעררוקען צו א צווייטע אשכול איז פיין.

צוריק צום דעבאטע, @איך אויך שרייבט אז שבועות זענען די בעלזער בתי מדרשים געווען פארמאכטע דאס איז פשוט נישט אמת - נישט אז עס מאכט אויס ווייל "אלע" זענען שוין דאן געווען צוריק אפן, פשוט צו האלטן די פאקטן.
אבער אויף מער ווייניגער אנדערע נקודות איז ער גערעכט.


יעצט אביסל צו פארדרייען די נושא ליטוואק מאכט אזוי אוועק זיין היסטאריע, וויל איך פרעגן פון יעדעם, וועלכע חסידישע אדמו"ר אין די לעצטע פופציג יאר - חוץ פון סאטמאר (ווייל מ'גייט פשוט נישט ענדיגן) און ליובאוויטש - האט א בעסער רעפוטאציע ווי די בעלזער אין אלעס, סיי לגבי זיין אייגענע חסידות ווי אויך בנוגע אידישקייט? (לאמיר האלטן קאראנע אין די זייט ווייל ווי אויבן געשריבן קען מען נאכנישט מכריע זיין ווילאנג עס איז נאך אן אנגייענדע קאנטראווערסיע)

דיסקלעימער: איך פערזענליך האלט מיך נישט קיין חסיד פון קיין רבי בכלל.

[תורה ומדע]

צו ענטפערן דיין פראגע בענין מוצלח׳דיגע אדמורים אין די לעצטע פערציג יאהר אויסער דער בעלזער רב לענ״ד:
א. סלונים בעל נתיבות שלום
ב. קארלין-סטאלין
ג. צאנז-קלויזענבורג נתניה.
ד. האדמו״ר ר״ש מבאבאוו. דער יחיד וועלכער האט געבויעט א נאך-דער-קריג חסידות מיט איזון פון תורה, יראת שמים, און נארמאלקייט.

[דוראק]

איך בין אַ קנאַפּער מבין אויף אדמו״רים, אָבער דעם קאַרלינערס הנהגה האָב איך שוין באַמערקט עטליכע מאָל אַז ער פאַרשטייט אַן ענין... צום בײשפּיל, ער איז כמעט דער איינציקער אויף דער חרדישער וועלט וואָס שרײבט דברים של טעם וועגן דעם אינטערנעט.

[פאליטיקאנט]

די האלטסט אז די נתיבות שלום האט מער אויפגעטון? געהאט א בעסער וויזיע / פארשטאנד וואס צו טון?

קארלין סטאלין איז טאקע שטארק, אבער איך רעד איינער מיט א לאנגע גלענצענדע רעפוטאציע.

קלויזענבורג קען זיין (אבער זיין למעשה'דיגע הצלחה איז נישט געווען אזוי שטארק)

אויכעט אויב מעגליך מער צו קאנצענטרירן אויף היינטיגע אדמורים (איך מיין צווייטע דור / נישט שואה איבערלעבער)

[ליטוואק פון בודאפעסט]

עס איז שוין דא אן אשכול אויף דער בעלזער רבי, שרייב דארט וועגן אים. דאס האט גארנישט מיט די נושא דא, וואס רעדט פון די הנהגה זיינער לגבי קארנאוויירוס, נישט וואס איז געשען אין ברוקלין, און נישט ווער איז זייער קיל און נישט ווער הייבט זיין קאפ. די פשוט'ער מעשה וועגן וואס איז געשען אין בעלז ירושלים אין לעצטע צייט פון קאראנא.

דער בעלזער האט זיך נישט גוט אויפגעפירט אין די עפאכע, און פאר די וואס האבן געגלויבט אז דא רעדט זיך פון עפעס א פקח מפוקח, זאלן דאס איבערחזר'ן מיט א גראדן פנים. דא האט מען בעלזער פארטיידיגער'ס מיט ביידער מיינונגן, אדער איז ער אזוי קלוג אז ער האט אנגעפיפן די מעינסטריעם, און ווען ער וואלט געגאנגן מיט די מעינסטריעם וואלט ער דעמאלס געווען די נער. און די צווייטע זאגט גאר אז ער איז טאקעמ יטגעגאנגן די מעינסטריעם, און ממילא איז ער א פקח מפוקח, און ווען נישט וואלט ער געווען א נער. הצד השווה שבהן אז ביידער בעלזער ניקס האלטן אז דער רבי פון די צווייטן איז גאר די נער.

און די הנחה פון די פארדרייערס דא, כאילו עס איז א פארמעסט צווישן די רבי'ס וועלכע איז די מערסטע פארגעשריטענע, איז בטעות יסודה. עס איז נישט דא אזא פאסטן ווי 'רבי', דער תורה אנערקענט עס נישט, און אלע אלע פון זיי פירן צו צו פארטיישקייט, מחלוקת, שנאת חנם, עמהארצות און דעות כוזבות. נישט קיין חילוק וועלכע שטעטל אדער געגענט אין יוראפ זיי שטאמן. פארטיי איז טרייף, און עס פירט צו צו אלעס שלעכטס. אין די נידריגע עלעמענט פון רביס און פארטיין, קענסטו קומן זאגן אז דער איז עטוואס בעסער ווי די צווייטער, צו מיר האט עס נישט. שלא שם חלקנו כהם וגורלנו ככל המונם.

[פליישיג]

עס איז שוין 31 יאר זינט תשמ''ט.
עס איז צייט אריבערצומישן דאס בלעטל.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ווער האט דערמאנט תשמ"ט? וואס איז דעמאלס געשען בנוגע בעלזא? וואס האט דאס אלס מיט מיר?

[פליישיג]

ווער האט דערמאנט תשמ"ט? וואס איז דעמאלס געשען בנוגע בעלזא? וואס האט דאס אלס מיט מיר?

יא. לחיים

[איך אויך]

ווי איך זאג כסדר דער ע''ה מופלג האט א מנהג מגונה צו כסדר אריינרעדן ובלשון מדברת גדולות אין עניינים וואס ער האט נישט דעם מינדעסטן שבמינדעסטן אהנונג.

גיי זיי מסביר פאר א ליטוואק וואס עס מיינט תשמ''ט.

[צפור בודד]

@ליטוואק פון בודאפעסט איך ווייס נישט צי דו אליין ווייסט ווי גערעכט דו ביסט:
פאקט: גאנץ ביים אנהייב פון דער ערשטער כוואליע האבן זיך געדרייט שמועות אז דער רב איז דערגעגן אונטער דער איינפלוס פון דער וועלט'ס דאקטאר מיילעך פירער.
פאקט: איך האב אליין געהערט א רעקארדינג פון קול בעלזא ביים אנהייב דער ערשטער כוואליע אז איינער האראוויץ איז איצט ארויס פון דער רב און ער האט איבערגעגעבן אז דער רב האט אים געזאט אז טעכנאלאגיע איז ערגער ווי קאראנאווירוס.
פאקט: ביים אנהייב דער ערשטער כוואליע איז ליצמאן ביים אים געזעצן ווייל דער רב האט נישט געוואלט פארמאכן די מוסדות.
פאקט: פאר פסח האט ער געזאגט אפאר ווערטער וואס זענען ארומגעפארן, און נישט קיין האלב ווארט איבער דעם מצב. נישט חיזוק פאר די געליטענע און די פארשלאסענע און נישט אויף איינצוהאלטן די אנווייזונגען.
פאקט: שביעי של פסח האט ער געפירט טיש און עס זענען ארומגעגאנגען רעקארדינגס אז דער רב האט געזאגט אז ס'איז שוין פאריבער.
פאקט: ביז בערך צוויי וואכן נאך פסח האט מען אפגעשלאסן "רוממה" וואס יעדער האט געוואוסט איז געווען וועגן אן אויסברוך אין קרית בעלזא.
פאקט: דורכאויס דער ערשטער אויסברעך זענען געווען מנינים אין לכה"פ איין אמעריקאנער שטיבל און אויך איין לאנדאנער שטיבל.
פאקט: ר' שמואל ראזנגארטן, דער ראש ישיבה איז אוועק פון קאראנא. איך זאג נישט אז ער האט עס באקומען פון בעלזא אבער זיין פאמיליע זענען אלע בעלזער און אלץ דער פירער נקראת על שמו פון דעם רב וואס האט און איז נאך אלץ מזלזל אין דעם.
פאקט: צוויי וואכן פאר שבועות האט מען אויפגעמאכט דער בית מדרש ווען דער רעגירונג האט נאך געזאגט מען זאל זיך דערווייטערן. די קליפס פון דער טכס וואס איז געווען א מעריב און מען האט געזינגן "שמחתי באומרים לי" האבן געוויזן אסאך מענטשן צאמגעקוועטשט.
פאקט: שבועות איז געווען אינגאנצן געהעריג, תפילות, טישן און אויך ובאו כולם. א לץ האט געזאגט ובאו כולם בווירוס יחד.
פאקט: כאטש ער האט א הוק-אפ אפאראטוס פאר טישן מיט נאמען מראות הקודש און וואס האט אפגעקאסט צענדליגע אלפים אז נישט מער, האט מען עס נישט גענוצט קיין איין מאל דורך אלע לאקדאונס אויף שיעורים, חסידישע שמועסן וכדומה. נאר איבער זום און טעכנאלאגיע האט מען נישט אויפגעהערט שטורמען.
פאקט: איך האב געהערט פון קרובים און חבירים אז עס זענען געווען גאנץ שוואכע פראגראמען פאר בחורים און אסאך בעלזער בחורים דרייען זיך ארום ליידיג.
פאקט: אין חודש תמוז פיר חודשים נאך דער אנהייב פון דער פאנדעמיק האט דער רב זיך דערמאנט שרייבן א בריוו אז די בחורים איבער דער וועלט זאלן אנטייל נעמען אין ישיבה סדרים וואס "בני יקירי הרה"צ אהרן מרדכי" האט זיי צוגעשטעלט.
פאקט: די בילדער פון דעם הספד אויף ר' שמואל ראזנגארטן, וואס איז אוועק פון דער ווירוס, ווייזט א פולע שול, מיט דער רב אויבן אן. ס'איז נישט דא א גרעסערע ווייזן א פינגער ווי דאס.
פאקט: קרית בעלזא האט איצט גאר אסאך אנגעשטקטע מיט עטליכע גאר שטארק קראנקע.
איך האב אויך געהערט אז ביי א ברית ביים רב איז געווען איינער מיט א מאסק און ער האט געמאכט עפעס א גלייכווערטל.

בקיצור, התדבקות מצדיקים במטיבה.

***אפדעיט*** עס זענען אויך דא שטארקע שמועות אז דער רב זאגט מען זאל זיך נישט בודק זיין.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב נאר געוואוסט פון א פאר פאקטן דיינער, וועגן הרב ראזענגארטן, דער הספד בילד, און די טישן פסח און שבועות. מער ווי דעם האב איך נישט געוואוסט, בעלזא איז נישט אזוי אויף מיין ראדאר אז איך זאל זיי נאכפארשן. איך ווייס נאר אז אין א"י ווייסן אלע וואס איז דארט פארגעקומן, און מענטשן וואס האבן גארנישט איינגעשטויסן מיט בעלזא זאגן אז ער איז יעצט שולדיג אין די לאקדאון און די צרות וואס זיי ליידן יעצט. געוויסע ניקס פראבירן צו ווארפן זאמד דורך רעדן וועגן ברוקלין, דערמאנן תשמ"ט, מיר פערזענליך אטאקירן, אדער אריין שלעפן רעכט ווס. לינקס, אדער אלטע פייטס מיט בעלזא. זיי קענען נישט משיג זיין אז א מענטש זאל זען אן עוולה און ווערן בייז דערפון, עס מוז זיין עפעס פון אלס קינד, אדער אנדערע חשבונות.

די פראבלעם איז אז מ'האט מכתיר געווען דער בעלזער אלס א חכם, ומי יהרהר אחרי ההכתרה? ווי איז דער חכמה, ווי שטעקט עס? איך ווייס נישט, אבער נישט ביי קאראנאוויירוס.

טאמער ער האט טאקע אגאנצע צייט געשוויגן, קען עס זיין אז ער איז אין אזא מצב, וואס כידוע איז ער א פושט צורה ולובש צורה, און אין געוויסע צייטן איז אים שווער צו פונקציאנירן, ישלח דברו וירפאו. און די בילדער קוקן טאקע אויס אז ער איז אזא מצב יעצט. אבער דאס בארעכטיגט נישט דאס האלטן אלס אפן בסודי סודות, וואס נישט נאר מ'ווערט אנגעשטעקט, נאר מ'לאזט מענטשן זיך נישט באשיצן אויך נישט.

[גבור חיל]

ווי איך זאג כסדר דער ע''ה מופלג האט א מנהג מגונה צו כסדר אריינרעדן ובלשון מדברת גדולות אין עניינים וואס ער האט נישט דעם מינדעסטן שבמינדעסטן אהנונג.

גיי זיי מסביר פאר א ליטוואק וואס עס מיינט תשמ''ט.

במועט שכלי פארשטיי איך נישט פארוואס דו פרובירסט זייער שטארק און מיאוס צו טראגן דעם ארגומענט אויף פערזענליכע רעלסן.

[פאליטיקאנט]

איך קען נישט אריינרעדן וועגן דעם נושא האשכול צופיל ווייל איך ווייס כמעט נישט, די אלע פאקטן וואס @ציפור בודד האט אויסגערעכנט האב איך נישט געוויסט פארדעם (און איך ווייס נאכנישט אויב עס איז אמת) ממילא וועל איך לאזן די נושא פאר ווער עס קען די 'פאקטן'.

אבער צו האלטן די אשכול גראד, @גיבור חיל דאס אז דו ווינדערסט זיך אז עס זעט דיך אויס ווי @איך אויך פרובירט אריינשלעפן אנדערע אין א פערזענליכע שמועס, איז פשוט פארדרייען וואס דא איז פארגעקומען, לפי ווי איך זע האט די פותח האשכול ארויס אויף א רענט קעגן די בעלזער. @תורה ומדע האט אביסל צוריק געענטפערט נארמאל, און די פ"ה האט עם באוואשן נישט נאר דא, נאר אויך אינעם 'שוואנצאנות' אשכול.
דערנאך האט ער איינגעלאדנט ביים נאמען אלע בעלזער ניקס.....
איז אויב איינער גייט דא פערזענליך איז עס א צווייטע.


נאכאמאל איך ווייס נישט וואס גייט דארט פאר עס קען טאקע זיין אז די בעלזער פירט זיך נישט אויף ריכטיג (אזויווי מער ווייניגער אלע אדמורים) אבער עס נעמען אויף אזא לעוועל אזוי שנעל האלט איך איז נישט ריכטיג.

@ליטוואק פון בודאפעסט איך האב שטארק הנאה געהאט פון אייער אלע תגובות ביז אהער אריינגערעכנט ווי איר האט שיין ארויסגעברענגט וואס הייסט ציבורישע ענינים און אחריות.... אבער דא מיין איך שטעקט אגענדע, אדרבה אז דו קענסט בעסער ארויסברענגן וואס גייט פאר - אויב מעגליך אין א כראנאלאגישע סדר - וועט עס שטארק העלפן.


(יא הגם איך האלט מיך נישט חסיד פון קיין איין רבי, און איך האב א קרוב א בעלזער וועלכע איז שטארק אנגעווייטאגט אויפ'ן בעלזער ישיבה סיסטעם און אירע פירער, דאך האב איך א שטיקל הערכה פאר אן הערענדיג אביסל פון זיין רעפוטאציע, זיינע אויפטוהנגען און וויזיע.)

[תורה ומדע]

די איציטיקע תקופה איז גאר א שווערער פאר יעדן יחיד. אבער עס איז גאר שווערער פאר מנהיגי ישראל וואס אויף זייערע פלייצעס ליגט דער פליכט צו מאכן דיסיזיעס נוגע מוסדות, שוהלען, קעמפס וכו׳. קיינער וויל ניט זיין אין זייער שיך אין די חדשים. פון איין זייט היטן דעם ציבור פונעם חולי זעלבסט כדמחייבי מה״ת ודרבנן. און פון דער צווייטע זייט, גורם זיין דאס ווינציקסטער ביטול תורה ותפילה דרבים, וביטול הבל פיהם של תשב״ר, און אויכעט די לאנגע-טערם אפעקטן פון האלטן קינדער, אינגלעך, מיידלעך און בחורים אהנע מסגרת פאר חדשים לאנג. ממילא איז דאס א פיין ליין. אפשר אין א יאהר אדער צוויי, און נאך מער, וועט מען קענען חוקר זיין ווערען די מנהיגי ישראל האבן קולע געווען אל השערה, און ווער פון זיי האבן צופיהל נוטה געווען לכאן או לכאן, און פארוואס, וכו׳. אבער לע״ע, ווען מיר האבן ניט דעם גאנצען בילד אין פאקוס, איז ניט מעגליך דן צו זיין קיינער פון די גדולי ישראל. ניט אין ארץ ישראל און ניט און חו״ל.

[אישתישבי]

די זאגסט גאר גוט, און עס גייט אויף די גדולי הגוים אויך.

[עמעזאן]

איך בין אַ קנאַפּער מבין אויף אדמו״רים, אָבער דעם קאַרלינערס הנהגה האָב איך שוין באַמערקט עטליכע מאָל אַז ער פאַרשטייט אַן ענין... צום בײשפּיל, ער איז כמעט דער איינציקער אויף דער חרדישער וועלט וואָס שרײבט דברים של טעם וועגן דעם אינטערנעט.

דאס איז אויך צוליב ער איז כמעט די איינציגער וואס פארשטייט וואס דאס איז אינטערנעט די אנדערע האבן קיין השגה פון וואס מען רעדט

[עמעזאן]

די איציטיקע תקופה איז גאר א שווערער פאר יעדן יחיד. אבער עס איז גאר שווערער פאר מנהיגי ישראל וואס אויף זייערע פלייצעס ליגט דער פליכט צו מאכן דיסיזיעס נוגע מוסדות, שוהלען, קעמפס וכו׳. קיינער וויל ניט זיין אין זייער שיך אין די חדשים. פון איין זייט היטן דעם ציבור פונעם חולי זעלבסט כדמחייבי מה״ת ודרבנן. און פון דער צווייטע זייט, גורם זיין דאס ווינציקסטער ביטול תורה ותפילה דרבים, וביטול הבל פיהם של תשב״ר, און אויכעט די לאנגע-טערם אפעקטן פון האלטן קינדער, אינגלעך, מיידלעך און בחורים אהנע מסגרת פאר חדשים לאנג. ממילא איז דאס א פיין ליין. אפשר אין א יאהר אדער צוויי, און נאך מער, וועט מען קענען חוקר זיין ווערען די מנהיגי ישראל האבן קולע געווען אל השערה, און ווער פון זיי האבן צופיהל נוטה געווען לכאן או לכאן, און פארוואס, וכו׳. אבער לע״ע, ווען מיר האבן ניט דעם גאנצען בילד אין פאקוס, איז ניט מעגליך דן צו זיין קיינער פון די גדולי ישראל. ניט אין ארץ ישראל און ניט און חו״ל.

עס רעגט מיר זייער ווען מען דערמאנט די טענה אז עס איז שווערע החלטות און קיינער וויל נישט זיין אין זיין שיך... ר' איד ווען דארף איך א רבי? ווען זאכן פאהרן על מי מנוחות? אז ער מאכט חתונה זאל איך שוואנצאנען? נאר פאר אזעלעכע און נאר פאר ענליכע מצבים דארף איך א רבי צו א הייליגע אדער א קלוגעא אז ער זאל מיט זיין דעת דאס אויסקלארן, בפרט בעלזא רב וואס האט זיך אין פארגאנגענהייט ארויסגעשטעלט פאהרגעשריטן און מיט א טריט פאראויס זאל אזוי שרעקליך אדורךפאלן? אויב זיינע יועצים האבן זיך טועה געווען בתחילה זאל ער מוחל זיין צוריק דרייען די זייגער.

אגב איך זעה נישט קיין אגענדע פון @ליטוואק ער שטעלט זיך זייער צום דבר

[ליטוואק פון בודאפעסט]

און נאכאמאל דערמאנט מען מיין אדזשענדע. יא, איך האב אן אדזשענדע, אבער נישט מיט דער בעלזער. ביי מיר איז ער א רבי פונקט ווי אלע רביס. ער איז בכלל נישט מער און נישט ווייניגער ווי סיי וועלכע פארטיי פירער. מיין אדזשענדע איז דער קאראנאוויירוס, ווי פשוט'ע מושגים זענען פארדרייט געווארן אויף זייער קעפ.
און אויף א פירער פון א פארטיי איז די טענה פיל גרעסער. מיין רבי זז"ג האט זיך נישט געפירט לויט ווי איך פארשטיי אין די תקופה. ער האלט אז זיין מיינונג איז פונקט ווי דער פון די דאקטוירים ועוד ועוד. אבער ער איז אייביג אביסל אן איפכא מסתברא, ער האט זיך קיינמאל נישט צוגעשטעלט צו די וועג ווי דער וועלט גייט.
אבער א פירער פון א פארטיי, אזוי ווי דער בעלזער רבי, האט א גרויסע פאדערונג פון זיין שעף, און די בעלזער פרעדיגערס, ובתוכם אהרן פריעדמאן און יעצט מנשה רייזמאן, פאדערן דאס פון די חסידים. אז די זאך שטייט און מ'טאר עס נישט קאלייע מאכן. די רעכטן פון דער יחיד זענען באגרעניצט ווייל דער ציבור מוז אנגיין, און יעדער געניסט פון די ציבור. וואס שטארקער די פארטיי, וואס מער נפקא מינא'ס איז דא פון די שיטה"ק, אבער פון דעם לעבט דער בעלזער רבי, ווי אויך דער סאטמארער, וויזניצער, גערער, באבובער ועוד ועוד. מאך נישט קיין טראבל איז די צענטראלע מעסעדזש.
אין די קאראנא צייטן, ווען דאס איז געפאדערט פון יעדעם, קומט ער מיט אן אויבער חכמה זיינער! פלוצלונג מעג ער נוצן די שיטה"ק אנטקעגן זיך אליינס. יא, דער בירא דשתית מיניה מיא האט ער אריין געווארפן א גרויסען שטיין.
די שקר רעגט מיר אויף נאך מער.
ר' מלכיאל קוטלר איז די זעלבע, ווי ער שלאגט זיך אז קאראנא עגזיסטירט בכלל נישט און ב.מ.ג. מוז בלייבן אפן. הלו!? ווען יעדער פירט זיך מיט אזא אנארכיזם, ביסטו מיט א קאפ קלענער אין דער גילאטין! דיין איינציגסטע זכות קיום איז ווייל יעדער פארשטייט אז מיט באשטייניגן די גאנצע סיסטעם, פארדינט קיינער נישט. און דא האלטסטו ביים אונטערברענגן די ציבור?! נאר דא האט ער גאר א קליינע איינפלוס, מ'האט אים געפיפן אין פנים און די שטאט האט זיך מער ווייניגער פארמאכט. אין בעלזא האט דער אונטערברענגער געזיגט, און דאס איז מיין אדזשענדע. איך בין נישט קיין סאטמארער, נישט קיין מונקאטשער, נישט קיין עדה חרדית'ניק, איך האב קיין שום חשבון נישט מיט בעלזא זעלבסט. איך האב משפחה בעלזער, אבער אויך אין אנדערע ערטער, און איך האב נישט קיין שנאה צו קיינעם. נאר צו די פיראכץ און די שקר.

[תורה ומדע]

די זאגסט גאר גוט, און עס גייט אויף די גדולי הגוים אויך.

גדולי העכו״ם האבן ניט אויף זיך אחריות פון ביטול תורה און ליידיג גייען פון טויזענטער אידן און זייערע קינדער.

[עמעזאן]

די זאגסט גאר גוט, און עס גייט אויף די גדולי הגוים אויך.

גדולי העכו״ם האבן ניט אויף זיך אחריות פון ביטול תורה און ליידיג גייען פון טויזענטער אידן און זייערע קינדער.

זיי האבן אבער יא אן אחריות אויף די אקאנעמי וכדו

בכלל פלוצלינג האבן די חסידישע רבי'ס א פראבלעם מיט ביטול תורה... מיינע מאורעות און שמחות מאכט ער אויך אזעלעכע שווערע החלטות וועגען ביטול תורה??

לאז אפ די שטותים ער איז פלעין פשוט אדורכגעפאלן מאיז סיבה ער האט זיך איינגערעדט אז די קורונה איז גארנישט און יעצט פאסט עם נישט חוזר זיין

[אינגערמאנטשיקל]

עשרות עדויות מחסידות בירושלים: "בעלי תסמינים מסרבים להיבדק"

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די זאגסט גאר גוט, און עס גייט אויף די גדולי הגוים אויך.

גדולי העכו״ם האבן ניט אויף זיך אחריות פון ביטול תורה און ליידיג גייען פון טויזענטער אידן און זייערע קינדער.

זיי האבן אבער יא אן אחריות אויף די אקאנעמי וכדו

בכלל פלוצלינג האבן די חסידישע רבי'ס א פראבלעם מיט ביטול תורה... מיינע מאורעות און שמחות מאכט ער אויך אזעלעכע שווערע החלטות וועגען ביטול תורה??

לאז אפ די שטותים ער איז פלעין פשוט אדורכגעפאלן מאיז סיבה ער האט זיך איינגערעדט אז די קורונה איז גארנישט און יעצט פאסט עם נישט חוזר זיין

דזשאסט טו בי פעיר, ביטול תורה מיינט נישט ביטול לערנן תורה. עס מיינט די פראבלעם אז בחורים און קינדער גיין ליידיג און ווערן נישט אויפגעהאדעוועט ווי עס דארף צו זיין. גראדע איז דא אביסל תורה אין דער אנטשטאלט, אבער דאס איז אן אחריות אויך. אזא לאנגע צייט אן קיין עמטליכע פרעימווארק איז זיכער א פראבלעם, איך מאך עס נישט אוועק. פארשידענע מוסדות האבן געזוכט און געטראפן פארשידענע עצות, און ימים ידברו וויאזוי עס וועט זיך אויסארבעטן.

[עמעזאן]

די זאגסט גאר גוט, און עס גייט אויף די גדולי הגוים אויך.

גדולי העכו״ם האבן ניט אויף זיך אחריות פון ביטול תורה און ליידיג גייען פון טויזענטער אידן און זייערע קינדער.

זיי האבן אבער יא אן אחריות אויף די אקאנעמי וכדו

בכלל פלוצלינג האבן די חסידישע רבי'ס א פראבלעם מיט ביטול תורה... מיינע מאורעות און שמחות מאכט ער אויך אזעלעכע שווערע החלטות וועגען ביטול תורה??

לאז אפ די שטותים ער איז פלעין פשוט אדורכגעפאלן מאיז סיבה ער האט זיך איינגערעדט אז די קורונה איז גארנישט און יעצט פאסט עם נישט חוזר זיין

דזשאסט טו בי פעיר, ביטול תורה מיינט נישט ביטול לערנן תורה. עס מיינט די פראבלעם אז בחורים און קינדער גיין ליידיג און ווערן נישט אויפגעהאדעוועט ווי עס דארף צו זיין. גראדע איז דא אביסל תורה אין דער אנטשטאלט, אבער דאס איז אן אחריות אויך. אזא לאנגע צייט אן קיין עמטליכע פרעימווארק איז זיכער א פראבלעם, איך מאך עס נישט אוועק. פארשידענע מוסדות האבן געזוכט און געטראפן פארשידענע עצות, און ימים ידברו וויאזוי עס וועט זיך אויסארבעטן.

מיטצוהאלטן די הייליגע טישן האט ער געטראפן א מהלך מתיר צו זיין לייוו סטריעמינג, פלוצלינג דא האט ער מורא פון זום...
ער איז דער וואס איז אומשטאנד צוצישטעלן תורה'דיגע און כשרע אינטערטעמענט אז די ציבור זאל נישט ליידיג ג'יין.

פלוצלינג ווערט ער א תמים...

[אונטער חכם]

איך זעה נישט פארוואס בעלזער רבי'ס חכמה ווערט אפגעפרעגט פון איין פאל, די רעגירונג אין שוועדן האט אויך געמאכט די זעלבע טעות, און זיי זענען אויך נאכנישט גרייט מודה צו זיין, מיינט עס יעצט אז שוועדן איז אויף איין שטאפל מיט איראן, אדער צפון קארעא, אדער די אנדערע מדינות וואס לייקענען דעם מציאות איז דארט נארמאל?
יעדער מאכט אמאל א טעות, און מען קען נישט דזשאדזשן א גאנצע מדינה, אדער חסידות מיט איין זאך.
אבער ביי מיר איז מעיקרא דדינא פירכא, די גאנצע געדאנק אז בעלז איז מער א ראציאנאלע שכל'דיגע חסידות איז נישט אמת, קען זיין דער רב דארט איז א קלוגער ראציאנאלער מענטש, אבער די חסידים דארט (עכ''פ די וואס איך קען) האלטן נישט פון זייער רבי'ן אלס קלוגער מענטש, זיי גלייבן אין רב אלס בעל רוה''ק און צדיק, אז ער זאגט מען זאל זיך גיין לערנען פסיכאלאגיע גייט מען, אז ער זאגט אז קאראנע איז מער נישט דא איז עס נישט דא, חסידים פון רבי'ן פונקט ווי די מענדעליסטן.

[צפור בודד]

איך זעה נישט פארוואס בעלזער רבי'ס חכמה ווערט אפגעפרעגט פון איין פאל, די רעגירונג אין שוועדן האט אויך געמאכט די זעלבע טעות, און זיי זענען אויך נאכנישט גרייט מודה צו זיין, מיינט עס יעצט אז שוועדן איז אויף איין שטאפל מיט איראן, אדער צפון קארעא, אדער די אנדערע מדינות וואס לייקענען דעם מציאות איז דארט נארמאל?
יעדער מאכט אמאל א טעות, און מען קען נישט דזשאדזשן א גאנצע מדינה, אדער חסידות מיט איין זאך.
אבער ביי מיר איז מעיקרא דדינא פירכא, די גאנצע געדאנק אז בעלז איז מער א ראציאנאלע שכל'דיגע חסידות איז נישט אמת, קען זיין דער רב דארט איז א קלוגער ראציאנאלער מענטש, אבער די חסידים דארט (עכ''פ די וואס איך קען) האלטן נישט פון זייער רבי'ן אלס קלוגער מענטש, זיי גלייבן אין רב אלס בעל רוה''ק און צדיק, אז ער זאגט מען זאל זיך גיין לערנען פסיכאלאגיע גייט מען, אז ער זאגט אז קאראנע איז מער נישט דא איז עס נישט דא, חסידים פון רבי'ן פונקט ווי די מענדעליסטן.

דער בעלזער רב איז נישט א רעגירונג. ער איז א פשוט'ער בירגער ווי דו און איך. דאס איז דער חורבן פון אים און נאך אסאך רבי'ס. זיי קענען זיך נישט צוגעוויינען צו דעם אז דער געזעץ מיינט זיי פונקט ווי א צווייטן ווייל קאראנא מאכט אויך נישט א חילוק אויב דו גייסט ווייסע זאקן אין די וואכן. עס איז זעלטן וואס עס קומט ארויס א געזעץ און איז נוגע די רבי'ס אזוי דירעקט און עס פאסט זיי נישט אז קיינער איז נישט אינטערעסירט צו הערן וויאזוי זיי האלטן. פאלג און דאטס איט. און דאס איז זיי צופיל.