האדמו"ר בעל לב אהרן מסאטמאר: דער רבי איז געבליבן מיט'ן בארד!

[יין שרף]

מחאה

אייזענע טיטלן אויף ר' מנשה, שומר פיו ולשונו...

#לצים

[דער דאס]

ווער רעדט נאך פון 'דובר אמת בלבבו' אין זיין הארץ אפשר.. בעל פה אדער בכתב זיכער נישט!!

#לצים

[קפה נמס]

און לאזען דער גבאי אוועק שטופען ר' ישעיה'לע ביים טיר פין דער קאר אלץ חייך קודמין,

קוק ווי מעשיות ווערן געבוירן. פון א סברא וואס @ליטוואק האט ארויפגעברענגט בדרך אפשר, איז שוין געווארן א געשיכטע. דערמאנט מיך פון דיינע ספייקי מעשיות...

[אישתישבי]

כ כ'האב נישט קיין אהנונג וואס די רעדסט, אזוי איז די מעשה באקאנט פאר די לעצטע זיבעציג יאר, עס מאכט נישט קיין נפקא מינה לגבי די מעשה. די תירוצים פין חייך קודמין דינען דא אויך.

און לגבי דיין ראי' פין ספייקי, ווייזט נאר פארקערט, אז פאר דיין פארטיי וועסטו אלס זאגן.

[קפה נמס]

כ'ווייס נישט ווער מיין פארטיי איז.. אפשר די טשחויב'ער פארטיי ?

ביי די ספייקי אשכול האט מען געזעהן דיין ארויפטאנצן אויף יעדע ווארט וואס איינער זאגט, און ציען אומבאגרינדעטע מסקנות...

[אישתישבי]

און ביי דער אשכול זעהט מען אז די ביסט נעבעך אנגעווייטאגט פין ספייקי, האט ער דיר אפשר אויך געפראקט?

[רביה''ק זי''ע]

די אלע דיונים זענען זייער שיין ווען עס האנדעלט זיך צוויי אידן שותומ"צ, ווען מען רעדט כלומרשט פין א מלאך אלקים, און מען הערט פין זיין התנהגות מיט מקרב זיין קאפויס און מרעין בישין און נישט וועלען גיין אהן דער ברודער און לאזען דער גבאי אוועק שטופען ר' ישעיה'לע ביים טיר פין דער קאר אלץ חייך קודמין, איז ביי מיר פשוט איין זאך, א מלאך אלקים איז ער נישט, א איד וואס איז אלעס גרייט אוועק צו געבן פאר א צווייטער איז ער נישט. יא יא, גערעכט נישט גערעכט מהיכי תיתי, מען קען קיינעם נישט דן זיין אין דער מצב פין דעמאלס, און אוודאי און אוודאי איז דער קאמענט פין דער בארד א שטות והבל, אבער ווען מער מאכט איינעם פאר א מלאך אלקים, און למעשה ווען דער לעבען איז אין געפאר איז זיין התנהגות פונקט ווי א צווייטער, זאגט עס עפעס.

ערשטנס, א מלאך האט אויך געפילן און קען אויך מאכן גרייזן. צווייטנס, די רב ז"ל איז נישט געווען קיין מלאך, ווען יא וואלט ער נישט געדארפט עסן, נישט געקענט האבן קיין קינדער, און נישט געדארפט ארויסגיין. וק"ל.

[גדליה]

איש תשבי ברענגט ארויף א גוטע נקודה.
מען רעדט כסדר פון בעלזער רב ווי ער איז געווען למעלה מדרך הטבע. כ'בין זיכער אלעס איז אמת ויציב. אבער אויב בשעת חירום פירט מען זיך נישט אויף אנדערש ווי סיי וועלכע בשר ודם, מאכט קשרים מיט וועמען ס'לוינט זיך, פארקוקט אויף אנדערע לעבנס כדי צו ראטעווען דעם אייגענעם, וואספארא פשט האט דאס גאנצע פארהייליגן.
דאס זעלבע איז שווער אויפ'ן לב אהרן'ס פעטער. די בארד וואס איז אים געבליבן גאנץ קומט דאך אוודאי פון דעם וואס ער איז געווען פון די קאסטנער טראנספארט. אפנים אז ער האט נישט גורס געווען יהרג ואל יעבור ווען ס'געקומען צו נהנה זיין פון די רשעים. נו, ברויך מען אפשיקן א דאנק בריוול פאר משפחת קאסטנער פאר'ן אפראטעווען דעם רבי'ן און זיין דיוקנא קדישא וואס אן דעם וואלט די גאנצע קנאות געווען אין געפאר.

[signout]

מנשה פילאפ איז דאס מאל קעגן מהר''א

[עמעזאן]

מנשה פילאפ איז דאס מאל קעגן מהר''א

גערעכט איז גערעכט ער האט א וואלידע פונקט...
א שאד אזא שיינע דרשה פארוואס האט ער דאס געמוזט אריינווארפן?

[גדליה]

א שאד אזא שיינע דרשה פארוואס האט ער זיך געמוזט ארויפכאפן אויף די דריי ווערטער?

[Avrom]

שנאה מקלקלת השורה

[berlbalaguleh]

מנשה פילאפ איז דאס מאל קעגן מהר''א

גערעכט איז גערעכט ער האט א וואלידע פונקט...
א שאד אזא שיינע דרשה פארוואס האט ער דאס געמוזט אריינווארפן?

מנשה פילאפ איז אייביג אקעיגן מהר"א שליט"א. ווען נישט...?! ווייל ער איז א פארטיי מענטש. און ממילא זענען זיינע ווערטער גארנישט ווערד. ווייל ער זאגט נישט דעם אמת כמות שהוא...! ווען זיין רבי זאלל זאגן די זעלבע ווערטער וואלט אלעס גוט געווען...!

[רביה''ק זי''ע]

איינער האט שוין דערמאנט דא פריער, אז ס'כמעט זיכער אז דער פילאפ אליין האט אויך אמאל געזאגט ענליכע ווערטער.

[גאנצל]

א שאד אזא שיינע דרשה פארוואס האט ער זיך געמוזט ארויפכאפן אויף די דריי ווערטער?

און דעס אז מ'האט זיך געדארפט אויפכאפן אויף די דריי ווערטער -וואס איז אגב געווען רגיל על לשונו פון יעדע סאטמאר אינגל און יעדע סאטמאר בעל דרשן ווער רעדט נאך כא כסליו- איז די גרעסטע ראי' ווי גוט די דרשה איז געווען (נישט ווייל איך דארף ראיות...)

גראדע האב איך געהערט פון אנדערע אז די דרשה איז געווען פאלש ווייל דער דברי יואל זצל שרייבט אין ויואל משה אז מיליונים פאר'ן קריג זענען נתפש געווארן באותו הרעיון און מהרא האט געזאגט נאר הונדערטער טויזענטער.........

[אונטער חכם]

מחאה

אייזענע טיטלן אויף ר' מנשה, שומר פיו ולשונו...

#לצים

עפעס שטימט נישט דא , עס זעהט מער אויס ווי ארונים האבן ארויסגעגעבן די צעטל.

[אברך משי]

די אלע דיונים זענען זייער שיין ווען עס האנדעלט זיך צוויי אידן שותומ"צ, ווען מען רעדט כלומרשט פין א מלאך אלקים, און מען הערט פין זיין התנהגות מיט מקרב זיין קאפויס און מרעין בישין און נישט וועלען גיין אהן דער ברודער און לאזען דער גבאי אוועק שטופען ר' ישעיה'לע ביים טיר פין דער קאר אלץ חייך קודמין, איז ביי מיר פשוט איין זאך, א מלאך אלקים איז ער נישט, א איד וואס איז אלעס גרייט אוועק צו געבן פאר א צווייטער איז ער נישט. יא יא, גערעכט נישט גערעכט מהיכי תיתי, מען קען קיינעם נישט דן זיין אין דער מצב פין דעמאלס, און אוודאי און אוודאי איז דער קאמענט פין דער בארד א שטות והבל, אבער ווען מער מאכט איינעם פאר א מלאך אלקים, און למעשה ווען דער לעבען איז אין געפאר איז זיין התנהגות פונקט ווי א צווייטער, זאגט עס עפעס.

איך שטיי און איך קוק זיך אזוי צו צום שמועס פון די זייט, זה בכה וזה בכה, אלו מיימינים ואלו משמאילים, מאנכע זענען מעדיף די דיקנא קדישא, מאנכע זענען מעדיף מלאכ'וואטעדיגע הנהגות, ס'דא וואס טייטלען אויף קאסטנערס באן, און ס'דא וואס טייטלען אויף קאפוי'ס, און איך זיידערנע יונגערמאן שטייט און ווינדער זיך, וויאזוי קען מען בכלל דן זן אין זאכן ווען מ'שטיימיר עטליכענע און זיבעציג יאר שפעטער, על סיר הבשר והפרענטש פרייס, מ'ווייסמיר ניטאמאל קלאר וואס איז געווען פאר פופצן יאר צוריק, קל וחומר ווען מ'רעדט פון די וועלט מלחמה און דער שרעקליכער מצב וואס האט שורר געווען אויף די וועלט, און ק"ו בן בנו של ק"ו, ווען מ'רעדט פון אידן וואס זענען לכל הדיעות געווען עובדי ה' מנעוריהם שרפי מעלה און געלעבט פאר כלל ישראל טאג און נאכט מיט מסירות נפש. און דא ווערעך פלוצלינג געוואר א נייע וועלט, מהר"א מבעלזא האט געהאט א געהיימע אגענדע אונטערן טיש, ער איז געווען נאנט מיט די באגאבונדן פון לאגער, זיך געחברט מיט קאפויס און געליבט נאציס, מקרב געווען און געטיילט ברכות פאר ווער ס'האט נאר געוואלט הארגענען אידן, און אראפגעשטופט ר' ישעיה'לע טשכויבער פון זיין וואגן אז ער זאל גיין צו אלע רוחות. ולא זו בלבד, מהר"י ט"ב מסאטמאר זי"ע וואס מיר זענען אלע אויפגעוואקסן אז ער איז געווען דער אבי תורת הקנאות בזמננו און האט מקריב געווען זיין לעבן לוחם צו זיין קעגן די ציונים, עה, הייבטזעך נישט אן, שטילערהייט ווען קיינער זעט נישט מאכט ער א זיצי אויף קאסטנער'ס באן און רייזט אפ מיט די ציונים ווען ס'קומט עם גוט אויס.

רבותי, זענט עטס משוגע געווארן??? ס'האט געברענט און געפלאקערט א מלחמה, וכל אשר לאיש יתן בעד נפשו, און עפ"י הלכה איז יעדער געווען מחוייב צו טון וואס ער קען נאר צו ראטעווען זיין לעבן, און אזוי האבן די צדיקי הדור אויך געטון פאר זיך און פאר אנדערע, קען אפשר זיין אז גבאים האבן מענאווערט די זאך אז בעלזער רבס ברידער קומט פאר ר' ישעיה'לע טשעכויבער, און בלתי שום ספק אז דער בעלזער רב האט נישט געוויסט דערפון אדער עכ"פ נישט געהאלטן אז מ'איז דוחה נפש מפני נפש מיט אזא אקט (אדער האבן די חסידים/גבאים באמת גיהאט די בעלות מחליט צו זיין וועם זיי ראטעווען ארויס היות זיי האבן באצאלט און אראנזשירט דעם וועג, אויב געדענק איך גוט די היסטאריע וואס כ'האב געליינט אין די נושא), און ה"ה לגבי רביה"ק מסאטמאר איז ביי מיר קלאר און ברור אז ער וואלט געהייסן און באפוילן פאר עני איד צו פארן מיט א צינויסטישע באן, און אפשר אפילו רייטן אויף א ציוני אליין אויב וואלט זיך אויסגעפעלט צו ראטעווען דאס לעבן.

יהי' איך שיהי' ארויסצונעמען פון דעם א מסקנא אז אלא מאי זענען די צדיקים פלוצלינג געווארן אויס הייליג און אויס ערליך, כאילו זיי זענען מענטשן וואס זענען נישט גרייט אוועקצוגעבן פאר א צווייטען אדער אז זיי האבן געטון מעשים אשר לא יעשו, חס מלהזכיר, אונזערע זיידעס וואלטן געריסן קריעה אויב זיי וואלטן געהערט אזעלעכע דברי זלזול וגנאי. ליידער זענען מיינע אויערן נישט אזוי עמפינדליך, אבער די לעכרליכקייט פון די מסקנות און די שטארקע ראיות און הוכחות אויף וואס מ'בויט זענען נאריש און גרונטלאז ווען ס'קומען אפרוחים שלא נפקחו עיניהם און הייבן אן צו מאכן סדר מחמת געוויסע פונקטן אין היסטאריע וואס געפעלט זיי נישט. קיינער דארף נישט מגיב זיין אויף מיינע רייד און כ'זוך נישט צו ציען די שמועס און איבערקייען דאס וואס מ'האט שוין גערעדט, כ'וויל נאר מעורר זיין צו טראכטן, ווער ס'פארשטייט פארשטייט און ווער ס'פארשטייט נישט פארשטייט נישט.

[קאך_לעפל]

די הייליגע דרשה האט געדויערט ארום 80 מינוט. אין די ווירקליכקייט האט רבינו שליט''א פלאנירט צו רעדן פאר גאנצע 3 שטונדן. אבער דאס איז פילייכט אוממעגליך געווען ווארשיינליך צוליב טרחא דציבורא.
אלענפאלס די הייליגע דרשה איז געווען זארפולג פארגעברייטעט, און יעדעס ווארט איז געווען געווען געוואויגן און געמאסטן. איטליכע פאַטעגראַף פון די הייליגע דרשה האט געזאלט געזאגט צו ווערן גענוי ווי ס'איז טאקע געזאגט געווארן, און איז גלייכצייטיג געזאגט געווארן גענוי אויפן ריכטיגען ארט. קיין שום ווארט איז נישט געווען נישט אין פלאץ אדער איבריג.

ווארום, דער דרשה איז בלויז געזאגט געווארן פאר תלמידי וחסידי סאטמאר, וועלכע ווילן וויסן דעם ריינעם אמת, און פארשטיין די הייליגע שיטה אן קיין שום פארטייאישע אינטערעסן.

פאר מענטשן מיט פארטייאישע אינטערעסן, אדער פאר חסידים פון אנדערע קרייזן איז דער דרשה פילייכט מופרך מעיקרא, און האט נישט קיין שום הענט און קיין פוס. דעריבער איז א שאד צו דיסקוסירן איר אינהאלט מיט אנדערע קרייזן, און הויפזעכליך מיט קרייזן וועלכע די שיטה הק' איז לקוץ בעיניהם צוליב פארשטענדליכע אורזאכן.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

און דער 'אומאפהענגיג' 'אומפארטיישע' מיינונג איז שוין דא צוריק. פונקט ווי קאך_לעפל איז באמת נישט קיין אהרויני, נאר אז ער האט עס איינגעזע'ען, אזוי האט דער 'געמאסטענע' 'געוואויגענע' דרשה פארטרעט א מיינונ וואס דער מטה אהרן האט אליינס פארגעשלאגען, און אויב פארצופאל העלפט עס די מוט פון זיין פארטיי מיטגעלידער, איז עס א צופאל.

א רחמנות אויף א מענטש אזוי צו לעבען אין דמיון. איך וועל האפעדיג צולייגען א קאפיטעל תהלים פאר קאך_לעפעל בן יענטא לרפו"ש בקרוב.

[רביה''ק זי''ע]

איך בין נישט קיין ארוני, און איך בין מסכים מיט הרב קאך_לעפל. ווען דו וואלסט זיך נאר אביסל געדרייט אין סאטמאר וואלסטו אויך מסכים געווען.

איך פארשטיי אז דו אלץ דרויסענדיגער ביזט ממש צושוידערט פון די דרשה, אבער אונז אלס סאטמארע זענען שוין צוגעוואוינט צו די שפראך פון אלץ קליין קינד.

[קאך_לעפל]

און דער 'אומאפהענגיג' 'אומפארטיישע' מיינונג איז שוין דא צוריק. פונקט ווי קאך_לעפל איז באמת נישט קיין אהרויני, נאר אז ער האט עס איינגעזע'ען, אזוי האט דער 'געמאסטענע' 'געוואויגענע' דרשה פארטרעט א מיינונ וואס דער מטה אהרן האט אליינס פארגעשלאגען, און אויב פארצופאל העלפט עס די מוט פון זיין פארטיי מיטגעלידער, איז עס א צופאל.

א רחמנות אויף א מענטש אזוי צו לעבען אין דמיון. איך וועל האפעדיג צולייגען א קאפיטעל תהלים פאר קאך_לעפעל בן יענטא לרפו"ש בקרוב.

איך פארשטיי נישט (עכט יא!) דיין אויסברוך:

איך בין יא א סאטמארע חסיד:
דער דרשה איז געווען בלויז פאר סאטמאר, און איז געווען געוואויגן און געמאסטן.
און יא מיין מוטער הייסט יענטא (יענטא שיינדל צו זיין מער קלאר) און איך דארף טאקע א רפ''ש.

נאך עפעס ליטוואק?

[איש חזון]

(בנוגע דעם בעלזער רב, איך פרוביר צו פארשטיין פארוואס האט אים געברענט צו איבערלעבן די קריג עד כדי עובר צו זיין אויף הלכה און מוסר, און וואס פאר א חיים טובים האט אים שוין אפגעווארט אין א''י, אבער דאס ווייס איך יא, אז ער האט געהאלטן אז ער איז דער וואס פירט די מלחמה מיט היטלער.
איך דערמאן זיך יעצט בשעת'ן שרייבן א שיינע מעשה, וואס דער רב האט פארציילט פאר'ן באיאנער רבי נאכ'ן קריג, אינמיטן די פחד'יגע נסיעה קיין אונגארן האט דער רב באפוילן צו אפשטעלן די קאר, די אנוועזנדע אין קאר (איך ווייס נישט אויב ס'געווען נאך איינער אויסער זיין ברודער און די דרייווער, והידענים יודיעו) האבן געפלאצט פאר פחד, ''זיי האבן זיכער געמיינט אז דאס איז רעבישע ענינים'' האט דער רב געזאגט פאר'ן באיאנער רבי, ''אבער אייך וועל איך זאגן וואס דאס איז געווען'', און ער האט מסביר געווען אז ער האט געשפירט אז צו אלע צרות וויל דער בעל דבר אז ער זאל פארלירן דעם יישוב הדעת מחמת גרויס אנגעצויגנקייט, האט ער מחליט געווען נאר דאס נישט, דאס יישוב הדעת וועט ער נישט פארלירן, דעריבער איז ער ארויס זיך צו צאמנעמען די מחשבות מיט רוהיגקייט.)

[ליטוואק פון בודאפעסט]

עס איז געווען א קהלה אין די וועלט, וואס תלמידי חכמים האבען מערער געווען אויף עפעס אין זייער הכשר. די רבנים און מנהיגים האבען זייער געזארגט וועגען די לשה"ר, אבער שרייבען א תשובה און זיך ארויסלייגען אין די עפענטליך איז נישט געווען צו זייער רצון. מ׳האט געדינגען יונגעלייט צו שרייבען אין קובצ׳ן דערוועגען, אבער דער עיקר טענה זייערע איז געווען, וויבאלד די קהלה באקעמפט עפעס א אידישקייט (וואטעווער דעט מינס) ענין, ממילא האט די מערכה צוטוהן מיט אידישקייט, נישט נאר די הלכה וואס האט זיך דעמאלס געהאנדעלט, און ממילא פאדערט אידישקייט אז זיי זענען גערעכט.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[signout]

מחאה

אייזענע טיטלן אויף ר' מנשה, שומר פיו ולשונו...

#לצים

עפעס שטימט נישט דא , עס זעהט מער אויס ווי ארונים האבן ארויסגעגעבן די צעטל.

זיי זענען זיך מחי' דערמיט - דאס איז זיכער

[מצפה לישועה]

לדעתי ר' אהרון מבעלזא סומטאכע פארדינט אן עקסטערן אשכול
אבער אזוי ווי מען האט דאס דערמאנט דא אפאר מאל, וויל איך זיך מתייחס זיין פון אפאר בליקן:


'בדרך פשט'
אִם הוּא רוֹאֶה אָדָם, שֶׁדִּבֵּר דָּבָר אוֹ עָשָׂה מַעֲשֶׂה, בֵּין מִמַּה שֶּׁבֵּין אָדָם לַמָּקוֹם אוֹ מִמַּה שֶּׁבֵּין אָדָם לַחֲבֵרוֹ, וְיֵשׁ לִשְׁפֹּט דְּבָרוֹ וּמַעֲשֵׂהוּ לַצַּד הַטּוֹב וּלְצַּד הַזְּכוּת, אִם הָאִישׁ הַהוּא יְרֵא אֱלֹהִים, נִתְחַיֵּב לָדוּן אוֹתוֹ לְכַף זְכוּת, אֲפִלּוּ אִם הַדָּבָר קָרוֹב וְנוֹטֶה אֵצֶּל הַדַּעַת יוֹתֵר לְכף חוֹבָה.
חפץ חיים הלכות לשה"ר ג' ז'

'בדרך דרש'
ס'איז קלאר אז עס מוראדיג הערואיש צו בלייבן בגיא ההריגה מיט די תלמידים, אפילו ווען עס איז דא א וועג ארויס,
אבער ווען מ'טראכט אריין, קען זיין אז ס'איז כאטש אזוי הערואיש צו פארקוקן די מענטשליכע בליק וואס וועט נישט אנקוקן אזוי שוין דאס אוועק לויפן, (און 70 יאר שפעטער וועלן נאך זיין אזעלכע וואס וועלן אים אנקוקן מיט א שלעכטע בליק נאר פאר דעם איינציגן שריט וואס האט אין זיך נישט קיין איסור!) למען א גרעסערע מטרה פון הצלת עולם התורה והחסידות.
ווען מ'טראכט אריין האט דאס אויך א בחינה פון נישט נאכגיין די אייגענע נגיעות, נאר קוקן וואס עס איז גוט פאר ד' און תורתו. (בעיקר אז מען זעהט קלאר אז אין זיינע אלע אנדערע יארן האט ער ממש נישט נאר זיך אינזין געהאט, קען זיין אז עס ליגט דא אפילו א בחינה פון מעביר על מידותיו).
(ח"ו זאל נישט ארויס קומען פון מיינע ווערטער א שלעכטע בליק אויף די צדיקים און מנהיגים וואס האבן זיך געלאזט הרגענען, נאר איך ברענג אראפ נאך א צד)

'בדרך רמז- סוד'
ס'אינטרעסאנט צו זעהן אז די גאנצע וועג וואו ס'איז אויפגעשטלעט געווארן די מלכות בית דוד, איז געוועהן דארך מעשים וואס שמעקן נישט אזוי גוט (בלשון המעטה), פון מעשה לוט, יהודה ותמר, און ווער רעדט נאך פון מעשה דוד און בת שבע, (וואס איז קלאר אז ס'שמעקט אסאך ווייניגער פון די מעשה פון מהר"א)
נאר וואס, עס ווערט געברענגט, אז טאמער וואלט זיך די בית דוד אויפגעשטעלט בגלוי וואלטן זיך די כוחות הטומאה אזוי אויסגעשטעלט אקעגן, אז ס'וואלט נישט געקענט אנגיין, פארדעם האט דאס די רבש"ע געפירט דארך מעשים וואס זאלן אויסקוקן נישט ריכטיג, אז די כוחות הטומאה זאלן נישט טראכטן אז דארך דעם גייט ארויס קומען דעם מלכות בית דוד.
מעגליך אז דעם הצלה / בריחה פונעם מהר"א מבעלזא קען מען אויך אזוי פארענטפערן.

נ.ב.
איך מיין נישט אז מיט מיין ארטיקל דעם קלוג הארציגע מענטשן, וואס ווילן בכל מקרה הערן נאר איין זאך, איך מיין מיט ארטיקל די אלע וואס וועלן אמאל דארליינען דעם נושא, זאלן זעהן אז ס'איז דא נאך צדדים וויאוזי צוקוקן אויף דעם טעמא.