פסק'נען אן סמיכה?

[כרפס]

כ'האף אז ס'איז די ריכטיגע ארט ווי צו לייגן דעם אשכול, און אז די טעמע איז נאכנישט אויסגעאקערט, פונעם שטאנדפונקט וואס איך וויל שרייבן.

מיין ערשטע פראגע איז;
האט דער חזון איש, ר' חיים קאניעווסקי, א שטייגער באקומען עמטליך סמיכה? די אמת איז אז ניין. דעריבער וויל איך פארשטיין, פארוואס האט מען זיי אנגענומען אלץ פוסק, אין די צייט וואס כלל ישראל אלע דורות האבן במסורה גענומען א פסק נאר פון איינער וואס האט עמטליך באקומען סמיכה. און ספעציעל ווען ס'געווען גרויסע - גאר גרויסע דעמאלטס און היינט - וואס האבן מיט סמיכה גע'פסק'ט; ווי א שטייגער דער טשעבינער רב, הרב וואזנער, ר' חיים נאה, הרב אלישיב, און נאך.

?

[ישעיה]

אויבן אויף קען מען ענפערן אז דער חזו"א ותלמידיו פסק'ענען טאקע נישט לקולא

[כרפס]

ווייל איך ווייס פון גאנץ גרויסע צדיקים נאכן קריג, וואס האבן דווקא געוואלט הערן די פסק פונעם טשעבינער רב, כאטש דער חזון איש האט מער איינגענומען מיט זיין פסק, און שפעטער אויך פון הרב אלישיב, אלץ דעם טעם, אז ער האט באקומען סמיכה במסורה.

[ישעיה]

ס'איז מיך שווער מאריך צו זיין בכתב, אבער דא קומט אריין דעם 'בא היטלר ובלבל את כל העולם', צדיקים פון אונגארן און גאליציע, פארוואס זאלן זיי דען רילעיטן צום גר"א סטייל פסק, אבער לאמיר נאר פרעגן אזוי: וואס איז מיט'ן משנה ברורה?

[יין שרף]

ס'איז מיך שווער מאריך צו זיין בכתב, אבער דא קומט אריין דעם 'בא היטלר ובלבל את כל העולם', צדיקים פון אונגארן און גאליציע, פארוואס זאלן זיי דען רילעיטן צום גר"א סטייל פסק, אבער לאמיר נאר פרעגן אזוי: וואס איז מיט'ן משנה ברורה?

רב הענקין האט געהאלטן אז די פסקי ערוך השולחן איז מער ראוי לסמוך עליו ווי משנה ברורה, ווייל די ערוך השולחן איז למעשה געווען א רב העיר.

[כוכב]

דאס איז אבער הכל מודים אז צו האלטן אז מנשה איז די בעסטע פילם און סקווירא רבי איז צדיק הדור און אח"ר איז א נחש, אויף דעם דארף מען נישט קיין סמיכה.
חד גדיא, חד גדיא.

[רביה''ק זי''ע]

ס'איז מיך שווער מאריך צו זיין בכתב, אבער דא קומט אריין דעם 'בא היטלר ובלבל את כל העולם', צדיקים פון אונגארן און גאליציע, פארוואס זאלן זיי דען רילעיטן צום גר"א סטייל פסק, אבער לאמיר נאר פרעגן אזוי: וואס איז מיט'ן משנה ברורה?

רב הענקין האט געהאלטן אז די פסקי ערוך השולחן איז מער ראוי לסמוך עליו ווי משנה ברורה, ווייל די ערוך השולחן איז למעשה געווען א רב העיר.

און איך האלט אז מיינע פסקים זענען מער ראוי לסמוך ווייל הלכה כבתראה.

[כרפס]

ס'איז מיך שווער מאריך צו זיין בכתב, אבער דא קומט אריין דעם 'בא היטלר ובלבל את כל העולם', צדיקים פון אונגארן און גאליציע, פארוואס זאלן זיי דען רילעיטן צום גר"א סטייל פסק, אבער לאמיר נאר פרעגן אזוי: וואס איז מיט'ן משנה ברורה?

באמת ביי חסידים איז טאקע נישט דער משנה ברורה דער פוסק נאר דער שו''ע הרב. הגם מ'האט זייער מחשיב געווען דעם חפץ חיים, אזויווי מ'איז מחשיב דעם חזון איש, אבער ביז פסק הלכה במסורה.
הרב אלישיב איז אויך פונעם ליטווישן חדר, און דאך האבן אנשי מסורה גענוצט זיין פסק, קלאר נאר ווייל ער האט סמיכה. און נאכמער פון דעם, ס'דא א מעשה פון ר' שמעון שקאפ וואס האט אויך געהאט סמיכה, און ער האט אמאל געזאגט א פסק הלכה אנדערש ווי אנגענומען ביי חסידים, און ס'געווען אין א קור ארט ווי חסידישע רביים זענען געווען, און מ'האט אנגענומען ווי עהם, ווייל ער האט די כח פון פסק'נען.

[כוכב]

וואס מיינט סמיכה? און ווי שטייט אז מ'דארף האבן סמיכה? אין וועלכן חלק אין שולחן ערוך ווערט אויסגעשמועסט הל' סמיכה? און ווען נוצט מען יא סמיכה און ווען נישט? און אויב א איד לערנט און ער ווייסט וואס ער האט צו טון מעג ער נישט נוצן זיינע ידיעת התורה לידע את המעשה אשר יעשון.
כרפס, כ'האב מורא דו רעדטסט פאר פייער און פאר וואסער.

[כרפס]

ס'איז מיך שווער מאריך צו זיין בכתב, אבער דא קומט אריין דעם 'בא היטלר ובלבל את כל העולם', צדיקים פון אונגארן און גאליציע, פארוואס זאלן זיי דען רילעיטן צום גר"א סטייל פסק, אבער לאמיר נאר פרעגן אזוי: וואס איז מיט'ן משנה ברורה?

רב הענקין האט געהאלטן אז די פסקי ערוך השולחן איז מער ראוי לסמוך עליו ווי משנה ברורה, ווייל די ערוך השולחן איז למעשה געווען א רב העיר.

ס'קלאר אזוי, ווייל א רב האט א אחריות. און די זעלבע זאך מיט מסורה, וואס אויב זאל מען נאכלאזן פון דעם כלל, איז נישטא קיין פסק הלכה, נאר פופצן פסקים אין איין שאלה

[וואלווי]

וואס מיינט סמיכה? און ווי שטייט אז מ'דארף האבן סמיכה? אין וועלכן חלק אין שולחן ערוך ווערט אויסגעשמועסט הל' סמיכה? און ווען נוצט מען יא סמיכה און ווען נישט? און אויב א איד לערנט און ער ווייסט וואס ער האט צו טון מעג ער נישט נוצן זיינע ידיעת התורה לידע את המעשה אשר יעשון.
כרפס, כ'האב מורא דו רעדטסט פאר פייער און פאר וואסער.

עיין במס' סנהדרין, ומשם ברמב"ם, ושו"ע, אז ס'דא געהעריגע הלכות ווער ס'מעג פסק'ענען, און ווען ער קען פסק'ענען, און ווי וועם מ'פסקענט.

עכ"פ, מ'לערנט עס נישט אין כיתה ט' צוזאמען מיט אלו מציאות, אבער ס'איז א תורה שלימה פון אויווען ביז אראפ, בכלל נישט קיין סוד.

[וואלווי]

ס'איז מיך שווער מאריך צו זיין בכתב, אבער דא קומט אריין דעם 'בא היטלר ובלבל את כל העולם', צדיקים פון אונגארן און גאליציע, פארוואס זאלן זיי דען רילעיטן צום גר"א סטייל פסק, אבער לאמיר נאר פרעגן אזוי: וואס איז מיט'ן משנה ברורה?

רב הענקין האט געהאלטן אז די פסקי ערוך השולחן איז מער ראוי לסמוך עליו ווי משנה ברורה, ווייל די ערוך השולחן איז למעשה געווען א רב העיר.

אין אנדערע ווערטער, ס'איז דומה צו שימוש. אז איינער איז א שר התורה ביי זיך אינדערהיים פעלט עם די ברייטקייט פון הלכה למעשה אויף די גאס.

[שמעון וואלף]

ר' משה פיינשטיין האט געהאט סמיכה? פון וועם?

[ישעיה]

כפי הנראה איז כרפס מכוון צו די טענה פון ר' עובדיה יוסף:

הגאון חזון איש, לא היה מורה הוראה. הוא היה מסוגר בביתו ולא היה אב בית דין שעליו מוטל להורות. הוא היה כותב ספרים. אם אין לך תפקיד, אתה משוחרר. אין לך בעיות, לכן בכל דבר אתה מחפש חומרות. יושב בתוך ירכתי ביתך וכותב מה שכותב

[יין שרף]

ר' משה פיינשטיין האט געהאט סמיכה? פון וועם?

אוודאי! זיין טאטע און אויך זיין ראש ישיבה אין קוברין (הרב פרוסקין?) האבן עם מסמיך געווען לרבנות

[רביה''ק זי''ע]

איך האב אן אנדערע פראגע, ווער האט מסמיך געווען דעם ערשטן מסמיך? משה רבינו'ס סמיכה איז אפגעהאקט געווארן ווען רבן גמליאל השישי איז אומגעברענגט געווארן.

[שמעון וואלף]

כפי הנראה איז כרפס מכוון צו די טענה פון ר' עובדיה יוסף:

הגאון חזון איש, לא היה מורה הוראה. הוא היה מסוגר בביתו ולא היה אב בית דין שעליו מוטל להורות. הוא היה כותב ספרים. אם אין לך תפקיד, אתה משוחרר. אין לך בעיות, לכן בכל דבר אתה מחפש חומרות. יושב בתוך ירכתי ביתך וכותב מה שכותב

כ'האב געהערט פון וואדריזש'ע רב זז"ג אז די חיי אדם איז אסאך מחמיר אין אורח חיים אבער אין חכמת אדם איז ער אסאך מקיל. די סיבה איז ווייל ווען די חיי אדם איז ארויסגעקומען איז ער געווען א סוחר און האט זיך נישט אפגעגעבן אין ענטפערן שאלות טעגליך. די חכמת אדן איז ארויסגעקומען שפעטער ווען ער איז שוין געווען מו"ץ ווילנא.

[ישעיה]

איך האב אן אנדערע פראגע

'אֵיך לא'

[והאיש משה]

כרפס און ישעיה זעהט עפעס אויס ווי ברוך און בערל (אדער וויזוי האט עס נאר געהייסען פורים זרח און שמערל...)

מ'האט שוין אמאל אויס געשמועס אביסל די נושא (אפשר מיט זעלבע מענטש אונטער אנאנדער ניק...?) כ'וועל צוצייכען די מראה מקומות, און דארט ווערט שוין אויסגעשמועסט אויך מראה מקומות צו די ענין פון סמיכה בש"ס ופוסקים:


ועי' כאן: viewtopic.php?f=42&t=12830&start=75

סמיכה נעמט מען נישט אליינס אויב דו ווייסט בכלל וואס סמיכה מיינט וכו'

גראדע האב איך שלעכטע נייעס פאר דיר, נישט נאר כ'ווייס וואס סמיכה איז, נאר כ'האב אליין סמיכה (נישט די עפפ והיינו טעמא פארשטיי איך גאר גוט וואס דאס איז וד"ל, און דאס גאנצע קטנות'דיגע געשרייבעכץ איבעלט מיר)

אויב עפעס מיינעך (כ'בין ספק קרוב לודאי) אז איר האט נישט קיין אנונג וואס סמיכה איז און פארוואס עס דינט, איר ווייסט אפשר ווי די הלכות פון סמיכה שטייט? כ'גלייב אז נישט, אבער כ'וועל אייך נישט אנצועהן עס איז א סוגיא און סנהדרין וע' ברמ"א יו"ד סי' רמ"ב בשם הריב"ש, לערן גוט דורך די סוגיא וועסטו זעהן אז מ'דארף נישט קיין שום סמיכה צו פסקנען, (אויב האט איר עפעס א גרעפץ פון א גדול[?] וואס האט נישט געוואלט אנעמען חזו"א קען איך עס מסביר זיין באריכות אבער ס'איז אין כאן מקומו להאריך, זיכער נישט און אזא חשוב'ע אשכול פון ר' מנדל הגר (וואס האט סמיכה און לשיטתך איז זיין פסק חשובע ווי די חזו"א.... )

(מדי דברי אויב ס'אינטרעסירט אייך איז דא פון ר' שמחה אסף א ספר באהלי יעקב וואס נעמט שיין ארום די ענין פון סמיכה והמסתעף)

אנשטולדיג פאר די לאנגע דרשה וואס דו רעדסט דיר אפ, כ'פארשטיי אז פאר איינער וואס האט קיין זיץ פלייש האט ליב צו כאפן א ידיעה'לע און געגאנגען ווייטער, אבער אורייתא דקא רתח בי...

כלל היוצא: שקד טייערע, ס'איז ראטזאם פאר איר שרייבט זאלט איר מער מדייק זיין... ברכה והצלחה.

ועי' עוד כאן: viewtopic.php?f=42&t=12830&start=50

https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%93%D7%95%D7%9C_%D7%94%D7%93%D7%95%D7%A8
מי נחשב גדול הדור?
רבי ישראל איסרלן (במאה ה-15) והרמ"א (במאה ה-16) כתבו לגבי גדול הדור שהוא צריך להיות מפורסם, אולם מעבר לכך כמעט ואין מקורות מדורות קודמים הדנים בשאלה מי נחשב גדול הדור.

בימינו מופיעות מספר דעות לגבי השאלה מי הוא גדול הדור. בקרב גורמים חרדים לאומיים מופיעות בעיקר שתי הגדרות:

מי שעסק באופן מיוחד בנושא הנדון, למשל הלכות ציבור.
מי שרוב תלמידי החכמים הגדולים נועצים בו ומסכימים שהוא גדול הדור[17].
לעומת זאת, בקרב חלק מהציבור הדתי לאומי נטען שהקביעה מיהו גדול הדור נעשית באופן לא ענייני. הרב חיים נבון כתב: "אין שום הגדרה ל"גדול הדור". וממילא אין גם שום חובה לציית דווקא ל"גדול הדור" ולא לרבנים אחרים. "גדול הדור" זהו בדרך כלל תואר חיבה שתלמידים מעניקים לרבותיהם, והאהבה מקלקלת את השורה"[22]. הרב יובל שרלו כתב: "הבעיה היותר סבוכה היא המסחור המשפיל בשאלה מיהו "גדול הדור" - אנו נחשפים למניפולציות מכוערות של מאבקי "גדול הדור", ובשל כך כלל אין הסכמה בשאלות אלו. לא זו בלבד, אלא שההנחה היא שמי שהוא מתיר עגונות הוא גדול הדור, והיא מבוססת על תשובה נודעת של הנודע ביהודה בדבר, ועל כן צריך ללכת אחרי הענק שבדור - ר' אברהם שפירא זצ"ל שהיה מתיר העגונות שבדור. ברם, כשר' צבי יהודה קוק זכר צדיק לברכה היה בחיים, והוא לא התיר עגונות, הטענה הייתה שהוא בקיא בשאלות כלל ישראליות יותר מאחרים כי הוא עוסק בדבר. אני חושב שעובדה זו בלבד מוכיחה את המניפולציות, ואת ביזוי גדולי התורה וביזוי ההלכה שבדבר"".[23]

[וואלווי]

איך האב אן אנדערע פראגע, ווער האט מסמיך געווען דעם ערשטן מסמיך? משה רבינו'ס סמיכה איז אפגעהאקט געווארן ווען רבן גמליאל השישי איז אומגעברענגט געווארן.

סמיכה און התרת הוראה איז צוויי באזונדערע עניינים. סמיכה מיינט די כח פון אן אמאליגע בית דין אדער דיין וואס האט געקענט דן זיין דיני קנסות וכדומה, וואס דאס האבן מיר נישט היינט, טאקע ווייל ס'נפסק געווארן, און דאס איז געווען די סוגיא בזמן הבית יוסף, ווען מ'האט געוואלט צירוק שטעלען די סמיכה המקובל מדור דור דורך די שיטה אז מ'קען מסמיך זיין, אפילו ווען ס'נפסק געווארן די המשך הסמיכה, דורך די גדולים וואס נעמען זיך צוזאם און זענען מסמיך איינעם אלס גדול הדור.

משא"כ, התרת הוראה, די נידון דא אין אשכול, וואס איז נוגע צו א תלמיד חכם וואס זיצט ביי זיך צו ער קען פסק'ענען פשוט'ע געהעריגע הלכות, דאס איז נוגע די פראקטיש כח הפסק בכלל און האט גארנישט מיט סמיכה שלא נפסק מימות משה רבינו. חאטש ס'דא מענטשען וואס רופן אן התרת הוראה מיט'ן טיטול סמיכה, דאך איז דאס צוויי באזונדערע עניינים. די געדאנק אינטער התרת הוראה איז פשוט א פראקטישע געדאנק. אז א מענטש מעג קענען לערנען א געוואלד, דאך איז דא א פראקטישע סיסטעם ווי אזוי צו אוועק שטעלן אז דער תלמיד חכם ווייסט טאקע ווי אזוי צו פסק'ענען אין טאג טעגליכע לעבן, אפילו הלכות וואס שטייען נישט מפורש, דורך מדמה זיין מילתא למילתא. דאס איז די געדאנק פון די פארהער, צו זעהן ווי אזוי זיין קאפ ארבעט, חוץ פון דעם וואס מען וויל זעהן צו ער קען טאקע לערנען.

פונקט אזוי, איז וויכטיג צו נעמען שימוש, ווייל שימוש איז ווייטער פראקטישקייט ווי אזוי די ת"ח זאל נוצען זיין קאפ. און אפילו נאך התרת הוראה קען מען נאר ניצען די איינגעקויפטע מעלה פון א פראקטישע מורה הוראה, נאר במקום ווי מ'קען טאקע די נושא דורך און אדורך. למשל א יונגערמאן וואס האט באקומען הוראה דורך א פארהער אויף יורה דעה כנהוג וואס דאס ווייזט אז די קאפ לויפט ריכטיג, דאך קען ער נישט פסקענען חושן משפט נאר אויב ער האט דאס גוט דורך געלערנט.

עכ"פ, סמיכה פון אמאל, מיט היתר הוראה פון היינטיגע צייטן, זענען עניינים נפרדים. דאס איז טאקע די פלא וואס מ'האט תלמידי חכמים מופלגים וואס פסקענען שאלות אן התרת הוראה, שימוש, אדער האבן געזעצן אין א בית הוראה פאר א וויילע צוצוקוקען ווי אזוי פסק גייט צו פון א פראקטישע שטאנדפונקט, ספעציעל ביי שאלות וואס זענען נישט מפורש אזוי ווי רוב שאלות וואס זענען טאקע נישט מפורש.

#דעת תורה #מרנן ורבנן #צדיקי הדור

[וואלווי]

צו די דעפענס פון ליטווישע גדולים וואס פירן אן די "דעת תורה" דורך לערען פלייסיג כל ימי חייהם, קען צו ניץ קומען די פאקט אז אין היסטוריה, בזמן הראשונים אדער אפילו בזמן הגמרא, איז די מרביץ תורה אדער תופס ישיבה אין שטאט געווען דער דעת תורה אין שטאט. אבער דאך זעהט אויס אז יענער כח קומט מחמת רעכט אדער רשות, דוגמת מורה הלכה בפני רבו.

אבער אפילו הכי מוז מען אן נעמען אז יענער האט געוויסט ווי אזוי צו פסקענען און האט געהאט קונה געווען פראקטישע מהלכים אין הוראה, ווייל לולי זאת וואס האט מען פון זיין סמכות עליונה ווען מ'נעמט אן אז תורה לא בשמים הוא.

[אישתישבי]

דער גאנצע סמיכה איז געהאקטע רעטעך, היינט איז געווארען א גאנצע איינרעדעניש אז מוצ'ן האבן סמיכה אין וויאזוי צו קוקען שמאטעס מיט מסורות, בעת וואס עס איז גארנישט דא וואס די קענסט הערען פין איינעם וואס שטייט נישט בכתב.

אויף וואס דארף איינער ווי דער חזון איש סמיכה? איינער זאל אים פארהערן אויב ער קען יורה דעה?

סתם נארישע בלבולים.

[יאסל ראקאווער]

סמיכה איז נישט צו זעען א קאליר, סמיכה איז צו ניצען שיקול הדעת ווען מ'מעג און ווען מ'מוז מקיל זיין, אדער גאר פארקערט, מחמיר זיין.

סמיכה איז ווי א טאטע פון א בוק אדער א טאטע מיט א הארץ. ווי א חסיד פון וויי יו, אדער א חסיד פון ישיבה לערענט בני יששכר.

[אמירה רכה]

וואס מיינט סמיכה? און ווי שטייט אז מ'דארף האבן סמיכה? אין וועלכן חלק אין שולחן ערוך ווערט אויסגעשמועסט הל' סמיכה? און ווען נוצט מען יא סמיכה און ווען נישט? און אויב א איד לערנט און ער ווייסט וואס ער האט צו טון מעג ער נישט נוצן זיינע ידיעת התורה לידע את המעשה אשר יעשון.
כרפס, כ'האב מורא דו רעדטסט פאר פייער און פאר וואסער.

עיין במס' סנהדרין, ומשם ברמב"ם, ושו"ע, אז ס'דא געהעריגע הלכות ווער ס'מעג פסק'ענען, און ווען ער קען פסק'ענען, און ווי וועם מ'פסקענט.

עכ"פ, מ'לערנט עס נישט אין כיתה ט' צוזאמען מיט אלו מציאות, אבער ס'איז א תורה שלימה פון אויווען ביז אראפ, בכלל נישט קיין סוד.

דו רעדטסט פון סמיכה בנוגע האבן א דין סנהדרין אבער ווי קומט עס דא אריין. דא גאנצע סאו קאלד שימוש אויף שמאטעס איז בעלושעס און מעיקר הדין קען א פרוי אליין פסקען.

[מי אני]

דו מיינסט מסתם צו זאגן אז זי האט נאמנות. בנוגע פסק׳נען ברענגט די ש״ך אראפ מהתוס׳ אין יו״ד סימן קפח ס״ק ז אז דער מאן (אויב ער׳ז א חכם וואס קען פסק׳ענען) קען פסק׳ענען על דמי אשתו ע״ש.

‏ובנידון זו בכלל עיין להלן בסימן רמב סעיף יד ברמ"א.