יידל האט געשריבן:אודאי אזוי. כ'האב געהערט אמאל פון איינעם א גוט ווארט בשם דער ערשטער סאטמארער רבי ז"ל אויף דעם מערכה מיטן רמב"ם איבער זיין חיבור מורה נבוכים, אז דער רמב"ם האט דאך געשריבן אין די הקדמה צום ספר אז כאטשיג 1000 טפשים קענען אויסטייטשן שלעכט לוינט זיך עס פאר דעם איין חכם. זאגט דער רבי אז מ'האט געמאכט א מערכה און א חרם קומט דאך אויס געוואלדיג - די 1000 טפשים פאלגן דעם חרם און זיי קוקן טאקע נישט אריין דערין, אבער דער איין חכם פייפט זיך אן און ליינט עס יא...
דאס איז א מוראדיג ווארט, ועל הכלל כולו יצא. א חידוש פין וועם די זאגסט עס נאך. אנא לא שמיעא לי הא מהדברי יואל, וקיימתיה מסברא.לעיקוואד האט געשריבן:יידל האט געשריבן:אודאי אזוי. כ'האב געהערט אמאל פון איינעם א גוט ווארט בשם דער ערשטער סאטמארער רבי ז"ל אויף דעם מערכה מיטן רמב"ם איבער זיין חיבור מורה נבוכים, אז דער רמב"ם האט דאך געשריבן אין די הקדמה צום ספר אז כאטשיג 1000 טפשים קענען אויסטייטשן שלעכט לוינט זיך עס פאר דעם איין חכם. זאגט דער רבי אז מ'האט געמאכט א מערכה און א חרם קומט דאך אויס געוואלדיג - די 1000 טפשים פאלגן דעם חרם און זיי קוקן טאקע נישט אריין דערין, אבער דער איין חכם פייפט זיך אן און ליינט עס יא...
דער ווארט שטייט געדרוקט אין זיין ספר דברי יואל על המועדים לסוכות בדרושים על קהלת עיי"ש.
(בעוונות בעל הזכויות לספר, איז דער ספר נישטא אין אוצר החכמה, און בעוונתי האב איך נישט דער ספר איןשטוב, קען איך נישט צוצייכענען קיין פונקטליכע מראה מקום, עכ"פ עס איז דארט, סנישט אזוי לאנג מקען עס גרינג טרעפן)
לעיקוואד האט געשריבן:דער שאלה אויף'ן דברי יואל איז שוין אן אלטער ספק ומחלוקת המפרשים בדעתו. וצ"ע.
ויש מה להאריך עוד בזה, נחכה עד כ"ו אב אולי נדבר אז בזה..
לעיקוואד האט געשריבן:שוין, למען כבוד חברי היקר יאיר, וועל איך לאזען פאלען איין הגדרה אויף הרב בעל חידושי תורה תשט"ז ושא"ס. עס איז נאר איין מהלך. ויש עוד מהלכים שונים.
במילה אחת, ער איז נישט געווען אויפגעקלערט בכלל , נאר אן אמתער פונדאמענטעליסט.
נעם א משל, מרתין לותר, דער גרויסער ראדיקאלישע רעפארמער, איז ער געווען א אויפגעקלערטער? בכלל נישט, אדרבה, עס האט עם אזוי געברענט די אמונה פשוטה פון יסודות דת הנצרות, אז ער האט נישט געקנעט פארליידען ווי די קירכע האט דאס פארדרייט און ער האט דורש געווען צוריקגיין צו די אריגענעלע דת כנתינתה ישו ממרים. דאס וואס ער האט כופר געווען אין פארשידענע זאכען, וואס ווייזט לכאורה אויף טראכטען אליינס און אויפקלערנוג, איז בעצם געווען שפיץ פונדמנטליזם און עקסטרעמיזם, עד כדי כך איז ער געוועם באגלייבט אין דער פונזמנטליזם אז אפילו דער פויבסט אליינס האט עם נישט געקענט וייזען אז מקען אפשר זאגען אנדערש.
דער משל, דער משל, איז ממש דומה צום נמשל..
אמת, שיש בזה איזה מידה של חשיבה עצמאית, ולכן גם לותר וגם סאטמער שייכים בעצם לעת החדשה ולתקופת הביקורתיות. ובעצם הפונדמנטליזם על כל גווניו היא אחת החידושים של העת החדשה.
ודו"ק היטב. ועוד חזון לחול המועד (קרעדיט: קופערניקוס)
אפשר איז מען מגייס עליאט וואלפסאן דער מחבר פין "דער אפענער סוד" אויף דעם לעצטען רבי'ן פין ליובאוויטש? אדער גאר בעני בראון, וואס כפי השמועה האט ער געוויילט שבת שחל בו כא' כסליו דהאי שעתא, בעיר הקודש וויליאמסבורג. כדי מיטצוהאלטען מיט די גאנצע מצב פין די סאטמערע חגיגה. איז דאך עפעס משמע אז ער האט פלענער....לעיקוואד האט געשריבן:וזהו חומר לאיזה דוקטור שיכתוב פעם את "סודו של הויואל משה"
לעיקוואד האט געשריבן:יאיר,
מברויך זיכען אויב לוטר ודומיו האבען טאקע זיך אלעמאל גענומען ערנסט עד הסוף.
דער נקודה ביסטו לכאורה גערעכט, אז ביי סאטמער איז דא א געוויסע נקודה אז ערגעצווי נעמט ער נישט די אייגענע גאנצע שיטה זיינע אזוי ערנסט. איך מיין אז דאס איז עפעס וואס איז אריינגעבויט אין יידושקייט לעומת אנדערע רעליגיעס, עס געהערט אלץ ביי יודען (רובם עכ"פ, ואכמ"ל למי זה חסר) אזא הבנה אז אמת העולם הזה איז גארנישט און שטותים.. דאך לוינט זיך צו זעהן מזאל האבען עפעס דערפון אויך.. עס איז דא עפעס אזא מין ציניזם און נישט נעמן אלץ וואס מזאגט ביי שלשידעס ערנסט אלעמאל... וכמסופר על הזידיטשובער שאמר יעצט איז נישט שלשידעס.. וכאן צריך באמת לעיין באיזה מדה היה זה אצל בעל ויוא"מ ובמה זה התבטא. וזהו חומר לאיזה דוקטור שיכתוב פעם את "סודו של הויואל משה" ויבנה לנו בנין שלם שבעצם הוא היה ציוני או מי יודע מה אלא שאחז שבשביל המון הפתאים המאמינים צריך לספר סיפורים כאלה..
לעיקוואד האט געשריבן: אז איך עפן א אשכול וועגן גאט למשל דארף איך זיך סך הכל שלאגען מיט די געציילטע חסידים ומעריצים וואס ער האט דא... אז איך וועל רעדן וועגן סאטמער וועל איך דיך דאך דארפו שלאגען מיט די פילע חסידים זיינע..
קופערניקוס האט געשריבן:לעיקוואד און יאיר, איר זענט גאונים, איר ווייסט אלעס, גרונטליכע ראציאנאליסטן מיט א געשמאקע פעדער און חוש פאר הומאר, אשריכם! מי יתנני עפר תחת כפות רגליכם!
עסן עסט'זיך האט געשריבן:לעיקוואד האט געשריבן: אז איך עפן א אשכול וועגן גאט למשל דארף איך זיך סך הכל שלאגען מיט די געציילטע חסידים ומעריצים וואס ער האט דא... אז איך וועל רעדן וועגן סאטמער וועל איך דיך דאך דארפו שלאגען מיט די פילע חסידים זיינע..
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
לעיקוואד האט געשריבן:
.......................
מצד שני, אויב ווילען מיר נעמן דער שטיקל דברי יואל און זאגען אז על הכלל כולו יצא, קענען מיר שוין זאגען אויפן גאנצער עקסטרעמער סאטמער רב אז עס איז בבחינת החכם לאלף השוטים.... וד"ל.
ויש מה להאריך עוד בזה, נחכה עד כ"ו אב אולי נדבר אז בזה..
באניצער וואס לייענען דעם פארום: הרב שיף און 2 געסט