הרה"ק מהר"א מבעלזא זי"ע

[שש משזר]

און איך האב גאר געהאט געלערנט א דריטע פשט, ענדליך צום אויבנדערמאנטן שמועס איבערן מהות פון בעלזער רב.

כ'האב בכלל נישט געטראכט פון אזא אוממענטשליכע דערהער ווי בן אדם האט דערמאנט. און אגב, כ'בין נישט קיין איינשטיין און נישט קיין אדמו"ר, געלויבט גאט פאר דעם אליינס.

[berlbalaguleh]

שש משזר: איבער די תגובה פון בן אדם וואו ער ציטירט דיין מאמר. ס'איז נישט שייך צו משפט'ן פון די היינטיגע צייטן צו יענע מסוכן'דיגע און יאוש'דיגע טעג וואו א יעדער, אריינגערעכנט גרויסע רבי'ס האבן געציטערט פאר זייער לעבן.
איך האב אלס אינגל געהערט שמועסן אין מיין משפחה מאחורי הפרגוד אז געוויסע מענטשן האבן איבערגעלאזט א קראנקן מאן אין געטא, און זיי אליינס זענען אנטלאפן. איך האב דאך דאמאלס נישט פארשטאנען וואס די דיבורים מיינען. דאס איז געווען א מין פארוואורף פון א גילטי קאנשיענס.
די גרעסערע קשיא איז, וואו זענען געווען די אלע גדולי ישראל. די אזוי-גערופענע בעלי רוח הקודש (אן ארויסשרייבן נעמען.). פארוואס האבן זיי נישט פאראויסגעזעהן דעם אנקומענדן חורבן אויף כלל ישראל, און געהייסן פאר די אידן צו אנטלויפן מאסנווייז ווילאנג מ'האט נאך געקענט. ווייל צו פיהרן אן ארגאניזירטן מיליטערישן קאמף אקעיגן די פארשאלטענע נאציס, ימ"ש איז דאך געווען אוממעגליך. אבער היינט. לאחר המעשה זענען דא א סאך חכמים וועלכע ליינען אריין סיבות און טעמים פארוואס דער חורבן איז געקומען. אויך, טייטלען זיי פינגערס אויף געוויסע גרופעס אקעיגן וועלכע זיי האבן געפיהרט אן אידעאלאגישן קאמף. און זיי פעלשן היסטאריע. און זיי ברעינוואשן די קינדער מיט פאלשע פראפאגאנדע...!

[ירח בן יומו]

די גרעסערע קשיא איז, וואו זענען געווען די אלע גדולי ישראל. די אזוי-גערופענע בעלי רוח הקודש (אן ארויסשרייבן נעמען.). פארוואס האבן זיי נישט פאראויסגעזעהן דעם אנקומענדן חורבן אויף כלל ישראל, און געהייסן פאר די אידן צו אנטלויפן מאסנווייז ווילאנג מ'האט נאך געקענט.

ווייל די אייבישטער פירט די וועלט!!!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

בערעלע, די פראבלעם איז אז איינער פון שש'ס העלדען האט געשריבען א בוך מיט די סארט פינגער טייטלען באשמת מי איז דער האלאקאוסט געקומען. די יורשים האבען עס געדרוקט, מיט זייער א מאדנע נאמען - א הימליכע צודרייטקייט - פארטיידיגען דער באשעפער'ס אויפפיראכץ ביים האלאקאוסט. איינער איז געזעסען לעבען מיר יוכ"פ ביים דאווענען מיט די בוך אונטער זיין מחזור.

מיין קינדער זענען אהיים געקומען פון חדר מיט אט די מיינונג. דער מלמד פון פאראיאר'ן האט מחליט געווען אויסצולערנען די זיבען יעריגע קינדער חובות הלבבות שער הבטחון, וואס דאס איז גראדע אפשר א גוטע זאך. אבער דער מענטש האט זיך באגעגענט מיט'ן חובות הלבבות נישט פון ספרים שאפע, נאר פון דער מחבר פון די אויבענדערמרנטע בוך און ער האט זיי אויך געזאגט מיט א"א זיכערקייט פארוואס היטלער איז געקומען.

איך האב שוין דערמאנט די בוך פון ר' ברוכ'ל מונקאטשער'ס שוועסטער, וואס יעצט איז איהר ערשטע יארצייט געווען. זי דערמאנט דארט אז ווען זי איז אנטלויפען פון פולין קיין אונגארן, ביים ערשטען שטוב ווי זי איז אנגעקומען, האט די פרומער אונגארישע פרוי געזאגט "דו ווייסט פארוואס היטלער איז געקומען? ווייל דו גייסט nail polish". ומה נעני אנן אבתריה?

איך האב געפרעגט א חבר מיינע, אן אייניקעל פון ר' יהושע געלדצעהלער זצ"ל וואס זאגט מען פאר די קינדער נאך אזא מלמד. ער האט גע'ענטפערט "נאכאמזל מ'האט נישט פארציילט דער באבע מעשה פון רעדען ביים דאווענען". בקיצור ר' יהושע האט נישט איבערגעלאזט קיין דרך החינוך וויאזוי אויסצולערנען זיין מיינונג צו קינדער. נישט אז זיינס איז אזוי אויפגעוויזען, אבער כאטש טוט עס קיינער נישט וויי.
@ירח בן יומו האקט, מיט א מאדנע גלויבונג. צו וועלכע רעליגיע באלאנגט ער?

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון בודאפעסט: מיין הערה איז נישט געווען אלס א קשיא אויף די הנהגה פון באשעפער. נאר אויף די השתדלות בדרך הטבע וואס מ'וואלט יא געקענט טון. און די אלע בעלי רוח הקודש לאחר המעשה האבן, אדער גארנישט געזאגט פאר זייער צאן מרעיתו. אדער האבן זיי מייעץ געווען אז מ'זאלל נישט אנטלויפן. ועוד. זיי האבן געזאגט פאר זייערע עדות אז די צרות וועלכע זענען יא דא, זענען נאר אלס רעזולטאט פון זייערע חטאים עוונות ופשעים. אבער טון למעשה פאר די צרה איז געקומען האבן זיי גארנישט געטון. איז, ממילא קענען די זעלבע מענטשן נישט קומען לאחר החורבן און טייטלען מיט די פינגער און לערנען פשט פארוואס די צרות זענען געקומען.
לגבי לערנען חובות הלבבות שער הביטחון מיט קליינע קינדער פון זיבן יאר איז נישט אזוי געפערליך ווי לערנען קב הישר און ראשית חכמה מיט אכט יעריגע קינדער, וועלכע גייען אהיים ביינאכט און חלומ'ען שרעקליכע חלומות פון מלאכי חבלה וועלכע ווארפן ארום די מענטש אין כף הקלע אזוי ווי א באלל (אזוי האט מיין רבי אין קלאס דאס מסביר געווען.) ס'הייסט די מלאכי חבלה האבן נישט קיין בעסערע ענטערטעינמענט ווי צו שפיללן באלל מיט א מענטש. היינטיגע צייטן וואלט מען אזא רבי געפייערט אין די ערשטע 5 מינוט וואס ער לערנט אזעלכע זאכן מיט קליינע קינדער...!

[תורה ומדע]

פשוט. עס איז נישט געווען ווי צו אנטלויפען. קיין רוסלאנד איז בכלל נישטברור געווען אז מען וועט דארט לעקען האניג אונטערן קומאניסט. קיין אונגארען האט גארנישט געהאלפען אין די ענדע. אין א"י איז מען געשטארבען פאר הונגער דריי מאהל א טאג און מען האט נישט געקענט באקומען א סערטיפיקאט פון די סוכנות. קיין אמעריקע, מען לאזט נישט אריין.. און בכלל, קען מען דען הייסען 10 מיליאן מענשען ובתוכם אנשים נשים וטף אנטלויפען. ווי? וויאזוי? נישטא קיין געלט, עראפלאנען, שיפען, עסען, טרינקען, און מעדעצינען. עס איז קאלט , הייס, און ביטער אויף די וועלט . דער וואס האט א טענה אויף די מנהיגים פון יענע צייט איז פשוט מיסאינפארמירט.

[berlbalaguleh]

תורה ומדע: די נקודה איז, נישט פארוואס די רבנים ומנהיגים זענען נישט אויפגעקומען מיט עפעס אן עצה. נאר פארוואס זיי האבן בכלל נישט גערעדט דערפון. נישט גענומען דעם מצב מיט אן ערנסטקייט. ווען מ'מאכט ווען גרויסע אסיפות, און מ'פארשט נאך גרונטליך דעם מצב, וואלט מען לכה"פ געקומען צו די ריכטיגע מסקנא. אבער די רבנים ומנהיגים פון יענע תקופה האבן אדער גארנישט גערעדט פון דעם מצב. אדער גאר בארואיגט דעם עולם און געזאגט אז א יעדער קען רואיג אנגיין מיט זייער לעבן. און אז דער שווערער מצב איז נאר צייטווייליג. און אפילו דער איצטיגער, שווערער מצב איז אויכעט נאר וועגן די חטאים פונ'ם דור...!
און די זעלבע רבנים ומנהיגים, וועלכע האבן זיך אליינס יא געראטעוועט, קומען נאך די מלחמה און די דעפארטאציעס און פארניכטונגען פון די אידישע קהילות אין אייראפע און לערנען פשט לאחר המעשה פארוואס דער חורבן איז געקומען אויף כלל ישראל. לפענ"ד, האבן זיי נישט קיין רעכט צו מוסר'ן דעם עולם. ווייל זיי האבן פארפאסט א געלעגנהייט פון הצלת עם ישראל. און זיי זאללן כאטש מודה זיין על האמת...!

[התם ומתמם עם תמימים]

תורה ומדע: די נקודה איז, נישט פארוואס די רבנים ומנהיגים זענען נישט אויפגעקומען מיט עפעס אן עצה. נאר פארוואס זיי האבן בכלל נישט גערעדט דערפון. נישט גענומען דעם מצב מיט אן ערנסטקייט. ווען מ'מאכט ווען גרויסע אסיפות, און מ'פארשט נאך גרונטליך דעם מצב, וואלט מען לכה"פ געקומען צו די ריכטיגע מסקנא. אבער די רבנים ומנהיגים פון יענע תקופה האבן אדער גארנישט גערעדט פון דעם מצב. אדער גאר בארואיגט דעם עולם און געזאגט אז א יעדער קען רואיג אנגיין מיט זייער לעבן. און אז דער שווערער מצב איז נאר צייטווייליג. און אפילו דער איצטיגער, שווערער מצב איז אויכעט נאר וועגן די חטאים פונ'ם דור...!
און די זעלבע רבנים ומנהיגים, וועלכע האבן זיך אליינס יא געראטעוועט, קומען נאך די מלחמה און די דעפארטאציעס און פארניכטונגען פון די אידישע קהילות אין אייראפע און לערנען פשט לאחר המעשה פארוואס דער חורבן איז געקומען אויף כלל ישראל. לפענ"ד, האבן זיי נישט קיין רעכט צו מוסר'ן דעם עולם. ווייל זיי האבן פארפאסט א געלעגנהייט פון הצלת עם ישראל. און זיי זאללן כאטש מודה זיין על האמת...!

אויב דאס איז אינגאנצן אייערע פראבלעם, איז לאמיר מגלה זיין א סוד וואס אלע בעלזער'ס חברה ווייסן דערפון, אז מען האט שוין געזעהן ביי די בעלזער רב זצ''ל עטליכע יארן בעפאר די מלחמה אז א שווערע גזירה גייט קומען אויף די יודישע קינדער אין ער האט שווער געארבעט, אין פארארבע'ט מעשים צו מבטל זיין די שרעקליכע גזירה, עס איז דא א געוואלד מיט מעשיות דערפין אין איך גלייב אז אין זייערע גליון אור הצפון איז שוין געוועהן באשריבן דערפון .... אין מסתמא אויך אין די עתיקות אדער אור לנתבתי אין נאך פארשידענע גליונות......

עכ''פ האב איך געהערט פין 'נאראלער רב זצ''ל' אליינס. אז שטיק צייט פאר די מלחמה איז א בעלזער יושב אדורך געפארן זיין שטעטל 'נאראל' האט ער איהם געפרעגט וואס איז נייעס אין בעלז אין וואס זאגט מען דארט בנוגע אויב גייט זיין א מלחמה אדער נישט, האט ער געזאגט אז פין דעם רב האט ער אליינ'ס פארשטאנען אז א ביטערע מלחמה גייט יא קומען, ווייל עפעס א שבת אין יענע תקופה - זייערדיג א מקורב געוועהן אין שטוב פין בעלזער רב - אין א פרייטיג צו נאכט'ס אין שטוב האט ער געזעהן ווי די בעלזער רב לויפט ארום אין שטוב אין זיך געדרייט ווי א פאדעם ארום דער טיש, מיט א געוואלדיגע שנעלקייט א לאנגע צייט, ווען זיין מויל מירמעלט ער ארויס תפילות אין קרעכצן, נאך א שיינע שטיק צייט האט ער פלוצלונג געגעבן א שטעל אפ אויף א שטארקע אופן אין זיך שטארק צוקרעכטץ אין געגעבן א זאג עס איז פארפאלן איך האב געמיינט אז איך האב אויפגעטוהן.. אין פארקלאפט ביידע הענט מיט א מורא'דיגע צובראכנקייט...
האט דער יושב געזאגט פאר די נאראלער רב אז ממילא האב איך געזעהן אין פארשטאנען אז עס גייט קלאר יא קומען א מלחמה וכו'.......
אין דער לעצטע יאר בעפאר די מלחמה האט ער אויך עפעס אויס געדריקט אז ביי די ערשטע וועלט מלחמה איז נאך געוועהן ווי צו אנטלויפן קיין אונגארן אבער ווי וועט מען יעצט קענען אנטלויפן..

מסתמא איז דא נאך אזעלכע זאכן פין די בעלזער רב, אבער איך האב דא געברענגט פין א מקור'יגע מקור דער נאראלער רב זצ''ל א סיפר וואס זאגט אסאך ..

זייטס מיר אלע געזונט...

[berlbalaguleh]

התם ומתמם עם תמימים: איך האב דאך אויסדרוקליך געזאגט אז איך שרייב נישט קיין נעמען. ס'זענען דאך געווען אנדערע גדולי ישראל...פארוואס האבן זיי נישט קלאר ארויסגעזאגט פאר זייער עולם אז ס'גייען קומען שרעקליכע צרות והשמדות אויף כלל ישראל...?!
אן ענליכע מעשה וואס דו פארציילסט האב איך געהערט אויפ'ן חפץ חיים. אז ער האט זיך אמאל פארשפארט אין זיין שטוב פאר לאנגע שעות. ווען ער איז ארויסגעקומען צו עולם, האט ער געזאגט בערך אזוי...פארפאלן. איך האב פרובירט, אבער ס'נישט געגאנגען...!
אויך אויפ'ן שינאווער רב ווערט פארציילט אן ענליכע מעשה. אז אמאל אין א ליל ששי נאך חצות, ווען דער עולם איז געשטאנען אין ביהמ"ד און געשמועסט אין די וועלט אריין. איז ער ארויסגעקומען פון זיין צימער און ר'האט געזאגט...רבותי. זאגטס תהילים, ווייל ס'איז יעצט געבוירן געווארן א גרויסער רשע וואס אויב ער וועט בלייבן לעבן וועט ח"ו זיין גרויסע גזירות אויף כלל ישראל...!
אבער איך האב גערעדט פון מנהיגי ישראל וועלכע האבן געלעבט בשעת די צרות און מלחמות האבן זיך שוין אנגעהויבן אין פוילן און אנדערע פלעצער. און זיי האבן אליינס מיטגעלעבט די אלע שווערע גזירות, האבן זיי נישט געגעבן קיין קלארע הדרכה פאר זייערע קהילות...!

[תורה ומדע]

אנשולדיגטס מיר ר' בערל , אבער איהר רעדט הוילער נער'ישקייטען. ווי געשריבען פריער האבען די רבנים נישט געזעהן אן עצה בדרך הטבע פאר די מאסען עולם. קיין פאליטישע קראפט האבען זיי נישט פארמאגט, געלדט אוודאי נישט, מיטלען צו אנטלויפען אויך נישט. עס איז נישט געווען קיין עצה אדער תבונה נגד דער געפערליכער נאצישע שטן וואס איבער גענומען די וועלט.
וואס יא, מיר מוזען געבען קרעדיט און אסאך הכרת הטוב פאר די גדולים וואס נאכן קריג האבען זיי צובראכענערהייט צוריק אויף געשטעלט א געזעלשאפט פון גארנישט און נאך ארגער.

[תורה ומדע]

זאת ועוד. אויב עס געפונט זיך נישט אן עצה. איז נישט כדאי איבער צושרעקען דעם עולם אז מען וועט זיי אלע רצח'נען קאלט בלוטיגערהייט אפילו ןןען עס איז 100% ברור דעם סוף. דא איז עס נישט געווען ברור ביז טיעף אריין אין 1943 כידוע.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

היכחיש החי את החי? דער בילגורייא רב'ס דרשה פאר'ן אוועק פארען איז דאך געדרוקט געווארען און ברייט פארשפרייט אויפ'ן אינטערנעט. די בעלזער נגידים פראבירען אפצוקויפען יעדער אריגינעלע קאפי, אבער דער פי.די.ף. קען מען לייכט טרעפען. אין די לעצטע שטיק צייט האלטען די בעלזערס אז מ'קען שוין טוישען די היסטאריא און פארקויפען דער עולם אז דער בעלזער רב האט גאר געהייסען אנטלויפען. א שרד די פראפאגאנדא מאשין האט אזוי שטארק געארבעט, אז נאך פאר די דייטש איז אריין אין אונגארן האט מען שוין מזכה געווען דער עולם מיט דער הערליכע פשט אין וירא מנוחה כי טוב (מנוחה מיינט דער רואיגע לעבען אין אונגארן).

אדרבה ווי קען מען דאס שאפן

איך האב עס געזוכט אביסל און געטראפען צו קויפען דא. ס'איז שוין פארקויפט דארט פאר $1330 אבער מ'זעט וואס ס'טוט זיך. ווייטער טרעף איך עס נאך נישט. איך האב עס ערגעץ אויף מיין קאמפיוטער

[אברך משי]

אנטשולדיגט מיר אז כ'בין אנגעקומען אביסל שפעט אין די דוסקאסיע, אבער לדעתי איז @שש משזר אינגאנצן נישט גערעכט מיט זיינע הוכחות און קשיות, און איז במחילת כבוד תורתו אביסל געשלאגן געווארן אין די נושא מיט א "דיעה קדומה" קעגן א צדיק וקדוש מאיזה סיבה שיהי' און ער קען נישט פטור דערפון, נאר אנשטאט דעם זעט ער אלעס מיט די טונקעלע ברילן זיינע.

בפרט די מעשה ווי דער בעלזער רב האט זיך אונטערגעבויגן אונטערן בעט צו זען אויב מ'הערט עם נישט אונטער, ווי כמה חברים האבן שוין דא ערווענט איז עס אינגאנצן נישט שווער. ואען ואוסיף אז כ'האב אמאל געהערט פון א עלטערע איד וואס האט געוואוסט אסאך, אז ס'דארט געווען היבש פאליטיק בנוגע צו ראטעווען די רעביצין, ס'קוקט אויס אז יעדער זיץ אויפן וואגן אדער אויפן באן איז געווען געמאסטן און געוואויגן דורך פארשידענע מענטשן מיט פארשידענע אינטערעסן, און זיי האבן פארשטאנען אז גבאים און/אדער די ברודערס קומען פריער איידער די רעביצין מיט אנדערע בני המשפחה. וממילא קשיא מעיקרא ליתא.

ועוד וואס כ'פארשטיי נישט, אז אן ערליכע איד ווערט אינגאנצן נישט געמאסטן לויט זיין 'אישיות' און זיין פערזענליכקייט. אפילו לטענת שש וכל הנלוים אליו, נעמט דאס אלעס נישט אוועק אפי' כמלא נימא פון אלע מדריגות און קדושה זיינע. פאקט בלייבט פאקט אז דער איד האט כמעט גארנישט געגעסן און געטרינקן, און איז כמעט נישט געשלאפן, האט געפירט מיט התנהגות פון א מלאך אלקים (אפי' נאכן אוועקשניידן פופציג פראצענט בתור גוזמאות, בלייבסטו נאך אלץ איבער מיט א ערנסטע פעקל קדושה און צדקות וואס ווייניג קענען זיך פארמעסטן מיט דעם אין די לעצטע צוויי הונדרעט יאר לכאורה) אין פאקט האט ער געוויזן מופתים און איז געווען א זעלטענע פועל ישועות, ליב געהאט יעדער איד מיט א רחמנות שאין לשער וכו' וכו' איך קען נישט אלע סיפורים, כ'בין שוואך אין די נושא. און אלע זייטיגע גשמיות'דיגע און אישיות'דיגע חסרונות מאכן נישט אויס אפילו איין טראפ אין דעם. לשיטתך, מיינסטו דען אז אמשינאווער רבי אין אר"י האט נישט געוויסע אישית'דיגע חסרונות, ווען ער וואלט געווען טויזנט פראעצנט מסודר ווי נארמאלע מענטשן וואלט ער דען געפירט אזא סדר היום? אלא מאי, די קלייניקייטן מאכן נישט אויס ווען מ'רעדט פון אזא אדם השלם און א אדם גדול א צדיק און עובד ה'.

און אויף די קשיא פארוואס ער האט נישט געהייסן אנטלויפן ביי די מלחמה, זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן, און כ'פארשטיי נישט די מסקנה און די "אלא מאי" וואס מ'וויל בכלל ארויסדרינגן פון דעם.

[שש משזר]

אנטשולדיגט מיר אז כ'בין אנגעקומען אביסל שפעט אין די דוסקאסיע, אבער לדעתי איז @שש משזר אינגאנצן נישט גערעכט מיט זיינע הוכחות און קשיות, און איז במחילת כבוד תורתו אביסל געשלאגן געווארן אין די נושא מיט א "דיעה קדומה" קעגן א צדיק וקדוש מאיזה סיבה שיהי' און ער קען נישט פטור דערפון, נאר אנשטאט דעם זעט ער אלעס מיט די טונקעלע ברילן זיינע.

ועוד וואס כ'פארשטיי נישט, אז אן ערליכע איד ווערט אינגאנצן נישט געמאסטן לויט זיין 'אישיות' און זיין פערזענליכקייט. אפילו לטענת שש וכל הנלוים אליו,

זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן.

איך הייב אן פון דארט וואו דו ביזט מסיים.

לגוף טענותיך ודברי סרק שלך, זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן. דו זאגסט דיין הרהורי הלב, און איך זאג מיינע. א שאד די וויכוח און צייט. איך וויל יך יא באציען צו צוויי זייטיגע נקודות.


1. 'לטענת שש וכל הנלוים אליו'. איך האב נישט קיין טענות, און איך האב אוודאי נישט קיין 'נלוים אליו'. איך בין נישט קיין אגיטירער, און איך האב נישט אנגעהויבן די דיסקוסיע, און עד היום האב איך נישט קיין עמטליכע מהלך. איך בין פון די 'נלוים' פון מענטשן וואס האבן זיך געוואגט צו מאכן לעכער אין אן אפיציעל 'גאנצע' נקודה.

2. דאס וואס דו זאגסט אז כמדומה בין איך לקוי מיט דעות מוקדמות, איז א טיפיקל JOKER קארטל, וואס זאגט גארנישט חוץ פון 'דו האסט תאוות ממילא ביזטו אן אפיקורס'. כי כי כי. גאונות ממש. פאקטיש אבער, האב איך נישט געהאט קיין שום דעה מוקדמה אויפן בעלזער רב, און אויב עפעס איז פארקערט - כ'האב אלץ געגלייבט אלע מופתים און צדקות און מלאך פערזענליכקייט זיינע, ביז כ'האב אנגעהויבן זיך ספיקא'נען אויף די 'דעה מוקדמה', און כ'בין שוין נישט אזוי זיכער דערין.

ווידער דו, ביזט זיכער געשלאגן אדאנק דיינע דעות מוקדמות, אז דו קענסט נישט פירן קיין דיסקוסיע ווי א מענטש, און אנשטאט אדורכטון די נושא ווי א מענטש, לויפסטו אוועק צו באקוועמע ווינקלען, וואו דו שלעפסט ארויס joker קארטלעך כאוות נפשך, אנשטאט דיעלן מיט די קשיות.


אבער לאז געמאך, ס'איז א שאד די וויכוח. כ'בין נאר געקומען אויסקלארן די צוויי נקודות.

[mevakesh]

אנטשולדיגט מיר אז כ'בין אנגעקומען אביסל שפעט אין די דוסקאסיע, אבער לדעתי איז @שש משזר אינגאנצן נישט גערעכט מיט זיינע הוכחות און קשיות, און איז במחילת כבוד תורתו אביסל געשלאגן געווארן אין די נושא מיט א "דיעה קדומה" קעגן א צדיק וקדוש מאיזה סיבה שיהי' און ער קען נישט פטור דערפון, נאר אנשטאט דעם זעט ער אלעס מיט די טונקעלע ברילן זיינע.

ועוד וואס כ'פארשטיי נישט, אז אן ערליכע איד ווערט אינגאנצן נישט געמאסטן לויט זיין 'אישיות' און זיין פערזענליכקייט. אפילו לטענת שש וכל הנלוים אליו,

זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן.

איך הייב אן פון דארט וואו דו ביזט מסיים.

לגוף טענותיך ודברי סרק שלך, זע איך אפילו נישט פאר וויכטיג צו רעאגירן. דו זאגסט דיין הרהורי הלב, און איך זאג מיינע. א שאד די וויכוח און צייט. איך וויל יך יא באציען צו צוויי זייטיגע נקודות.


1. 'לטענת שש וכל הנלוים אליו'. איך האב נישט קיין טענות, און איך האב אוודאי נישט קיין 'נלוים אליו'. איך בין נישט קיין אגיטירער, און איך האב נישט אנגעהויבן די דיסקוסיע, און עד היום האב איך נישט קיין עמטליכע מהלך. איך בין פון די 'נלוים' פון מענטשן וואס האבן זיך געוואגט צו מאכן לעכער אין אן אפיציעל 'גאנצע' נקודה.

2. דאס וואס דו זאגסט אז כמדומה בין איך לקוי מיט דעות מוקדמות, איז א טיפיקל JOKER קארטל, וואס זאגט גארנישט חוץ פון 'דו האסט תאוות ממילא ביזטו אן אפיקורס'. כי כי כי. גאונות ממש. פאקטיש אבער, האב איך נישט געהאט קיין שום דעה מוקדמה אויפן בעלזער רב, און אויב עפעס איז פארקערט - כ'האב אלץ געגלייבט אלע מופתים און צדקות און מלאך פערזענליכקייט זיינע, ביז כ'האב אנגעהויבן זיך ספיקא'נען אויף די 'דעה מוקדמה', און כ'בין שוין נישט אזוי זיכער דערין.

ווידער דו, ביזט זיכער געשלאגן אדאנק דיינע דעות מוקדמות, אז דו קענסט נישט פירן קיין דיסקוסיע ווי א מענטש, און אנשטאט אדורכטון די נושא ווי א מענטש, לויפסטו אוועק צו באקוועמע ווינקלען, וואו דו שלעפסט ארויס joker קארטלעך כאוות נפשך, אנשטאט דיעלן מיט די קשיות.


אבער לאז געמאך, ס'איז א שאד די וויכוח. כ'בין נאר געקומען אויסקלארן די צוויי נקודות.

שש איך בין גראדע נענטער צו דיין דיעה ווי צו אברךס אבער איך מיין אז מען קען זיך טענהן אויף מער א רעספעקירענדע טון

[דולה ומשקה]

נאך דער פטירה פון בעלזא רב, איז געווארען אויף איהם ארויף געלייגט כאילו ער איז געוועהן "מלאך" א 'מלאך אלקים'...

דער בריסקע רב הגרי"ז זצ"ל וועלעכע האט נישט געקענט דערליידען קיין אויסגעלופטערטע גוזמאות צוליב זיין געוואלדיגע אמת, [בפרט אויף חסידישע רבי'ס...] האט רעאגירט: דו, איך און זיי האבן נישט קיין השגה וואס דאס איז א מלאך, אבער איין זאך איז הכל מודים אז א "אינו מן הברואים" איז ער זיכער געוועהן...

שארף!!

[berlbalaguleh]

.

[ריכטיג]

אחר בקשת מחילה מכבוד ר' בערל וועל איך דיר פרעגן ולטעמיך, אויב טענה'סטו אויפן גרי"ז פארן זיך אויסדרוקן אזוי אויפן בעלזער רב, פון וואנעט נעמסטו דעם ביליגן שפראך אויף א איד א ת"ח ממובחרי תלמידי הגר"ח מבריסק וידיד נפש להגאונים ר' ברוך בער ור' אלחנן וועלכער האט אויפגעשטעלט א שיינע פאר תלמידים יראים ושלמים על אדמת אמעריקע, בלויז פאר דעם איינעם סיבה ווייל ס'שמעקט דיר נישט א געוויסע פאליטיק וואס ער האט געהאט מיט א רבי'ן וואס דו האסט מחליט געווען אז ראחד"ל איז נישט געווען דער בר הכי זיך צו דינגען מיט איהם? (אדער סתם אזוי ווייל דו האסט געלייענט זיינע בריוון און ס'איז נישט געווען דיין גלאז טיי...) נישט איך און נישט דו, און לכאורה קיינער, ווייסן נישט וואס דארט איז באמת פארגעקומען. חזור בך.

[שמעון וואלף]

ס'איז באקאנט די אלע מעשה'לעך ווי די בעלזע רב האט נישט געלאזט רעדן אויף קיין שום איד אפילו א מחלל שבת, נאר האט אלץ פראבירט צו מלמד זכות זיין. איך ווייס נישט צו פאר די מלחמה איז אויך אזוי געווען, (די מעשיות וואס מ'דערציילט איז ווען ער איז געווען אין א"י).
עכ"פ, אויף יעדן האט ער געקענט טרעפן א לימוד זכות, זאל זיין מחללי שבת, בועלי נידות צו אוכלי נבלות וטריפות אבער ווען סאטמאר רב האט געהאלטן די באקאנטע דרשה אין ירושלים וואס מאנכע האבן געזעהן ווי א פגיעה אין בעלזע רב, איז ער אינגאנצן ארויס פון די כלים און געהאט א הקפדה אויף יעדער וואס איז דארט געווען טאמער קומט מען אים נישט איבערבעטן.

היאך יתקיימו שניהם?

נאר וואס דען? ס'האבן זיך געדרייט ארום אים שקצים וואס האבן פארקויפט שקרים וכזבים און געארבעט אנצומאכן א שטינק און באשמוצן די סאטמאר רב פאר'ן חטא פון זיך נישט מכניע זיין פאר'ן בעלזער רב. האבן זיי קודם פארדרייט זיינע ווערטער און פארקויפט אז ער האט געזאגט אז ר' אהרעלע האט געמאכט די עגל. נאכדעם האבן זיי ארויסגעלאזט א שמועה אז ס'איז דא א גרויסע הקפדה און מ'מוז גיין איבערבעטן און פאר'ן בעלזער רב האבן זיי פארקויפט עפעס א באבע מעשה פארוואס דער עולם קומט איבערבעטן

[שלום שטיסל]

ס'האבן זיך געדרייט ארום אים שקצים וואס האבן פארקויפט שקרים וכזבים און געארבעט אנצומאכן א שטינק און באשמוצן די סאטמאר רב פאר'ן חטא פון זיך נישט מכניע זיין פאר'ן בעלזער רב. האבן זיי קודם פארדרייט זיינע ווערטער און פארקויפט אז ער האט געזאגט אז ר' אהרעלע האט געמאכט די עגל. נאכדעם האבן זיי ארויסגעלאזט א שמועה אז ס'איז דא א גרויסע הקפדה און מ'מוז גיין איבערבעטן און פאר'ן בעלזער רב האבן זיי פארקויפט עפעס א באבע מעשה פארוואס דער עולם קומט איבערבעטן

רבי ישראל וועלץ ראב״ד בודאפעסט פלעגט דעמאלטס יעדן טאג לערנען צו סתם פארברענגן מיט בעלזא רב, נאך דעם שבת האט אים בעלזא רב האט פארציילט וואס סאטמאר רב רעדט אלץ צוזאם אויף אים, וביניהם גאר שמוציגע זאכן וואס איז ממש א בושה נאכצוזאגן, רבי ישראל האט אים פרובירט מסביר צו זיין אז ס׳איז נישט אמת אבער בעלזא רב האט אים נישט געוואלט גלייבן, ביז בעלזא רב האט מסכים געווען אז אויב סאטמאר רב וועט שיקן צוויי אידן אים זאגן אז ס׳איז נישט אמת דאן וועט ער עס אנעמען, רבי ישראל האט געשיקט זיין זון (דאכט זיך מיר אז די נאמען איז נחמן) צו סאטמאר רב׳ס אכסניה אבער קיינער האט נישט געוואלט גיין צו בעלזא רב, (שמעתי פון איינעם פון די דעמאלטס׳דיגע שטוב מענטשן אז מ׳האט מורא געהאט) האט סאטמאר רב געזאגט אז ער מאכט דעם נחמן מיט זיין פאטער אלץ א שליח, ווען רבי ישראל איז אנגעקומען צו בעלזא רב אין א אנדערע צייט ווי געווענדליך צוזאמען מיט זיין זון האבן די גבאים דערשמעקט וואס דא גייט פאר און מ׳האט זיי געמאכט ווארטן פאר איבער דריי שעה, ווען דער זון האט אנגעהויבן פארפירן אז זיין פאטער האט אלץ געקענט אריינגיין צו בעלזא רב ווען ער האט נאר געוואלט און פארוואס זאל מען אים יעצט מאכן ווארטן אן קיין סיבה, האבן זיי אים דערלאנגט א פראסק און ארויסגעווארפן צוזאמען מיט זיין פאטער, און דעמאלטס האט זיך אויך גענדיגט זיין חברותא׳שאפט מיט בעלזא רב. (געהערט פון איינעם וואס הרב וועלץ האט אים עס פארציילט)

[berlbalaguleh]

שמעון וואלף: קודם וויל איך קלאר מאכן א וועלט'ס טעות. לו יצוייר אז די סאטמאר'ע רב האט געזאגט דעם אויסדרוק אז..."אהרן האט אויך געמאכט דעם עגל"...האט ער בשום פנים ואופן נישט מכוון געווען אויף בעלזא'ער רב. כאטש ער הייסט אויך אהרן. ער האט נאר גענוצט דעם אויסדרוק צו ווייזן אז א מנהיג קען זיך אויך אמאל טועה זיין. און דאס איז גארנישט קובע אויף א געוויסן מענטש...!

[berlbalaguleh]

אחר בקשת מחילה מכבוד ר' בערל וועל איך דיר פרעגן ולטעמיך, אויב טענה'סטו אויפן גרי"ז פארן זיך אויסדרוקן אזוי אויפן בעלזער רב, פון וואנעט נעמסטו דעם ביליגן שפראך אויף א איד א ת"ח ממובחרי תלמידי הגר"ח מבריסק וידיד נפש להגאונים ר' ברוך בער ור' אלחנן וועלכער האט אויפגעשטעלט א שיינע פאר תלמידים יראים ושלמים על אדמת אמעריקע, בלויז פאר דעם איינעם סיבה ווייל ס'שמעקט דיר נישט א געוויסע פאליטיק וואס ער האט געהאט מיט א רבי'ן וואס דו האסט מחליט געווען אז ראחד"ל איז נישט געווען דער בר הכי זיך צו דינגען מיט איהם? (אדער סתם אזוי ווייל דו האסט געלייענט זיינע בריוון און ס'איז נישט געווען דיין גלאז טיי...) נישט איך און נישט דו, און לכאורה קיינער, ווייסן נישט וואס דארט איז באמת פארגעקומען. חזור בך.

ריכטיג: דו זאגסט טאקע א פאר שטארקע נקודות. נאר די זאך וואס האט מיך ארויסגענומען פון די כלים איז, אז איך האב א סאך געליינט איבער די מסירת נפש ממש און די אומגעהויערע ייסורים וואס דער מהריי"ץ איז אדורכגעגאנגען אין קאמוניסטישן רוסלאנד כדי אויפצוהאלטן תלמודי תורה פאר אידישע קינדער און מקוואות טהרה. כאטש די יעווסעקעס, ימ"ש. די אידישע אפטיילונג פון די קאמוניסטישע פארטיי, וועלכע זענען געווען אויסגעשטאט און האבן געארבעט מיט איין ציעל. אונטערצוברענגען אידישקייט און אויסהרג'נען א יעדן איינעם וואס ארבעט לטובת קיום התורה והמצוות. זיי האבן איהם צו ערשט געווארנט מיט גוטן אז ער זאלל אויפהערן מיט זיינע פעולות. נאכדעם האבן זיי איהם ארעסטירט און געפייניגט. אויך געסטראשעט מיט'ן לעבן. און ער האט זיך גארנישט דערשראקן פון זיי. און ווען זיי האבן אים געפרעגט אויב ער גייט ווייטער אנגיין מיט זיינע פעולות האט ער זיי אפן געזאגט אז יא. און דער הויפט פון די לענינגראד'ער טשעקא/נ.ק.וו.ד. האט איהם אפן געסטראשעט מיט א ביקס אז ער גייט איהם שיסן. האט ער זיך בכלל נישט געמאכט צו טון פון איהם. ולא קם ולא זע ממנו. איז געקומען דער מלאך און האט איהם באוואשן (דא אין אמעריקע.) כאחד הרקים. דאס האט מיר זיייער שטארק וויי געטון. איינער וויל זיך אפטיילן פון א געויסן רבי'ן אדער חסידות, קען ער עס טון בדרך כבוד. נאר נישט מבטל זיין דעם גאנצן מענטש. כאילו ער איז א פראסטער יונג פון די גאס. אויך האט דער מהריי"ץ געהאט גרויס צער פון זיין טאכטער חי' מושקא. לעומת די אנדערע טאכטער חנה, וועלכע איז געווען אן ערליך מיידל. ווייל חי' מושקא איז געווען א סטודענטקע אין לענינגראד'ער אוניווערזיטעט. און זי האט זיך דארט באקענט מיט איהר שפעטעריגן מאן ר' מנחם מענדל שניאורסאן. און דער מהריי"ץ איז געווען זיייער שטארק צופרידן מיט דעם מצב. ווייל ער האט זי געראטעוועט פון פארפאללן ווערן אין שאול תחתית. וד"ל. זי האט אפילו אונטער איהר חופה גערייכערט ציגארעטלעך...! אויך איז זי נאך די חתונה נישט געגאנגען צוגעדעקט די האר ווי אן ערליכע אידישע טאכטער דארף צו גיין. ס'איז דא פיקטשערס ווי אפילו אויף איהר עלטער גייט זי מיט א האלב אויפגעדעקטן קאפ...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וואס פעלט יעצט אויס צו באוואשען חיה מושקא? זי האט אויך געהאלפען דער מלאך אין זיין טעטען?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[בן אדם]

ר' בערל, פריי דיך אז דו האסט נישט געוואוינט אין דעם זעלבן לאנד און דער זעלבער צייט פון חיה מושקא'ן ווייל דו ווייסט נישט צו וואלסט געווען אזוי ווי איר אדער נאך ערגער.

[איש חזון]

נאך דער פטירה פון בעלזא רב, איז געווארען אויף איהם ארויף געלייגט כאילו ער איז געוועהן "מלאך" א 'מלאך אלקים'...

דער בריסקע רב הגרי"ז זצ"ל וועלעכע האט נישט געקענט דערליידען קיין אויסגעלופטערטע גוזמאות צוליב זיין געוואלדיגע אמת, [בפרט אויף חסידישע רבי'ס...] האט רעאגירט: דו, איך און זיי האבן נישט קיין השגה וואס דאס איז א מלאך, אבער איין זאך איז הכל מודים אז א "אינו מן הברואים" איז ער זיכער געוועהן...

שארף!!

דער בעלזער רב שליט"א האט געזאגט דאס זעלבע ביים יארצייט כ''א אב תשע''ו.