כח הגמרא

[עוקר הרים]

סדא א שטוינענדע אור החיים הק' איבער דעם נושא, וואס לפענ"ד פארענטפערט עס אסאך קשיות, (הגם סמאכט קשיות אויך)

ער טענה'ט אז חז"ל ארבעט פונקט פארקערט ווי מיר מיינען,
מיר מיינען אז נאך קבלת התורה מסיני איז אלעס געווען סתום
און חז"ל בחכמתו האבן דיסייפערט די קאודס פון די תורה דורך די שלש עשרה מדות שהתורה נדרשת וכדומה,
זאגט ער לא הי' דברים מעולם,
כלל ישראל האט שוין אלעס געוויסט בעפאר, זיי האבן מקבל געווען מסיני כל פרטי התורה,
ממש אלעס, זיי האבן שוין געהאט די ענד רעזאלט פון אלע הלכות,
און אזוי איז עס געגאנגען די קבלה מדור לדור ווי די ערשטע משנה אין אבות,
חז"ל'ס דשאב איז געווען צו מאכן די קאנעקשן, און טרעפן ווי אין דער תורה ליגט יעדער הלכה וואס זיי האבן שוין לאנג געוויסט,
און אלע הלכות וואס מהאט נישט געקענט אויספיגרן וויזוי עס איז משמע פון תורה שבכתב, איז געבליבן על חזקתו אלס סתם הלכה למשה מסיני,

ווען איך האב געזעהן דעם אור החיים הק' בין אין אראפגעפאלן על הרצפה, אויפן פאדלאגע, אויפן פלאר,

לפי"ז איז דער גאנצער קשיא פון דעם אשכול אפס ואין

דאס איז נישט נאר א אור החיים נאר דאס איז פשוט פשט און אלע ראשונים שרייבען אזוי... חז"ל האבען נישט געקענט לערנען פשט אין מצוות אנדערש ווי דאס וואס מהאט געטוהן ביז זייער צייטען זיי האבען נישט געקענט פארדרייען זאכען אנדערש ווי די מסורה איז געוועהן...(והפשט בזה שיש הרבה פעמים מחלקות ביניהם זה נושא אחר...)
דאס איז אבער אלס מיט מצוות וואס די תורה רעדט שוין פון די קשיא איז נאר אויף די נייע תקנות וסייגים....

ווי זאגען עס אלע ראשונים?

לאמיר צונעמען די זאך, איך ווייס נישט ווי דער אור החיים איז, אבער אין משך חכמה שטייט עס אויך, און איך וועל מסביר זיין לויט זיינע ווערטער.

פשוט ווען יעדער זאגען אז תורה שבעל פה איז געגעבען געווארען אין צוגאב צו תורה שבכתב, דאס הייסט אז תורה שבעל פה קומט מסביר זיין וואס שטייט אין תורה שבכתב. .

וואס מיינען די ווערטער אז כפשוטו איז עס געגעבען געווארען אין צוגאב צו תורה שבעל פה? ווער האט עס געגעבען? די חכמים האבען סתם געקענט אויפמאכען הסברים אנדערש ווי די מסורה איז געוועהן?
אלא מאי אז די אלע פירושים האט שוין יעדער געוויסט פון מתן תורה און זיי האבען עס נאר אריין געלייגט אין די פסוקים.....

[גאלד]

דער אוה"ח הק' איז אין פרשת תזריע, (ויקרא י"ג ל"ז)

כי הן אמת שכל דבר תורה נאמר למשה ואין חכם יכול לדעת יותר ממה שידע משה, והגם שתצרף כל דורות ישראל מיום מתן תורה עד שתמלא הארץ דעה אין חידוש שלא ידעו משה, אבל ההפרש הוא כי משה נתן לו ה' תורה שבכתב ותורה שבעל פה, והנה האדון ב"ה בחכמתו יתברך רשם בתורה שבכתב כל תורה שבעל פה שאמר למשה, אבל לא הודיע למשה כל מה שנתן לו בעל פה היכן הוא רמוז בתורה שבכתב וזו היא עבודת בני ישראל עמלי תורה ללבש ההלכות שנאמרו למשה בסיני והסודות והדרשות כלן יתנו להם מקום בתורה שבכתב, ולזה תמצא באו התנאים וחברו תורת כהנים וספרי וכו' וכל דרושתם בכתובים אינם אלא על פי ההלכות (שידעו מכבר) והלבישם בתורת ה' תמימה שבכתב, ואחריהם ועד היום זו היא עבודת הקודש בני תורה לדייק המקראות וליישבם על פי המאמרים שהם תורה שבעל פה

ווי מער איך טראכט אריין כאפ איך מיך אז סממש דברים פשוטים מאוד
די משנה אין אבות הייבט אן משה קיבל תורה מסיני ומסורה ליהושע וכו',
איז די שאלה וואס האט ער דען געדארפט איבערגעבן ספעציעל צו יהושע'ן,
סתם די פסוקים חומש פון אלע מצות? דאס איז דאך דברים שבכתב גלוי לכל,
דאס דארף דען א קבלה ומסורה? יעדער קען דאס אליין זעהן,
איז אבוויעסלי דא רעדט מען פון תורה שבעל פה,

יעצט וואס פונקטליך איז תורה שבעל פה,
איז בפשטות איז עס די פרטי הלכות, דהיינו די טויזנטער הלכות וואס מיר געפינען למשל אין רמב"ם אין שו"ע,
ווי למשל הלכות שחיטה וניקור, הלכות שבת, חושן משפט, זמנים, שיעורים, וכו'
ס'מוז דאך פשוט אזוי זיין, כלל ישראל האט דאך געמוזט somehow וויסן וויזוי זיך צו פירן ווי א איד צווישן קבלת התורה אין חז"ל,
און דאס האבן זיי געוויסט פון די קבלה פון תושב"פ וואס משה האט מקבל געווען מסיני ווי די משנה אין אבות זאגט,

יעצט ווי איך פארשטיי איז לכאורה משניות די מערסטע ענליך צו ארגינעלע תושב"פ, נישט ממש אלעס אבער אסאך,
איך געדענק איך האב אמאל געזען אדער געהערט בימי חורפי אז געוויסע פרקי משניות איז ארגינעל ווארט פאר ווארט מקובל ביז משה רבינו מסיני,
למשל דער פרק איזהו מקומן אין מס' זבחים, וואס האט נישט קיין מחלוקת, איז ממש ארגינעל ווארט פאר ווארט מסיני

אז מ'אבזערווירט די לשון און סיגנון פון משניות ספעציעל סדר טהרות, מס כלים, טהרות, נגעים אהלות,
שטעלט זיך ארויס א אינטערסאנטע זאך,
זייער אסאך משניות אפשר רוב, איז מציאות'ן, ער זאגט כמעט נישט קיין כללים,
למשל אזא מין טאפ איז טמא, אזא מין וואגן איז נישט טמא, א אויוון איז אזוי, א בענקל איז אזי,
איז פשט איז אזוי, לפענ"ד, די תורה האט געוואלט אונז זאל מיר רעקאנסיילן די אלע מציאות'ן אין אויספיגרן די כללים,
איינמאל אונז פיגור מיר אויס די כללים איז דער נעקסטער סטעפ איז ווי אין תורה שבכתב ליגן די כללים,
די שקלא וטריא פון גמרא טוהט ממש דאס, ווי אויך שפעטער די בעלי תוספות און שפעטער בכל הדורות עד היום הזה, צו גריבלען טיפער אלעס איז פשוט'ע לאגיק פן רעקאנסיילן תושב"פ וואס זענען בעיקר געבויט אויף טויזנטער מציאות'ן,

יעצט אזוי, די משניות דעקט נישט ממש יעדער איינציגער מציאות שבעולם, וואס איז געווען און וועט זיין לעולם ועד,
דאס איז דאך אין לדבר סוף און עס פעהלט עכט נישט אויס,
ער דעקט נאר פונקטליך וויפיל עס פעהלט זיך אויס צו כאפן די כללים,
דאס מיינט צו זאגן אז יעדער משנה האט א חידוש וואס שיקט א הינט צו ארויסהאבן די ריכטיגע כלל,

יעצט דורכאויס די פראצעדור פון אויספיגרן די כללים האבן פארשידענע חכמים זייער שכל געפירט צו אנדערע סברות סיי פון כללים און סיי וויזוי צו דרשנ'ן פון די פסוקים,
צוליב דעם איז נולד געווארן מחלוקת'ן, איבער הלכות פון מציאות'ן וואס האט נישט געהאט קיין קבלה מסיני, יעדער תנא האט זייער שכל אנדערש געפירט צו אנדערע מסקנות,

היוצא לנו מזה, די אלע טויזענטער הלכות וואס מיר ווייסן היינט איז איינע פון די 3

1, גראד מקובל מסיני אן קיין סברה, הללממס"נ
2, אויך גראד מקובל מסיני אבער מלובש אין תורה שבכתב, כפי האור החיים הק'
3, א מציאות וואס לפי חז"ל פאלט אונטער א כלל אויספארמירט פון אנדערע מציאות'ן וואס איז מקובל מסיני

נאכדעם איז דא אינגאנצן איין אנדערע ענין וואס האט גארנישט מיט כל הנ"ל, וואס רופט זיך "גדרים וסייגים",
וואס לפי האמת איז משורשו אויך תורת ה' ווייל די תורה האט געהייסן און געגעבן די אטאריטעט פאר חכמי הדור, צו גוזר זיין גזירות זאל זיין א סייג לתורה,
הא גופא צו מאכן גדרים וסייגים לערנט מען ארויס פון פסוקים,
און ווי עס שיינט ארבעט עס ענליך צו די אמריקאנע כלל וואס רופט זיך precedence דהיינו אז מ'קען נישט מבטל זיין א גזירה וואס פריערדיגע חכמים האבן גוזר נאר מיט גאר שטארקע אויסנאמען,

כן נלפענ"ד נכון

[עוקר הרים]

די קשיא איז נאר אז עס איז דא זייער אסאך מחלוקות וואס איז אויף מציאות וואס איז יא אייביג געוועהן (ווי למשל רש"י און ר"ת תפילין ועוד הרבה) איז די שאלה וואס האבען זיי געטוהן פון מתן תורה ביז דעמאלס?.....

[אישתישבי]

סדא א שטוינענדע אור החיים הק' איבער דעם נושא, וואס לפענ"ד פארענטפערט עס אסאך קשיות, (הגם סמאכט קשיות אויך)

ער טענה'ט אז חז"ל ארבעט פונקט פארקערט ווי מיר מיינען,
מיר מיינען אז נאך קבלת התורה מסיני איז אלעס געווען סתום
און חז"ל בחכמתו האבן דיסייפערט די קאודס פון די תורה דורך די שלש עשרה מדות שהתורה נדרשת וכדומה,
זאגט ער לא הי' דברים מעולם,
כלל ישראל האט שוין אלעס געוויסט בעפאר, זיי האבן מקבל געווען מסיני כל פרטי התורה,
ממש אלעס, זיי האבן שוין געהאט די ענד רעזאלט פון אלע הלכות,
און אזוי איז עס געגאנגען די קבלה מדור לדור ווי די ערשטע משנה אין אבות,
חז"ל'ס דשאב איז געווען צו מאכן די קאנעקשן, און טרעפן ווי אין דער תורה ליגט יעדער הלכה וואס זיי האבן שוין לאנג געוויסט,
און אלע הלכות וואס מהאט נישט געקענט אויספיגרן וויזוי עס איז משמע פון תורה שבכתב, איז געבליבן על חזקתו אלס סתם הלכה למשה מסיני,

ווען איך האב געזעהן דעם אור החיים הק' בין אין אראפגעפאלן על הרצפה, אויפן פאדלאגע, אויפן פלאר,

לפי"ז איז דער גאנצער קשיא פון דעם אשכול אפס ואין

דאס איז נישט נאר א אור החיים נאר דאס איז פשוט פשט און אלע ראשונים שרייבען אזוי... חז"ל האבען נישט געקענט לערנען פשט אין מצוות אנדערש ווי דאס וואס מהאט געטוהן ביז זייער צייטען זיי האבען נישט געקענט פארדרייען זאכען אנדערש ווי די מסורה איז געוועהן...(והפשט בזה שיש הרבה פעמים מחלקות ביניהם זה נושא אחר...)
דאס איז אבער אלס מיט מצוות וואס די תורה רעדט שוין פון די קשיא איז נאר אויף די נייע תקנות וסייגים....

ווי זאגען עס אלע ראשונים?

לאמיר צונעמען די זאך, איך ווייס נישט ווי דער אור החיים איז, אבער אין משך חכמה שטייט עס אויך, און איך וועל מסביר זיין לויט זיינע ווערטער.

פשוט ווען יעדער זאגען אז תורה שבעל פה איז געגעבען געווארען אין צוגאב צו תורה שבכתב, דאס הייסט אז תורה שבעל פה קומט מסביר זיין וואס שטייט אין תורה שבכתב. זאגט דער משך חכמה (און אפשר דער אור החיים) אז פונקט פארקערט, קודם איז געגעבען געווארען אויף בארג סיני אלע תורה שבעל פה, און תורה שבכתב איז נישט געוועהן בשלימות (בפרט לויט דער שיטות אז תורה שבכתב פין חומש האט גענומען דורך אויס די פערציג יאר אין מדבר), און אלע הלכות פין תורה שבעל פה זענען געוועהן מרומז אין דער תורה שבכתב וואס איז דעמאלס געוועהן, און למשל אלע הלכות וואס אונז ווייסען מיר היינט אז מען לערנט זיי ארויס פין פסוקים אין סדר דברים האט מען ארויס געלערנט פין דיוקים פין פסוקים וואס איז געגעבן געווארען אויף בארג סיני. אויב אויף בארג סיני איז נאר געזאגט געווארען די עשרות הדברות איז עס פין דארט, און טאמער איז אויף בארג סיני געזאגט געווארען אלע וידבר ד' אל משה לאמור'ס, איז עס פין די פרשיות אויך, און מען האט געהאט אנדערע יסודות פין די י"ג מדות ארויסצולערנען פין די פסוקים אלעס.

איז ממילא פארקערט, אז לכתחילה איז געגעבען געווארען תורה שבעל פה, און די תורה שבכתב איז געוואקסען איבער צייט, און די רמזים וויאזוי צו טרעפען די הלכות אין תורה שבכתב האבען זיך מיטגעטוישט לפי הזמן.

ע"כ

שטייט עס אין אלע ראשונים? לכאורה נישט.

אין בזה שום חידוש עיין בהקדמת פירוש המשניות להרמב"ם ובהקדמת הרמב"ם ליד וזה פשוטו של דבר

אביסל צו לאנג די הקדמה צו קענען וויסען וואס די מיינסט.

קענסט אפשר זיך נעמען די מיה און ברענגען וואס די רעדסט?

אלץ נעמט נישט אוועק די פשוטן של דברים אז תורה שבעל פה איז א פירוש צו תורה שבכתב.

בכלל זעה איך דא א שטיקעל קינדערישקייט אז מען שרייבט דער אור החיים צו דער משך חכמה איז דער פשטות, און כאילו מען קען נישט זאגען פארקערט. אויב איז עס אזוי פשוט פארוואס שרייבט מען דערוועגען בכלל? ברענג ארויס מיט א שטארקייט מיט וואס איז עס א חידוש וואס וואלט מען געזאגט ווען נישט זיינע ווערטער.

[גאלד]

Gedorim Usyagim is not considered new mitzvah's it's to enhance and strengthen the old existing one

[כרם זית]

דער גר''א זאגט א מוראדיגע ווארט. תורה של ב''פ איז דאך איבערגעגבן געווארן מסיני. טא, פארוואס אין תשב''פ טרעפט מען מחלוקת'ן, עס וואלט דאך געדארפט זיין דברים ברורים? די תירץ איז אז די גלות'ן און צרות האבן געמאכט פארגעסן הלכות, כמש''כ הרמב''ם בהלכות שופר.

עס איז אבער דא איין פרק אין משניות, דער פינפטער אין מסכת זבחים המכונה איזהו מקומן, וועלכע פארמאגט נישט קיין שום מחלוקות, ממש כנתינתה מסיני.

זאגט דער גר''א, וועגן דעם טאקע ווערט אין פרק איזהו מקומן אנגעריפן די ווענט פון די ביהמ''ק בלשון ''קלעים'' (''לפנים מן הקלעים''), וואס לכאורה פאסט עס בכלל נישט אויף א ציגלנער וואנט? נאר וויבאלד די משנה איז דאך א חלק פון סיני, און דאן זענען די ווענט פון משכן טאקע געווען קלעים. און די משנה איז קיינמאל נישט פארגעסן געווארן, ממילא שטייט נאך די ארגינעלעם לשון.

ודפח''ח ושפתים ישק.

[גאלד]

דער גר''א זאגט א מוראדיגע ווארט. תורה של ב''פ איז דאך איבערגעגבן געווארן מסיני. טא, פארוואס אין תשב''פ טרעפט מען מחלוקת'ן, עס וואלט דאך געדארפט זיין דברים ברורים? די תירץ איז אז די גלות'ן און צרות האבן געמאכט פארגעסן הלכות, כמש''כ הרמב''ם בהלכות שופר.

עס איז אבער דא איין פרק אין משניות, דער פינפטער אין מסכת זבחים המכונה איזהו מקומן, וועלכע פארמאגט נישט קיין שום מחלוקות, ממש כנתינתה מסיני.

זאגט דער גר''א, וועגן דעם טאקע ווערט אין פרק איזהו מקומן אנגעריפן די ווענט פון די ביהמ''ק בלשון ''קלעים'' (''לפנים מן הקלעים''), וואס לכאורה פאסט עס בכלל נישט אויף א ציגלנער וואנט? נאר וויבאלד די משנה איז דאך א חלק פון סיני, און דאן זענען די ווענט פון משכן טאקע געווען קלעים. און די משנה איז קיינמאל נישט פארגעסן געווארן, ממילא שטייט נאך די ארגינעלעם לשון.

ודפח''ח ושפתים ישק.

יא, דער איזהו מקומן רעיון האב איך פריערט ערווענט, כאב נישט געוויסט אז דער מקור איז די גר"א, שכוח.

לגבי מחלוקת'ן, סאיז דא א ירושלמי וואס קוקט לכאורה אויס וואס זאגט עפעס אנדערש ווי דער גר"א,
דער ירושלמי אין אין סנהדרין פ"ד ה"ד, דארט איז עפעס משמע אז (קען זיין נאר געוויסע) הלכות האט משה מקבל געווען מסיני די דרשות לכאן ולכאן אן קיין פסק הלכה און די קבלה איז געווען אז אחרי רבים להטות וויזוי רוב חכמים העלן מחליט זיין,
קען זיין איך האב א טעות אין דעם הבנה פונעם ירושלמי?

וז"ל הירושלמי [די ארומגעקעסלט איז פון פירוש פני משה]

א"ר ינאי אילו ניתנה התורה חתוכה [פי' הפני משה: פסק הלכה בלא נטיית דעת כאן ולכאן] לא היתה לרגל עמידה [לא היה קיום לעולם דהתורה צריך שתהי' נדרשת לכאן ולכאן]. מה טעם וידבר ה' אל משה [ואמר לו כל הדינים התלוים בכל פרשה ופרשה והדרשות הנוטות לכאן ולכאן], אמר לפניו רבונו של עולם הודיעני היאך היא ההלכה, [שלא יהיה בו ספק] אמר לו [זה אי אפשר] אחרי רבים להטות [מפני שהתורה צריך שתהיה נדרשת במ"ט פנים לכאן ולכאן, ואם אני מגלה לך ההלכה שוב לא תהיה נדרשת בהרבה פנים] רבו המזכין זכו, רבו המחייבין חייבו, כדי שתהא התורה נדרשת מ"ט פנים טמא ומ"ט פנים טהור מיניין ודגל"ו. וכן הוא אומר אמרות ה' אמרות טהורות כסף צרוף בעליל לארץ מזוקק שבעתים ואומר מישרים אהבוך:

[עוקר הרים]

דער גר''א זאגט א מוראדיגע ווארט. תורה של ב''פ איז דאך איבערגעגבן געווארן מסיני. טא, פארוואס אין תשב''פ טרעפט מען מחלוקת'ן, עס וואלט דאך געדארפט זיין דברים ברורים? די תירץ איז אז די גלות'ן און צרות האבן געמאכט פארגעסן הלכות, כמש''כ הרמב''ם בהלכות שופר.

עס איז אבער דא איין פרק אין משניות, דער פינפטער אין מסכת זבחים המכונה איזהו מקומן, וועלכע פארמאגט נישט קיין שום מחלוקות, ממש כנתינתה מסיני.

זאגט דער גר''א, וועגן דעם טאקע ווערט אין פרק איזהו מקומן אנגעריפן די ווענט פון די ביהמ''ק בלשון ''קלעים'' (''לפנים מן הקלעים''), וואס לכאורה פאסט עס בכלל נישט אויף א ציגלנער וואנט? נאר וויבאלד די משנה איז דאך א חלק פון סיני, און דאן זענען די ווענט פון משכן טאקע געווען קלעים. און די משנה איז קיינמאל נישט פארגעסן געווארן, ממילא שטייט נאך די ארגינעלעם לשון.

ודפח''ח ושפתים ישק.

וואס איז די פשט אין דעם מען האט פארגעסען אסאך הלכות, און יעדע חכם איז געקומען זאגען נייע הלכות לפי וואס ער האט אפגעמאכט אן קיין שום מסורה??

[חתן בחור]

וואס איז די פשט אין דעם מען האט פארגעסען אסאך הלכות, און יעדע חכם איז געקומען זאגען נייע הלכות לפי וואס ער האט אפגעמאכט אן קיין שום מסורה??

ניין, מ׳האט אפיר גענומען חכמים וואס האבן געדענקט הלכות פון זייערע רבי׳ס און זיי האבן איבערגעגעבן לויט ווי זיי האבן געדענקט, און צוליב די וואנדערונגען האבן זיי טייל מאל נישט פונקליך געדענקט, אדער איז אריינגעפאלען מחלוקת צווישן אנדערע וואס האבן געדענקט א צווייטן מהלך. און בכלל קענסט זעהן אין משנה ס׳איז דא מחלוקת צווישן בית הלל און בית שמאי, און אנדערע בתי מדרשים און תנאים, וואס האבן געלערנט מעיקר הדין אז די הלכות זענען אנדערש.

[עוקר הרים]

וואס איז די פשט אין דעם מען האט פארגעסען אסאך הלכות, און יעדע חכם איז געקומען זאגען נייע הלכות לפי וואס ער האט אפגעמאכט אן קיין שום מסורה??

ניין, מ׳האט אפיר גענומען חכמים וואס האבן געדענקט הלכות פון זייערע רבי׳ס און זיי האבן איבערגעגעבן לויט ווי זיי האבן געדענקט, און צוליב די וואנדערונגען האבן זיי טייל מאל נישט פונקליך געדענקט, אדער איז אריינגעפאלען מחלוקת צווישן אנדערע וואס האבן געדענקט א צווייטן מהלך. און בכלל קענסט זעהן אין משנה ס׳איז דא מחלוקת צווישן בית הלל און בית שמאי, און אנדערע בתי מדרשים און תנאים, וואס האבן געלערנט מעיקר הדין אז די הלכות זענען אנדערש.

איז אויב האבען האבען זיי נישט פינקטליך געדענקט נאר בערך פארוואס האבען זיי עס איבער געזאגט און פארוואס דארף מען זיי פאלגען??
און אויב האט יעדער געדענקט אנדערש אפשר איז דער אמת גאר א דריטע מהלך וואס קיינער האט נישט געדענקט??

[גאלד]

וואס איז די פשט אין דעם מען האט פארגעסען אסאך הלכות, און יעדע חכם איז געקומען זאגען נייע הלכות לפי וואס ער האט אפגעמאכט אן קיין שום מסורה??

ניין, מ׳האט אפיר גענומען חכמים וואס האבן געדענקט הלכות פון זייערע רבי׳ס און זיי האבן איבערגעגעבן לויט ווי זיי האבן געדענקט, און צוליב די וואנדערונגען האבן זיי טייל מאל נישט פונקליך געדענקט, אדער איז אריינגעפאלען מחלוקת צווישן אנדערע וואס האבן געדענקט א צווייטן מהלך. און בכלל קענסט זעהן אין משנה ס׳איז דא מחלוקת צווישן בית הלל און בית שמאי, און אנדערע בתי מדרשים און תנאים, וואס האבן געלערנט מעיקר הדין אז די הלכות זענען אנדערש.

איז אויב האבען האבען זיי נישט פינקטליך געדענקט נאר בערך פארוואס האבען זיי עס איבער געזאגט און פארווס דארף מען זיי פאלגען??
און אויב האט יעדער געדענקט אנדערש אפשר איז דער אמת גאר א דריטע מהלך וואס קיינער האט נישט געדענקט??

א מין קשיא? האסט שוין אמאל געלערנט גמרא רש"י תוספות, זעהסט נישט ווי אונזערע חכמינו ז"ל נעמען זיך די מיה צו אראפלייגן זייער לאגיק, אויב אייער שכל זאגט אנדערש, דאן זענט איר מכבוד צו שרייבן א ספר מיט אייערע חידושים מיט צע"ג,

[עוקר הרים]

וואס איז די פשט אין דעם מען האט פארגעסען אסאך הלכות, און יעדע חכם איז געקומען זאגען נייע הלכות לפי וואס ער האט אפגעמאכט אן קיין שום מסורה??

ניין, מ׳האט אפיר גענומען חכמים וואס האבן געדענקט הלכות פון זייערע רבי׳ס און זיי האבן איבערגעגעבן לויט ווי זיי האבן געדענקט, און צוליב די וואנדערונגען האבן זיי טייל מאל נישט פונקליך געדענקט, אדער איז אריינגעפאלען מחלוקת צווישן אנדערע וואס האבן געדענקט א צווייטן מהלך. און בכלל קענסט זעהן אין משנה ס׳איז דא מחלוקת צווישן בית הלל און בית שמאי, און אנדערע בתי מדרשים און תנאים, וואס האבן געלערנט מעיקר הדין אז די הלכות זענען אנדערש.

איז אויב האבען האבען זיי נישט פינקטליך געדענקט נאר בערך פארוואס האבען זיי עס איבער געזאגט און פארווס דארף מען זיי פאלגען??
און אויב האט יעדער געדענקט אנדערש אפשר איז דער אמת גאר א דריטע מהלך וואס קיינער האט נישט געדענקט??

א מין קשיא? האסט שוין אמאל געלערנט גמרא רש"י תוספות, זעהסט נישט ווי אונזערע חכמינו ז"ל נעמען זיך די מיה צו אראפלייגן זייער לאגיק, אויב אייער שכל זאגט אנדערש, דאן זענט איר מכבוד צו שרייבן א ספר מיט אייערע חידושים מיט צע"ג,

תורה ארבעט נישט מיט לאגיט עס ארבעט מיט א מסורה מסיני פון די אייבערשטער.....

[חתן בחור]

איז אויב האבען האבען זיי נישט פינקטליך געדענקט נאר בערך פארוואס האבען זיי עס איבער געזאגט און פארוואס דארף מען זיי פאלגען??
און אויב האט יעדער געדענקט אנדערש אפשר איז דער אמת גאר א דריטע מהלך וואס קיינער האט נישט געדענקט??

איך זעה וואס דיין אישו איז. קיינער דארף נישט קיינעם פאלגען, ס׳איז נישט דא אזא זאך אין די וועלט ווי דארפען. די מאכסט אפ וויאזוי די ווילסט האלטן. לאמיר זאגן די נעמסט אן די רמב״ם און טוהסט וואס ער זאגט. ער שרייבט וואס די הלכות זענען, און ער זאגט אז טאמער האבן די חכמים אזוי געזאגט איז אזוי די הלכה, דאס איז זיין פסק על פי אשר יורוך. מאכט נישט אויס צו זיי האבן פארגעסן, אדער געמאכט טעותים.

ס׳איז מוז אפילו נישט זיין אזא זאך ווי א עכטע הלכה. שטייט גענוג אין גמרא ווי ״חזר [רבי אליעזר] ואמר להם: אם הלכה כמותי מן השמיים יוכיחו... יצתה בת קול ואמרה: מה לכם אצל רבי אליעזר שהלכה כמותו בכל מקום. עמד רבי יהושע על רגליו ואמר: לא בשמיים היא!״

די פראבלעם איז אז ס׳רוב יודען (Consciously & Subconsciously) האלטן יודישקייט נאר צוליב פחד פון גיהנום, ממילא ווילען זיי טוהן וואס זיי דארפן עכט טוהן. למעשה איינער וואס וויל זיין א אמת׳ע יוד דארף זיך בוחר זיין וואס איז הייליג פאר אים און וואס ער וויל גלייבן און האלטן. אויסער דעם איז נישט דא אזא זאך פון מוז/דארף. ווער קען דיך מחייב זיין צו גיין אין דיין טאטע׳ס דרכים? ווער זאגט אז די מוזט גלייבן וואס שטייט און תורה? ווער זאגט די מוזט טוהן סיי וואס? אלעס וואס א יוד טוט, טוט ער נאר ווייל ער גלייבט, אבער ווער איז אים מחייב צו גלייבען? ס׳מוז זיין אן אייגענעם טשויס, אויב נישט דארפסטו נישט גארנישט.

[מצפצף]

וואס איז די פשט אין דעם מען האט פארגעסען אסאך הלכות, און יעדע חכם איז געקומען זאגען נייע הלכות לפי וואס ער האט אפגעמאכט אן קיין שום מסורה??

ניין, מ׳האט אפיר גענומען חכמים וואס האבן געדענקט הלכות פון זייערע רבי׳ס און זיי האבן איבערגעגעבן לויט ווי זיי האבן געדענקט, און צוליב די וואנדערונגען האבן זיי טייל מאל נישט פונקליך געדענקט, אדער איז אריינגעפאלען מחלוקת צווישן אנדערע וואס האבן געדענקט א צווייטן מהלך. און בכלל קענסט זעהן אין משנה ס׳איז דא מחלוקת צווישן בית הלל און בית שמאי, און אנדערע בתי מדרשים און תנאים, וואס האבן געלערנט מעיקר הדין אז די הלכות זענען אנדערש.

בית שמאי האט 'געדענקט' לחומרא און בית הלל האט 'געדענקט' לקולא?...
וויאזוי ביסטו מסביר 'לא ירדו חכמים לסוף דעתו של ר' מאיר'.
אין הלכה כר' אליעזר דשמותי הוא, ועוד ועוד.??

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דא קען מען טרעפן דער ר' אלחנן, און גייט'ס ווייטער אין די ספר, דער דרוקער האט אריין געלייגט די השגות פון דער חזון איש דארט אויך. ר' אלחנן האלט אז גמרא איז מחייב פונקט ווי ב"ד הגדול, און די נעקסטע דור קען עס טוישן, לויט שיטת הרמב"ם אז אין בי"ד מבטל דברי חבירו וכו' איז נאר אויף גדרים וסייגים. למעשה האלט ער אויך אז עס איז אוממעגליך דאס צו טון, אבער דאס איז בלויז טעכניש.
דער חזון איש טענה'ט אז פון ברייתות זעט מען אויף תיובתא'ס וואס איז משמע אז די 'הסכמת כל ישראל' אויף די משניות איז נישט די מחייב וואס די אמוראים האבן געהאט צו די משניות, ע"ש עוד.
ער טענה'ט אויך אז קבלת והסכמת כל ישראל איז נאר מחייב מדין נדר, און ממילא האט עס אנדערע דינים.

[דוראק]

דער גר''א זאגט א מוראדיגע ווארט. תורה של ב''פ איז דאך איבערגעגבן געווארן מסיני. טא, פארוואס אין תשב''פ טרעפט מען מחלוקת'ן, עס וואלט דאך געדארפט זיין דברים ברורים? די תירץ איז אז די גלות'ן און צרות האבן געמאכט פארגעסן הלכות, כמש''כ הרמב''ם בהלכות שופר.

אין דעם גאַנצן נושא איז זייער אינטערעסאַנט די דעת הרס״ג, וואָס עס זעט אויסעט אַז ער האַלט אַז גאַנץ תורה שבע״פ איז הלכה למשה מסיני.

צום בײשפּיל, ער האַלט אַז דער קידוש החודש ע״פ החשבון איז דער עיקר המצווה, און ע״פ הראיה איז נאָר להוציא מלבן של צדוקים. אַײ עפ״ז ווערט דאָך די קשיא וואָס עפּעס יו״ט שני של גלויות? האַלט ער טאַקע אַז מלכתחילה איז די מצווה היטן איין טאָג יו״ט אין א״י און צוויי טעג אין חו״ל.

אין אַנאַנדער אָרט שרײבט ער אַז אַלע מחלוקת'ן פון חז״ל איז ניט דער פשט אַז זיי זײנען חלוק וואָס איז דער דין, נאָר זיי האָבן אַזוי געוויזן בכדי לחדד התלמידים.

[חתן בחור]

‎בית שמאי האט 'געדענקט' לחומרא און בית הלל האט 'געדענקט' לקולא?...
‎וויאזוי ביסטו מסביר 'לא ירדו חכמים לסוף דעתו של ר' מאיר'.
‎אין הלכה כר' אליעזר דשמותי הוא, ועוד ועוד.??

ניין, דארפסט עס אנקוקען פראקטיש. די זעלבע קשיא איז שווער היינט, וויאזוי איז שייך איין מורה הוראה איז מחמיר און דער צווייטער א מקיל? ס׳איז דאך דא איין רמב״ם און איין שו״ע וכדומה. דארפסט אפילו נישט גיין צו הלכה למשה מסיני, די קאנסטיטושען (להבדיל) איז געשריבן געווארן בלויז עטוואס מער ווי 200 יאר צוריק, און מ׳קריגט זיך איבער דעם אין גרויסען. די לינקע זאגן ס׳האט דאס געמיינט, די רעכטע האלטן פארקערט, יעדער איז גורס זיינע סברות.

בית שמאי און בית הלל זענען געוועהן א different school of thought, זיי האבן זיך מחולק געוועהן וויאזוי מ׳גייט צי צו אן ענין, וואס פסק׳נט מען אין פאל פון א ספק און ווען מ׳געדענקט נישט, און נאך הונדערטער פאלן וואס געשענט אין פראקטיק. כשם שפרציפהן משונות כך דעותיהן משונות, יעדער לערנט הלכות אנדערש, און די חכמים האבן א כוח מכריע צו זיין ווי וועם די הלכה איז. די כוח פון חכמים ווערט שוין ברייט דורכגעשמועסט דא אין קאווע שטיבל.

אויך זעה וואס כ׳האב געענטפערט פאר עוקר הרים. ס׳מאכט נישט אויס צו זיי האבן מכוון געוועהן צום אריגינעלען הלכה צו נישט, די תורה איז געגעבן געווארן פאר די מענטשהייט.