ידיעות חז"ל און די מציאות

[היימישער ליטוואק]

תחכמוני, כל דבריך מתוקים מדבש.
פ"וו זאגסטו אז ר"ע איז געגאנגען ווייטער פון דעם רמב"ם?

[תחכמוני]

תחכמוני, כל דבריך מתוקים מדבש.
פ"וו זאגסטו אז ר"ע איז געגאנגען ווייטער פון דעם רמב"ם?

קודם כל דארפסטו פארשטיין אז אלע ראשונים האבן געווענליך מבליע געווען זייערע שיטות אין זייערע פירושים עה"ת, אדער נאכדעם וואס זיי האבן שוין געשריבן א פירוש. משא"כ ר' עזריה האט געשטעלט אן עקסטערן ספר נאר פאר דעם בעת ער האט נישט געשריבן קיין שום פירוש.
נאך א נקודה, די רמב"ם אין זיין הקדמה צו פיה"מ אין צו חלק שרייבט אז ווער עס לערנט די מאדנע מאמרי חז"ל כפשוטו איז א נאר און ער מאכט חוזק פון חז"ל. דהיינו די רמב"ם, רלב"ג און אנדערע ראשונים פרובירן צו באהיטן חז"ל פון שיטות וואס זיי האבן באטראכט אלץ דירעקטע נארישקייטן. זיי האבן געקענט פארשטיין ווי איינער גלייבט אין שדים וואס איז געווען נפוץ אבער צו גלייבן אין סתם מאדנע זאכן דאס האבן זיי שוין אויך נישט געקענט אראפשלינגען. ר' עזריה פון די אנדערע זייט נעמט אן אסאך מאמרים כפשטם און ער מאכט זיי אוועק. אויך ציטירט ער גויישע היסטאריקער, שרייבער און פיליזאפן בנשימה אחת מיט די שיטות חז"ל און ער נעמט זיך געווענליך אן פאר די גויישע ווערסיע (ד.מ. מער מסתבר'דיגע ווערסיע).
בקיצור: פאר יעדן חלק פון ר' עזריה'ס ספר קענסטו טרעפן א ראשון וואס האלט ווי אים, אבער נישט א ראשון וואס האלט אלעס ווי ר' עזריה. פארשטייט זיך אז דאס איז נישט קיין קושיא אויף ר' עזריה און מיינט נישט אז ער איז געווען א כופר חלילה. איך האב דיר נאר מסביר געווען פארוואס די עולם איז ארויסגעקומען שארף קעגן אים.

[kliger]

וואס איז מיט עדות אויף קידש החודש האט מען טאקע געמיינט אז יעדע חודש איז אנדערש?

[פוןדעסטוועגןדאך]

מוח שליט, וואספארא בעסערע מהלך האסטו פאר די 'פשוטים'?

בעיקר צו ברענגען גאנצע ליסטעס פון גמרות ראשונים ואחרונים וואס האלטען אז חז"ל האבען נאר געוואוסט סייענס לויט די ידיעות בזמנם. ציטירען זייער ווערטער און געבען פונקטליכע מראה מקומות. ווי מער פון די נעמען און ווי ווייניגער פון סייענפישע הוכחות.
לאז מיך נאכאמאל איבערחזר'ן. עס איז א הערליכע ארבעט, אבער אויב איז עס געווידמעט אויף מוכיח זיין פאר די וואס האלטען נאך נישט אזוי, וואלט איך מציע געווען עכ"פ צוצולייגען די אויבענדערמאנטע.
ער ברענגט טאקע די גמרא סוכה וואס ווענדט אפ די רבנן דקיסרי מיט די ווערטער "ולא הוא, דהא קאחזינן דלא הוא". דאס איז דאך מוראדיגע שטארקע ווערטער. מען ווענדט אפ דרבנן דקיסרי, און לפי תוס' איז דאס קלאר אויך שיטת ר' יוחנן. מען ווענדט זיי ביידען אפ ווייל קאחזינן דלא הוא. עס איז מסתם דא צענדילגע גמרות וואס מען קען זעהן אזא זאך. אפי' למשל דאס וואס עס שטייט אויף רב (?) אז ער האט זיך גדרייט א יאר א האלב בין רועי בקר כדי צו קענען הלכות טריפות. זעהט מען דאך אז ער האט נישט געהאט די דרגות פון חזון איש צו קענען חכמות הניתוח דורך די תורה. וכן הלאה.

מוח שליט, [אגב, ווי ביסטו פארשווינדען געווארען? האט מען דיך געקידנעפט אנשטאט גילעד'ן?] דא האסטו א מאמר אנגגעפולט מיט מראה מקומות. ליינט און האט הנאה.

[יידל]

ליינענדיג פוןדעסטוועגן'ס לינק מקופיא, זעט עס מיר אויס אז דער שרייבער פונעם הידברות ארטיקל נעמט אן פונקט א פארקערטע שטעלע ווי הרב זמיר כהן דער יו"ר פון הידברות. ריכטיג?

[נולד מאוחר]

ער ברענגט אור החיים ויקרא יב ג. אז חזל האבן נישט געוויסט מציאות.
סמאכט סענס אז די אור החיים הקדוש וואס איז היינט קאמפעטישען מיט תהילים כולל זאל האלטן אזוי ?
כהאב מורא ער האט עס גענומען ארויס פון קאנטעקסט.

[שמעקעדיג]

ערגעץ-וואו אין חז"ל ווערט געברענגט (אזוי האב איך געהערט, קיינמאל נישט געזעהן אליינס) אז א חלום פון א מענטש געדויערט נישט מער ווי 7 סעקונדעס. איז דאס אמת?
ביי מיר קוקט דאס אויס אוממעגליך.
אין וויקיפידיע זאגט ער:
Dreams can last for a few seconds, or as long as 20 minutes.

מבשרי אחזה, איך האב אסאך מאל חלומות (און אפילו נייטמערס/קאשמארן...) וואס געדויערט לכה"פ א האלבע שעה אויב נישט מער... און אפט מאל דערוועק איך זיך אינצווישן בהבטחת "פארזעצונג קומט", ויישן ויחלום שנית און דער המשך זעצט פאר... א לאנגע ריזיגע מעשה וואס איז ממש נישט במציאות עס זאל נעמען בלויז 7 סעקונדעס.

איך געדענק איך האב עס שוין געהערט פון עטליכע מענטשן אז ע"פ חז"ל נעמט עס נישט מער ווי 7 סעקונדעס.
האט עס א מקור צי נישט?

[געפילטע פיש]

און וויאזוי הייסט א סקונדע בלשון חז"ל?

[ברסלבער]

א לאנגע ריזיגע מעשה וואס איז ממש נישט במציאות עס זאל נעמען בלויז 7 סעקונדעס.

במציאות איז עס טאקע נישט מעגליך, אבער בחלום איז עס יא מעגליך...

איך האב קיינמאל נישט געהערט אזא מאמר חז"ל אז עס נעמט נישט מער ווי 7 סעקונדעס, אבער דאס איז זיכער אז די מעשה וואס מען חלומ'ט נעמט אסאך לענגער ווי די פאקטישע צייט וואס עס איז פארלאפן.
אן אינטערעסאנטע שטיקל איבער דעם ענין איז דא אין ליקוטי מוהר"ן (ח"ב סא) וואס מיט דעם איז ער אביסל מסביר וואס עס מיינט דער מושג "למעלה מן הזמן".

הַשֵּׁם יִתְבָּרַך הוּא לְמַעְלָה מֵהַזְּמַן, כַּמּוּבָא. וְזֶה הָעִנְיָן הוּא בֶּאֱמֶת דָּבָר נִפְלָא וְנֶעְלָם מְאד, וְאִי אֶפְשָׁר לְהָבִין זאת בְּשֵׂכֶל אֱנוֹשִׁי. אַך דַּע, שֶׁעִקָּר הַזְּמַן הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁאֵין מְבִינִים, דְּהַיְנוּ. מֵחֲמַת שֶׁשִּׂכְלֵנוּ קָטָן. כִּי כָל מַה שֶּׁהַשֵּׂכֶל גָּדוֹל בְּיוֹתֵר, הַזְּמַן נִקְטָן וְנִתְבַּטֵּל בְּיוֹתֵר. כִּי בַּחֲלוֹם, שֶׁאָז הַשֵּׂכֶל נִסְתַּלֵּק, וְאֵין לוֹ רַק כּחַ הַמְדַמֶּה, אֲזַי בְּרֶבַע שָׁעָה יְכוֹלִים לַעֲבר כָּל הַשִּׁבְעִים שָׁנָה, כַּאֲשֶׁר נִדְמֶה בַּחֲלוֹם שֶׁעוֹבֵר וְהוֹלֵך כַּמָּה וְכַמָּה זְמַנִּים בְּשָׁעָה מֻעֶטֶת מְאד, וְאַחַר כָּך כְּשֶׁנִּתְעוֹרְרִים מֵהַשֵּׁנָה אֲזַי רוֹאִים, שֶׁכָּל אֵלּוּ הַזְּמַנִּים וְהַשִּׁבְעִים שָׁנָה שֶׁעָבְרוּ בַּחֲלוֹם הוּא זְמַן מֻעָט מְאד בֶּאֱמֶת. וְזֶה מֵחֲמַת שֶׁאַחַר כָּך בְּהָקִיץ אָז חוֹזֵר הַשֵּׂכֶל אֵלָיו, וְאֵצֶל הַשֵּׂכֶל כָּל אֵלּוּ הַשִּׁבְעִים שָׁנָה שֶׁעָבְרוּ בַּחֲלוֹם הֵם רַק רֶבַע שָׁעָה אֶצְלוֹ
רַק שִׁבְעִים שָׁנָה מַמָּשׁ, הֵם שִׁבְעִים שָׁנָה גַּם אֵצֶל הַשֵּׂכֶל שֶׁלָּנוּ, וּבֶאֱמֶת בְּהַשֵּׂכֶל הַגָּבוֹהַּ לְמַעְלָה מִשִּׂכְלֵנוּ, גַּם מַה שֶּׁנֶּחֱשָׁב אֶצְלֵנוּ לְשִׁבְעִים שָׁנָה מַמָּשׁ הוּא גַם כֵּן רַק רֶבַע שָׁעָה אוֹ פָּחוֹת, כִּי כְּמוֹ שֶׁאָנוּ רוֹאִין שֶׁיְּכוֹלִין לַעֲבר שִׁבְעִים שָׁנָה בַּחֲלוֹם וּבֶאֱמֶת אָנוּ יוֹדְעִין אַחַר כָּך בַּשֵּׂכֶל שֶׁלָּנוּ שֶׁהוּא רַק רֶבַע שָׁעָה. כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ, מַה שֶּׁנֶּחֱשָׁב לְפִי שִׂכְלֵנוּ שִׁבְעִים שָׁנָה מַמָּשׁ, הוּא בַּשֵּׂכֶל הַגָּבוֹהַּ לְמַעְלָה יוֹתֵר רַק רֶבַע שָׁעָה, רַק שֶׁאֵין אָנוּ מְבִינִים זאת, כִּי גַּם בַּחֲלוֹם אִם הָיָה אֶחָד בָּא אֶצְלוֹ בִּשְׁעַת הַחֲלוֹם וְהָיָה אוֹמֵר לוֹ, שֶׁכָּל. זֶה שֶׁנִּדְמֶה לוֹ שֶׁעוֹבְרִים יָמִים וְשָׁנִים שֶׁבֶּאֱמֶת אֵינָם כְּלוּם, וְהַכּל הוּא רַק רֶבַע שָׁעָה בְּוַדַּאי לא הָיָה מַאֲמִין לוֹ כְּלָל, כִּי לְפִי הַדִּמְיוֹן שֶׁבַּחֲלוֹם נִדְמֶה לוֹ שֶׁעוֹבְרִים יָמִים וְשָׁנִים מַמָּשׁ. כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ, אַף עַל פִּי שֶׁאֶצְלֵנוּ לְפִי שִׂכְלֵנוּ נִדְמֶה שֶׁזֶּהוּ זְמַן שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה בַּשֵּׂכֶל הַגָּדוֹל יוֹתֵר הוּא רַק רֶבַע שָׁעָה, וְכֵן לְמַעְלָה מַעְלָה, שֶׁבַּשֵּׂכֶל שֶׁהוּא גָּבוֹהַּ עוֹד יוֹתֵר לְמַעְלָה גַּם אוֹתוֹ הַזְּמַן שֶׁבַּשֵּׂכֶל הַגָּבוֹהַּ מִשִּׂכְלֵנוּ אֵינוֹ נֶחֱשָׁב שָׁם, בַּשֵּׂכֶל הַגָּבוֹהַּ עוֹד יוֹתֵר רַק לִזְמַן מֻעָט וּפָחוּת מְאד, וְכֵן לְמַעְלָה מַעְלָה עַד אֲשֶׁר יֵשׁ שֵׂכֶל גָּבוֹהַּ כָּל כָּך שֶׁשָּׁם כָּל הַזְּמַן כֻּלּוֹ אֵינוֹ נֶחֱשָׁב כְּלָל כִּי מֵחֲמַת גּדֶל הַשֵּׂכֶל מְאד, כָּל הַזְּמַן אַיִן וָאֶפֶס לְגַמְרֵי כְּמוֹ שֶׁאֶצְלֵנוּ הַשִּׁבְעִים שָׁנָה שֶׁעוֹבְרִים בַּחֲלוֹם הֵם רַק רֶבַע שָׁעָה בֶּאֱמֶת כַּנַּ"ל כְּמוֹ כֵן יֵשׁ שֵׂכֶל לְמַעְלָה מִשֵּׂכֶל, עַד שֶׁהַזְּמַן נִתְבַּטֵּל לְגַמְרֵי.

[פאר הדור]

על ידיעות מדעיות של חז"ל (בעיקר חכמת הטבע ורפואה ואסטרונומיה):
http://www.hidabroot.org/ARList.asp?CategoryID=423
http://www.daat.ac.il/daat/kitveyet/assia/mada-2.htm או http://in.bgu.ac.il/daroma/DocLib5/%D7% ... %D7%9F.pdf
http://www.hidabroot.org/CommunityDetai ... aqID=15932
http://www.zomet.org.il/?CategoryID=290&ArticleID=388
www.biu.ac.il/toramada/clali/MADHZL1.DOC‏
הרצאה של הרב אמנון יצחק בעניין זה: http://www.youtube.com/watch?v=j-hWTlB_bQA

[טאמבל סאס]

מיין פילטער ווייזט אז דער לינק ברענגט א וויירוס.

[קאווע טרינקער]

מיין פילטער ווייזט אז דער לינק ברענגט עבירות .

?

[איחוד פעלד]

וואס איז מיט עדות אויף קידש החודש האט מען טאקע געמיינט אז יעדע חודש איז אנדערש?

בשעת מען האט מקדש געוועהן בראי' איז שוין געוועהן גוט באקאנט די חשבונות, און זיי האבען געוויסט ווען דער לבנה קען געזעהן ווערען.

זיי האבען נאר געווארט אויף די עדות.

כ'דענק אז כמה אחרונים האלטען אז מען האט געמאכט דער חשבון, און לויט דעם גענומען דער עדות, אויב למשל האבען זיי געוואלט מאכען א חודש חסר, האבען זיי געווארט אויף עדות, און אז עדות זענען נישט געקומען, האבען זיי מקדש געוועהן דער חודש אהן עדות אויך.

פארשטייט זיך אז די שיטות זענען געבויט אויף גמרות, און נישט אלעס שטימט אזוי ווייט.

בכלל הערשט א גרויסע בלבול אין ספר המצות אין שיטת הרמב"ם אין דער ענין, וויאזוי ארבעט די היינטיגע ראש חודש.

דער אינטרעסאנטע זאך איז, אז דער רמב"ם שרייבט קלאר אז ער נעמט וואס ער ווייסט פין די גוים, און כ'דענק נישט ווער עס זאגט עס, אז דער רמב"ם האט געמעגט, ווייל בעצם האבען די אידן געהאט דער חכמה און די גוים האבען עס געלערנט פין די אידן. נאר עס איז פארגעסען געווארען פין די אידען, און אלעס וואס די גוים ווייסען קומט פין די אידען, און דער רמב"ם האט נאר צוריק גענומען דער חכמה פין די גוים. גיי פארשטיי. בעצם האט דער חפץ חיים געוויסט וויאזוי צו מאכען עלעקטריק פין וואסער. און דער חזון איש צו מאכען אפעראציעס.

[איחוד פעלד]

ערגעץ-וואו אין חז"ל ווערט געברענגט (אזוי האב איך געהערט, קיינמאל נישט געזעהן אליינס) אז א חלום פון א מענטש געדויערט נישט מער ווי 7 סעקונדעס. איז דאס אמת?
ביי מיר קוקט דאס אויס אוממעגליך.
אין וויקיפידיע זאגט ער:
Dreams can last for a few seconds, or as long as 20 minutes.

מבשרי אחזה, איך האב אסאך מאל חלומות (און אפילו נייטמערס/קאשמארן...) וואס געדויערט לכה"פ א האלבע שעה אויב נישט מער... און אפט מאל דערוועק איך זיך אינצווישן בהבטחת "פארזעצונג קומט", ויישן ויחלום שנית און דער המשך זעצט פאר... א לאנגע ריזיגע מעשה וואס איז ממש נישט במציאות עס זאל נעמען בלויז 7 סעקונדעס.

איך געדענק איך האב עס שוין געהערט פון עטליכע מענטשן אז ע"פ חז"ל נעמט עס נישט מער ווי 7 סעקונדעס.
האט עס א מקור צי נישט?

און איך חלום פין זיבעציג יאר.

די קענסט נישט וויסען ווי לאנג א חלום האט גענומען.

די סייענטיסטן זאגען אז חלומות זענען בשעת'ן איינשלאפען, און בשעת'ן אויפשטיין. ווען מען שלאפט טיף איז נישטא קיין חלום.

עס איז גאר אינטרעסאנט צו ליינען דער טעאריע אז חלומות זענען ווי דער מענטש איז אין פארארלעל יונערווערס, אין קוואנטאם פיזיקס.

[ונבנתה העיר]

דער אינטרעסאנטע זאך איז, אז דער רמב"ם שרייבט קלאר אז ער נעמט וואס ער ווייסט פין די גוים, און כ'דענק נישט ווער עס זאגט עס, אז דער רמב"ם האט געמעגט, ווייל בעצם האבען די אידן געהאט דער חכמה און די גוים האבען עס געלערנט פין די אידן. נאר עס איז פארגעסען געווארען פין די אידען, און אלעס וואס די גוים ווייסען קומט פין די אידען, און דער רמב"ם האט נאר צוריק גענומען דער חכמה פין די גוים. גיי פארשטיי. בעצם האט דער חפץ חיים געוויסט וויאזוי צו מאכען עלעקטריק פין וואסער. און דער חזון איש צו מאכען אפעראציעס.

אין הל' קידוש החודש [ס"פ י"ז] שרייבט דאך דער רמב"ם אויף דעם דבריו הידועים:

שחברו בה חכמי יון ספרים הרבה והם הנמצאים עכשיו ביד החכמים. אבל הספרים שחברו חכמי ישראל שהיו בימי הנביאים מבני יששכר לא הגיעו אלינו.

ומאחר שכל אלו הדברים בראיות ברורות הם שאין בהם דופי ואי אפשר לאדם להרהר אחריהם, אין חוששין למחבר בין שחברו אותם נביאים בין שחברו אותם האומות. שכל דבר שנתגלה טעמו ונודעה אמיתתו בראיות שאין בהם דופי אין סומכין על זה האיש שאמרו או שלמדו, אלא על הראיה שנתגלתה והטעם שנודע.

[מאיר]

ידיעות חז"ל אין מציאות ווערט ציטיילט אין 2 חלקים.

1) איז זאכען וואס טוישען זיך. אין 2) זאכען וואס טוישען זיך נישט

למשל, זיי זאגן וואס די יעצטיגע מציאות פין בעלי חיים, חולאים וכו' איז. דאס איז בכלל נישט קיין קשיא אז מ'זעט היינט אנדערש. ווייל די וועלט עוואלווט זיך, זאכען טוישען זיך אזוי ווי עס שטייט אין שו"ע כמה פעמים. אמאל ווער עס האט געגעסן מער פעט איז געווען געזינטער, היינט איז פארקערט.

היינט ארבעט אנטי-ביאקיטס, האפטנליך וועט עס ארבעטען אויך ווייטער אי"ה (עס איז דא געוויסע באקטריע וואס שטארקען זיך שוין אויף אנטיביאטיקס ר"ל - א נייע זאך). ווייל אויב נישט וועט מען אין 200 יאר ארים חוזק מאכען, אז אין 2014 האבן פאנאטישע מענשטען געמיינט אז שימעל (אנטי-ביאטיק) העלפט קעגען חולאים.

די צורה פין א מענטש האט אמאל אויך אויסגעזעהן אנדערש אביסעל, אזוי מ'זעט פין די סקעלעטענס.

חז"ל זאגען אז אמאל איז געווען ריזיגע גרויסע חיות אזוי גרויס ווי א בארג (קרני ראם), אין די משכילים האבען אפגעלאכט דערפין. היינט זעט מען יא! עס איז טאקע אזוי געווען - דיינעסארס.

איינמאל איז געווען בעלי חיים וואס זענען געווען האלבע מענשטען אין האלבע בעלי חיים (אזוי עס איז ווערט געברענגט אין מדרש אין אויך אי די ביכער פין אנדערע קולטורס וואס האבען עס אליין געזעהן).SHEWOLF

איי אויב אזוי דארף זיך די הלכה טוישען. די פשטותדיגע תירוץ איז, אז פארפאלען מקען נישט טוישען ווייל אויב יא איז עס סליפערי סלאפ, ממילא פאר די ביג פיקטעשר מיז עס בלייבן. (אזוי ווי דער חינוך זאגט ביי לא תסור, אז עס קען זיין אמאל מאכט מען א טעות אבער מקען גארנישט טיען צי דעם, אזוי ארבעט די וועלט. אזוי ארבעט אויך די קארט סיסטעם אין אסאך פעלער. עי' משך חכמה פ' בחוקתי אז בזמן הבית פאר חתימת התלמוד האט מען געטוישט די הלכה אפילו אויף לקולא פין צייט צי צייט. עי' צדקת הצדיק דזהו חד מהפירושים של אלו אלו דברי אלקים חיים, לויט זיין צייט).

אגב, איין קלייניקייט וואס עס האט זיך נישט געטשענשט. אז ציקער שאדט פאר די שנעלקייט אין זכרון פין מח. עד שאתה מתפלל שיכנס דברי תורה וכו' מתפלל שלא יכנס "מעדנים" לתוך פיך (ירושלמי). אויך אז ברוינע ברויט איז געזינטער ווי ווייסע ברויט (רמב"ם).

2) זיי זאגען וואס די מציאות איז געווען ביי בריאות העולם, אדער ווי אזוי די יסודות פין די וועלט איז. די זאכען לכאורה טוישען זיך נישט.

אויף די ענינים איז דא זאכען וואס שטימט לכאורה נישט מיט וואס מ'ווייסט היינט (איך האב נאך נישט דורכגעקיקט אייערע זאכען אויב עס שטימט טאקע נישט). פין די אנדערע זייט איז דא זאכען וואס מ'זעט היינט אז זיי זענען געווען גערעכט. (אין דאס איז נישט דוקא געווען די מיינוג פין חכמי האומות אין יענע צייטען).

א) די וועלט איז אמאל נישט געווען.

ב) די בריאה האט זיך צישפרייט שטארק ביז הקב"ה האט געזאגט געניג (חגיגה יב). (פין א דינעם פוינט בחינת 'אין' - מקובלים)

ג) אלעס אויף די וועלט קימט פין איין זאך (מאבן שתיה נברא העולם). אלעס אין די וועלט איז באשאפען געווארען בכח אין די ערשטע טאג (פרקי דר' אליעזר) אין איין רגע (רבינו בחיי פ' תזריע) אין נאכדעם משתלשל געווען אין אלעס וואס ס'איז דא "פין זיך אליין בעזרת אלקי" (נזה"ק, ישמח משה פ' בראשית דברי יואל פ' תזריע). ווי שוין באשריבען אויף א 2טע פלאץ.

ד) די זאך אז יעדע מציאות פין די וועלט איז ציזאמגעשטעלט פין פאזאטיוו נעגעטיוו אין נייטראל (ראב"ד לספר יצירה)

ה) אז אלעס אין די הימלען (די זין, שטערענס, כוכבי הלכת) איז פין די זעלבע מאטריעל ווי די ערדישע וועלט (ראב"ד שם) אנדערש ווי אריסטו אין די יונים האבען געהאלטען.

ו) אז עס איז דא 7 פלענטעס (שבעה כוכבי לכת)

ז) אז עס איז דא ביליאנען שטערענס אסאך אסאך מער ווי מ'זעט מיט די פשוטע אויגען (מס' ברכות)

ח) אז די וועלט איז רונדעכיג כמבואר במדרש (נכתב כשתי אלפים שנים) וכן בתוס' (מסכת ע"ז) בשם ירושלמי בשם היונים. אין באשריבען באריכות בזוה"ק (נדפס בערך 650 יאר צוריק פאר קלומבוס) אז עס איז דא מענטעשן וואס וואוינען אינטען (אין ביי זיי איז אינטען - אויבען) אין עס דא מענשטען וואס וואוינען אויבען.


ממילא איז שווער א קשיא, פין 1 זייט איז דא זאכען וואס זיי זאגען (בנוגע וואס טוישען זיך נישט) וואס שטימט נישט היינט. פין די 2טע זייט איז דא זאכען וואס זיי האבען זייער גיט פאראויסגעזאגט (אין מען האט עס נישט פארשטאנען בימיהם), אין אויך נישט דוקא ווי די אנגענימענע מיינוג חכמי האומות פין זייער צייט.

איך וואלט געקענט ביישטיין צי הערן א הסבר אויף די סתירה פין דעם עולם דא

[עסקן בדברים]

Welcome back! Very nice to see you back

[מאיר]

כדי צי פארענטפערן די קשיא, אז מזעט אסאך זאכען האבען חז"ל יא געוויסט פאראויס אין אויך איז דא זאכען וואס זעט אויס אז נישט. וועל איך ברענגען וואס עס שטייט אין שיטה מקובצת פסחים בשם המקובלים ביי דער ענין אז ר"ת'ס שיטה בנוגע די שקיעה גייט לויט דעם אז די זין גייט אריין אין חלונות אין הימעל וכו' אפילו נאכדעם וואס די גמרא אליין זאגט אז די חכמי האומות זענען גערעכט אז די זין גייט אינטער די ערד (אגב ר"ת שיטה, פראקטיש גערעדט, שטימט למעשה גיט בנוגע ווען עס ווערט טינקעל, ספיצעל אויב מ'גייט מיטען אופק).

ווי באקאנט איז א גרויסע יסוד ביי די מקובלים אין מהר"ל, אז די פיזיקעל וועלט האט זיך עוואלט פין די ספיריטעשל (רחניות) וועלט, ממילא ווען אזאך עוולאוט זיך איז איז מער ווייניגער דומה מיט א ביסעל חילוקים (אין ווי ווייטער עס איז פין די ארגניעל איז עס מער אנדערש אבער דאך דומה.
אזוי ווי אלע מענטשען זענען מער ווייניגער גלייך אבער מיט חילוקם.)

ממילא די פיזיקעל וועלט איז דומה צי די ספירישטעל וועלט אבער איבסעל אנדערש. זאגט דער שטמ"ק (בערך די ווערטער בהוספות הסבר משלי), אז חז"ל האבען בעיקר געטיען אין געוויסט (אין געהאט בקבלה אין) די ספיריטעשל וועלט אין פין דעם האבען זיי גענימען וואס די פיזיקעל וועלט איז. ממילא וועגען דעם האבען זיי פאראויסגעזאגט זאכען וואס קיינער האט נישט געוויסט אין די פיזיקעל ווועלט, אין אויך האבן זיי אמאל אמאל נישט ציגעטראפען צי די פיזיקעל וועלט מיט די זאכען וואס איז אנדערש פין ספיריטעשל וועלט.

[שלום על ישראל]

ב) די בריאה האט זיך צישפרייט שטארק ביז הקב"ה האט געזאגט געניג (חגיגה יב). (פין א דינעם פוינט בחינת 'אין' - מקובלים

האסט שוין געהערט פון expanding universe?

[berlbalaguleh]

און וויאזוי הייסט א סקונדע בלשון חז"ל?

געפילטע פיש: מיין סארקאזם דיטעקטאר האט שוין ב"ה פרישע בעטעריס און ר'האט זיך זייער שטארק צופיפן. נאר בזמן חז"ל איז נאכנישט געווען די יוניט פון סעקונדעס. ס'איז נאר געווען "חלקים" אין א שעה איז דא תתר"ף חלקים...! אין א מינוט איז דא אכצן חלקים...!...און איין חלק איז 3.3333 סעקונדעס.!

[הקטן]

ב) די בריאה האט זיך צישפרייט שטארק ביז הקב"ה האט געזאגט געניג (חגיגה יב). (פין א דינעם פוינט בחינת 'אין' - מקובלים

האסט שוין געהערט פון expanding universe?

דו האסט שוין געהערט פין א expanding earth???

The scientific community finds that significant evidence contradicts the Expanding Earth theory, and that evidence used in support of it is better explained by plate tectonics

:

[איש חזון]

איך האב נאכנישט דורכגעליינט דברי הרב @תחכמוני, וואס איך שטעל מיך פאר אז שמו נאה לו, אבער לתועלת החכמים דפה שטעל איך ארויף א מעכטיגע* קונטרס פון א געוויסער הרב "אביגדור אמיתי" ווי ער צונעמט א ריזיגע רשימה פון ידיעות מדעיות שבחז"ל והמסתעף. אין אנהייב קונטרס ווארנט ער אז דער קונטרס איז נישט געמאכט פאר יעדעם...

הידיעות המדעיות

צו דעם שטעל איך ארויף א בריוו פון הרב יהושע ענבל צו דעם מחבר הספר, וואו ער איז מרכך אביסל דעם ענין, וכלשונו בריש המכתב:

בחלק גדול מהמקרים איננו יכולים להגיע לידיעה ודאית מה אמת ומה שקר, ידיעותינו הן במה שנחשב כתחום המדע, והן באופן כללי, הן ספקטרום רחב של מסקנות, הכולל גם ידיעות שמבוססות מאד, וגם כאלו שהן (אולי) תכלית מה שאפשר לנו לברר מנקודת ידיעותינו ומבטינו, אבל אפשרי בהחלט שאינן נכונות או מדוייקות.

טבע הדברים.docx

(26.19 KiB) אראפגעלאדנט 134 מאל

און נאך צוויי קונטרסים פון אט דער הרב אביגדור:

דע מאיין באו (בעניין יצירתם של כינים, עכבר שחציו אדמה, סלמנדרה, אדני השדה, חילזון, נחש, דבורים, תולעים, פרעושים, רמשים ועופות - דיון עמוק ומקיף בדברי הגמרא הראשונים והאחרונים ויישוב כל התמיהות בסוגיא)

היקף המעגל (תירוץ חדש לקושיא עתיקה בעניין היחס שבין היקף המעגל לרוחבו ובסופו נספח על תקופת שמואל)


ליינט און האט הנאה.

*כאטש זיינע מסקנות האב איך נאכנישט אנגענומען.

[געוואלדיג]

איך זעה אז ער ברענגט צו פון די אשכול דא, אבער ער צייכנט נישט צו פונקטליך וואו די מאמר איז מפורסם געווארן, כאטש ער ברענגט דאס אפאר מאל.

[נהורא נפישא]

כ'האב געלעזט דעם קונטרס פון הרב אמיתי. כ'ווינדער זיך וואס ער טוט מיט די תיאור המדע אין תנ"ך.

[איש חזון]

איך זעה אז ער ברענגט צו פון די אשכול דא, אבער ער צייכנט נישט צו פונקטליך וואו די מאמר איז מפורסם געווארן, כאטש ער ברענגט דאס אפאר מאל.

יאפ, איך זעה אז ער באענגט @@תחכמוני'ס מאמר דריי מאל. די חברה קענען יידיש... (אזוי ווי הרב איתם הנקין הי"ד האט געהאט א ניק אויף אייוועלט...)