וידעת היום והשבות אל לבבך - אמונה וידיעה

מחשבה, השקפה ועיון
רעאגיר
באניצער אוואטאר
הוגה
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 3109
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג אפריל 09, 2013 1:20 pm
געפינט זיך: מאנסי
האט שוין געלייקט: 7511 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 6612 מאל

וידעת היום והשבות אל לבבך - אמונה וידיעה

שליחה דורך הוגה »

[justify]הקדמה:
עס איז לעצטענס ווידער געווען שמועסן דא אין ק״ש בנוגע אמונה פשוטה ווס. אמונה מתוך הכרה וידיעה. [tag]לעיקוואד[/tag] וואלט זיכער געשריבן אז ס׳נישט נוגע ווייל א יעדער איינער גייט סייווי ארויס פון די דעבאטע מיט די זעלבע דעה ווי ער האט געהאלטן פריער. איך האלט אויך אזוי, און עס איז גאר נער׳יש צו פרובירן איבער צו רעדן א נישט גלויביגער צו גלייבן באמונה פשוטה, עס גרעניצט זיך מיט טיפשות. און דער תמים וואס גלייבט ביי די פערציג פופציג באמונה פשוטה ממש - אן קיין שום מחקר, איז א שאד יעדע מינוט וואס מען פרובירט יענעם אויפצוקלערן. ליינט און האט הנאה.



יעדער ווייסט אז עס זענען דא צוויי מהלכים אין אמונה. (אייגענטליך האט אמונה נאר איין אפטייטש, אבער מען רעדט דא כלפי די חיובי אמונה מצד די עיקרים וכדומה.) איין מהלך ווערט אנגערופן ״אמונה פשוטה״ וואס מיינט גלייבן אן פארשטיין, אן די אייגענע הכרה אדער אן הוכחות. די צווייטע סארט איז גלייבן נאכן שטודירן און אויפגעוויזן ווערן אין די נושא. מיר וועלן אנרופן דער צווייטע מהלך מיט די ריכטיגער צונאמען פון ״ידיעת השם״, על שם הכתוב וידעת היום ״והשבות אל לבבך״ כי הוי״ה הוא האלוקים אין עוד.

ביידע מהלכים האבן מעלות וחסרונות. די ״אמונה פשוטה״ מהלך האט די מעלה אז עס איז פעלזן פעסט עכ״פ ווילאנג מען האלט זיך גענצליך אויף דעם מהלך. אבער עס האט די חסרון אז די עבודת השם איז אן קיין לחלוחית. די ״ידיעה״ מהלך פון די אנדערע זייט, דער וואס קומט צו צו אמונה בשם ובתורתו מתוך ידיעה, איז זיין גאנצע עבודה גאר אנדערש מער מיט א חמימות ורצון. די חסרון איז אבער אז מען לייגט זיך אלץ אריין אין א מצב וואס קען אייך איבערלאזן מיט קושיות אן תירוצים, אן אמונה און אן קיין גאט.

פאר מיר גייען אריין וואס די ריכטיגע מהלך איז, דארף מען קלארשטעלן איין נקודה. עס איז נישט שייך צו זאגן פאר איינעם אז ער מוז האבן ״אמונה פשוטה״ ווייל אדער גלייבט ער אדער גלייבט ער נישט. פון הייסן יענעם גלייבן וועט עס נישט מער נתקבל ווערן ביי יענעם. למשל, איינער פארציילט אייך אן אומגלויבליכע מעשה וואס ווערט נישט נתקבל על הדעת, דערנאך נעמט יענער ארויס א ביקס און ער צווינגט אייך צו גלייבן. דו וועסט מן הסתם זאגן אז דו גלייבסט, אבער אמת׳דיג גלייבסטו נאך אלץ נישט. די זעלבע איז ווען יענער ווייזט דיר אויף אז עס איז לטובתך צו גלייבן. עס איז נישט שייך צו זאגן אז מען ׳מוז׳ גלייבן. מען קען דעבאטירן אויב עס איז בעסער צו גלייבן, מען קען פרעדיגן זאכן פאר קינדער/מענטשן מיט די האפענונג אז זיי וועלן גלייבן, מען קען אפילו זאגן אז איינער וואס גלייבט נישט איז א כופר. מען קען אבער נישט זאגן פאר יענעם ״דו מוזט האבן אמונה פשוטה״.

יעצט לאמיר צוריק גיין צום עיקר נושא. וועלכע פון די צוויי מהלכים איז ריכטיגער? זאל מען ענדערש גיין מיט די ״אמונה פשוטה״ מהלך אדער מיט די ״ידיעה״ מהלך? די ענטפער איז אז מען דארף ביידע. איך האב אויבן געשריבן אז ביידע האבן מעלות וחסרונות, אבער אויב גייט מען מיט ביידע מהלכים בלייבט מען איבער מיט די מעלות אן די חסרונות. עס זענען אבער דא דריי שלבים אין די קליטת האמונה ביים מענטש, און ביי יעדע מענטש איז די יארגענג און די זמנים אנדערש אבער פארט דארף עס גיין אין דער סדר.

שלב א׳:
ווען מען הייבט אן מיט א קינד איז נישט שייך אריינצוגיין אין די ענינים מיט קשיות, ראיות והוכחות. דאס קינד (לאו דוקא א קליין קינד, אמאל קען א מענטש בלייבן א קינד ביז די אכציג אויך.) דארף דאס נישט. עס איז אים גארנישט שווער. פונקט ווי מען פיטערט אים עסן און מען קויפט אים קליידער, אזוי דארף דאס קינד אז מען זאל אים פיטערן אמונה. זאג אים אז ס׳דא איין גאט, איבער די אבות, די גלות ויציאת מצרים, מעמד הר סיני און אפילו אמונות הכרחיות. אריינגיין אין הוחכות וראיות אז דאס קינד זאל מכיר זיין מעצמו טוט סתם גורם זיין פארן קינד אומזונסטע ווייטאג. פארשטייט זיך אז די פאקט אז דאס קינד איז ווי א נייר חלק וואס איז גרייט מקבל צו זיין וואס מען זאגט, גיבט נישט קיין רשיון צו באקן שקרים ושטויות.

שלב ב׳:
ווען די מענטש וואקסט אונטער (נישט פיזיש נאר אין שכל), עס הויבט אים אן צו ווינדערן, זאכן הייבן אן צו באדערן. דעמאלטס איז די צייט זיך מתבוננן זיין און לערנען איבער אחדות ומציאות השם, איבער די אמונה און צוצוקומען צו די ענינים מתוך הכרה עצמיות. בשעת׳ן אדורך גיין דער שלב איז זייער שייך אז די מענטש זאל אדורך גיין פעריאדן פון ספיקות. עס איז אקעי און נארמאל, א יעדער גייט דאס אדורך. מען דארף ווייטער ארבייטן, זוכן און זיך מתעמק זיין. ווען מען קומט אן צו געוויסע נקודות פון הכרה און מען זעהט איין א מעין דמעין פון גדלות השם, מען הייבט אן צו פארשטייט כטפה מן הים די מושג פון אין סוף, דאן הערט מען אויף צו האבן ערווארטונגען. מען הייבט אן צו פארשטיין די פשט פון דיו אילי ימי וכו׳, מען זעהט איין אז אפילו אויב מען וועט נאר עוסק זיין א גאנץ לעבן אין די ענינים וועט מען קיינמאל נישט אנקומען צום שלימות ההבנה. דאך, גיבט די באגרעניצטע ידיעה גענוג סיפוק צו גיין ווייטער מיט דער מהלך אויף ווי ווייט די שכל האנושי ערלויבט. איי, עס בלייבט אלץ איבער חלקים וואס בלייבן אומפארענטפערט און אומפארשטענדליך? דא קומט מען צום דריטע שלב.

שלב ג׳:
ביים דריטע שלב האלט ער שוין נאכן באקומען עפעס א מושג אין ידיעת השם. עס איז ווייט פון שלימות אבער עס איז גענוג פאר אים צו פארשטיין און מכיר זיין אין א מציאות וואס איז למעלה מהשגתינו ומהשגת כל אחד ואחד. וממילא קומט ער צוריק צו ״אמונה פשוטה״. יעצט נוצט ער די אמונה פשוטה דארט ווי זיין ידיעה איז מוגבל, דארט ווי זיין הכרה ענדיגט זיך און פון דארט אין ווייטער גלייבט אן קיין הכרה און אן קיין הבנה. עס איז אסאך שטערקער ווי די ערשטע אמונה, ווייל עס שטייט אויף די שטארקע יסודות פון זיין ידיעה.

(דברים אלו פשוטים מאוד, ושמעתי פעם שזה בפשטות מה שכותב הזוהר בפרשת וארא, עבודת האמונה בכלל ופרט. עיי״ש.)


סוף דבר:
לאמיר אריינגיין אין א מער פראקטישער שמועס, ולצורך הענין בין איך א איד א מאמין בשלימות און איך באגעגן מיין חבר כתריאל יוסף דער אויבער-חכם, ער גריבלט אין די ספרי מחקר און ער האט קושיות אויף די בריאה, אויף די תורה און אויף אונזערע קבלות ומסורה. איך גיב אים א גאנצע שמועס אז מען דארף האבן אמונה פשוטה. איך ערקלער אים אז איך בין אויך צוגעקומען צו מיין אייגענע הכרה אין מציאות ואחדות השם דורך חוקר זיין די ענינים אבער דארט ווי די שכל ענדיגט זיך דארף מען זיין א שוטה לפני המקום און גלייבן ווייל אזוי איז עס אן קיין הסברים. איך צייג אים אז אזוי שטייט קלאר אין די תורה, די רמב״ם שרייבט אזוי, אין חידושי הרי״ם שטייט אויך אזוי וכו׳. מצד כתריאל מאיר זענען מיינע ווערטער געווען די גרעסטע ליצנות. איך בין אים ״מכריח״ צו גלייבן מצד וואס עס שטייט אין די זעלבע תורה אין וואס ער גלייבט נישט. אין לך חוכא ואיטלולא יותר מזה!!! מצידי איז דאס אבער אולי יא געווען א ריכטיגע שריט צו טון, ווייל איך גלייב דאך יא אין די תורה, און איך גלייב אז מדין ערבות דארף איך טון כל מה שביכלתי אים צו מאכן גלייבן. די פראבלעם איז נאר אז מיט הייסן איינעם גלייבן ווערט יענער נאך נישט קיין גלויבער. אויב האב איך א חיוב יענעם צו מאכן גלויבן דאן דארף איך טון עפעס וואס וועט אים למעשה יא מאכן גלייבן.

איך זעה די איינציגסטער מהלך מיט אמונה פשוטה אזוי. דער וואס גלייבט באמונה פשוטה מעג און דארף חוקר זיין ביז ער איז אליינס מכיר אין גאט כנ״ל. אבער ער דארף געדענקן אז עס איז דא א גבול וויפיל מיר קענען פארשטיין און דארט ווי די הכרה ענדיגט זיך דארף זיך אנהייבן די אמונה פשוטה. אויך דארף מען וויסן אז אויב מען גלייבט נישט מיט די אמונה פשוטה דארט ווי די ידיעה איז מוגבל, דאן איז מען א מעגליכע (לא עיינתי בהסוגיא ככל הצורך) כופר. זאגן פאר יענעם אז יענער זאל גלייבן באמונה פשוטה האט נישט קיין שום זין, אויסער אויב דיין מטרה איז יענעם מודיע צו זיין אז ער איז א כופר. די איינציגסטע עצות מדין ערבות אין אזא פאל איז צו העלפען די אינו מאמין איינזעהן ווי מער מתוך הכרה וידיעה. אויך קען מען יענעם ערקלערן אז זיין א כופר פטר׳ט אים נאך נישט משאר המצוות. Although, אויב איז ער א כפר גלייבט ער לכאורה נישט אין תורה ומצוות סייווי, ממילא איז עס א שאד די צייט.




.[/justify]
"לא מצאנו בשום מקום בתורה שמצווה אדם להיות למדן ובקי בכל חדרי התורה. שכן תכלית הלימוד אינה להיות למדן אלא להיות אדם טוב, לעשות הטוב ולהטיב לזולתו." ~ רמ"מ מקאצק ז"ל

דער אשכול פארמאגט 51 תגובות

איר דארפט זיין א רעגיסטרירטער מעמבער און איינגעשריבן צו זען די תגובות.


רעגיסטרירן איינשרייבן
 
רעאגיר