ווי דערמאנט אינעם אריינפיר, האט דער ארטיקל גענומען הונדערטער שעות פון ארבעט, צו זאמלען אינפארמאציע, דורכטון די דאטא, דעזיינען גראפן צו קענען קלאר פרעזענטירן די פאקטן, און אראפשרייבן אויף א פארשטענדליכער שפראך.
ס'איז כדאי דא אראפצוברענגען וואס מיר האבן געשריבן אינעם פארווארט פון דעם יעצטיגן נומער:
עס איז נישט גרינג ארויסצוגעבן א נומער וואס איז ליידער אזוי אנגעפילט מיט בשורות רעות. אזויפיל צער און ווייטאג ליגט אויסגעגאסן אויף די בלעטער פון דעם "וועקער", און שפּיגלט אפּ א ביטערע שווערע יאר פאר דער וועלט, און פאר כלל ישראל.
עס איז ביי אונז נישט געווען קיין ספק אז דער יעצטיגער נומער מוז זיין פאָקוסירט אויף דער קאראנא-ווירוס מגיפה וואס האט שוין ליידער געקאסט מער פון 2.3 מיליאן נפשות איבער דער וועלט, און פילע טויזנטער אידן. חוץ די שרעקליכע פארלוסטן פון נפשות, און די פילצאליגע געזונטהייט-שאדנס פאר איבערלעבער, האט די מגיפה מהפּך געווען סדרי בראשית, און געטוישט דעם גאנצן סדר העולם. נייע מושגים זענען אריינגעקומען אין אונזער לעקסיקאן, און נייע אויפפירונגען זענען געווארן אדאפּטירט ווי דעם נייעם סדר.
אלס דער איינציגסטער זשורנאל וואס איז דא צו ברענגען אמת'ע און אויפריכטיגע ארטיקלען פון דעם חרדישן לעבן, האבן מיר געשפּירט אן אחריות צו ברענגען פאר די לייענער אן אויפריכטיגן באריכט איבער וואס עס האט זיך אפּגעטון ביי אונז, וויאזוי מיר האבן אויפגענומען די מגיפה, זיך אויפגעפירט דורכאויס, און וויאזוי די מגיפה האט אונז אפעקטירט.
ווען מיר האבן זיך ארויסגעלאזט אין דער רייזע צו צונויפזאמלען אינפארמאציע און דאטא, האבן מיר נאך נישט געוואוסט וואספארא שווארץ בילד עס וועט זיך ליידער אנטפּלעקן. די פאקטן און נומערן ווייזן זייער קלאר, אז מיר האבן געליטן - און ליידן נאך יעצט אין חודש שבט תשפּ"א - פון פיר מאל אזויפיל פארלוסטן ווי דער אלגעמיינער פּאפּולאציע, ה"י.
ווען מ'רעדט פון אונזערע שרעקליכע פארלוסטן, קען מען זיך נישט פארהוילן פון די פאקטן וואס האבן ליידער צו דעם צוגעברענגט. מיר האבן פּרובירט צו געבן אן אויפריכטיגן בליק אויף די געשעענישן, און אפילו פּרובירט צו געבן ערקלערונגען פאר זאכן וואס לייגן זיך פּשוט נישט אויפ'ן שכל.
איבער די צענדליגער בלעטער וועלכע מיר ווידמען פאר דער מגיפה, וועט איר זעט די פּשוט'ע פאקטן אויסגעלייגט מסודר. אלעס פּראפעסיאנאל באשריבן און באגלייט מיט מומחיות'דיגע גראַפן וועלכע גיבן צו ערקלערן די דאטא זייער קלאר. מיר האפן אז איר וועט נעמען די צייט צו לייענען די זעקס ביטערע קאפּיטלען, צוזאמען מיט דעם איינפיר און עפּילאג, און עס זאל ביי אייך אויפוועקן דאס הארץ צו די ביטערע פארלוסטן וועלכע וואלטן געקענט פארמיטן ווערן, און וואס דאס מאנט פון אונזער געמיינדע און פון יעדן יחיד באזונדער.
וּמָחָה ה' דִּמְעָה מֵעַל כָּל פָּנִים - וְחֶרְפַּת עַמּוֹ יָסִיר מֵעַל כָּל הָאָרֶץ.
*
מאנכע וועלן אפשר קריטיקירן פארוואס מיר רעדן נישט צופיל וועגן די אלע חסדים וואס מ'האט געזען און מ'זעט אין אונזער געמיינדע דורכאויס דעם קריזיס. מסירת נפש פון הצלה-וואלונטירן, יחידים וואס האבן געהאלפן קראנקע און שוואכע, ביזנעסלייט וואס האבן ביטער שווער געארבעט - מער ווי זייער ביזנעס פארלאנגט - אז זייערע קאסטומערס זאלן האבן וואס זיי דארפן אויף שבת ויו"ט, מלמדים וועלכע האבן איבערגעשטרענגט זייערע כוחות פארצולערנען אויף "זום" אדער אויפ'ן טעלעפאן, ועוד ועוד. און די אלע זאכן זענען אמת, און דארפן גערעדט ווערן און באשריבן ווערן.
אבער מיר זענען דא אנצופילן א חלל, צו זאגן דעם אמת איבער דער שרעקליכער פארנאכלעסיגונג וואס האט געקאסט נפשות. פאר'ן צוקונפטיגן היסטאריקער וועלכער נעמט דעם "וועקער" אין דער האנט צו באקומען אַן אקוראטן בילד פון וואס עס האט זיך אפּגעטון דורכאויס דער קאראנא-תקופה, זאגן מיר: כלל ישראל איז געבענטשט מיט אסאך אויסערגעווענליכע מענטשן וועלכע האבן זיך אויסגעצייכנט מיט אָן א שיעור חסד דורכאויס דעם קריזיס. דער "וועקער" גיט אייך די פאקטן ארום דער ביטערער פארנאכלעסיגונג וואס האט געקאסט פילע לעבנס, אבער איר דארפט אויך וויסן וועגן די העלדן מיט וועלכע כלל ישראל איז געבענטשט.
דא אינעם "וועקער" וועט איר אויך געפונען וועגן עטליכע אזעלכע העלדן, ווי דער סטאלינער רבי און זיינע חסידים וועלכע ווערן דערמאנט לשבח אינעם "בליצן" רובריק פאר'ן אפּהיטן די רעגולאציעס - און נאך מער, פאר'ן זיך האלטן פעסט קעגן דעם גאנצן שטראם פון פארנאכלעסיגונג. אין אונזער ארטיקל דערמאנען מיר אויך לשבח הגאון רבי אשר ווייס, וועלכער האט זיך ארויסגעוויזן אלס אן אמת'ער מנהיג ביי אידן און א גדול בישראל מיט א שכל הישר און אידישע ווירדן.
פאר'ן צוקונפטיגן היסטאריקער רעקאמענדירן מיר אויך צו לייענען איבער די פּאזיטיווע אספּעקטן פון דער יעצטיגער תקופה. די הערליכע שבתים וועלכע אידן האבן געפּראוועט אינדערהיים אין די צייטן ווען זיי זענען געווען איינגעשפּארט, העלדישע טאטעס און מאמעס וועלכע האבן אלעס אפּגעלאזט זיך אפּצוגעבן מיט זייערע קינדער אין שטוב גאנצע וואכן אין א צי, און פון טייערע אידן וועלכע האבן מחדש געווען צו העלפן אונזערע ברידער און שוועסטער אין די יעצטיגע שווערע צייטן. צום ביישפּיל, מיר רעקאמענדירן דעם ארטיקל "וועלטעב'ס פּיאָנערן" ("מאמענט" פּרשת נצבים-וילך, תש"פּ) וועגן אן ארגאניזאציע געגרינדעט דורך עטליכע חסידישע יונגעלייט צו געבן פאר חולים אין שפּיטאל א קאמוניקאציע-אפּאראט אז די משפּחה זאל זיי קענען זען און הערן.