אינטערנעט, האט דאס א מוסטער אין היסטאריע?

באניצער אוואטאר
געוואלדיג
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 3930
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 10, 2014 4:15 pm
געפינט זיך: באתרא דנשקי שמיא וארעא להדדי
האט שוין געלייקט: 6926 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 4626 מאל

אינטערנעט, האט דאס א מוסטער אין היסטאריע?

שליחה דורך געוואלדיג »

א.

זייט בריאת העולם ווערט די וועלט מער און מער פארגעשריטן, די חידושים פון טעכנעלאגיע האבן זיך נישט אנגעהויבן אין די לעצטע 20 יאר אדער אפלו אין די לעצטע 200 יאר, נאר זאגאר גלייך נאך בריאת העולם, אנגעהויבן ביי אדם הראשון וואס איז געווארן פארגעשריטן און מחדש געווען מלבושים, ממשיך געווען ביי תובל קין וואס האט מחדש געווען די געווער, און ווייטער ביי נח וואס האט ערפונדן ארבעטס געצייג און אזוי ווייטער און וויטער.

אין די תורה וואס איז געשריבן געווארן 2000 יאר פאר בריאת העולם האט השי"ת שוין גלייך אריינגעלייגט הוראות און מהלכים וויאזוי זיך צו באגיין צו יעדע נייע ערפינדונג, קליין ביז גרויס, און פון נאך מתן תורה איז די ארבעט אריבער צו אונזערע חכמים, צו ווייזן די וועג און טרעפן די ריכטיגע באציאונג צו די נייע ערפינדונגען.

און אונזערע חכמים האבן געטראגן זייער פליכט מיט שטאלץ, און ביי יעדע נייע ערפינדונג דן געווען און חוקר ודורש געווען ביז מען איז געקומען צו א עמק השווה.

איינע פון די וועגן צו לייזן און טרעפן די ריכטיגע מהלך האט דער חכם מכל אדם, שלמה המלך אונז איבערגעגעבן אין זיינע ווערק, מיט די ווערטער אין כל חדש תחת השמש ומה שהיה הוא מה שיהיה, ד.מ. ווען דו ווילסט באהאנדלען א זאך ברויכסטו נישט אויסטרעפן א נייע מהלך, נאר דו קענסט טרעפן אין די היסטאריע וואו עס איז שוין געווען עפעס ענליכס, און זעהן וויאזוי מען האט זיך באצויגן צו דעם.

ודוגמא לדבר, גלות, כאטש וואס ביים ערשטן גלות, גלות בבל איז דאס נאך געווען א נייע זאך פאר כלל ישראל האבן זיי אבער געהאט פון וואו צו לערנען פונעם זיידן יעקב ווען ער האט זיך געטראפן מיטן פעטער עשו וויאזוי ער האט געהאנדלט דארט, וכדו' וכדו'.

און אזוי האט מען טאקע געטוהן לדורותיהם, ווען עס איז געווען א נייע מצב ביי כלל ישראל אדער להבדיל א נייע אויסטרעף א נייע חידוש בעולם, האבן די גדולי ישראל געקוקט אויף צוריק און פראבירט זיך ברענגען א ראיה פון גמ' אדע מדרשי חז"ל וויאזוי מען דארף צו טוהן,

פארשטייט זיך א נישט אלעמאל איז עס א גרינגע מעשה, צומאל דארף מען אסאך חוקר זיין ביז מען קען מדמה זיין מילתא למילתא און פארשטייט זיך אז די צווויי זאכן זענען נישט אלעמאל גלייך, אבער פארט האבן די גדולי ישראל ברוב בינתם געטראפן די צושטעל און געפוונען א וועג וויאזוי צו צוגיין צו די ענין.

ב.

לעצטע 20 יאר בערך איז אויסגעטראפן געווארן די אויסטרעף וואס פארדינט זיך זיכער דעם טיטל "די חידוש פונעם יאר הונדערט" די אינטערנעט, עס האט אריינגעברענגט א נייע לעבן צום יונגן און אלטן דור, מיט אינגנצן נייע מושגים האט דאס פארכאפט יעדן אינזיכט אין לעבן, פון גיין אין גראסערי איינקויפן א מילעך ביז טוהן ביזנעס און זוכן א אדרעס, אין יעדן ווינקל טרעפט מען זיך אן מיט איהם צו מען וויל אדער נישט.

די קול ענות גבורה פון די וואס רעדן בשם די רבנים איז להשמיד ולהרוג קעגן דעם,

בין איך געגאנגען זוכן צו אין די היסטאריע קען מען טרעפן עפעס א ביישפיל צו די נייע מציאות און וויאזוי האבן די גדולי ישראל דאן געהאנדלט.

יגעתי ומצאתי,

מאכנדיג היסטאריע קורץ, אין די אנהויב פון די ת"ר יארן האבון די משכילים אנגעהויבן נוצן א נייע געווער קעגן די שומרי תו"מ, די צייטונגען, זיי האבן אנגעהויבן ארויסצוגעבן צייטונגען וויפיל זיי האבן נאר געקענט, און געמישט מיט נייעס האבן זיי דאס גענוצט אלס א פלאטפארמע צו ארונטער רייסן די רבנים און אלע ערליכע אידם אלס גנבים גזלנים און פאראזיטן.

כמובן אז די ערשטע רעאקציע פון די ערליכע אידן איז געווען מיט א הרחק מן הכיעור ומן הדומה לו, צו באזייטיגן און מרחק זיין אלע מאגאזינען און צייטונגען, מען האט לוחם געווען קעגן יעדע פרואוו צו דאס אריינברענגען ביים ערליכן ציבור, וועם מען האט געטראפן מיט א צייטונג האט מען ארויס געווארפן פון ישיבה און קהילה.

אבער די ראזולטאט איז געווען א הילכיגער דורכפאל, דער המון האט געדורשט נאך נייעס און געגלויבט דאס געשריבן ווארט, זיי זענען געווען אפגעריסן און ווייט פון אלע נייע אנטוויקלונגען, און די איינציגסטע קשר צום גרויסן וועלט איז געווען דורך די צייטונגען, און מיט א שלייער פון ליינען די נייעס איז מיטגעקומען די זיך אנליינען מיט מאמרים וואס זענען געווען מיט גיפט געטונקען און רבים חללים הפילה.

ג.

אין יענע יארן איז געווען רב אין קובנא שבליטא, ר' יצחק אלחנן ספעקטאר זצ"ל וואס איז געווען דער אומגעקרוינטער רב פון גאנץ ליטא, און זיין מזכיר און רעכטע האנט איז געווען ר' יעקב ליפשיץ ז"ל, דער ר' יעקב ליפשיץ איז געווען א פשוטער מלמד אבער האט געהאט א טיפן פארשטאנד און פארשטאנען אז לא עת לחשות, און מען קען נישט איבערלאזן די געשריבענע שטימע פאר די משכילים און עוקרי תורה, און ער האט אנגעהויבן צו ארבעטן אז די שלומי אמוני ישראל זאלן ארויס געבן א ערליכע צייטונג, עס זאל זיין זה לעומת זה עשה, און ווער עס וויל ליינען, זאל לכה"פ ליינען עפעס ערליך, און איינוועגס וועט דאס נוצן אלס א געלעגנהייט צו אפענטפערן די זינלאזע און פאלשע אטאקעס אויף די רבנים און די ערליכע אידן.

אבער די רעוואלוציאנערע געדאנק איז איהם נישט גרינג אנגעקומען, וועלן מיר איבער געבן דאס ווארט פאר ר' יעקב אליין וואו ער האט דאס מבאר געווען מיט זיין לשון לימודים.

הרצון והחפץ של יחידי הסגולה ליסד מכ"ע ברוח חרדי' שבו ידובר בשער נגד המשכילים, לא מצא עדין מסלות בלבב כמה וכמה מהחרדים, מפני שהביטו אז על מכ"ע כעל מקור ליצנות והוללות או ה"גאזעטים" המלאים שקרים, ולכן התיחסו הרבה מהיח"ס לשאלת מכ"ע בקלות ראש, כי עצם דבר מכ"ע בעברית עוד הי' דבר חדש בעמנו, וגם לא האמינו שנוכל להוציא טהור מטמא וליסד מכ"ע שכלו קדש! ומה גם שהנסיון הראה' שהמכ"ע "המליץ" "הכרמל" ו"המגיד" נהיו למפיצי רוח קטב של כפירה, חוץ מזה עמדו לשטן כמו רשיון מהממשלה שקשה הי' להשיג עורך מלומד ונאמן, ועל כולם "כסף מנלן"...

כל אלה המניעות אשר לו הי' העתון דבר הכרחי וצבורי שהכל מודים עליי' כי אז כמובן' לא הפריעו מלהוציאו לאור, אבל החרדים אז לא הרגישו עדיין שעתון כזה יהי' לו קיום ויביא תועלת, ורק אנשים אחדים חלמו אדותיו, וממילא לא יכלו לגשם בחיים שאיפותיהם, בני עמנו הנם עם אשר צדקות אהב, נותנים וחוזרים ונותנים לצדקה שיש לה מקור ומסורה מן התורה כמו: תלמוד תודה, בקור חולים, גמילות חסדים, וכדומה. אבל צדקה בעד גאזעטין (מכ"ע) גם על טהרת הקדש, טרם נקלטה ההכרה הזאת בלב נדיבינו לצדקה של מצוה גם עתה, ומה גם לפני יובל שנים.


און ער איז ממשיך און מסביר זייערע שווערעקייטן צו אנהייבן א חידוש וואס איז היינט א דבר פשוט.

בכל אשר גדל פרסומו, כן רבתה עלינו העבודה לבוא בוכוחים בכתב ובעל פה עם בעלי דעות שונות ולהוכיח נחיצות מכ"ע על טהרת הדת, מדרך רוב בני האדם שהענינים אשר אינם נוגעים קל מהרה לנפשם ומאדם, פועלת ומשפיעה עליהם העצלות ללכת אחרי ההרגל מבלי להעמיק חקר ולעמוד על ברורם של הענינים, והעצלות הזאת היא אם כל אסון גם בעסקי היחיד ומה גם בעסקי הצבור והכלל, וביותר בשעה שמוצאים להם גם איזה סמוכים ממאמרים, פתגמים ומכתמים מוסכמים, אז תגבר העצלות ותאטם אזן לכל הדברים הנאמרים במיטב הגיון, ומתפטרים בתוקפם, כמו המשפטים: "אל תען" "כל באיה לא ישובון" ו"שבקא לרויא דממילא נפול", מבלי התבונן כי אין כונתנו נגד החפשים להכריעם ולהחזירם למוטב, כ"א דק לגדוד בעדנו, לבנות מצודה בכח ספרות האורתוכסית להגן על התמימים והישרים שלא ילכדו ברשת המ"ע של המשכילים, ולא יאלצו לקרוא חדשות מה ילד יום מעל מכ"ע חפשים ולקלוט על ידם גם את דברי הבלע והמינות הכתובים בהם עי' הפוסעים על ראשי עם קדש ר"ל, ומבלי שים אל לב כי העצה "שבקא לרויא" היא רק בשעה ש ה ר ו י א עומד לנפול, אבל לא כן הדברים בשעה ש ה ר ו י א הולך ומשבר חלנות ביתך, הכי גם אז תאמר שבקא לרויא? האם לא תקום אז ותשבר עצמותיו?

ביחוד הוכרחנו לעשות תעמולה בין החרדים שבטלו כלאחר־יד את כל המשכילים וספרותם, המה לא האמינו אז שאיש מן הישוב ישים לבו לשטותים כאלו שנדפסים יום יום "בספרות שלהם" והוכרחנו להראות להם שחדר כבר למחננו הרעל והארס של הספרות החדשה, ועלינו לאחוז באמצעים כדי לקדם פני הרעה.


לאמיר ווייטער ברענגען זיינע ווערטער

מכל האמור נקל להבין האבני נגף וצורי המכשול הרבים מבית ומחוץ שהיו מונחים אז על דרכינו ליסד ספרות עתונית כשרה וכאמור ממכה עצמה לתקן רטי'.
זקני הדוד קשה הי׳ להולמם "גאזעטין על טהרת הקדש" איך יתכן הדבר? ועוד להגן על ידם על תוה"ק ולומדיה, הם ענו ואמרו: מה לנו לספרות של חולין? הלא יש לעמנו ספרות רחבה נוסף על התלמוד הק' ומפרשיו, מדרשים ספרי דרוש ספדי מוסר ספרי מחקר ופיליסופיא, אבל לא דברים של "גאזעטין" (מכ״ע בלע״ז).

בני הדור ההוא אפילו הנבונים שבהם טרם באו לידי הכרה וידיעה שהספרות העתונית היומית של כל עם היא עכשיו ככחות הקיטור העלעקטרי המניעים את כל גלגלי המעשים והפעולות החמריים והרוחניים בעולם הזה, ואשר לכן אין מפלגה "ואידעע" בעולם שאין לה ספרות מיוחדה שתפיץ מחשבותיה ותניע את גלגלי פעולותיה.

מפני המכשולים האלו - מפני החששות של הספקנים - היתה לנו מלחמה מבית ומחוץ, בעת שהחלטנו ליסד ספרות חרדית שתגן על היהדות, אך ה׳ הי׳ בעזרנו וגם זכינו אשר אחרי עבור איזה עשריות בשנים הודו לנו כל גדולי הדור אפילו אדמור"י החסידים כפי שנתפרסמה דעת קדשם בזה למדי גלוי ברבים שספרות עתונית חרדית נחוצה מאד.


ד.

איך מיין אז עס פעלט אפילו נישט אויס צו מסביר זיין די דמיון, כעתה כן אז, האט זיך געהאנדלט פון אינגאנצן א נייע כלי מלחמה וואס מען האט קודם געלאזט אינגאנצן אין די הענט פון פורקי עול וואס האבן דאס גוט אויסגענוצט לרעה, און די חרדים האבן געפירט א מערכה מיט דעם, ביז עס זענען נתעורר געווארן אפאר ערליכע בעה"ב - נישט רבנים, בעה"ב - און זיי האבן אנגעהויבן א טויש וואס נאך דעם האבן אלע גדולי ישראל זיך צוגעשטעלט און דאס מקלס געווען.

די ערשטע האלב איז שוין מקוים געווארן מיטן אינטערנעט אויך, מען פראבירט דאס אונטערהאקן ביים ערליכן ציבור מיט אלע מיטלען, בלייבט נאר איבער צו האפן אז די צווייטע האלב זאל שוין אויך שנעל מקוים ווערן.
עס נעמט א מאנקי בערך 3 שעה צו טרענירן א מענטש אים צו געבן באנאנעס יעדע פאר מינוט...

-יין שרף-
אביסעל שכל
מאנשי שלומינו
מאנשי שלומינו
הודעות: 109
זיך רעגיסטרירט: זונטאג נאוועמבער 09, 2014 2:06 pm
האט שוין געלייקט: 3 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 30 מאל

שליחה דורך אביסעל שכל »

סאיז אנדערש אינטערנעט איז טריף סקען נישט זיין כשר אזוי ווי די גאס
מיט אביסעל שכל וואלטען מענטשן שנעלער אנגעקומען
באניצער אוואטאר
שמעקעדיג
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 16508
זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג אפריל 12, 2012 12:11 am
האט שוין געלייקט: 18582 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 18945 מאל

שליחה דורך שמעקעדיג »

שיין געשריבן, אבער די היינטיגע רבנים זענען עס נישט מדמה צו צייטונגען, נאר צו טעלעוויזיע. און דאס איז טאקע דער בראך.
וירח ה' את ריח הניחוח
טמיר
וְאֶת־הָאֶ֜לֶף
וְאֶת־הָאֶ֜לֶף
הודעות: 1102
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך אקטאבער 21, 2015 4:07 pm
האט שוין געלייקט: 5493 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 1263 מאל

Re: אינטערנעט, האט דאס א מוסטער אין היסטאריע?

שליחה דורך טמיר »

געוואלדיג, ביזט מכובד צו בויען א כשרע אינטערנעט. דערווייל וואלסטו נישט געוואלט דיין קינד זאל דאס האבן
געשריבן לזכות א גוטע חבר וואס זיכט א חברותא אין ווילי http://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.p ... 83#p535783
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 19573
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 24504 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 14863 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

שמעקעדיג האט געשריבן:שיין געשריבן, אבער די היינטיגע רבנים זענען עס נישט מדמה צו צייטונגען, נאר צו טעלעוויזיע. און דאס איז טאקע דער בראך.

שמעקעדיג: אבער די נקודה פון געוואלדיג איז אז בימים ההם האבן עס די רבנים יא מדמה געווען צו א זאך וואס דאס גאנצע אידישקייט איז תלוי אין דעם. ליינען צייטונגען איז געווען די הארבסטע זאך. און מ'האט ארויסגעווארפן נישט נאר די קינדער פון די חדרים. (ס'נאך בכלל נישט געווען קיין ארגאניזירטע ת"ת'ס) נאר אויך פון די קהילה...!
איך וועל צוגעבן א צינישע באמערקונג: פארוואס האט מען דאמאלס נישט געמאכט קיין כינוס כלל ישראל...?! ווייל ס'נאכנישט געווען קיין אינטערנעט... :lol: :roll:
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 19573
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 24504 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 14863 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

טמיר האט געשריבן:געוואלדיג, ביזט מכובד צו בויען א כשרע אינטערנעט. דערווייל וואלסטו נישט געוואלט דיין קינד זאל דאס האבן

טמיר: מיט א גוטן פילטער (וואס איז א הכרחיות ווען קינדער האבן צוטריט צו דעם) יא. ואין חכם כבעל הנסיון...!
באניצער אוואטאר
געוואלדיג
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 3930
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 10, 2014 4:15 pm
געפינט זיך: באתרא דנשקי שמיא וארעא להדדי
האט שוין געלייקט: 6926 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 4626 מאל

שליחה דורך געוואלדיג »

מיין נקודה מיט מיינע רייד איז צווייפאכיג,

א. מען האט גענומען א ענין וואס וואלט געקענט זיין גאר א שטארקע געווער פאר שומרי תורה און דאס מחרים געווען, לאזנדיג די פלאטפארמע אינגאנצן פאר די שונאי ישראל און עוקרי תורה, אנשטאט צו נוצן די פלאטפארמע אויף צו פארשפרייטן תורה און יראת שמים,

מען שרייט אינטערנעט איז א בדיעבד, אפשר, אבער היינט וועט קיינער נישט שרייען א צייטונגען איז א בדיעבד כאטש במים ההם האט יעדער אזוי געהאלטן, עס איז צייט פו איינזעהן אז אונזער לעבן האט זיך געטוישט, די מציאות העולם האט זיך געטוישט, און אינטערנעט איז א גרויסער חלק אין לעבן, און שרייען טריף איז אריינשטעקן די קאפ אין זאמד ווי א בת היענה לאזנדיג די אינטערנעט פאר די עוקרי הדת, איך האב אמאל געהאט א שמועס מיט א גרויסער בעל השקפה וואס טוהט אסאך מיט יונגע צומישטע נשמות בעניני אמונה, און איך האב איהם גע'טענה'עט אז ער טוהט א עולה מיט דעם וואס זיין סייט האט קוים אודיא פון דרשות בעניני אמונה, אין די צייט ווען פוטסטעפס האט א אינטרעסאנטע סייט מיט ווידיאוס און כל ערליי אינטרעסאנטע אפדעיטס כסדר, און ער האט מיר מודה געווען אז מען דאס דארף טאקע פארבעסערן, אז איינער וואס זוכט אויפן נעט עניני אאמונה ודעות זאל זיך אנטרעפן מיטן אמת לכה"פ ווי וויפיל מיטן שקר,

ב. די פילטערס היינט זענען א געפערליכע חורבן, עס איז נישט צום שלינגען אוון נישט צום שפייען, און אפילו איינער וויל זיין ערליך, האט ער זייער א קליינע אויסוואל פון גוטע פילטערס אדער האט ער קיין אויסוואל ווייל עס קומט א קהילה, לאמיר זאגן די הייליגע און גרויסע ראפאגעשער קהילה, און זיי געבן ארויס א פילטער מיטן נאמען מסוגר, און זענען מחייב יעדן פון די גרויסע חשוב'ע קהילה צו לייגן א פילטער און פארשטייט זיך נאר זייער פילטער, יעצט די פילטער קען זיין א חורבן און זייער א נישט גוטע פילטער, אבער פארט מוז יעדער לייגן דווקא די פילטער, וואס געשעהט איז, אז אדער איז עס צו לויז און טוהט גארנישט אויף, אדער איז עס צו שטרענג און ברענגט אז מען זאל האבן אחד בפה ואחד בלב, איינס אין מויל און איינס אין טאש, אבער ווען עס וועט זיך סטאפן און פילטערניג וועט ווערן א ביזנעס אין יעדע פירמע וועט פראבירן מאכן די בעסטע פילטערס וועלן זיי זיין א תועלת פאר יעדן.
עס נעמט א מאנקי בערך 3 שעה צו טרענירן א מענטש אים צו געבן באנאנעס יעדע פאר מינוט...

-יין שרף-
תורה ומדע
ידיד ותיק
ידיד ותיק
הודעות: 922
זיך רעגיסטרירט: זונטאג מאי 15, 2016 10:55 am
געפינט זיך: מידוועסט
האט שוין געלייקט: 517 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 672 מאל

שליחה דורך תורה ומדע »

געטס א קוק. וויפיהל אידען און דורות שלימות זענען פארפאהרען אין די אכצעטען -ניינצעטען יאהרהונדערט א דאנק ביכער און צייטונגען? ליידער, אסאך מער פון וויפיעל עס זענען געבליבען ערליך מיט אלע עצות הנ"ל.. מיינט דאס אז די עצה האט נישט געארבעט? אפשר, אבער לדעתי, איז עס נישט נאר די צייטונגען און ביכער וואס האבען גורם געווען דער חורבן רוחני אין יוראפ. לאו עכברא גנב אלא חורא גנב.
ווען אידען האבען פרנסה, יישוב הדעת, צופרידענקייט, האפענונג, ישיבות מיידל שולעס און מוסדות וואס קלאפען און פראדיצירען כדבעי, איז די דראפאאוט רעיט גאר שוואך. לעומת זה, ווען דער איד איז ארעם און ביטער, ליידט פון אנטיסעמיטיזם, מחלוקת און פארשידענס, און ער קען זיך נישט ארגאניזירען צו האבען א חינוך סיסטעם וואס אדרעססירט די ניי געקומענע נסיונות הזמן האט עס אזא פנים. רוב מנין און בנין פון יוראפעישע אידען זענען נישט געווען שומרי שבת אין 1900!
אינטערנעט איז א נייע טשעלענדש אשר לא היתה מאז היינו לעם. ולפי הנ"ל איז דער וועג פון ארבעטען מיט דעם פשוט. עשה טוב, מעט מן האור דוחה הרבה מן החושך. אויפהייבען דער ניווא פון חינוך, שאפען א מצב פון שטאלצקייט אין אידישקייט און אין אמונה. מיר מוזען שאפען א רוח פון צופרידענקייט, האפענונג, ווארעמקייט און בעיקר פארשטאנדיקייט אין תורה. א יוצא ישיבה צו א חסיד זאל נישט דארפען אוטומאטיש זיין א שנארער, ער זאל האבען זעלבסט זיכערהייט אין זיינע מיטלען און אין זיין אמונה אז ער איז אויף די ריכטיגע וועג.
קבל את האמת ממי שאמרו (רמבם ה' קידוש החודש)
שמיטשיק
מאנשי שלומינו
מאנשי שלומינו
הודעות: 48
זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג פעברואר 11, 2016 7:40 pm
האט שוין געלייקט: 38 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 47 מאל

שליחה דורך שמיטשיק »

אין אנפאנג פון די מערכה קעגן אינטערנעט האט געהערשט א גייסט ביי די רבנים און עסקנים פון זיך צושטעלן צו די מצב, דאכט זיך מיר בעלזע רב איז געווען דער ערשטער צו ארויסקומען מיט א פארלאנג אויף געפילטערטע אנטערנטעט און צוביסלעך האבן אלע נארמאלע רבנים נאכגעטון. ביים כינוס כלל ישראל האט מען א גאנצע צייט גערעדט פון האבן אינטערנעט אבער מיט א פילטער. נאך כינוס כלל ישראל האט טעג ארויסגעגעבן א גוטע פילטער וואס מען אפדעיט כסדר און טויזנטער אידן נוצן עס מיט צופרידנקייט.

בכלל איז נישט קיין פארגלייך אינטערנעט מיט צייטונגען צוליב די פולע מעגליכקייטן וואס זענען פארהאן אויפן אינטערנעט וואס מאכט צייטונגען אויסקוקען ווינציגער ווי א פליג קעגן א עלעפאנט, די גיגאנטישע אוצרות אינפארמאציע, לעבעדיגע ווידיאו, און אלעס אין א קליינע סקרין וואס גייט אריין אין בוזעם האט קיין פארגלייך אין היסטאריע.

(ממש לעצטענס איז די מערכה אריבער א טראנספארמאציע ווען יעדער וויל זיין פויבסטליכער פונעם פויבסט, מען האט אויסגערופן א מלחמת חרמה קעגן געפילטערטע סמארטפאונס אויך, און מען פארלאנגט גאר אז מען זאל זיך איינהאנדלען צוויי טעלעפאנען, וואס דאס פארלאנגט א אפהאנדלונג פאר זיך)
אדנירם
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 3334
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג מערץ 30, 2015 11:55 pm
געפינט זיך: צווישן די הרי חושך און הר ההר.
האט שוין געלייקט: 6187 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15246 מאל

שליחה דורך אדנירם »

א תשובה וואס כ'האב געשריבן צו מורינו [tag]געוואלדיג[/tag] באישי:

די חילוק צווישן אינטערנעט און צייטונגען, וואס דו פארפעלסט כסדר צו באמערקן, איז אז א צייטונג קען יעדער ארויסגעבן א כשר'ע, און דאן מוז מען נישט אנקוקן קיין נישט כשר'ע. אינטערנעט איז א נישט כשר'ע צייטונג וואס דו קענסט אויפמאכן א 'כשר'ע קאלום' דערין. פון דעם האט הרב ליפשיץ נישט גערעדט.‎ ס'איז ווי ליינען א פארנאגראפיע ביכל געטינקן אין כפירה, מיט אביסל ד"ת אין די זייט, און 'ווער ס'וויל קען לערנען'.

און פון דא איז די תשובה סיי צו אות א', און סיי צו אות ב'. דו קומסט מיט נייע שיינע רעיונות [וואס קענען - אגב - נישט שטימען במציאות], אבער קיין שייכות מיטן אמאליגן מערכה איבערן צייטונג, האט עס נישט.‎

און אז מ'רעדט שוין, צייט צו עפענען די אויגן.
ר' יהושע'לע בעלזער האט געעפנט דעם מחזיקי הדת צייטונג אין גאליציע, יארן שפעטער האט די אגודה געעפנט צייטונגען אין פוילן. ס'האט געהאלפן טויטע באנקעס לכל הדעות. דו ווייסט פארוואס? ווייל זיי האבן דערציילט נייעס, בארעדט משכילים, און גרויס געמאכט זייערע מנהיגים, אבער נישט דיסקוסירט די נושאים וואס די משכילי'שע צייטונגען האבן גערעדט פון [ביקורת המקרא והמסתעף]. דאס איז געווען דער חורבן, אבער דאס איז א שמועס פאר זיך.‎

ומכאן תשובה לדבריך ג"כ, די חורבן היינט צוטאגס איז, אז מיר דיסקוסירן נישט וואס השכלה פארקויפט, מיר דיעלן נישט מיט מאסטער'ס טענות, נאר היינט ווי אמאל - שרייען מיר 'שקצים, אט"ד', וכו', און דאס העלפט אונז זייער שטארק.‎

אויב שוין, דאן ציה א פאראלעל פון היינט צו אמאל, איבער מיין לעצט ארויפגעברענגטע טענה.‎


[tag]תורה ומדע[/tag] זאגט ענדליך ווי מיר. כ'האלט אויך אז די עיקר פלאץ צו דיסקוסירן די ענינים, איז אין ישיבה. דארט דארף מען אריינבאקן אמונה, און ארויסברענגען געוויסע נקודות וואס מיר מוטשענען זיך דערמיט - וואס אויפן געוועב וועט מען נאר הערן וואס די 'צווייטע צד' האט צו פארקויפן.
באניצער אוואטאר
berlbalaguleh
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 19573
זיך רעגיסטרירט: דינסטאג יולי 17, 2012 12:57 pm
האט שוין געלייקט: 24504 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 14863 מאל
קאנטאקט:

שליחה דורך berlbalaguleh »

צו אדנירם ותורה ומדע: שני נביאים התנבאו בסיגנון אחד. דער תמצית פון ביידע תגובות (שש'ס מער דרך אגב'דיג.) איז אז מ'דארף הייבן דעם ניווא פון חינוך הבנים והבנות סיי אין ישיבות און סיי אין די מיידל סקולס. און דאס וועט זיכער צו העלפן צו פארמיידן אדער פארמינערן די ראטע פון נושרים/נושרות. אויך וועט עס געבן בעסערע אמוניציע פאר אונזערע קינדער צו פארטיידיגן אונזער דרך און די אמונה הסלולה, פון די עלעמענטן וועלכע אטאקירן דאס.
נאר איך האב מורא אז ס'איז פארהאן ביי לכה"פ א טייל פון אונזערע מנהיגים אן אגענדא פון האלטן דעם עולם אומוויסנד. נישט נאר אין די ענגליש-אמעריקאנער קולטור. נאר אויך אין אונזער אייגענע, אידישע היסטאריע, און די אלע תקופות וואס אונז זענען אדורכגעגאנגען אלס א פאלק.
דער פארגלייך צווישן די אמאליגע צייטונגען (ערליכע ווי פרייע) און דעם אינטערנעט פון היינט, איז נישט אין פיזישן זין. פארשטייצעך אז ס'איז אינגאנצן נישט קיין פארגלייך. נאר, אז ווער ס'האט געליינט צייטונגען, אמאל, האט געהייסן אן אינטעליגענטער מענטש וועלכער איז געווען באהאוונט אין די לאנד'ס און וועלטליכע פאליטיק. ממילא האבן די צדיקים ווי דער מיטלער בעלזער רב, ר' יהושע'לע זצ"ל ארויסגעגעבן אן ערליכע צייטונג אז דער עולם זאלל נישט נעמען אינפארמאציע פון די משכיל'ישע צייטונגען וועלכע זענען געווען מלא וגדוש מיט אפיקורסות און שנאת הדת. אבער דער אינטערנעט איז דאך אפן, און ס'איז דא סיי גוטע און סיי שלעכטע און שעדליכע אינפארמאציע. נאר א דערוואקסענער מענטש, אן ערליכער איד (אטו בשופטני עסקינן...?!) וועט וויסן נאר ארויסצונעמען דעם צד הטוב. אבער קינדער וועלכע קענען נאכנישט מבחין זיין בין טוב לרע. אט פאר זיי דארף מען לייגן א פילטער...! אבער דער געשריי וואס גייט לעצטנס ארויס צו אסר'ן דעם אינטערנעט און אלע טעכנאלאגישע כלים איז א פאלשער רוף, וועלכער האט נישט קיין שום ווערט, און ס'ברענגט נישט קיין שום נוצן...!
אדנירם
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 3334
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג מערץ 30, 2015 11:55 pm
געפינט זיך: צווישן די הרי חושך און הר ההר.
האט שוין געלייקט: 6187 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15246 מאל

שליחה דורך אדנירם »

איך האלט ענליך צו דיר. אבער לדעתי יש להחמיר אפילו ביי עלטערע. אינטרעסאנט אז פונקט ביי די צוויי גרעסטע פראבלעמען פון די אינטערנעט, זאגן חז"ל די שארפסטע זאצן: "אין אפטרופוס לעריות", און "שאני מינות דמשכי".

כאטש איך וויל שטארק קען ליינען וואס איך וויל, פארשטיי איך די פראבלעם דערפון און די רבנים'ס פחד - לו יצוייר זיי האבן ווען נישט אייגענע ענגע אינטערעסן. נאר די וועג צו דיעלן דערמיט איז נישט דורכן האקן אויף סמארטפאנ'ס, און אסר'ן צו פארוויילן אויף אינטערנעט, נאר ענדערש דורך געבן א נארמאלע געזונטע חינוך פאר אונזערע קינדער, וכנ"ל.
תורה ומדע
ידיד ותיק
ידיד ותיק
הודעות: 922
זיך רעגיסטרירט: זונטאג מאי 15, 2016 10:55 am
געפינט זיך: מידוועסט
האט שוין געלייקט: 517 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 672 מאל

שליחה דורך תורה ומדע »

נו ווי זענען זיי די רבנים און רעביס? אויף אסר'ן דעם אינטערנעט און מאכען גרויסע חתונות זענען זיי דא. אבער אויף העלפען ארויפברענגען דער חינוך, פרנסה אפציעס, און האפענונגען איז קיינער נישט עוועילעבל? וואס איז טאקע די סיבה דערצו?
פארוואס איז בוני עולם הצלה רופא חולים וכדו' וויכטיגער פון דעם. מען וואלט דאך געדארפט מרעיש עולמות זיין.
קבל את האמת ממי שאמרו (רמבם ה' קידוש החודש)
באניצער אוואטאר
ליטוואק פון בודאפעסט
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 9686
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 19, 2012 6:51 pm
האט שוין געלייקט: 3424 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 9048 מאל

Re: אינטערנעט, האט דאס א מוסטער אין היסטאריע?

שליחה דורך ליטוואק פון בודאפעסט »

אלע חילוקים אין א זייט, פאר'ן פרט איז מסתמא בעסער אן אינטערנעט. דער נידון איז ביים כלל. און דארט זענען די ענדליכקייטען מער ווי די אונטערשיידען.

די צייטונג איז דא צו מ'וויל צו נישט און דער איינציגסטע נידון איז וויאזוי זיך אן עצה צו געבען.
אזוי אויך די אינטערנעט.

מענטשען וואס ליינען צייטונגען קענען עס נישט אפגעבען אן ארויסשניידען א חלק פון זיך, א זאך וואס מ'קען נישט פאדערען און ניטאמאל בעטען.
אזוי אויך די אינטערנעט.

די נוצליכקייט פון א צייטונג ווערט אן אומאפשיידליגע טייל פון די געזעלשאפטליכע לעבען, פון מודעות ביז שנאדעראציע, וויכטיגע וויסענשאפטען און למעשה'דיגע פארוויילונג.
אזוי אויך די אינטערנעט.

די פראבלעמען פון נישט ליינען/לאזען צייטונגען ווערען שוין פונקט ווי די פראבלעמען פון יא ליינען/לאזען צייטונגען, ביים כלל זיכער.
אזוי אויך די אינטערנעט.

די וואס אסר'ן/שרייען אויף צייטונגען, ווייסען עפ"י רוב נישט פארוואס דער וואס ליינט עס דארף עס אזוי שטארק.
אזוי אויך די אינטערנעט.

די אוסרים באנוצען זיך למעשה מיט'ן צייטונג, נאר ע"י שליח/שבת גוי, פאר זייער צוועקען. לצורך פרסום צו נויטיגע אינפארמאציע וכדו'.
אזוי אויך די אינטערנעט.
The greatest obstacle to discovery is not ignorance--it is the illusion of knowledge.
(Daniel J. Boorstin) דא
באניצער אוואטאר
געוואלדיג
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 3930
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 10, 2014 4:15 pm
געפינט זיך: באתרא דנשקי שמיא וארעא להדדי
האט שוין געלייקט: 6926 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 4626 מאל

שליחה דורך געוואלדיג »

ליטוואק האט גוט ארויסגעברענגט צו צושטעל פון אינטערנעט צו צייטונגען, און כמובן ווען מען רעדט פון אננעמען די אינטערנעט אלס א לכתחילה שבדיעבד, איז עס וועלן זיך אויסארבעטן גוטע פילטערס וואס וועלן מאכן דעם אינטערנעט (כמעט) כשר, און פארשטייט זיך די צווייטע נקודה וואס איז סייווי אמת, אז עס איז צייט צו פילעווען אמונה אין אונזערע קינדער מיט דעה והשכל און נישט נאר מיט איך בין א נאר און גלייב.
עס נעמט א מאנקי בערך 3 שעה צו טרענירן א מענטש אים צו געבן באנאנעס יעדע פאר מינוט...

-יין שרף-
באניצער אוואטאר
פרייוויליג
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 1767
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 10, 2014 4:44 pm
האט שוין געלייקט: 1328 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2157 מאל

שליחה דורך פרייוויליג »

איך בין אויך ביי די מיינונג אז לא קרה זה אל זה. אינטערנעט איז קיין פארגלייך צו א צייטונג. איינע פון די מגידי אמת האט אמאל געזאגט: היינט איז אלעס קאלירפול. קאלירפולע מאגאזינען, בליטשקעדע צייטונגען, אבער די גמרא איז געבליבן שווארץ און ווייס... די רייץ פון די ענדלאזע ציענדע קאלירפולע ליטעראטור פארשאטענט די שווארצע און ווייסע חכמה. עס איז להבדיל ווי קינדעל צו אן אייפעד!"

דער אינטערנעט האט נישט זיינס גלייכן אין היסטאריע.
באניצער אוואטאר
געוואלדיג
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 3930
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 10, 2014 4:15 pm
געפינט זיך: באתרא דנשקי שמיא וארעא להדדי
האט שוין געלייקט: 6926 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 4626 מאל

שליחה דורך געוואלדיג »

לכאורה האב איך געמיינט אז אינטערנעט איז פונקט ווי א צייטונג, ווען נישט דו קלערסט מיר אויף, אוודאי קען מען טרעפן 100'טער חילוקים צווישן די צוויי, די צושטעל איז לגבי די חורבן וואס עס ברענגט און די וועג עס צו באהאנדלען.
עס נעמט א מאנקי בערך 3 שעה צו טרענירן א מענטש אים צו געבן באנאנעס יעדע פאר מינוט...

-יין שרף-
באניצער אוואטאר
פרייוויליג
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 1767
זיך רעגיסטרירט: מיטוואך דעצעמבער 10, 2014 4:44 pm
האט שוין געלייקט: 1328 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2157 מאל

שליחה דורך פרייוויליג »

[justify]שוין איך וועל אביסל מרחיב בדיבור זיין.

איך האב געטראפן א שטיקל נהורא דנפיק מגו חשוכא. אינעם סאמען ברען פון אינטערנעט ליגט באהאלטן א גרויסע חסד. משל למה הדבר דומה: שפאצירט אמאל א מענטש אריין אין א הערליכע לייבערי אנגעפילט מיט מיליאנען ביכער, חכמה ומדה. איינער וואס גייט דארט אריין וועט א לעבעדיגער נישט ארויסקומען. ער וועט ווערן אנגעפילט מיט אוצרות ידיעות אז עס וועט אים שווימען די אויגן פאר אייביג. שפאצירט ער אריין אנעם לאבי, זעט ער א הערליכע קאסינא, געימיס, מוזיק, מאוויס. זאל איר ארויף גיין אויבן און אנשטרענגן מיינע אויגן, אדער ליבערשט בלייבן דא און פארברענגן מיט פריינד? געוויס וועל איך דא בלייבן, איך וועל שוין מארגן ליינען, מארגן וועל איך שוין ארויפגיין.

רבים חללים הפילה, די לאפעס פון אינטערנעט האט געמאכט א מהפכה עולמית. ווען אינטערנעט יצא לאור עולם, האט די ביזנעס וועלט אויפגעשיינט. מען גייט קענען מאכן מיליאנען, שנעלער, גרינגער, און בעסער. וכן הוה. אבער צו זייער אנטוישונג פארמאגט אינטערנעט העכער 70% פראצענט פון adventure, פארוויילונגען, און געימ'ס. לויט די ווירקליכע דראמע פון אינטערנעט וואלטן א סך מער מענטשן געדארפט אוועקגעפאלן פון איר. עס איז דא עפעס וואס איז א סך מער שעדליך ווי פארנגראפיע און דאס איז "ידיעות". ווען א מענטש וואלט זיך ארויפגעזעצט אויף דער אינטערנעט און דורכגעליינט כמה סוגיות בעיון רב מאד. ער וואלט פארשווארצט נעכט מיט כל מיני אנשויאינגען, וואלט ער אין א אויגן בליק אוועקגעווארפן זיין אידענטיטעט. מה עשה הקב"ה? ער האט געמאכט א הערליכע לאבי פון שטותים והבלים. וואטעסעפפ /טעלעגראם / סנעפטשעט / אינסטערגרעם / פייסבוק / מאוויס / בילדער / קליפס / מוזיק - ווער האט נערווען אדורך צו לערנען מארק שפירא'ס ביכער? אדער אנדערע מיליאנען אינטעלעקטע ביכער. אנשטאט צו וואטשען אן אינפארמאטיווע דאקעמענטרי, וואטשט מען דזשימי קימעל. אנשטאט צו לערנען/שטודירן, ליינט מען הבלים פון גלען בעק. אנשטאט צו שפאצירן אינעם גן עדן פון חכמה הערט מען מייקל סעוועדזש. אנשטאט צו וואטשען א וועבענאר פון א פראגרעם וואס קען צונוץ קומען לדוגמה פאר פרנסה, וואטשט מען טיווי שאוס.

מיר פארמאגן אזויפיל שטותים והבלים, אז לדעתי האט דאס דראסטיש רעדוצירט די ציפער פון מענטש וואס גייען פייפן. הקב"ה ברוב חכמתו האלט אונז פארנומען מיט אזויפיל נארישקייטן, אז מיר גרויסע גופים און קליינע קעפ קומען נישט צו עפעס העכערס.

ועל עכשיו באתי, יעצט קען מען דן זיין אויב צייטונגען/מאגאזינען וואס זענען געווען מיועד פאר השכלה וכדו' האבן געברענגט א גרעסערע חורבן פון אינטערנעט, וואס פארמאגט א סאאאאך מער הבלים פון דברי מינות. אדער אז, צייטונגען וואס [פלעגן] האבן א באגרעניצטע מאס צו חכמה האט געהאט א גרעסערע אפעקט ווי אינטערנעט. מען זאגט, אז אמאל האט א מענטש געהאט איין אדער צוויי ספרים און ער האט דאס געקענט ישור והפוך. היינט האבן יעדער א ספרים שאנק און מיר קענען נישט קיין איינס..

טראץ די טעאריע קום איך צו אז אינטערנעט איז קיין פארגלייך. ווייל למעשה שטעלט זיך ארויס אז מאמענטעל איז די גרעסטע טריגער 'סאשעל נעטווארק'. דאס פלעגט מען נישט האבן מיט צייטונגען. א מענטש דארף נישט ליינען היינט קיין ביכער, ער דארף בלויז ארויף גיין אויף אפאר בלאגס, מאכט זיך פריינט, און דאס טוט אלעס![/justify]
באניצער אוואטאר
שמעקעדיג
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 16508
זיך רעגיסטרירט: דאנערשטאג אפריל 12, 2012 12:11 am
האט שוין געלייקט: 18582 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 18945 מאל

שליחה דורך שמעקעדיג »

לפי ידיעתי (אויב איך בין זיך נישט טועה) איז נאך קיינמאל נישט געווען אזא סארט מערכה ביי כלל ישראל. ביי חז"ל ווייסן מיר א ענין פון 'לא פלוג', אדער בעסער, 'נתת דבריך לשיעורין'. דאס אז דיינים און עסקנים זאלן געבן פארשידענע סארט היתרים, פאר יעדן אנדערש לויט וואס יענער "דארף האבן", איז נאך קיינמאל נישט געווען.

קודם כל, די עצם היתר 'לצורך פרנסה' איז באלאני און א חוכא וטלולא. מעג איך מחלל שבת זיין לצורך פרנסה? א איסור בלייבט א איסור, פינטל. מען קען נישט מאכן קיין חשבונות אז איינער מעג יא און א צווייטער נישט. אלזא ווי אזוי קענען די מוסדות פארלאנגען אז יעדער מוז נעמען די בעסטע מדריגה לפי זיין צורך. וואס מיינט דאס? ווייל איימיצער דארף ("מ'כלומר'שט") די גע'אסר'טע וואטסעפפ לצורך פרנסה, מעג ער עס האבן, אבער זיין חבר נישט? מעג איך נאר נוצן "וועיז" לצורך פרנסה, אבער נישט לצורך א טריפ וואס איך וויל מאכן מיט מיין משפחה? מען מעג נאר קוקן ביזנעס אימעיל, אבער נישט קיין אייגענע מעסעדזשעס? און וואס איז פשט אז יעדע מוסד פארלאנגט אן אנדער סארט פילטער?

איך מיין אויך אז די עצם מושג פון אונטערשרייבן פאר די מוסדות איז דאס ערשטע מאל אין היסטאריע. און נישט סתם אונטערשרייבן לטובת די קינדער – נאר מען קאנטראלירט לגמרי די עלטערן. אויב איז עס נאר לטובת די קינדער, וועמען שטערט וואס די טאטע האט אין די ארבעט? פארוואס איז מען מחנך די עלטערן?
וירח ה' את ריח הניחוח
קל וחומר
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 2050
זיך רעגיסטרירט: פרייטאג דעצעמבער 04, 2015 3:42 am
האט שוין געלייקט: 3094 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2799 מאל

Re: אינטערנעט, האט דאס א מוסטער אין היסטאריע?

שליחה דורך קל וחומר »

איך פארשטיי נישט א צווייטע זאך, פארוואס אמאל איז געווען מותר צו פארמאגן א שפחה כנענית וואס ע"פ חשבון קען דאס ברענגן ערגערע מכשולות ווי א סמארטפאון?
דעת תורה
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 2146
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג מערץ 18, 2013 1:07 am
האט שוין געלייקט: 6085 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 1736 מאל

Re: אינטערנעט, האט דאס א מוסטער אין היסטאריע?

שליחה דורך דעת תורה »

עס איז בפירוש דא היתירים אין די הלכה לצורך פרנסה (לאו דוקא אלס דעם וואס דער מענטש ציט דערפון זיין חיונה, וואס אזוינס טרעפט מען אויך, הפסד מרובה וכדו', במקום הפסד, התורה חסה על ממונן של ישראל, דער היתר איז מטעם ווייל בעבידתי' טריד).
האזהרה שהזהרנו מלהיות חפשיים במחשבותינו, עד שנאמין דעות המנגדות לדעות שהביאה התורה, אלא נגביל את מחשבתנו ונעשה לה סייג שתעמוד אצלו - והן מצוות התורה ואזהרותיה.
והוא אמרו יתעלה: "ולא תתורו אחרי לבבכם"... זו מינות. (ספר המצוות להרמב"ם ל"ת מ"ז)
אדנירם
שריפטשטעלער
שריפטשטעלער
הודעות: 3334
זיך רעגיסטרירט: מאנטאג מערץ 30, 2015 11:55 pm
געפינט זיך: צווישן די הרי חושך און הר ההר.
האט שוין געלייקט: 6187 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 15246 מאל

שליחה דורך אדנירם »

קל וחומר האט געשריבן:איך פארשטיי נישט א צווייטע זאך, פארוואס אמאל איז געווען מותר צו פארמאגן א שפחה כנענית וואס ע"פ חשבון קען דאס ברענגן ערגערע מכשולות ווי א סמארטפאון?

נאר א שפחה כנענית? [דהיינו 'קלינינג לעידי'].
זיי האבן אפילו געמעגט וואשן זיין פיס! וכן מבואר ברמ"א אהע"ז.

עמעדזשן אזא זאך היינט צוטאגס...!
קל וחומר
חבר ותיק
חבר ותיק
הודעות: 2050
זיך רעגיסטרירט: פרייטאג דעצעמבער 04, 2015 3:42 am
האט שוין געלייקט: 3094 מאל
האט שוין באקומען לייקס: 2799 מאל

שליחה דורך קל וחומר »

וליתר שאת, א שפחה כנענית איז געווען א חפץ פונעם אדון, זי איז געשלאפן ביי אים וכו', און דאס עיקר ניצן וואס מען האט געהאט פון איר איז געווען ריין פאר באקוועמליכקייט, זי איז געגאנגן שאפינג פאר די אדון, געקאכט, געבאקן, געוואשן די שטוב און די וועש און געבאדן.
ס'איז אפילו נישט געווען קיין היתר לצורך פרנסה!
רעאגיר