איז "טאלעראנץ" א פאנטאזיע?

[יידל]

יאיר, וויאזוי פארגלייכסטו ואהבת לרעך כמוך, און לא תשנא את אחיך בלבביך צו love your enemy?

[לעיקוואד]

פון די אנדערע זייט זעהט מען אבער א פטרקערטע טרענד, מענטשן אין שטעטליך און קהלות האבן זיך מער פארטראגן ווי היינט. מען האט נישט געפילט די צורך צו מאכן יעדעם אזוי ווי זיך. דאס איז געווען סיי אין די אידישע וועלט און סיי אין די גוי'אישע.

להד"ם. פארקויף אונז נישט קיין באבע מעשיות אז אמאל איז געווען מער אינדבידואליזם און ווייניגער קאנפארמיזם ווי היינט. פונקט פארקערט.
נאר וואס, אמאל איז געווען אסאך מער וועלטלעך, יעדער שטעטל איז געווען א וועלט פאר זיך און האט קוים אנערקענט אין דעם אז סדא נאך מענטשען אויף דער וועלט. ווען ער האט זיך געטראפען מיט א מענטש פון א צוייטער שטעטל האט ער עם באטראכט בערך ווי א בהמה און עם פארציקט. אין יעדער שטעטל פאר זיך האט שולט געווען קאנפארמיזם אויף א פארנעם וואס איז אפשר דא אין שיכון סקווער.
היינט איז אלס איין גרויסע וועלט, ממילא איז אין א וועג דא ווייניגער אנדערע וועגן און קולטורן.אבער אין דער איין וועלט לאזט מען מער ווייניגער פאר יעדער איינער טוהן וואסארא משוגעת ער וויל כל זמן ער שטערט נישט אנדערע. און אויך פארשטייט מען אז אלע מענטשען זענען גלייך. סוי קום מיר נישט פארקויפען אז אמאל איז געווען מער טאלערענט.

[לעיקוואד]

פון די אנדערע זייט איז די שיטה פון ריינע ראסע באזירט אויף דארוויניזם.

דער שיטה פון ריינע ראסע איז קיינמאלנישט געווען באזירט אויף דארוויניזם. דער "שיטה" נעמט פרעדזשוסעס וואס איז שוין דא אין דער מענטש בדרך הטבע און מאכט אפאלאגעטיק פאר זיי מיט מופרכ'דיגע דארווינישע תורות. (מופרך בצורה היסודית ביותר ווייל קיין שום סייענס קען נישט זאגען קיינמאל וואס צו טוהן, ווי איינער האט געזאגט, זאלן מיינע genes גיין אין דער ערד, איך וועל טוהן וואס איך וויל. און מופרך סייענטיפיש ווייל סאיז מער וויניגער נישטא אזא זאך ראסע גענעטיקלי.)

[יאיר]

שמעקעדיג, דער פולער פסוק איז "וגר זאב עם כבש, ונמר עם גדי ירבץ, ועגל וכפיר ומריא יחדו, ונער קטן נהג בם. ופרה ודוב תרעינה, יחדו ירבצו ילדיהן, וארי' כבקר יאכל תבן. ושעשע יונק על חור פתן, ועל מאורת צפעוני גמול ידו הדה. לא ירעו ולא ישחיתו בכל הר קדשי, כי מלאה הארץ דעה את ה' כמים לים מכסים". לויט געוויסע ראשונים איז עס כפשוטו. אבער דער רמב"ם אין הל' מלכים שרייבט אויף דעם אז דאס מיינט אלוועלטליכע טאלעראנץ:
אל יעלה על הלב שבימות המשיח יבטל דבר ממנהגו של עולם, או יהי' שם חידוש במעשה בראשית, אלא עולם כמנהגו נוהג, וזה שנאמר בישעי' וגר זאב עם כבש ונמר עם גדי ירבץ משל וחידה, ענין הדבר שיהיו ישראל יושבין לבטח עם רשעי העולם המשולים בזאב ונמר, שנאמר זאב ערבות ישדדם נמר שוקד על עריהם, ויחזרו כולם לדת האמת, ולא יגזלו ולא ישחיתו, אלא יאכלו דבר המותר בנחת עם ישראל, שנאמר וארי' כבקר יאכל תבן, וכן כל כיוצא באלו הדברים [הכתובין] בענין המשיח משלים הם, ובימות המלך המשיח יודע לכל לאי זה דבר הי' משל, ומה ענין רמזו בהן. אמרו חכמים, אין בין העולם הזה לימות המשיח אלא שיעבוד מלכיות בלבד.

די איראניע איז אז דא שטייט בכלל נישט קיין טאלעראנץ אין דעם מובן וואס מיר האבן היינט, ישעיה איז פול מיט פרעדיגונגען קעגן אלע פעלקער, זיין ציל איז אז אלע וועלן איינזען אז אידישקייט איז די ריכטיגע אמונה, נישט אז יעדער זאל קענען טון וואס אים געפעלט. די אלע וואס זאגן אזוי שיין נאך דעם פסוק לא ישא גוי אל גוי חרב, פארגעסן וואס עס שטייט אין א פריערדיגע פסוק: והלכו עמים רבים ואמרו לכו ונעלה אל הר יהוה אל בית אלהי יעקב וירנו מדרכיו ונלכה בארחתיו. מלחמה קען זיך נאר אויפהערן ווען יעדער וועט קומען דינען דעם באשעפער אין ירושלים.
פונדעסטוועגן, איז דאס אליין געווען א שטארקע טריט אין ריכטונג פון טאלעראנץ, אפילו דער האפענונג אויף שלום איז שוין עפעס ווערד, און דאס האט אויסגעברייטערט דעם פעלד פאר עווענטועלע גענצליכע טאלעראנץ. שלום ווערט עררייכט מיט קליינע טריט, צומאל פאלט מען צוריק, אבער עווענטועל קומט מען אן.

[יאיר]

יאיר, וויאזוי פארגלייכסטו ואהבת לרעך כמוך, און לא תשנא את אחיך בלבביך צו love your enemy?

ווער זאגט אז איך פארגלייך עס? איך זאג נאר אז די ערשטע האט געברענגט די צווייטע. און בכלל דארף מען וויסן דעם פונקטליכן אפטייטש פון love your enemy.

[יאיר]

מיין שאלה אויף דעם איז מער תורה'דיג. ווען מען לערנט/לייענט פסיכאלאגיע, איז מען כסדר מדגיש דעם נקודה פון טאלעראנץ צו א צווייטן, און זיין Non-Judgemental, נישט אפ'פסק'ענען יענעם, א.א.וו.
אבער מיר ווייסן אז אוהבי ה' שנאו רע, אויב האט א איד אמת'דיג ליב דעם באשעפער, טוט אים וויי אויף רשעים וואס טוען אים מכעיס זיין. אלע ספרים, אלע צדיקים, זענען פול און רעדן דערפון, און שיטת סאטמאר האט דאס גענומען צו א שטארקן עקסטרעם, ממש אפהאקן מיט יעדן וואס האלט אנדערש, איי יענער האט דאך א שיטה וואס איז אמת לויט זיין קבלה? טאקע היא הנותנת, שאני מינות דמשכי, קענסט נאך פארכאפט ווערן וכו', כ'וויל נישט אריינקריכן דא אין דעם נושא.

אבער מיין שאלה בלייבט קלאר: איז דא א אופן וואס טאלעראנץ קען זיין נגד התורה? אדער קען מען טרעפן א צווישן-וועג?

דו פרעגסט א גוטע קשיא, איך ווייס נישט צו ס'איז דא א קלארער ענטפער. אבער אויפ'ן שפיץ גאפל דארף מען פארשטיין אז מיר לעבן אין אן אנדערע וועלט היינט, אויב ווילן מער אמת'דיגע צוריקגיין צו די צייטן ווען מ'האט פארברענט מוסרים אין די קאלך אויוון און די כופרים זענען געווען מעלים ולא מורידים, דעמאלט וועלן חלילה די קריסטן צוריקגיין צו די צייטן פון די אינקוויזיציע. יעדער זאך האט זיך זיין פלאץ, אמאל איז געווען נארמאל צו מקריב זיין קרבנות און פארשטיינערן מחללי שבתות, שפעטער איז דאס געווארן אן אומדערהערטע זאך, האבן חז"ל געמאכט אזא Legal fiction אז מיר האבן שוין נישט דעם כוח פון אמאל און ס'איז נישטא קיין מיתת בית דין. די זעלבע זאך איז מיט די מושג פון רשעים. אויב מיר וועלן נעמען פראקטיש די אלע דינים אויף פרייע און אפיקורסים און ווער רעדט נאך פון מאדערנע דעמאלט וועט די וועלט נישט האבן א קיום. די חכמה איז נישט צו אויסקוועטשן פון אונטער די ערד א דעה יחידאה אז גאנץ כלל ישראל זענען מינים ווייל זיי גייען צו די בחירות, די חכמה איז צו פארמערן אהבה, מאראל, און תורה אויף די וועלט. אמאל איז געווען דער בעסטער מיטל מיט חרמות און אזהרות, היינט ארבעט דאס מער נישט, דארף מען אויפהערן דערמיט. און אויב דו ווילסט זוכן א הלכה'דיגע היתר, קען מען טרעפן גענוג און נאך, לעת הצורך זענען זיי אלע תינוקות שנשבו וואס האבן ליידער נישט די שכל איינצוזען די ריינע אמת'ע שיטה.

[שרגא]

דער שיטה פון ריינע ראסע איז קיינמאלנישט געווען באזירט אויף דארוויניזם. דער "שיטה" נעמט פרעדזשוסעס וואס איז שוין דא אין דער מענטש בדרך הטבע און מאכט אפאלאגעטיק פאר זיי מיט מופרכ'דיגע דארווינישע תורות. (מופרך בצורה היסודית ביותר ווייל קיין שום סייענס קען נישט זאגען קיינמאל וואס צו טוהן, ווי איינער האט געזאגט, זאלן מיינע genes גיין אין דער ערד, איך וועל טוהן וואס איך וויל. און מופרך סייענטיפיש ווייל סאיז מער וויניגער נישטא אזא זאך ראסע גענעטיקלי.)

ריינע ראסע האט געקענט זיין אויך פאר דארוויניזם, אבער עס האט קלאר אנגענועמן א פרישע ראדיקאלע צורה ווי קיינמאל פריער צוליב דארוויניזם, ווען מען האט אנגעהויבן טראכטן אז מ'קען פיזיש טוישן די צושטאנד פון דער מענטשהייט דורכ'ן צוהעלפן מעניועלי מיט דעם פראצעדור פון "אויסראטן די שלעכטע" און דערביי וועט ארונטערוואקסן א בעסערע וועלט.

[יאיר]

דער שיטה פון ריינע ראסע איז קיינמאלנישט געווען באזירט אויף דארוויניזם. דער "שיטה" נעמט פרעדזשוסעס וואס איז שוין דא אין דער מענטש בדרך הטבע און מאכט אפאלאגעטיק פאר זיי מיט מופרכ'דיגע דארווינישע תורות. (מופרך בצורה היסודית ביותר ווייל קיין שום סייענס קען נישט זאגען קיינמאל וואס צו טוהן, ווי איינער האט געזאגט, זאלן מיינע genes גיין אין דער ערד, איך וועל טוהן וואס איך וויל. און מופרך סייענטיפיש ווייל סאיז מער וויניגער נישטא אזא זאך ראסע גענעטיקלי.)

ריינע ראסע האט געקענט זיין אויך פאר דארוויניזם, אבער עס האט קלאר אנגענועמן א פרישע ראדיקאלע צורה ווי קיינמאל פריער צוליב דארוויניזם, ווען מען האט אנגעהויבן טראכטן אז מ'קען פיזיש טוישן די צושטאנד פון דער מענטשהייט דורכ'ן צוהעלפן מעניועלי מיט דעם פראצעדור פון "אויסראטן די שלעכטע" און דערביי וועט ארונטערוואקסן א בעסערע וועלט.

דאס איז געווען צוליב דעם וואס מען האט אפגעלערנט דארוויניזם אויף אן אומאינטעליגענטע אופן. והא ראיה אז ווען מ'איז געווארן קלוגער האט מען איינגעזען אז די ראסיסטישע שטודיעס זענען הבל ורעות רוח.

[שרגא]

דאס איז געווען צוליב דעם וואס מען האט אפגעלערנט דארוויניזם אויף אן אומאינטעליגענטע אופן. והא ראיה אז ווען מ'איז געווארן קלוגער האט מען איינגעזען אז די ראסיסטישע שטודיעס זענען הבל ורעות רוח.

איך בין נישט זיכער אז מען האלט עס איז שטותים, ווי אז עס איז נישט עטיש, און אויך קען עס האבן אומדירעקטע קאנסעקווענצן. (און אגב, למעשה טוט מען עס היינט צו א געוויסע דעגרי.)

[שמעקעדיג]

אויב ווילן מער אמת'דיגע צוריקגיין צו די צייטן ווען מ'האט פארברענט מוסרים אין די קאלך אויוון און די כופרים זענען געווען מעלים ולא מורידים.....

באתי רק להעיר: האסט שוין עטליכע מאל געמאכט דעם טעות. עס דארף זיין מורידין ולא מעלין.

[יאיר]

אויב ווילן מער אמת'דיגע צוריקגיין צו די צייטן ווען מ'האט פארברענט מוסרים אין די קאלך אויוון און די כופרים זענען געווען מעלים ולא מורידים.....

באתי רק להעיר: האסט שוין עטליכע מאל געמאכט דעם טעות. עס דארף זיין מורידין ולא מעלין.

ס'איז בלשון סגי נהור...

[יידל]

שמעקעדיג, אין סאטמאר לערנט מען אויס: מען דארף זיין גוט צו יעדן אבער נישט גוט מיט יעדן. איז דאס נישט טאלעראנץ במיטיבה?

[שמעקעדיג]

קודם כל, איך ווייס נישט וואו מען לערנט דאס, אפשר מיינסטו דעם חלק וואס דער רבי ז"ל אליין האט געטיילט צדקה מיט א ברייטע האנט אפילו פאר זיינע געגנער (אבער דאס איז אמאל זיכער אז מען פראקטיצירט דאס נישט הלכה למעשה)
און נאכדעם, אפילו דאס וואס מ'לערנט אויס, איז אז אפגעזעהן וואס יענער האלט, איז אין בודקין ציציותיו למזונות, זיי גוט צו יעדן.
אבער טאלעראנץ איז לכאורה טיפער ווי דעם. פארשטיי אז יענער האט אויך א שיטה, כאטש ס'אנדערש ווי דיר, און ביידע קענען זיין ריכטיג! נאר דו האלטסט זיך מיט דיין קבלה צי צוליב ואל תטוש, צי ווייל דו האסט דאס איינגעזעהן פאר ריכטיגער.
אזא מחשבה איז ריין כפירה אין סאטמאר.

[הוגה]

יאיר, דארוויניזם איז עווילוזשען וואס זאגט די טעאריע פון סערווייוועל אוו דע פיטעסט, נאך איין שפאן ווייטער איז די ריינע ראסע טעאריע. נאכן קריג האבן די מענטשן מיט שכל און אפילו אינטעליגענציע באזיגט און שטיל געמאכט די נאציס (פאר דערווייל) אבער דאס מיינט נאך אלץ נישט אז די טעאריע קומט פון העסליכע איגנארענט מענטשן.

עס זענען דא אקידעמיקער אין אמעריקא היינט וואס פארענטפערן אז די נאציס זענען געווען גערעכט אינטעלעקטואל אבער נישט מאראליש. זיי אליין האבן געהאלטן אז זיי זענען גערעכט מאראליש אויך.

איך זאג אז אפילו אויב ביסטו קאנווינסד אז מאראליש און אינטעלעקטואליש גערעדט איז די ריינע ראסע טעאריע גערעכט דאך אויב ביסטו א טאלערירער וואלסטו טאלערירט און רעספעקטירט די מיינונג פון דיינע אפאונאנטן און נישט געשחטן מיליאנען מענטשן צוליב דיין אינטעליגענט טעאריע.. נ

[דעת תורה]

מיין שאלה אויף דעם איז מער תורה'דיג. ווען מען לערנט/לייענט פסיכאלאגיע, איז מען כסדר מדגיש דעם נקודה פון טאלעראנץ צו א צווייטן, און זיין Non-Judgemental, נישט אפ'פסק'ענען יענעם, א.א.וו.
אבער מיר ווייסן אז אוהבי ה' שנאו רע, אויב האט א איד אמת'דיג ליב דעם באשעפער, טוט אים וויי אויף רשעים וואס טוען אים מכעיס זיין. אלע ספרים, אלע צדיקים, זענען פול און רעדן דערפון, און שיטת סאטמאר האט דאס גענומען צו א שטארקן עקסטרעם, ממש אפהאקן מיט יעדן וואס האלט אנדערש, איי יענער האט דאך א שיטה וואס איז אמת לויט זיין קבלה? טאקע היא הנותנת, שאני מינות דמשכי, קענסט נאך פארכאפט ווערן וכו', כ'וויל נישט אריינקריכן דא אין דעם נושא.

אבער מיין שאלה בלייבט קלאר: איז דא א אופן וואס טאלעראנץ קען זיין נגד התורה? אדער קען מען טרעפן א צווישן-וועג?

דו פרעגסט א גוטע קשיא, איך ווייס נישט צו ס'איז דא א קלארער ענטפער. אבער אויפ'ן שפיץ גאפל דארף מען פארשטיין אז מיר לעבן אין אן אנדערע וועלט היינט, אויב ווילן מער אמת'דיגע צוריקגיין צו די צייטן ווען מ'האט פארברענט מוסרים אין די קאלך אויוון און די כופרים זענען געווען מעלים ולא מורידים, דעמאלט וועלן חלילה די קריסטן צוריקגיין צו די צייטן פון די אינקוויזיציע. יעדער זאך האט זיך זיין פלאץ, אמאל איז געווען נארמאל צו מקריב זיין קרבנות און פארשטיינערן מחללי שבתות, שפעטער איז דאס געווארן אן אומדערהערטע זאך, האבן חז"ל געמאכט אזא Legal fiction אז מיר האבן שוין נישט דעם כוח פון אמאל און ס'איז נישטא קיין מיתת בית דין. די זעלבע זאך איז מיט די מושג פון רשעים. אויב מיר וועלן נעמען פראקטיש די אלע דינים אויף פרייע און אפיקורסים און ווער רעדט נאך פון מאדערנע דעמאלט וועט די וועלט נישט האבן א קיום. די חכמה איז נישט צו אויסקוועטשן פון אונטער די ערד א דעה יחידאה אז גאנץ כלל ישראל זענען מינים ווייל זיי גייען צו די בחירות, די חכמה איז צו פארמערן אהבה, מאראל, און תורה אויף די וועלט. אמאל איז געווען דער בעסטער מיטל מיט חרמות און אזהרות, היינט ארבעט דאס מער נישט, דארף מען אויפהערן דערמיט. און אויב דו ווילסט זוכן א הלכה'דיגע היתר, קען מען טרעפן גענוג און נאך, לעת הצורך זענען זיי אלע תינוקות שנשבו וואס האבן ליידער נישט די שכל איינצוזען די ריינע אמת'ע שיטה.

די פארברענען מוסרים און מורידים ולא מעלים זענען ווייט כרחוק מזרח ממערב. מוסרים גייט אן בכל זמן, לויט פיל פוסקים וכן מסתבר איז דער דין רעלעוואנט אפילו היינט מיט די כלומר'שטע מלכות של חסד. מורידין ולא מעלין גייט אן נאר בזמן שיד ישראל תקיפה. פונקט ווי מחיית עמלק. בשגם אז לויט פילע איז היינט אין אזא הסתר פנים וואס מיר לעבן בכלל נישט שייך כמעט אזא איינער.

מקריב זיין קרבנות האט מען אויפגעהערט כשחרב בית המקדש, און מיתות בית דין האט מען געסטאפט וועגן ריבוי הרוצחים, (וואס גראדע עד היום איז דא טויט שטראף פאר א רוצח), נישט וועגן חילול שבת. איך ווייס נישט וואס פונקטליך דו רופסט ליגעל פיקשען, אבער חז"ל האבן מקבל געווען אז נאר ווען סנהדרין זיצן בלשכת הגזית קען מען דן זיין דיני נפשות.

(הגם דיין צושטעל וואס דו ווילסט אויפבויען איז אפשר נאכאלס אמת ווייל למעשה האבן חז"ל געטוישט די סנהדרין לאקאציע כדי נישט צו דארפן דן זיין דיני נפשות).

אלע דינים אויף פרייע און אפיקורסים - חוץ מורידין ולא מעלין כנ"ל - למשל יין נסך, פסול לעדות, וכדומה דארפן - און ווערן פאקטיש - גענומען פראקטיש. מאדערנע שומרי תורה ומצוות, דא קומט שוין אריין טאלעראנץ און פארשטיין.

ווער זאגט אז היינט ארבעט שוין נישט קיין חרמות? און ווער זאגט אז אמאל יא?

[יאיר]

יאיר, דארוויניזם איז עווילוזשען וואס זאגט די טעאריע פון סערווייוועל אוו דע פיטעסט, נאך איין שפאן ווייטער איז די ריינע ראסע טעאריע. נאכן קריג האבן די מענטשן מיט שכל און אפילו אינטעליגענציע באזיגט און שטיל געמאכט די נאציס (פאר דערווייל) אבער דאס מיינט נאך אלץ נישט אז די טעאריע קומט פון העסליכע איגנארענט מענטשן.

עס זענען דא אקידעמיקער אין אמעריקא היינט וואס פארענטפערן אז די נאציס זענען געווען גערעכט אינטעלעקטואל אבער נישט מאראליש. זיי אליין האבן געהאלטן אז זיי זענען גערעכט מאראליש אויך.

איך זאג אז אפילו אויב ביסטו קאנווינסד אז מאראליש און אינטעלעקטואליש גערעדט איז די ריינע ראסע טעאריע גערעכט דאך אויב ביסטו א טאלערירער וואלסטו טאלערירט און רעספעקטירט די מיינונג פון דיינע אפאונאנטן און נישט געשחטן מיליאנען מענטשן צוליב דיין אינטעליגענט טעאריע.. נ

וואספארא שייכות האט סורווייוועל אוו די פיטעסט מיט ריינע ראסע? די ערשטע איז א סייענטיפישע פאקט וואס האט פאסירט אין די פארגאנגענהייט, אז בעלי חי וואס האבן בעסערע שאנסן צו איבערלעבן האבן זיך פארמערט, די צווייטע איז א טעאריע וואס האט נישט קיין שום באזיס אין פאקט, און איז בלויז מיט'ן ציל צו בארעכטיגן אוממאראלישקייט. דאס איז בערך אזוי ווי זאגן אז די נעשאנעל געאגראפיק וואס באריכטעט איבער לייבן וועלכע פארציקן הערשן בארעכטיגן דערמיט די האלאוקאסט.
ווער זענען די אקעדעמיקער? און וואס הייסט זיי זענען גערעכט אינטעלעקטועל? אז עס איז א לאגישע סברא אז מען דארף הרג'ענען אידן וויבאלד זיי האבן לאנגע נעזער?
טאלעראנץ מוז גיין צוזאמען מיט אינטעלעקציע. פעריאד. אויב נישט מיינט דאס אז מיר דארפן טאלערירן פעדאפילן און רעיפיסטס.

[קופערניקוס]

אט דא האב איך ערקלערט די נושא פון עקסטרעמיזם ווס מעסיגקייט. מען קען נישט פאדערן פון א איד וואס איז דורכגעגאנגען די היימישע חינוך סיסטעם זאל זיין גענצליך פלוראל. גענצליך פלוראליזם פון א מאמין וואלט געזאגט "כל אחד והאמת שלו", יא איך גלייב אין מיין אמת מיט אן אבסאלוטע אמונה, אבער נאר ווילאנג עס איז אין מיין טעריטאריע, אבער אינדרויסן פון מיין טעריטאריע האב איך נישט קיין שום רעכט צו זאגן אז איך בין מער גערעכט ווי א צווייטן.

דאס איז אבער צופיל פארלאנגט, אבער מעסיגקייט, דאס טייטשט פלוראליזם למחצה לשליש ולרביע קען מען פארלאנגען. אין פאקט איז ביי רוב מענטשן דא פלוראליזם. נהרא נהרא ופשטיה, אלו ואלו דברי אלקים חיים, און כל הלבבות דורש את ה' איז א געווויסע פלוראליזם, דער חסיד וואס איז פארגלייבט אין חסידות אבער זאגט אז דער ליטוואק האט אויך א לעגיטימע מהלך איז שוין רעלאטיוו א שטיקל פלוראליסט.

דער חסיד וואס זאגט אז א ליטוואק האט א צלם אין הארץ איז א לאסט קעיס, די זעלבע דער סאטמארער וואס קען נישט הערן פון קיין אלו ואלו דברי אלקים חיים און והיפוכו דער מזרחי'סט.
אלזא מעסיגע מענטשן וואס נוצן די שכל און קוקן נישט שווארץ אויף ווייס קענען זיכער נעמען די זאך ווייטער און פארמאגן טאלעראנץ צו אנדערע מיינונגען, אן אוועקנויגן פון די אייגענע מיינונג.

מיין מיינונג איז מיין אמת, און מיין אמת איז עס עד הסוף, אבער נאר מה שנוגע מיר, איך קען נישט אריינרוקן א מוסלמענער נישט האלאל פלייש, הגם איך לאך פון אים, ווייל אין זיין טעריטאריע איז זיין אמת די אבסאלוט אמת. און אזוי קען איך נישט אריינרוקן קיין פלייש פאר א וועגעטאריען, אדער קיין מים אחרונים וואסער פאר א חרדי, איך לאך דערפון אבער יעדער פארמאגט זיין אמת, און אין זיין טעריטאריע איז זיין אמת די איינציגסטע אמת.

[גימפל]

זעהט אויס די וואטיקן לייענט אויך ק"ש
http://www.huffingtonpost.com/2013/04/1 ... 72410.html

[הוגה]

וואספארא שייכות האט סורווייוועל אוו די פיטעסט מיט ריינע ראסע?

קוק דא וועסטו זעהן

לאמיר נישט פארגעסן די שאלה, קען טאלעראנץ זיי א ריאליטעט אדער איז עס א פאנטאזיע? אין די כלל איז די שאלה צו מיר קענען לעבן אין א לאנד/וועלט מיט מערערע ראסן אידיאלאגיעס און סאסייאטיס און פארגונען איינעם דעם אנדערע אז זיי זאלן לעבן ווי זיי ווילן, עכ"פ ווילאנג זיי לאזן אונז לעבן ווי מיר ווילן. אדער אפשר איז די טבע העולם אז כדי די וועלט זאל האבן א קיום מוזן מיר לעבן א גאנץ לעבן מיו א פייט, מיט קאמפעטישאן, מיט די רצון קלענער צו מאכן יענעם און גרעסער צו מאכן זיך צוזאמען מיט אלע וואס שטיצן מיך און מיין גאנג.

אין די פרט גערעדט איז די שאלה, צו קענען מיר לעבן אין איין געגנט/דאווינען אין איין שול מיט מערערע סארט אידן און פארגינען איינער דעם אנדערע אז זיי זאלן לעבן ווי זיי ווילן. אדער פארלאנגט די טבע אומטאלעראנץ מפני קיום היהדות כנ"ל.

קופערניקס, ש'כח פארן שיינע תגובה, און פארן לינק צום הערליכע ארטיקל וועלכער איך האב גאר שטארק געלייקט. איך האלט מיט דיר מיט נאך א שמיץ אריבער. אליבא ד"אמת" - ווי דו רופסט עס אן - איז די רבי זי"ע שיטה געווען איין זאך, לעשות רצונך אלוקי חפצתי. דאס איז אויך געווען רב קוקס שיטה, די בעש"ט און די גר"א האבו אויך געהאט נאר די איין שיטה. מוטה פראנק, און רבי מאטעלע פון וויזניץ האבן ביידע אויך די שיטה. ממילא איז שייך טאלעראנץ אפילו ביי עקסטרעם ריליגיע, ווילאנג מען גייט אליבא דאמת.

[יאיר]

הוגה, אודאי האבן די נאציס גענוצט דארוויניזם אלס אן אויסרייד, אבער דאס מיינט נישט אז "איין שפאן ווייטער איז ריינע ראסע". די נאציס האבן געמאכט אן אבסורדע צוזאמשטעל צווישן דארוויניזם און נאציזם וואס האט נישט קיין הענט און קיין פוס אלס א תירוץ פאר זייערע מעשים תעתועים. עס איז ביי מיר נישט קיין שום ספק אז ווען נישט דארווין וואלטן די נאציס געווען פונקט אזוי רשעות'דיג.

[טאמבל סאס]

נאכאמאל, דו קענסט נישט אינגאנצן אוועקמאכן ריינע ראסע טעאריע. ס'האט ווי נישט ווי אויבן אויף געהאט א הסבר. קוק א דויטשע פאלק, קלוגע אינטעלעקטואלן, פון די בעסטע עקענאמיעס און פארגעשריטנסטע אויסטרעפונגען. און דא קוק א פאלק פון אידן, קיינמאל נישט מצליח געווען, פארטריבן און פארוואגלט, אהן אן ארמיי, פוהל מיט מחלות. טויזנטע אומגעלערנטע (רעליגעיזע) אנפאלבעטן און בעיקר א שמוציגע ראסע.. (לויט ווי זיי האבן געטענה'ט. זיי האבן דאך אויך אויסג'הרגעט מאנגאלן, דאון סינדראם, און האומאו סעקסואלן (קראנקע לויט זיי - געגן נאטור) פון די דייטשע ראסע אליין צוליב וואס דאס רייניגט אויס די מענטשהייט. און אנשטאט נאטור זאל מאכן די סעלעקציע האבן זיי זיך געשטעלט אלס שלוחים עס אויסצופירן. ווייל נאטור אין א וועלט פון טאלאראנץ און הארמאניע און הילף פאר קראנקע. מעדעצין וכו' מאכט נישט אזא געשיקטן סעלעקציע ווען עס קומט צו "מענטשן".. בקיצור, זיי האבן געלינקט דארוויניזם מיט ריינע ראסע אלץ א פארשטענדליכע סיבה צו בארעכטיגן זייער מארדן און בלויז איבערלאזן די געלונגענע קלוגע שטארקע (לויט זיי די אריע ראסע). פארעכט מיר אויב איך בין ראנג. ס'איז נישט אזוי הענט און פוסלאז.

[יאיר]

אוי ביסטו ראנג. זיי וויסן אז בעפאר די מלחמה האבן אידן געפארעמט דאס רוב פון די אינטעלעקטועלן אין דייטשלאנד, דאקטוירים, וויסנשאפטלער, לויערס, ביזנעס לייט, און וואס נישט. און אפילו אויב נישט, גייט מיר נישט אריין אין קאפ פארוואס ס'איז בכלל דא א הוה אמינא אז מ'זאל זיי מעגן אויסהרג'ענען ווייל זיי זענען נישט קלוג, אויסער אויב מען האט בכלל נישט קיין מאראל, וואס דאן מעג מען הרג'ענען אויך קלוגע מענטשן.

[טאמבל סאס]

וואספארא שייכות האט סורווייוועל אוו די פיטעסט מיט ריינע ראסע?

קוק דא וועסטו זעהן

לאמיר נישט פארגעסן די שאלה, קען טאלעראנץ זיי א ריאליטעט אדער איז עס א פאנטאזיע? אין די כלל איז די שאלה צו מיר קענען לעבן אין א לאנד/וועלט מיט מערערע ראסן אידיאלאגיעס און סאסייאטיס און פארגונען איינעם דעם אנדערע אז זיי זאלן לעבן ווי זיי ווילן, עכ"פ ווילאנג זיי לאזן אונז לעבן ווי מיר ווילן. אדער אפשר איז די טבע העולם אז כדי די וועלט זאל האבן א קיום מוזן מיר לעבן א גאנץ לעבן מיו א פייט, מיט קאמפעטישאן, מיט די רצון קלענער צו מאכן יענעם און גרעסער צו מאכן זיך צוזאמען מיט אלע וואס שטיצן מיך און מיין גאנג.

אין די פרט גערעדט איז די שאלה, צו קענען מיר לעבן אין איין געגנט/דאווינען אין איין שול מיט מערערע סארט אידן און פארגינען איינער דעם אנדערע אז זיי זאלן לעבן ווי זיי ווילן. אדער פארלאנגט די טבע אומטאלעראנץ מפני קיום היהדות כנ"ל.

קופערניקס, ש'כח פארן שיינע תגובה, און פארן לינק צום הערליכע ארטיקל וועלכער איך האב גאר שטארק געלייקט. איך האלט מיט דיר מיט נאך א שמיץ אריבער. אליבא ד"אמת" - ווי דו רופסט עס אן - איז די רבי זי"ע שיטה געווען איין זאך, לעשות רצונך אלוקי חפצתי. דאס איז אויך געווען רב קוקס שיטה, די בעש"ט און די גר"א האבו אויך געהאט נאר די איין שיטה. מוטה פראנק, און רבי מאטעלע פון וויזניץ האבן ביידע אויך די שיטה. ממילא איז שייך טאלעראנץ אפילו ביי עקסטרעם ריליגיע, ווילאנג מען גייט אליבא דאמת.

איך זע אזא אנדערע האבן עס שוין דערמאנט עטליכע מאל. ע"כ וועל איך עס איבערחזר'ן און צולייגן נופח משלי.
טאלעראנץ אין די אלגעמיינע וועלט, פון קולטורן און גלויבוינגען און ראסן איז נישט א פראגע פון ריאליטעט אדער פאנטאזיע, ס'איז א זיכערע פאקט וואס ווערט אלץ מער און מער פארווירקליכט. און פארקערט די טבע העולם איז אז ווי מער טאלעראנץ מיט אינטעליגענץ אלץ מער גוטס קומט ארויס פאר די וועלט. אלץ מער טוט עס פארזיכערן דער קיום העולם. ווען א קליינע ישיבה פון אפאר בחורים שלאגן און רייסן זיך ארום פאר יעדע קלייניגקייט, איז עס נישט נושא פירות. אבער ווען אין א ריזיגע ישיבה ארבעטן אלע צוזאמען אויף א מערכה פראיעקט זענען די פירות גאר אסאך.

אצינד לאמיך רעדן פערטיקיולער פון אונזער אידישע רעליגיע, מיר זענען מיט אפאר דורות הינטערשטעליג אין דער ענין פון טאלעראנץ. און ביי אונז איז טאלעראנץ א סכנה פאר עקזיסטענץ, ווייל ווען מען טאלערירט איינער דעם צווייטן (דער ארטאדאקסישער דעם מאדערן ארטאדאקסישן) קען מען זיך לייכטער לעבן צוזאמען בשכינות און מיט די צייט אפלערנען איינער פון אנדערען, ווייל טאלעראנץ ברענגט צזאמלעבעניש, און צאמלעבן זיך איז א געפאר פאר אסימילאציע דערפאר איז אוממעגליך צו זאגן דעם סאטמערן ער זאל גענצליך טאלערירן דעם מאדערן ארטאדאקסישן (כ'נעם עס ביז צו אזא עקסטרים, כדי לסבר את האוזן) ווייל דאן וועט ער נאך חלילה זיך אפלערנען פון אים. און פון א סאטמערען פרעספעקטיוו וויאזוי א איד ברויך צו לעבן ערליכערהייט, איז דאס אומאקצעפטירבאר.

משא"כ דער OTD וועט יא לייכטער קענען טאלערירן אפ' די פרומער וואס טאלערירט אים נישט, וויבאלד דער OTD האט נישט מורא ער זאל זיך אפלערנען פון דעם סאטמערן, וויבאלד ער האט נישט קיין סיבה פארוואס צו גיין צוריק איינצוימען זיין לעבן - צו א פירונג וואס איז לויט אים ראדיקאל. במילא ווען מ'רעדט פון טאלעראנץ, איז א גרויסע חילוק צווישן טאלעראנץ אין פאליטישע, (אדער סיי וועלכע אנדערע, אחוץ רעליגיע ודומה לו. אזא שיטה וואס הרגעט אפ די גאנצע ציהל פארוואס דו לעבסט אויף די וועלט) שיטות למשל .. וכו'. אדער רעליגעיזע פירונג.
אבער דאס איז קלאר אז טאלעראנץ, ווילאנג ביידע זייטן קענען הנאה האבן פון לעבן, און אלץ וואס לעבן ברענגט מיט זיך, - זעה איך נישט פארוואס ס'זאל נישט זיין א רעאליסטישע דערהער וואס ווערט פארווירקליכט אלץ מער און מער.

[טאמבל סאס]

אוי ביסטו ראנג. זיי וויסן אז בעפאר די מלחמה האבן אידן געפארעמט דאס רוב פון די אינטעלעקטועלן אין דייטשלאנד, דאקטוירים, וויסנשאפטלער, לויערס, ביזנעס לייט, און וואס נישט. און אפילו אויב נישט, גייט מיר נישט אריין אין קאפ פארוואס ס'איז בכלל דא א הוה אמינא אז מ'זאל זיי מעגן אויסהרג'ענען ווייל זיי זענען נישט קלוג, אויסער אויב מען האט בכלל נישט קיין מאראל, וואס דאן מעג מען הרג'ענען אויך קלוגע מענטשן.

נו, די קלוגע און די שטארקע, און די ארבעטס פעאיגע האט ער דאך געלאזט. וואס איז דען מענגעלע'ס ארבעט געווען.
און לאמיר נישט פארגעסן אז היטלער האט נאך אלעם טאקע געטראגן א בלינדע וויסטע שנאה קעגן אידן. אין צוגאב צו וואס זיין טעאריע האט נישט געמוזט שטימען אויף הונדערט פראצענט. נאר אויף אזויפיהל זיך צו פארענטפערן פאר די מאסן, (ברעינוואשן זיינע אייגענע אונטערטאנען) און אנדערע לענדער.
אך. פארוואס פארשטייסטו נישט. (אדער אפשר פארשטיי איך נישט) מאראל איז אויך א זאך וואס טוישט זיך, און באקומט אלץ נייע פארעמען, און כללים.
היטלער האט (איינגערעדט אז ער האלט) געהאלטן, למשל, אז כדי צו פרעזערווירן א געזונטע וועלט, און ריינע אטמאספערע, דארף מען פארקוקן אויף מאראל, ווייל די וועלט וועט נאך אפאר יאר זיין פוהל מיט מענטשן און צו א קליינע מאס נעהרונג פאר זיי. דערפאר האט ער אנגעקוקט, אז לויט די טעאריע פון דארוויניזים טוט ער גאר א טובה פאר די וועלט. און הארגעט די וואס זעהן די מערסטע אויס, קראנק און נישט מזל'דיג. איי מאראל?! מ'דארף אוועק קוקן אויף מאראל פאר די גרעיטער גוד!
נאטורליך סעלעקציע איז אויך געגן מאראל. נעבעך א אומשולדיגע זעברע ווערט צעפליקט דורך א ברוטאלע לייביכע.
אוודאי היטלער איז געווען א אכזר פון ערגסטן קלאס, און ער אליין האט נישט געגלייבט פולשטענדיג אין זיין שיטה און הסבר דערצו מכח דארווין. אבער דאס איז וויאזוי איך האב עס געהערט. (צ"ל געטראכט) דאס ער האט אזוי אנגעשטעלט פאר די וועלט.
און יא! ס'האט געמאכט סענס פאר מיליאנע נארמאלע מענטשן. נישט נאר אין דייטשלאנד.

[הוגה]

הוגה, אודאי האבן די נאציס גענוצט דארוויניזם אלס אן אויסרייד, אבער דאס מיינט נישט אז "איין שפאן ווייטער איז ריינע ראסע". די נאציס האבן געמאכט אן אבסורדע צוזאמשטעל צווישן דארוויניזם און נאציזם וואס האט נישט קיין הענט און קיין פוס אלס א תירוץ פאר זייערע מעשים תעתועים. עס איז ביי מיר נישט קיין שום ספק אז ווען נישט דארווין וואלטן די נאציס געווען פונקט אזוי רשעות'דיג.

הוא אשר דיברתי אין די אנדערע אשכל....

אויב איז נישט דא קיין טאלעראנץ דאן וועט נישט העלפן קיין שום אינטעליגענציע אין די וועלט, די אינטעליגענציע וועט פארדרייט ווערן אויף אן אופן וואס וועט מוזן אויסטייטשן זייער אגענדע. וכן הדין לגבי רעליגיע, אויב קען טאלעראנץ נישט ווערן איינגעפעדמט אין די קאמיוניטי/סאסייעטי דאן וועט קיין שום אינטעליגענציע נישט העלפן. רעליגיעזע אומטאלעראנץ איז שטארק גענוג צו געפונען א.ג. אינטעליגענטע סיבות צו פארענטפערן די אומטאלעראנץ.

בנוגע די נושא וואס מיר רעדן אין דער אשכל זעה מער אין א קומענדיגע הודעה.