פארוואס זענען אידן אזוי קלוג?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ליין די גאנצע אשכול. חזקה על יידל אז די שטאפל איז עפעס העכער ווי דעם.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[נהורא נפישא]

די שטודיע צייגט טאקע נאר אן אויף א העכערע מאס אינטעליגענץ קוואנטיטעט לגבי אשכנז'ישע אידן. לגבי אידן מעדות המזרח צייגן די שטודיעס אז זיי פארמאגן עטוואס א קלענערע מאס פון אייקיו פון די ווייסע ראסע.
די אור החיים איז געווען מעדות המזרח.

[נהורא נפישא]

בכלל איז דאס זייער א קאנטערווערסיאלער ענין. קלוגע אידן האבן בכלל נישט ליב צו רעדן דערפין ווייל דאס ציווארפט די קארטן דוקא די נערנים שבו זענען די וואס מאכן א ברייטל דערפין.

[קאך_לעפל]

איך ווייס נישט ווירקליך צו די אידן זענען טאקע קליגער ווי די נישט אידן. אבער דאס איז זיכער אז דער אין אלגעמיין איז דער איד ווייניגער בהמה ווי דער גוי...

[רביה''ק זי''ע]

מ'קען אסאך דן זיין אין דעם, איך עכ"פ בין נישט אזוי זיכער אין דעם, אבער לאמיר נישט פארדרייען דעם שמועס.

[יהודי פשוט]

מ'קען אסאך דן זיין אין דעם, איך עכ"פ בין נישט אזוי זיכער אין דעם, אבער לאמיר נישט פארדרייען דעם שמועס.

דו ביסט טאקע א יוצא מן הכלל...

[יעקב מענטש]

איך ווייס נישט ווירקליך צו די אידן זענען טאקע קליגער ווי די נישט אידן. אבער דאס איז זיכער אז דער אין אלגעמיין איז דער איד ווייניגער בהמה ווי דער גוי...

קודם דארף מען דן זיין וואס מיינט קלוג? 'לכאורה' מיינט דאס מער אין רוחניותדיגן זין, ניין?

דא האט דער תפארת ישראל (בועז אות א') א שיינע ביאור אויף דעם ענין.

[קאך_לעפל]

[justify]דער באגריף פון קליג איז מער ווייניגער איינגעטיילט אין דריי באגריפן: חכמה בינה און דעת:

חכמה באדייט, וויסנשאפט און אינטעלעקטואַליזם. בינה באדייט, פארשטאנד. און דעת באדייט, נישט זיין קיין בהמה, און וויסן וואס יא אדער נישט צו טאן.

אצינד אזוי:
וויסנשאפט און אינטעלעקטואַליזם, ווער עס לערנט פארמאגט, און ווער נישט פארמאגט נישט, ווי דער משל הקדמוני האט שוין געוויינט און געשריגן: אז מ'לערנט נישט קען נישט, און אז מ'לערענט יא קען מען! דאס איז אפגעזען פון אידן אדער גוים צו גלייך.
אין אלגעמיין לערנען אידן מער. נישט בלויז תורה, נאר אויך אנדערע וויסנשאפטן, דערפאר האבן אידן פערצענטואל מער וויסנשאפט און אינטעלעקטואַליזם ווי די גוים. ווען דער גוי זאל ווען נישט זיין אזוי פארנומען מיטן נאכאנאנד זיך פלעגן דעם גוף, און מיטצוהאלטן די גראנדיעזע טאבע פארמעסטן, און ער וואלט ווען געלערנט מער וויסנשאפט, קען ווען געמאלט זיין אז ער וואלט גאר נאך איבערשטיגן דעם איד מיט וויסנשאפט און אינטעלעקטואַליזם. וויסנשאפט און אינטעלעקטואַליזם האט ווארשיינליך נישט צו טאן מיט גענעטישע עטנישן, דאס איז בלויז געוואנדן אינעם שעפערישקייט פונעם מענטש זעלבסט.

פארשטאנד, עס איז פארהאן אזעלכע וואס האבן, און אזעלכע וואס האבן נישט, אזעלכע וואס האבן צופול, און אזעלכע וואס האבן צו ווייניג, סיי ביי אידן און סיי ביי גוים. פארשטאנד האט ווארשיינליך אויך גארנישט צו טאן מיט גענעטישע עטנישן. (לעצטענס זענען יא ארויסגעקומען געוויסע שטודיעס, אז אייראפישע אידן האבן יא עטוואס א גרעסרע מאס פארשטאנד ווי אלגעמיינע מענטשן. אבער ס'איז בלויז א שטודיע)

זאגאר דעת, דאס נישט זיין קיין בהמה, דאס איז שוין איינמאל א אידישע גענעטישע עטעניש. דער איד גיבט זיך אלעמאל אן עצה, דער כיטרע איד מיידט אויס צו צאלן שטייערן, ער גענוסט פון אלערליי סארטן סאציאלע הילף פראגראמען, אפגעזען פונעם פאקט אז ער פארמאגט אין דער זייט א געביידע אדער צוויי אין דאון טאון ברוקלין, און נאך זעקס אויסגעצאלטע געביידעס אין די בראנקס, פארט האלט דאס אים נישט אפ, פון זיך צו לאזן פירן מיט א ראד שטול דורך א טינקל-הויטיגע קראנקן שוועסטער, מיט א אויער רינגל אריינגענאגלט אין די ברייטע אונטערשטע לעפצן, צו די סאציאלע הילף קאנצילייען, וואו ער דעקלערט אלס א אומגליקליכער קאליקער, בלויז אויף צו קענען גענוסן פון אלערליי סארטן סאציאלע הילף פראגראמען מיט א ברייטע האנט.
דער גוי טוהט דאס בלויז איינמאל, און באלד פאקט מען אים ביי די מעשה און אט דערזעט זיך אין פונסטערן חד גדיא. א איד ווייסט גענוי וואס יא צו זאגן און וואס נישט צו זאגן. וואס יא צו טאן און וואס נישט צו טאן,און ווען צו טאן און ווען נישט צו טאן. דער גלות איד ווייסט גענוי ווי אזוי צו מאנעווירן ארויסצונעמען דאס מאקסימום פונעם סיסטעם און לעבן ווי א קעניג אויף פעטער שמואלס חשבן. דאקעגן דער גוי וועט שטענדיג אריינטרעטן אין בלאטע און אין הינטן אפפאל...

א גוי מיט א איד קומען ביידע אן צו א שטאטישער קאנצעליי אין גענוי די זעלבע צייט. דער איד איז שוין לאנג פארטיג, און דער גוי שטייט נאך אלס דער צוואנציגסטער אין די ליניע. און ער קען גארנישט באגרייפן ווי דער איד האט באוויזן אויסצוקרויזן די לאנגע ליניע... דאס איז א איד! ער פארמאגט שטענדיג דעם קאפ אויפן פלאטץ... און ער איז נישט קיין בהמה...[/justify]

[רביה''ק זי''ע]

דאס האט פילייכט גארנישט מיט קלוגשאפט צוטון, דאס האט ליבערשט מיט עזות, און אויף דעם זאגט שוין די גמרא אז אידן זענען עזים שבאומות, און דאס זעט מען אפשר אפילו מער ביי די ספרדים.

[חסיד פון ליטא]

דאס האט פילייכט גארנישט מיט קלוגשאפט צוטון, דאס האט ליבערשט מיט עזות, און אויף דעם זאגט שוין די גמרא אז אידן זענען עזים שבאומות, און דאס זעט מען אפשר אפילו מער ביי די ספרדים.

אדער מער באקאנט אלס אוממאראליש.

[רביה''ק זי''ע]

לאו דוקא. קלוגע מענטשן פארשטייען אליינס זיך אויפצופירן נארמאל, אבער דו ביזט גערעכט אז רוב מענטשן דארפן צוקומען צו א געוויסע מאס תמימות זיך צו האלטן אין די ראמען.

[חסיד פון ליטא]

לאו דוקא. קלוגע מענטשן פארשטייען אליינס זיך אויפצופירן נארמאל, אבער דו ביזט גערעכט אז רוב מענטשן דארפן צוקומען צו א געוויסע מאס תמימות זיך צו האלטן אין די ראמען.

דו שרייבסט אז ס'האט נישט מיט קלוגשאפט.
לדעתי האט דאס מיט גאווה.

[רביה''ק זי''ע]

כ'האב יעצט דורכגעליינט קאך לעפל'ס גאנצע תגובה צום ערשטן מאל, וואס זאל איך דיר זאגן, ווילאנג דו גלייכסט זיך צו צום טונקלהויטיגן שטייסטו גוט. ס'איז א גוטע זאך פאר די אידיש/חרדישן שטאלץ, אז די בהמות וואוינען צווישן די שווארצע/מעקסיקאנע/וכל זב. וואלטן זיי געוואוינט צווישן נארמאל באזעסענע גוים, וואלטן זיי פשוט פארשלינגען געווארן, זיי וואלטן געווען די וואס שלעפן די באקסעס. כמעט אלע אמעריקאנער מיידן אויס שטייערן און מעלקן אויס פראגראמען וויפיל מ'קען נאר, די אלצווייסער זאגן, אז ווען די רעגירונג זאל איינמאנען אלע שטייערן וואס קומט זיי, וואלטן זיי געקענט באצאלן אלע חובות, און נאך בלייבן מיט רעשט. דאס אז דו האסט נאך קיינמאל נישט אנגעטראפן א נארמאלע גוי, דאס גופא ברעגט ארויס דיין בהמהשקייט.

[berlbalaguleh]

דאס האט פילייכט גארנישט מיט קלוגשאפט צוטון, דאס האט ליבערשט מיט עזות, און אויף דעם זאגט שוין די גמרא אז אידן זענען עזים שבאומות, און דאס זעט מען אפשר אפילו מער ביי די ספרדים.

רביה"ק זי"ע: אט דאס. האבן די פראפעסארן אין אונזער יוניווערסיטי פעסטגעשטעלט האט גארנישט צו טון צו מ'איז אן אשכנזי אדער ספרדי. נאר אויב מ'איז אן איזראעלי. די סטאטיסטיקס ווייזן אז צו ..."קרעשן"...א ליניע ביים באס סטאפ אדער אין באנק אדער אין פאסט אפיס, זענען די..."איזראעלי"...אפשטאמיגע. סיי ספרדים, אשכנזים, תימנ'ער, קורדן און אפגאניסטאנער אויפ'ן ערשטן פלאץ...!

ומעשה שהיה. שטייענדיג ערגעץ אין א סטאר אין די ליין, קומט צו א איד'ל (א חסיד'שער, היימישער) וועלכער איז געקומען קיין אמעריקע ..."צו מאכן געלט"...! און ער באגריסט מיר מיט א הארציגן ...א גוטן טאג. און ער געטציך א שטעלל אוועק לעבן מיר. און ער רוקט זיך צוביסלעך אריין אין די ליין. האביך איהם צוריקגעענטפערט א ווארימען גוטן טאג. און כ'האב איהם משלח געווען ער זאלל גיין ווארטן אין די ליין ווי א יעדער...!

[קאך_לעפל]

כ'האב יעצט דורכגעליינט קאך לעפל'ס גאנצע תגובה צום ערשטן מאל, וואס זאל איך דיר זאגן, ווילאנג דו גלייכסט זיך צו צום טונקלהויטיגן שטייסטו גוט. ס'איז א גוטע זאך פאר די אידיש/חרדישן שטאלץ, אז די בהמות וואוינען צווישן די שווארצע/מעקסיקאנע/וכל זב. וואלטן זיי געוואוינט צווישן נארמאל באזעסענע גוים, וואלטן זיי פשוט פארשלינגען געווארן, זיי וואלטן געווען די וואס שלעפן די באקסעס. כמעט אלע אמעריקאנער מיידן אויס שטייערן און מעלקן אויס פראגראמען וויפיל מ'קען נאר, די אלצווייסער זאגן, אז ווען די רעגירונג זאל איינמאנען אלע שטייערן וואס קומט זיי, וואלטן זיי געקענט באצאלן אלע חובות, און נאך בלייבן מיט רעשט. דאס אז דו האסט נאך קיינמאל נישט אנגעטראפן א נארמאלע גוי, דאס גופא ברעגט ארויס דיין בהמהשקייט.

גערעדט זייער צו דער זאך ווי שטענדיג, אלעס געבויעט אויף קראנטע פאקטן גענומען פון וויקפידע, (נישט פון די פעיק ניוס בלאט) כ'האב גארנישט צו רעאגירן בלויז איין קליינעם באַמערקונג:

נישט ווי דיין שטייגער רופטו מיך קאך_לעפל. ביטע גיי צוריק צו דיין געווענליכע שטייגער און רוף מיך ביטע טוילעט לעפל...

שכוח

קאך.

[berlbalaguleh]

איך זאג עס ארויס מער מפורש. ק*ק לעפל. מיט א פת"ח אונטער די אל"ף. קרעדיט: אחד מחכמי השטיבל, שי'...לאל...!

[חסיד פון ליטא]

הרב קאך, דיין לעפל האט געמישט א קוגל.

וויסנשאפט איז ידיעה,
אינטעליגענץ איז פארשטאנד.
שעפערישקייט איז כח החידוש וואס האט מיטן דמיון.

[קאך_לעפל]

הרב קאך, דיין לעפל האט געמישט א קוגל.

וויסנשאפט איז ידיעה,
אינטעליגענץ איז פארשטאנד.
שעפערישקייט איז כח החידוש וואס האט מיטן דמיון.

אוי נאוי

[פאליטיקאנט]

כ'האב יעצט דורכגעליינט קאך לעפל'ס גאנצע תגובה צום ערשטן מאל, וואס זאל איך דיר זאגן, ווילאנג דו גלייכסט זיך צו צום טונקלהויטיגן שטייסטו גוט. ס'איז א גוטע זאך פאר די אידיש/חרדישן שטאלץ, אז די בהמות וואוינען צווישן די שווארצע/מעקסיקאנע/וכל זב. וואלטן זיי געוואוינט צווישן נארמאל באזעסענע גוים, וואלטן זיי פשוט פארשלינגען געווארן, זיי וואלטן געווען די וואס שלעפן די באקסעס. כמעט אלע אמעריקאנער מיידן אויס שטייערן און מעלקן אויס פראגראמען וויפיל מ'קען נאר, די אלצווייסער זאגן, אז ווען די רעגירונג זאל איינמאנען אלע שטייערן וואס קומט זיי, וואלטן זיי געקענט באצאלן אלע חובות, און נאך בלייבן מיט רעשט. דאס אז דו האסט נאך קיינמאל נישט אנגעטראפן א נארמאלע גוי, דאס גופא ברעגט ארויס דיין בהמהשקייט.

גערעדט זייער צו דער זאך ווי שטענדיג, אלעס געבויעט אויף קראנטע פאקטן גענומען פון וויקפידע, (נישט פון די פעיק ניוס בלאט) כ'האב גארנישט צו רעאגירן בלויז איין קליינעם באַמערקונג:

נישט ווי דיין שטייגער רופטו מיך קאך_לעפל. ביטע גיי צוריק צו דיין געווענליכע שטייגער און רוף מיך ביטע טוילעט לעפל...

שכוח

קאך.

@קאך לעפל דו מיינטסט טאקע אז אונז היימישע אידן זענען די אויסטרעפער פון אלע דריידלעך און לעכער?

די אלע קלוגע געשריבענע כולל אינגעלייט וואס "דריייייייען" מיט פוינטס, דאס אלס קומט פון גויאישע וועבזייטלעך (ווי די פוינטס גיי), און די זעלבע איז מיט סאציאלע הילף פראגראמען.

איך זאג דאס נישט אלס א נעגאטיוו אז אונז זענען נישט אזוי קלוג, נאר אלס די פארקערטע אז די גוים טוען די זעלבע שטיקלעך און זענען די זעלבע גנבים (לעצטנס געהערט אין בית המדרש אז ס'איז צום שווימען וויאזוי די רעגירונג כאפט נישט אז "גאנץ בארא פארק וויליאמסבורג" האט געפיילט אנעמפלוימענט.......)

[מי אני]

031D33D7-FE6D-4D96-A4A7-D1BB85772A73.jpeg

דר. סטיִווען נעדלער.

[מיין אמת]

אין פאקט איז די מציאות אז 40% פון אשכנזים שטאמען פון בלויז 4 פרויען! אז מ'טראכט אריין אין דעם איז עס דאך מרפסין איגרא.

ריכטיג. נישט נאר 40%, נאר כמעט 100%, סיי פון אשכנז'ישע אידן און סיי פון ספרד'ישע אידן שטאמען פון פיר פרויען. לאה, רחל, בלהה, און זלפה.

בנוגע די עצם טעמע פונעם אשכול, אני כשלעצמי האב זיך אלעמאל פארלאזט אויף די ווערטער כי היא חכמתכם ובינתכם לעיני העמים. איך ווייס מ'קען עס אויסטייטשן אנדערש אבער פאר אנכי הקטן איז דאס גענוג.

און א זייטיגע נקודה. בנוגע די פראגע וועגן ספרדים און אשכנזים איז אינטערעסאנט אז קיינער האט נאכנישט ציטירט פונעם מנחת אלעזר אין זיין ספר "חמשה מאמרות", וואו ער שרייבט אויף איינעם פון די גרעסטע ספרדי'שע גדולים מיט 150 יאר צוריק נאכ'ן אראפברענגען וואס יענער שרייבט אויף א געוויסן ענין, היות שהספרדים בזמנינו רובם נמוכי השכל וקטני המח וכו', עיי"ש.

און דאס נוצט ער אלס א לימוד זכות...

וועגען די נושא פאר וואס אידן זענען קליגער
וואס איך קוק אן איז אז פלאגעניש ברעינגט אויסגעשארפקייט ,
לאמיר א בליק טון אויף די ווילדע שבטים פונעם עמעזאן דזאנגעל וואס דארפען נישט טראכטען פונעם צצוקומנפט כדאי צו קענען לעבען, זיי דארפען נישט אוועקלייגען עסען פון די זימער אף די ווינטער, אקערען,זייען, וכו'וכו', כדאי אז א האלב יאר ארום זאל ער האבען וואס צו עסען! ווי גרויס איז שוין זייער IQ ?
אין וואס וועט געשעין מיט א פאלק וואס דארף אויפקימען איעדען טאג פאר טאוזענט יאר אין-א-צו מיט נייע איידיעס צו קענען לעבען ?!



Sent from my Stratus_C5 using Tapatalk

[הקטן]

וואס איך קוק אן איז אז פלאגעניש ברעינגט אויסגעשארפקייט ,
לאמיר א בליק טון אויף די ווילדע שבטים פונעם עמעזאן דזאנגעל וואס דארפען נישט טראכטען פונעם צצוקומנפט כדאי צו קענען לעבען, זיי דארפען נישט אוועקלייגען עסען פון די זימער אף די ווינטער, אקערען,זייען, וכו'וכו', כדאי אז א האלב יאר ארום זאל ער האבען וואס צו עסען! ווי גרויס איז שוין זייער IQ ?
אין וואס וועט געשעין מיט א פאלק וואס דארף אויפקימען איעדען טאג פאר טאוזענט יאר אין-א-צו מיט נייע איידיעס צו קענען לעבען ?!

דאס איז אויך די סיבה פארוואס אסך שווארצע זענען זייער קליג, פלאגעניש ברעינגט אויסגעשארפקייט...

[מי אני]

עס איז אינטרעסאנט צו באמערקן אז כ׳האב אמאל געזעהן פון דער דזשורנאליסט דוד סימאן אז ער האט באמערקט אז די שווארצע דראָג-האנדלער אין באלטימאר האנדלען אסאך קליגער אין דעם ווי אזוי זיך ארויסצודרייען פון די פאליציי בעת די טרענזעקשאן וכו׳, ווי די ווייסע דראג-האנדלער (עכ״פ דארט).