געטוישטע און פארגעסענע מצוות

[כרם זית]

אין די ענין וואס מען רעדט ארים דא צי רבנים האבן א כח צו טוישן מצות אויב עס איז שווער, און ביז ווי גייט די כח פון די חכמים מיט זייערע גזירות. האב איך געזען די שבת וואס הרב יהודה ליב מימון שרייבט בשם זיין רבי דער בעל ערוך השלחון, וואס כאטש וואס ער איז נישט געווען קיין אנהענגער פון די ציוניסטישע באוועגונג. דאך, ווען מהאט אים געפרעגט וואס ער זאגט צו די עצם געדאנק פון א מדינה אנגעפירט דורך אידן, ווי אזוי וועט מען זיך קענען אן עצה געבען אויף שבת מיט ענינים וואס א לאנד דארף האבן, ווי טעלעפאון, טעלעגראף, חשמל וכדומה. האט ער גענטפערט: ''פאר דעם האב איך בכלל נישט מורא. אויב דורך צוויי טויזענט יאר אין גלות האבן די רבנים געטראפן עצות ווי מכירת חמץ היתר עיסקא וכדומה. איז זיכער אז אין אינזער אייגענע לאנד (ווי אינז וועלן האבן מער מאכט - כ''ז), וועט מען זיך קענען אן עצה געבען מיט תקנות אז די לאנד זאל זיך קענען ווייטער פירן אויף שבת''...

און דאס איז טאקע די סיבה פארוואס אין ישראל ליידט מען נישט אזוי פון די עגונות פראבלעם, וק''ל.

[אישתישבי]

דער שרי המאה איז געוועהן מיין פעווערעט ספר אין מיין יוגענט. דער לעצטער חלק איז זיין ציוניסטישע שטותים.

[כרם זית]

גראדע האב איך עס געזען אין זיין ביאגראפיע געשריבן דורך זיין טאכטער גאולה.

זאגסט ציוניסטישע שטותים, וויל איך וויסן: איז גאנץ ציונות שטותים, אדער וואס ער שרייבט דארט איז גראדע שטותים...

[אישתישבי]

א. דו ווייסט אז ס'נישט געווען הלכות תפילין?

ב. איך געדענק נישט ס'זאל שטיין אז גילוי איז א דאורייתא.

ג. דער רמב"ם זאגט אז א הלכה למשה מסיני קען נישט זיין קיין מחלוקת, יעדער איז מודה אז ס'איז א הלכה למשה מסיני, און די טעם פאר דעם הלכה למשה מסיני איז וועגן שדים/כשפים/וואטעווער.

ד. איך ווייז דיר אויף אז מ'האט מבטל געווען דאורייתאס קומסטו מיר פארקויפן דרבנן'ס, מיר האלטן שוין דא אסאך ווייטער.

ה. דאס אז מ'וואלט געקענט זיך מקיל זיין אין מצוות איז נישט קיין קשיא, מ'איז שוין איינמאל מקיל, ביזדערווייל האבן מיר דא נאר אראפגעברענגט אפאר ביישפילן ס'איז אבער דא אסאאאך מער.

בקיצור, דער שליסל איז אױב זוגות איז א דאורייתא.

דער רמב"ם אין ממרים איז באקאנט אז עס איז נישט דער סוף דבר, למעשה איז דא פלענטי מחלוקת אין הלל"מ, אבער אפילו אהנדעם איז עס נאר ביי דריי זאכן.

[רביה''ק זי''ע]

איך רעד דאך פון די דריי זאכן (אויך די פערטע וואס איז א ספק דאורייתא).

[אישתישבי]

גראדע האב איך עס געזען אין זיין ביאגראפיע געשריבן דורך זיין טאכטער גאולה.

זאגסט ציוניסטישע שטותים, וויל איך וויסן: איז גאנץ ציונות שטותים, אדער וואס ער שרייבט דארט איז גראדע שטותים...

גיי געדענק.
איך בין געווען היבש יונג, אפילו נישט בר מצוה. איך געדענק נאר אז ער איז שטארק מאריך אין אויפווייזן, און עס איז נישט געוועהן אינטרעסאנט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

עס איז ברייט מקובל אז קיין ווארט פון י.ל. מיימון איז נישט קראנט. אדרבא, קוק די אנדערע בענדער ווען ער רעדט פון אומפאליטישע זאכן, און צייל זיין גרייזן. זיין היסטאריא פאסט פאר א אינגעל אין בארא פארק אין תשפ"א. ביי מיר איז עס ניטאמאל א לידת הספק צו דער ערוה"ש האט געזאגט אזעלכע ווערטער, נישט ווייל ער האט עס נישט געקענט זאגן, נאר וואס עפעס יא? אפשר האט עס גאר געזאגט דער מאגלינצא צדיק? אדער גאר ר' דוד לייקעס? און אפשר האט ער עס דירעקט געהערט פון דער מהר"ש הלוי פון קושטא?

[כרם זית]

@ליטוואק פון בודאפעסט, גלייבן דארף מען קיין שום שרייבער נישט אויפן ווארט, אבער הרב מימון איז נישט געווען קיין שקרן. די סיבה פארוואס ''שרי המאה'' איז אנגעפיקעוועט מיט אסאך טעותים איז וויבאלד ער האט זיך אסאך פארלאזט אויף זיין זכרון אויף זאכן וואס ער האט געהערט אין זיינע אינגע יארן (ווי מזעט קלאר אסאך מאל אין די ביכל), און בכלל איז שרי המאה בכלל נישט דא אלס היסטאריע ביך (זע דא).

[כרם זית]

משה רבינו זעצט זיך אראפ ביים הינטערשטן שורה און נעמט זיך אויסהערן דעם שיעור, די שיעור איז איבער הלכות תפילין, רבי עקיבה לערנט פאר די קאמפליצירטע הלכות פון תפילין, און משה זעהט טאקע ווי די קרוינען קומען גוט צונוץ, יעדע הלכה טייטשט רבי עקיבה אריין אין א קרוין, ממש א מחיה. די תלמידים פרעגן אריין, רבי עקיבה ענטפערט, מ'טענה'ט זיך אהין און אהער, מ'איז זיך מפלפל אין די הלכות אהין און צוריק, די טענער ווערן העכער און העכער, ס'טוט זיך א ריתחא דאורייתא, אבער משה רבינו זיצט פון הינטן און פארשטייט נישט קיין ווארט וואס זיי רעדן. וואס איז דאס תפילין בכלל? - טראכט ער צו זיך אינגאנצן פארוואונדערט - עפעס רעדן זיי דארט פון א פסוק וקשרתם לאות על ידיך, די פסוק דארט רעדט דאך פון גאר עפעס אנדערש! ס'מיינט פשוט אז מ'זאל די תורה גוט אריינבאקן אין זיך און האבן גוט אין די האנט, מ'זאל האלטן די תורה קעגן די אויגן (רשב"ם שמות יג,ט), ווער האט בכלל גערעדט פון קעסטעלך מיט בענדלעך, פארמעט מיט טינט, וואס האט דאס מיט אידישקייט בכלל? האבן זיי שוין אינגאנצן פארגעסן פון מיר אז זיי דארפן זיך אויפבאקן אייגענע מצוות?

דאס איז דאך זיכער אז אין מקרא יוצא מידי פשיטו, ממילא האב איך געטראכט אז אינאמת'ן זענען סיי די פשט און סיי קבלת חז''ל אמת לאמיתו. דהיינו, דו פרשה רעדט דאך פון א טאטע וועלכע איז מסביר פאר זיין זון אויף חול המועד פסח די ענינים פון די נעכטיגע פעסטעבול, וואס אויף דעם פירט די תורה אויס אז מען זאל לייגן תפילין אלס זכרון פון די מצות. שטעלט זיך די שאלה, חול המועד לאו זמן תפילין היא? אלא מאי דא דארף מען טאקע צו קומען צו די בעלי הפשט אז מען דארף געדענקן די מצות פון די אייבישטער (וואס דאס איז טאקע די טעם פארוואס מלייגט נישט תפילין חול המועד וויבאלד מגעדענקט שוין סיי ווי דורך אן אנדערע זכרון). אבער אודאי ווען עס איז נישט דא קיין אנדערע ספעציעלע זכרון ווי א יום טוב וכדומה, האבן די חכמים מקבל געווען פון דער שוכן סנה אז מדארף זיך דערמאנען פון די מצות דורך אן אנדערע וועג...

[רביה''ק זי''ע]

אבער אודאי ווען עס איז נישט דא קיין אנדערע ספעציעלע זכרון ווי א יום טוב וכדומה, האבן די חכמים מקבל געווען אז מדארף זיך דערמאנען פון די מצות דורך אן אנדערע וועג...

מקבל געווען פון וועם?

[אישתישבי]

עס איז ברייט מקובל אז קיין ווארט פון י.ל. מיימון איז נישט קראנט. אדרבא, קוק די אנדערע בענדער ווען ער רעדט פון אומפאליטישע זאכן, און צייל זיין גרייזן. זיין היסטאריא פאסט פאר א אינגעל אין בארא פארק אין תשפ"א. ביי מיר איז עס ניטאמאל א לידת הספק צו דער ערוה"ש האט געזאגט אזעלכע ווערטער, נישט ווייל ער האט עס נישט געקענט זאגן, נאר וואס עפעס יא? אפשר האט עס גאר געזאגט דער מאגלינצא צדיק? אדער גאר ר' דוד לייקעס? און אפשר האט ער עס דירעקט געהערט פון דער מהר"ש הלוי פון קושטא?

איז דער מימרא בשםַ דער ערוך השלחן אזוי שלעכט אז מען ברויך עס אנלייקענען, אדער סתם אזוי ווילסטו נישט גלייבן מיימון.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

עס איז ברייט מקובל אז קיין ווארט פון י.ל. מיימון איז נישט קראנט. אדרבא, קוק די אנדערע בענדער ווען ער רעדט פון אומפאליטישע זאכן, און צייל זיין גרייזן. זיין היסטאריא פאסט פאר א אינגעל אין בארא פארק אין תשפ"א. ביי מיר איז עס ניטאמאל א לידת הספק צו דער ערוה"ש האט געזאגט אזעלכע ווערטער, נישט ווייל ער האט עס נישט געקענט זאגן, נאר וואס עפעס יא? אפשר האט עס גאר געזאגט דער מאגלינצא צדיק? אדער גאר ר' דוד לייקעס? און אפשר האט ער עס דירעקט געהערט פון דער מהר"ש הלוי פון קושטא?

איז דער מימרא בשםַ דער ערוך השלחן אזוי שלעכט אז מען ברויך עס אנלייקענען, אדער סתם אזוי ווילסטו נישט גלייבן מיימון.

נישט דאס און נישט דאס. נאר אז מ'זאל וויסן אז ער איז בכלל נישט באגלויבט